TVP Kultura Środa, 03.11.2021 11:00 DOM - ODC. 13/25 - COŚ SIĘ KOŃCZY, COŚ SIĘ ZACZYNA Serial obyczajowy, 78 min, Polska 1996 Reżyseria: Jan Łomnicki Scenariusz: Jerzy Janicki, Andrzej Mularczyk Muzyka: Waldemar Kazanecki Zdjęcia: Bogusław Lambach Aktorzy: Tomasz Borkowy, Halina Rowicka, Tomasz Mędrzak, Jan Englert, Bożena Dykiel, Zbigniew Buczkowski, Wirgiliusz Gryń, Leonard Andrzejewski, Helena Kowalczykowa, Jerzy Bończak i inni Jest rok 1968. W domu przy Złotej nowe porządki zaprowadza prymitywny dozorca Prokop. Zaszczuty przez niego doktor Kazanowicz wyskakuje przez okno. Podczas demonstracji po zdjęciu z afisza "Dziadów" do aresztu trafiają Gosia i Mietek, lecz zostają wypuszczeni przez Gienka Popiołka, kierującego akcją milicji. Łukasz Zbrożny, usunięty z uczelni za działalność polityczną, tego samego dnia dowiaduje się, że został ojcem. 12:30 PORCELANA W SKŁADZIE SŁONIA Film obyczajowy, satyra, 44 min, Polska 1984 Scenariusz i reżyseria: Andrzej Czekalski Zdjęcia: Stefan Pindelski Muzyka: Włodzimierz Korcz Aktorzy: Henryk Bista, Artur Barciś, Kalina Jędrusik, Witold Pyrkosz, Leon Niemczyk, Janusz Rewiński, Leon Buczkowski i inni Znakomita satyra na sytuację w Polsce sprzed kilkudziesięciu lat. Któż dziś chce pamiętać czasy, w których krajobraz polskich miast i miasteczek nieodparcie kojarzył się z tasiemcowymi kolejkami, a zdobycie chociażby zwykłej, niebieskiej koperty wymagało nie lada sprytu i nastręczało wiele trudności. A jednak taka była rzeczywistość, choć z drugiej strony wydaje się, że mimo ciężkich warunków, żyło się łatwiej i nie było rzeczy, której nie dałoby się załatwić. O ludziach zmuszonych do radzenia sobie w trudnych czasach opowiada właśnie ta zabawna nowela. Bohaterowie pomagają jeden drugiemu w załatwianiu codziennych, zwykłych spraw, co pociąga za sobą całą lawinę różnych komicznych zdarzeń. Pierwsza scena filmu przedstawia zdezorientowanego kilkuletniego malca, któremu dziadek próbuje opowiedzić historię o kolejkach. W jakimś mieście przed nieokreślonym sklepem ustawiła się gigantyczna kolejka. Na jej koniec posłusznie zmierza główny bohater filmu w szarym prochowcu i czapce (w tej roli Henryk Bista). Nagle przypomina sobie, że musi jeszcze coś załatwić, więc prosi stojącego przed nim kolejkowicza, by zajął mu miejsce. Mężczyzna uprzejmie wyraża zgodę, ale w zamian prosi, by kupił dla niego w kiosku zwykłą kopertę. Oczywiście, dla bohatera to drobnostka, zapewnia, że nie sprawi mu to żadnego kłopotu. Nawet nie podejrzewa, ile osób będzie musiał zaangażować, by wreszcie dostać tę jedną, małą kopertę. Zajęta poprawianiem urody kioskarka odmawia sprzedaży. Chyba że przegoni stojącego od dłuższego czasu na ulicy mężczyznę, który denerwuje kobietę, co utrudnia jej pracę. Sterczący na rogu facet chętnie zgodziłby się zejść z oczu kioskarce, cóż, kiedy musi cierpliwie czekać na taksówkę, którą kazała mu złapać teściowa. Odejdzie, jeżeli bohater znajdzie wolną "taryfę". Taksówka w końcu znajduje się, tyle że zepsuta i trzeba ją dopchać do warsztatu. W zakładzie mechanik nie naprawi auta, jeżeli nie strzeli sobie trzech piwek. W pobliskiej restauracji alkohol podaje się tylko do konsumpcji, ale co robić, kiedy zakąsek brak. Bohater dostanie piwo, jeżeli we własnym zakresie załatwi coś do zjedzenia. Aby zdobyć zakąskę, musi spełnić kolejne żądanie i tak dalej, i tak dalej. W końcu wszyscy zostaną usatysfakcjonowani, jednak nasz bohater niewiele będzie z tego miał. Jego kolejka okazała się wyjątkowo pechowa. 13:25 RZECZPOSPOLITA MODERNISTYCZNA - ARCHITEKTURA WŁADZY Film dokumentalny, 32 min, Polska, 2019 Reżyseria: Joanna Fido, Ewa Rozwadowska, Joanna Fido, Ewa Rozwadowska Scenariusz: Joanna Fido, Ewa Rozwadowska Zdjęcia: Karol Lindholm Bohaterami filmu są przedwojenne budynki modernistyczne wzniesione na potrzeby władz ustawodawczych, wykonawczych, samorządowych i sądowniczych. Nowo powstałe po 1918 roku państwo było zobowiązane do przygotowania dużej liczby gmachów administracji państwowej, ministerstw oraz urzędów lokalnych, których brakowało po zaborach. Inwestycje stanowiły impuls do rozwoju nowoczesnej, polskiej architektury użyteczności publicznej. Istotne znaczenie dla kierunku jej rozwoju miał sukces, jaki odnieśli polscy projektanci podczas Wystawy Światowej w Paryżu w 1925 roku. Do tzw. polskiej sztuki dekoracyjnej - polskiej odmiany art deco, w którym to stylu zaprojektowano polski pawilon w Paryżu, nawiązywali projektanci publicznych wnętrz reprezentacyjnych. "Rzeczpospolita modernistyczna" to cykl dwunastu filmów dokumentalnych pokazujących fenomen polskiej architektury modernistycznej lat dwudziestych i trzydziestych XX wieku. Cykl filmów jest obszerną prezentacją najlepszych polskich realizacji modernistycznych, które powstały w ciągu zaledwie dekady na terenie przedwojennej Polski. Architektura ta, choć w zamierzeniu twórców miała być nowoczesnym stylem międzynarodowym, stała się symbolem państwowości i materialnym świadectwem udanej modernizacji niepodległej Rzeczypospolitej. 14:05 TAMTE LATA, TAMTE DNI - ANDRZEJ TITKOW Dysk./wywiad/debata, 24 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Makowska Wykonawcy: Marta Perchuć-Burzyńska (prowadzący) Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Bohaterem odcinka jest twórca filmów dokumentalnych, scenarzysta i poeta Andrzej Titkow. W programie, oprócz dzieciństwa wspomina także lata studiów w szkole filmowej w Łodzi, przyjaźń z Krzysztofem Kieślowskim i początki pracy w Wytwórni Filmów Dokumentalnych i Fabularnych w Warszawie. 14:35 ZABÓJSTWO (THE KILLING) Krymunał, film - noir, 80 min, USA, 1956 Reżyseria: Stanley Kubrick Scenariusz: Stanley Kubrick Aktorzy: Sterling Hayden, Coleen Gray, Vince Edwards "Zabójstwo" Stanleya Kubricka powstało w 1956 roku i stało się przepustką dla młodego wówczas reżysera do świata filmu. To film kryminalny, który na stałe wpisał się do listy najlepszych amerykańskich filmów noir lat 50. Bohater filmu to Johnny Clay, który po wyjściu z więzienia przygotowuje skok na prawdziwą kasę. Kompletuje gang, którego łupem ma paść kasa wyścigów konnych. Stawką jest niebagatelna wówczas suma dwóch milionów. 16:10 WIELKA MAJÓWKA Komedia, 86 min, Polska 1981 Reżyseria: Krzysztof Rogulski Scenariusz: Krzysztof Rogulski i Marek Rymuszko Zdjęcia: Jacek Prosiński Muzyka: Marek Jackowski Występują: Zbigniew Zamachowski, Jan Piechociński, Anna Moczkowska, Roman Kłosowski, Wiesław Michnikowski, Czesław Wołłejko, Jerzy Kryszak, Krzysztof Kowalewski Fabuła filmu oparta została na prawdziwym wydarzeniu. Przedstawia historię dwóch chłopców, którzy zdobyli dużą sumę pieniędzy i bardzo prędko bezmyślnie je wydali. Kilkunastoletni Rysiek ucieka z zakładu poprawczego. W poszukiwaniu jedzenia włamuje się do willi konwojenta zakładów mięsnych, gdzie oprócz pełnej lodówki znajduje także milion złotych - sumę wówczas zawrotną. Zaprzyjaźnia się z Julkiem, hochsztaplerem, który ma gotowy pomysł jak wykorzystać skardzione pieniądze. Chłopcy lekką reką wydają całą sumę i wiodą życie pełne wrażeń. Rysiek zakochuje się w Agnieszcze. Cała trójka zostaje wkrótce aresztowana. Podczas sądowej rozprawy wszyscy są tak zasłuchani w wywody prokuratora, że nikt nie zauważa, jak obaj chłopcy i dziewczyna wychodzą z sali. Niewątpliwą atrakcją filmu jest udział zespołu Maanam. Ścieżkę dźwiękową skomponował Marek Jackowski, a Kora śpiewa pięć piosenek - "Kiedyś", "Stoję", "Hollywood", "Tango", "Oddech szczura". 17:50 MIESZCZANIE ŻYWIECCY ODC. 7 Film dokumentalny, 26 min, Polska, 2021 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Scenariusz: Grzegorz Jankowski Jadwiga Mojżeszek jako 15 - latka pisała w Żywcu dziennik, w którym relacjonowała drugą wojnę światową. W zachowanych pamiętnikach opisany jest początek wojny od września do listopada 1939 roku (wkroczenie Niemców do Żywca oraz początki okupacji) oraz od września 1940 do stycznia 1941 (akcja wysiedlania terenów Żywiecczyzny przez Niemców). Po wojnie ukończyła LO im. Mikiłaja Kopernika w Żywcu, a następnie ogrodnictwo we Wrocławiu. Kaja Daniłów, lat 17, uczęszcza do drugiej klasy LO im. Kopernika w Żywcu o profilu prawnym. Podczas pandemii większość czasu spędza w domu, rzadko spotyka się ze znajomymi, jeżeli już to gra w gry towarzyskie. Kaja odnajduje wiele podobieństw z Jadwigą, która w czasie wojny była w jej wieku. Obie nie tylko mieszkały w tym samym miejscu i chodziły do tego samego liceum. Kaja przyznaje, że tak jak Jadwiga, jest dumna i nie pozwala sobie na pokazywanie emocji. Małgorzata Kubielas, lat 68, z wykształcenia chemik, po studiach wróciła do Żywca, gdzie prowadziła z mężem firmę. Mama dwóch córek i babcia trojga wnucząt. Swoisty archeolog rodzinny. Obecnie jest na emeryturze, a jej hobby to historia rodziny, dbanie o nią i poszerzanie wiedzy na jej temat. Dla Małgorzaty bardzo ważne jest, aby jej rodzina znała historie przodków, dlatego wspólnie z Kają wydaje dzienniki Jadwigi Mojżeszek. 21:50 WIĘCEJ NIŻ FIKCJA - CZERWONY! SZTUKA AWANGARDY W KRAJU SOWIETÓW (RED! ART IN THE LAND OF THE SOVIETS) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Reżyseria: Pierre - Henri Gibert Rosja, luty 1917 r. - seria strajków wstrząsa Petersburgiem, doprowadzając do końca carskich rządów. Wielka rewolucja zaczyna się od entuzjastycznego poparcia klasy robotniczej i postępowej inteligencji. Od czasu krwawej niedzieli i nieudanej rewolucji w 1905 r. Rosja nie widziała takiego klimatu zmian i emancypacji, wywołujących fale wstrząsów w społeczeństwie, a zwłaszcza w świecie sztuki. Poszukiwanie nowych środków wyrazu jest wspólne dla wszystkich dziedzin artystycznych: w malarstwie rozwijają się nowe ruchy (w tym rayonizm, suprematyzm, konstruktywizm). W 1917 r. rewolucja polityczna podąża śladami rewolucji estetycznej. Rewolucjoniści i artyści maszerują obok siebie, a Malewicz, Gonczarowa, Kandinsky, Rodczenko pełnią rolę przywódców i odgrywają aktywną rolę w budowaniu nowego społeczeństwa. Dzieła sztuki, przeżycia i wolne studia artystów rozwijają się. Pod jarzmem Stalina awangardowi artyści nie mają innego wyboru, jak przyjąć naturalistyczną estetykę, bardziej dostępną dla mas. Malarze realistów są umieszczani na piedestale, podczas gdy Malewicz, Rodczenko i Lissitsky walczą o dalszą pracę. Jednak w ruchu realistycznym i po śmierci Stalina pojawia się nowe pokolenie artystów (takich jak Deyneka, a następnie Bulatovand i Kabakov), którzy specjalizują się w obchodzeniu zasad w celu ożywienia kreatywności i innowacji w formach. Nie ma większej siły niż sztuka. Autorzy filmu, wykorzystując archiwalne zdjęcia, dokumenty i nagrane materiały, a także badania nad projektowaniem graficznym, opowiadają o powstaniu ruchów, które ukształtowały sztukę XX wieku. Film opowiada także o dumnych, zaangażowanych twórcach. 22:55 JAZZ JUNIORS - TRIBUTE TO TOMASZ STAŃKO CZ. 1 Koncert, 58 min, Polska, 2018 Wykonawcy: Adam Pierończyk, Avishai Cohen, Joe Martin, Jeff "Tain" Watts "Tribute to Tomasz Stańko" to koncert przygotowany specjalnie na zamówienie festiwalu Jazz Juniors. Liderem projektu jest Adam Pierończyk, jeden z najwyżej cenionych polskich saksofonistów jazzowych, w ostatnich latach najczęściej zapraszany do współpracy przez samego Stańkę. Do koncertu poświęconego zmarłemu w lipcu 2018 roku jednemu z najznakomitszych artystów w historii polskiego jazzu zaproszeni zostali światowi giganci, w tym trębacz Avishai Cohen, perkusista Jeff Tain Watts i basista Joe Martin. 02:35 KINO NOCNE - XAVIER DOLAN: NIEMOŻLIWE NIE ISTNIEJE (XAVIER DOLAN: BOUND TO IMPOSSIBLE) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2016 Reżyseria: Benot Puichaud Dokumentalny portret młodego kanadyjskiego reżysera Xaviera Dolana, który pierwszy film, "Zabiłem swoją matkę", nakręcił w wieku siedemnastu lat, od razu odnosząc sukces na festiwalu w Cannes. Tam również zauważono jego kolejne filmy: "Wyśnione miłości", "Na zawsze Laurence" oraz "To tylko koniec świata", za który otrzymał Grand Prix w Cannes w 2016 roku. Z kolei sukces filmu "Mama" utorował mu drogę do Hollywood. O fenomenie Xaviera Dolana rozmawiają współpracujący z nim aktorzy: Nathalie Baye, Anne Dorval, Monia Chokri, Vincent Cassel oraz operator zdjęć, a także krytycy i producenci filmowi.