TVP Historia Środa, 10.11.2021 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 10 LISTOPADA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1444 - bitwa pod Warną; 1910 - Lew Tołstoj opuścił swój dom w Jasnej Polanie; 1918 - Józef Piłsudski powrócił z Magdeburga do Warszawy; 07:20 CZAS HONORU - ODC. 28 SERIA III "PLAN ABWEHRY" Serial wojenny, 45 min, Polska, 2010 Reżyseria: Michał Rogalski, Michał Rosa, Waldemar Krzystek Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Rainer świętuje triumf - aresztował kilku działaczy podziemia. Postanawia sam prowadzić przesłuchania więźniów. Chwali się Halbemu swoim sukcesem i nie pozwala mu włączyć się w przesłuchania. Janek informuje Doktora o wsypie. Oddział Jastrzębia pod nadzorem Doktora, przejmuje pieniądze z Reichsbanku. Lena jest wreszcie z rodziną. Ma pretensje do Janka, że ukrywał przed nią prawdę o tragicznym stanie jej bliskich. Nie chce go więcej widzieć. Lena spotyka dawną koleżankę. Rutka prowadzi ją do zakładu futrzarskiego, gdzie pracuje. Właścicielem jest Mongoł. Lena wpada mu w oko i dostaje pracę. Rainer przesłuchuje więźniów. Grozi Bronkowi, że skrzywdzi Wandę. Kłamie, że to Janek ich wydał. Nie mogąc złamać Władka, każe bić Rudą do nieprzytomności. Franke prosi Halbego o zdobycie nazwisk więźniów Rainera. W porozumieniu z Tadeuszem, uzyskuje u gubernatora rozkaz przewiezienia ich do Berlina. Doktor obiecuje Marii, że uwolni chłopaków. Razem z Jankiem i Tadeuszem decyduje się na akcję odbicia zakładników. Karol ukrywa się w wiejskiej chacie. Chce uciec na wschód. Nawiązuje kontakt ze Staszkiem, działaczem komunistycznym. Dobija z nim targu - zgadza się wziąć udział w osłanianiu placówki zrzutu odbierającej sowieckiego emisariusza w zamian za pomoc w przedostaniu się do Lwowa. Maria pakuje swoje rzeczy. Ordynator prosi ją o pomoc, jego syn jest ranny. Maria ratuje chłopca, przetaczając mu własną krew. 08:50 RZECZPOSPOLITA ZAKOPIAŃSKA Film dokumentalny, 46 min, Polska, 2018 Reżyseria: Jarosław Migoń, Piotr Jaworski Scenariusz: Piotr Jaworski Zdjęcia: Jarosław Migoń Muzyka: Marcin Gałażyn Wykonawcy: Adam Ferency W październiku 1918 roku w kurorcie pod Giewontem powstała Rada Narodowa, która oficjalnie przejęła władzę nad wojskiem, policją i urzędami w Zakopanem. Stała się ona jednym z pierwszych zaczątków niepodległej Polski. Film dokumentalny "Rzeczpospolita Zakopiańska" opowiada o jej powstaniu. Prezydentem Rady na dwa tygodnie został Stefan Żeromski - pisarz i społecznik. 16 listopada Rada została rozwiązana, a władzę przejęły organy nowo tworzącego się polskiego rządu. Film przedstawia również relację łączącą Józefa Piłsudskiego ze Stefanem Żeromskim, a także burzliwe tło walk o niepodległą Polskę i ewolucję wielu koncepcji, ideologii i związków politycznych. W tym decydującym momencie i wobec dziejowej szansy wszystkie stronnictwa i partie potrafiły zjednoczyć siły, dla dobra Rzeczypospolitej. Film jest bogato ilustrowany niepublikowanymi fragmentami filmów, fotografiami ilustrującymi wydarzenia i przedstawiającymi bohaterów tamtych czasów. Zostały one ożywione za pomocą komputerowych technik graficznych i animacji. Duże fragmenty to inscenizacje w wykonaniu aktorów Teatru Witkacego. Film powstał z inspiracji śp. Wojtka Mroza. Przybliża piękną kartę z dziejów Zakopanego, mało znaną i bez wątpienia wartą opowiedzenia. W filmie nie występują żyjące postaci. Posłuchamy jednak znanych z kart historii, będą to: Stefan Żeromski, Stanisław Witkiewicz, Józef Piłsudski, Medard Kozłowski, Władysław Leopold Jaworski, Jan Kasprowicz, Andrzej Strug, Ludwik Solski, Kazimierz Sichulski, Jadwiga Jakimowiczowa, por. Bolesław Wieniawa - Długoszowski, Kazimierz Dłuski, Bartus Obrochta, Franciszek Pawlica, major Mariusz Zaruski, Wincenty Szymborski, Bolesław Roja, kpt. Marian Bolesławicz, por. Antoni Stawarz, Wincenty Witos, por. Jerzy Lgocki, ks. Jan Humpola, Wojciech Brzega, dr Jan Bednarski, Ignacy Daszyński. 09:55 SENSACJE XX WIEKU - NARODZINY WOJNY /1/ Kameralne i studyjne (widowisko), 23 min, Polska, 1997 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Obraz polityki 1939 roku rządów Polski, Niemiec, Wielkiej Brytanii i ZSRR, która doprowadziła do największego kataklizmu w dziejach ludzkośći - II wojny światowej. Adolf Hitler, przemawiając 22 sierpnia 1939 roku do najwyższych oficerów Wehrmachtu, powiedział, że zamierzał uderzyć na zachód, lecz wystąpiły nowe okoliczności, które kazały mu zmienić ten plan i rzucić wojska do wojny z Polską. Jakie to okoliczności? Czy Polska padła ofiarą gry brytyjskiego premiera Neville'a Chamberlaina? Jaką rolę odegrał polski minister spraw zagranicznych Józef Beck? Czy mógł odwrócić niekorzystny bieg wydarzeń? 10:25 SENSACJE XX WIEKU - NARODZINY WOJNY /2/ Kameralne i studyjne (widowisko), 24 min, Polska, 1997 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Druga część programu, w którym Bogusław Wołoszański poddaje analizie politykę ostatnich dni sierpnia 1939 roku, gdy rząd polski podjął działania, aby odwrócić bieg wydarzeń i nie dopuścić do wojny. Czy mieliśmy szansę na uniknięcie wojny? Jakie błędy popełnił Józef Beck, polski minister spraw zagranicznych? 10:55 SOKOŁY WOLNOŚCI (SOKOŁY WOLNOŚCI) Film dokumentalny, 51 min, Polska/USA, 2017 Reżyseria: Robert N. Wachowiak Zdjęcia: Marcin Szociński, Michał Jarosiński Anthony Adamsky, 28 - letni Amerykanin polskiego pochodzenia, z zawodu antykwariusz, z zamiłowania historyk i genealog, pewnego dnia odkrywa w rodzinnych zbiorach zdjęcie swojego pradziadka Johna Adamsky'ego w mundurze wojskowym z okresu I wojny światowej. Nie jest to jednak mundur armii amerykańskiej. Aby rozwikłać zagadkę przodka, Anthony wyrusza w podróż, która prowadzi go przez 7 stanów USA i część Kanady. Po drodze odkrywa, że John odpowiedział na apel Związku Sokolstwa Polskiego w Ameryce i zaciągnął się do polskiej armii zwanej Błękitną Armią, by walczyć o niepodległość Polski. Przeszedł długą drogę, od punktu rekrutacyjnego w USA przez obóz szkoleniowy w Kanadzie, front w zachodniej Europie, by ostatecznie znaleźć się w Polsce, w kraju swojego urodzenia. To sprawia, że Anthony decyduje się na podróż do Polski, by odkryć tam swoje korzenie. Inspiracją do powstania dokumentu "Sokoły wolności" był odnaleziony po 100 latach materiał filmowy, zrealizowany w 1917 roku przez Związek Sokolstwa Polskiego w Ameryce i odrestaurowany w 2017 roku. Jego obszerne fragmenty znalazły się w filmie. 12:35 MAŁA MATURA 1947 - ODC. 1 Serial historyczny, obyczajowy, 43 min, Polska, 2010 Reżyseria: Janusz Majewski Scenariusz: Janusz Majewski Zdjęcia: Adam Bajerski Muzyka: Tomasz Stańko, Tomasz Stańko Aktorzy: Marian Opania, Adam Wróblewski, Antoni Królikowski, Marek Kondrat, Wojciech Pszoniak, Wiktor Zborowski, Agnieszka Michalska, Artur Żmijewski, Sonia Bohosiewicz, Olgierd Łukaszewicz, Elżbieta Trzaskoś, Grzegorz Warchoł, Nicolas Kusiak, Dorota Segda, Jan Krzysztof Szczygieł Rok 1945. Do wyzwolonego Krakowa przyjeżdża rodzina repatriantów ze Lwowa, małżeństwo z dwojgiem dzieci, 14 - letnim Ludwikiem i pięć lat młodszą Hanią. Dostają poniemieckie mieszkanie, bo na Tadeusza, ojca, czeka już posada wicedyrektora poczty. Ludwik trafia do dobrego gimnazjum, poznaje nowych kolegów, z jednym z nich, Romkiem, się zaprzyjaźnia. Wojna kończy się, życie zaczyna się stabilizować. Ludwik wrasta w nowe otoczenie, w szkole daje się poznać jako chłopiec inteligentny, ma wyraźnie humanistyczne zdolności, gorzej idą mu przedmioty ścisłe, Zawiera znajomość z dwiema bliźniaczkami z sąsiedztwa i z nimi zaczyna poznawać sekrety sztubackiego seksu. Do Krakowa przyjeżdżają wujostwo Ludwika z dziećmi, zostają przygarnięci przez rodzinę we wspólnym mieszkaniu. Ludwik oprowadza ich po pięknym Krakowie. Na Plantach ciotka Wisia zostaje zaatakowana przez nieznajomą kobietę idącą w towarzystwie sowieckiego oficera, która twierdzi, że rozpoznała w Zosi, córeczce ciotki, swoją córkę Rózię, którą w czasie wojny, po ucieczce z getta, oddała na przechowanie jakiejś polskiej rodzinie. Sytuacja wyjaśnia się, ale przeżycie zostawia ślad i dzieli rodzinę w ocenie tego wydarzenia: mama Ludwika stara się wczuć w uczucia Żydówki, która przez moment miała złudzenie, że odnalazła córkę, ciotka Wisia jest nieprzejednana, jej bezsporne prawa prawdziwej matki zostały zagrożone. Ludwik wyciąga z tego wnioski. Tymczasem biologia coraz bardziej domaga się swoich praw, chłopcy postanawiają pójść do domu publicznego, ale wciąż odwlekają tę decyzję. 13:30 ZAGADKA 13 SZKIELETÓW Z EULAU (MYSTERY OF THE 13 SKELETONS) Film dokumentalny, 43 min, Niemcy, 2010 Dokument przedstawia historię odkrycia grobów w kamieniołomie niedaleko wioski Eulau położonej w pobliżu niemieckiego miasta Naumburg. W neolitycznych grobach znaleziono tam szkielety trzech kobiet, dwóch mężczyzn i ośmiorga dzieci, pochowanych 4500 lat temu; niektóre z nich były splecione w czułym uścisku. To było sensacyjne odkrycie. Pojawiły się pytania: dlaczego wszyscy ci ludzie umarli w tym samym czasie, czy byli ofiarami brutalnego przestępstwa i kim byli. Nowoczesne metody naukowe, które zrewolucjonizowały archeologię, umożliwiają odkrycie jak i dlaczego rodzina z Eulau zmarła 4500 lat temu. Przy pomocy profilera CID, archeolodzy i antropolodzy zastosują najnowocześniejsze metody analityczne badając przestępstwo, które miało miejsce w epoce kamienia. W trakcie tego procesu widzowie będą mogli poznać wiele faktów dotyczących spowitej tajemnicami epoki sprzed czasów historii rejestrowanej. W trzecim tysiącleciu przed Chrystusem obserwowano dwie główne fale migracji z Europy Wschodniej i Zachodniej, które zdeterminowały skład populacji na tych terenach. W centrum obecnych Niemiec te dwa ruchy migracyjne spotkały się. Czy właśnie to wydarzenie było tłem tajemniczych morderstw w Eulau? Ludzie, którzy przenieśli się do tego miejsca z Zachodu, byli częścią kultury pucharów dzwonowatych, a ci pochodzący ze Wschodu kultury ceramiki sznurowej. Członkowie kultury pucharów dzwonowatych pracowali z metalem, wykuwali broń, co było zwiastunem późniejszej epoki brązu. 15:20 GIGANCI HISTORII - ODC. 48. CICHOCIEMNI. ELITA POLSKIEGO PODZIEMIA Teleturniej, 45 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tomasz Motyl Scenariusz: Mikołaj Korzyński Wykonawcy: Przemysław Babiarz (prowadzący) Byli wszechstronnie przeszkolonymi za granicą komandosami. Po przerzucie do okupowanej Polski zasilali oddziały Armii Krajowej. Ich specjalnością były dywersja, sabotaż i dezorganizacja życia na terenach zajmowanych przez Niemców. Słynęli z brawurowych akcji, ale i umiejętności zachowania zimnej krwi w najtrudniejszych sytuacjach. Potrafili skoczyć ze spadochronem w nocy, w nieznanym terenie, wtopić się w tłum i przybrać nową tożsamość. Opracowywali plany ataków, likwidowali funkcjonariuszy III Rzeczy, wysadzali mosty i tory kolejowe, a co najważniejsze przekazywali zdobytą w Anglii wiedzę polskim konspiratorom. Było ich nieco ponad trzystu, mimo to jednak sprawiali, że Niemcy nie mogli czuć się bezpiecznie. Cichociemni. Elita polskiego podziemia. W tym odcinku teleturnieju poznamy ich korzenie, spektakularne wyczyny, a także powojenne losy. 16:15 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - SERCE STAREGO MŁYNA Magazyn, 22 min, Polska, 2019 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Serce starego młyna. Umierają cicho i godnie gdzieś na obrzeżach naszej codzienności. Niegdyś ich nieustanny turkot był tętnem małych lokalnych społeczności. Ciągnęły do młynów karawany furmanek, kwitło wokół nich życie towarzyskie. Odeszły z wiekiem XX. Ale niektóre z nich, jak młyn w Błażowej, ciągle mają ciekawe historie do opowiedzenia. Z tym miejscem wiąże się wiele tajemnic. A my, wraz z miejscowymi pasjonatami spróbujemy odnaleźć prawdopodobnie przysypaną ziemią maszynownię, a w niej silnik, dawniej wprawiający koło młyńskie w ruch. Jeśli poszukiwania się powiodą, miejscowemu Muzeum Silników Stacjonarnych i Techniki Rolniczej w Konieczkowej przybędzie nowy eksponat. 16:45 ŚLADAMI ESKULAPA - KREW ZA KREW Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Scenariusz: Wiktor Szymborski, Paweł F. Nowakowski Wykonawcy: Paweł Nowakowski(Prowadzący), Wiktor Szymborski(Prowadzący) W tym odcinku opowiadamy o historii krwiodawstwa. 17:20 15 MIESIĘCY DO NIEPODLEGŁOŚCI Dokument fabularyzowany, 36 min, Polska, 2019 Reżyseria: Jerzy Oleszkowicz, Leszek Staroń Scenariusz: Leszek Staroń, Jerzy Oleszkowicz Zdjęcia: Henryk Janas Muzyka: Jacek Chrobak Wykonawcy: Artur Kalicki, Michał Chołka, Andrzej Piecuch, Bogusław Kliś Kliś, Andrzej Strycharski, Tomasz Strzelec, Artur Kryński, Mirosław Majkowski, Józef Hamkało, Dagny Cipora, Robert Żurek, Andrzej Chichłowski Trwa I wojna światowa. W dniu 21 lipca 1917 roku komendant Legionów, Józef Piłsudski zostaje aresztowany przez rząd Cesarstwa Niemieckiego i osadzony w twierdzy Magdeburg. Jest to dramat osamotnionego człowieka, trzymanego w twierdzy bez możliwości wpływania na działania zbrojne Polaków. Dzięki staraniom Romana Dmowskiego we Francji oraz Ignacego Paderewskiego w Stanach Zjednoczonych, utworzono we Francji polskie wojsko, walczące po stronie państw sprzymierzonych. Wreszcie, 10 listopada 1918 roku, po 15 miesiącach, Piłsudski zostaje zwolniony i przyjeżdża do Warszawy. Po 123 latach niewoli, Józef Piłsudski, ogłoszony przez Radę Regencyjną Naczelnikiem Państwa, może ogłosić w radiowej depeszy do rządów wszystkich państw na świecie, powstanie niepodległej Polski. 18:55 CZAS HONORU - ODC. 29 SERIA III "ODDZIAŁ DO ZADAŃ SPECJALNYCH" Serial wojenny, 44 min, Polska, 2010 Reżyseria: Michał Rogalski, Michał Rosa, Waldemar Krzystek Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Doktor, Janek i Tadeusz z sukcesem przeprowadzają akcję odbicia aresztowanych przyjaciół. Rainer jest wściekły, Fischer obwinia go o wszystkie niepowodzenia. Maria opatruje zmasakrowaną Rudą, która nie widzi. Maria mówi Władkowi, że dziewczyna powinna odzyskać wzrok, choć nie ma pewności. Nowy dowódca przejmuje oddział. Informuje chłopaków, że są spaleni i otrzymają nowe adresy. Janek i Bronek trafiają do mieszkania babci Jadwigi. Janek unika rozmowy o Lenie. Bronek odwiedza Wandę w klasztorze, która zdradza mu, że jest w ciąży. Bronek cieszy się, że będzie ojcem. Tadeusz mówi Halbemu, że transport pieniędzy z Reichsbanku miał być odebrany przez przedstawiciela Komendy Głównej. Rozpracowanie jej i dotarcie do komendanta głównego to zadanie Tadeusza. Dlatego prosi dowódcę, by przyjął go do oddziału. Do Warszawy przyjeżdżają przedstawiciele krakowskiego gestapo - Tannenberg i Fuchs. Mają wspomóc Rainera. Fuchs szybko nawiązuje kontakt z Rappkem, pokazuje mu swoje brutalne metody przesłuchań. Odnajdują także wspólne austriackie korzenie. Kiedy Rainer każe Rappkemu ukryć niektóre akta swoich spraw, Rappke donosi o tym Tannenbergowi. Lena rozpoczyna pracę. Widzi, jak Mongoł bije pracownice. Kiedy mężczyzna ją śledzi, Lena próbuje uciekać. Mongoł daje jej prezent - pudełko czekoladek. Helena przygarnia napotkanego na ulicy chłopca. Kiedy kupuje mu lizaka, zauważa ją Nina. Danka wpada w łapance. Dowódca informuje chłopaków, że zostali mianowani oddziałem do zadań specjalnych. Ich nowym zadaniem ma być przejęcie sowieckiego spadochroniarza z radiostacją. Podczas akcji Janek, Michał, Bronek i Władek zostają zaatakowani przez grupę Karola. W czasie akcji Michał zostaje ranny. 20:00 TAJEMNICE III RZESZY (SEZON II) - ODC. 3/5 DUCH U - 513 (ODC. 3/5 THE GHOST OF U 513) Film dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2013 Reżyseria: Friedrich Schrerer, Steffi Schlobel, Thomas Staehler Scenariusz: Guido Knopp Dzieje zatopionego i odnalezionego po latach niemieckiego U - Boota. Okręty podwodne były dumą i groźną siłą niemieckiej Krigsmarine. U - 513, który został wydobyty z morskich głębin, był kiedyś rekordzistą w zatopieniu alianckich jednostek. Dzisiaj jest eksponatem amerykańskiego muzeum. 21:00 WOJNA O TRONY. PRAWDZIWA HISTORIA EUROPY S.III - HENRYK IV - WALKA O TRON. 1590 - 1594. ODC. 1/6 (REAL WAR OF THRONES. ODC. 1/6) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Reżyseria: Vanessa Pontet, Alain Brunard W burzliwych czasach średniowiecznej Europy żądne władzy dynastie walczyły o dominację na kontynencie. Walczono na polach bitew, jednak często decydujące boje rozgrywały się w kuluarach. Za grubymi murami zamków zawierano strategiczne sojusze, dochodziło do aktów cudzołóstwa, spisków, zdrad i morderstw. Bezlitosne intrygi doprowadziły do zerwania więzi w wielu znamienitych rodach i wpłynęły na sposób, w jaki kierowały one swoimi imperiami. Serial przybliża losy postaci bezpośrednio zaangażowanych w spory dynastyczne, przedstawia ich motywacje w dążeniu do osiągnięcia celu oraz prezentuje skutki ich dobrych i złych decyzji. Dokument ukazuje również, jak pragnienie władzy i ludzkie namiętności były istotnymi czynnikami w tworzeniu się narodów europejskich. 22:05 WROTA EUROPY Dramat, 73 min, Polska 1999 Reżyseria: Jerzy Wójcik Scenariusz: Jerzy Wójcik, Andrzej Mularczyk Zdjęcia: Witold Sobociński Muzyka: Zygmunt Konieczny Aktorzy: Alicja Bachleda - Curuś, Kinga Preis, Agnieszka Sitek, Agata Buzek, Piotr Szwedes, Andriej Jegorow, Piotr Adamczyk, Henryk Boukołowski, Katarzyna Groniec, Marianna Kawka i inni "Wrota Europy" powstały na motywach reportażu Melchiora Wańkowicza "Szpital w Cichiniczach". Twórcami filmu są artyści niezwykle zasłużeni dla polskiej kinematografii. Reżyser i współscenarzysta Jerzy Wójcik zasłynął już w latach 50. jako czołowy operator "szkoły polskiej". To również dzięki jego zdjęciom takie filmy jak "Kanał", "Eroica", "Popiół i diament", czy "Krzyż Walecznych" stały się klasykami. Kunszt operatorski i wszechstronność Wójcika widać też znakomicie w monumentalnych freskach historycznych ("Potop", "Faraon") i subtelnych dramatach psychologicznych ("Matka Joanna od Aniołów", "Anioł w szafie"). "Wrota Europy" to drugi po "Skardze" (1991) autorski film Wójcika. W pisaniu scenariusza pomagał mu wybitny specjalista w tej dziedzinie Andrzej Mularczyk ("Sami swoi", "Wyjście awaryjne", "Wielki podryw", seriale "Droga" i "Dom"). Na autora zdjęć wybrano równie utytułowanego Witolda Sobocińskiego ("Wszystko na sprzedaż", "Wesele", "Sanatorium pod Klepsydrą", "Ziemia obiecana", "Piraci" i "Frantic" Romana Polańskiego). Jakby tego nie było dość, muzykę napisał Zygmunt Konieczny ("Zmory", "Klucznik", "Ucieczka z kina Wolność", "Historia kina w Popielawach") - nestor polskich kompozytorów filmowych, autor sporej części repertuaru Ewy Demarczyk. W przeciwieństwie do realizatorów "Wrót Europy", w obsadzie dominują aktorzy bardzo młodzi, choć już uznani. Dotyczy to zwłaszcza odtwórczyń trzech głównych ról kobiecych. Zosię zagrała szesnastoletnia Alicja Bachleda - Curuś ("Pan Tadeusz"), Irę - Agnieszka Sitek (gwiazda serialu "Złotopolscy"), a Halę Kinga Preis, zwyciężczyni XX Przeglądu Piosenki Aktorskiej, znana także z kilku świetnych występów w Teatrze TV. W filmie Wójcika ich bohaterki są zaprzyjaźnionymi ze sobą młodziutkimi i naiwnymi siostrami miłosierdzia. W czasie zimy 1918 roku (właśnie wówczas toczy się akcja) dobrowolnie wyruszają do położonego niemal na linii frontu szpitala polowego. Swój wybór traktują nie tylko jako spełnienie patriotycznego obowiązku, lecz także jako romantyczną przygodę. Siedemnastoletnia Zosia ma jeszcze dodatkową motywację. Liczy, że w sąsiedztwie frontu spotka swego brata Pawła. Kiedy dziewczęta przez skutą lodem rzekę docierają do lecznicy, szybko przekonują się o bardzo trudnych warunkach, w których przyjdzie im pracować. Już pierwszego dnia zostają wysłane do pobliskiego miasteczka po brakujące środki opatrunkowe. Korzystając z sytuacji, Zosia gorączkowo szuka śladów bytności Pawła. Niestety, wskutek wzmagającego się z każdą minutą artyleryjskiego ostrzału siostry muszą wracać do szpitala. Rozpoczynają się paniczne przygotowania do ewakuacji. W saniach nie starcza miejsca dla wszystkich chorych, lecz mimo to naczelny lekarz postanawia ostatnią podwodą odesłać najmłodszy personel, czyli Zosię, Halę i Irenę. Te jednak podejmują brzemienną w skutki decyzję - zostaną na miejscu. Jeszcze nie wiedzą, że wraz z nadejściembolszewików staną w obliczu być może najcięższej próby w całym swoim życiu. 00:45 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - SERCE STAREGO MŁYNA Magazyn, 22 min, Polska, 2019 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Serce starego młyna. Umierają cicho i godnie gdzieś na obrzeżach naszej codzienności. Niegdyś ich nieustanny turkot był tętnem małych lokalnych społeczności. Ciągnęły do młynów karawany furmanek, kwitło wokół nich życie towarzyskie. Odeszły z wiekiem XX. Ale niektóre z nich, jak młyn w Błażowej, ciągle mają ciekawe historie do opowiedzenia. Z tym miejscem wiąże się wiele tajemnic. A my, wraz z miejscowymi pasjonatami spróbujemy odnaleźć prawdopodobnie przysypaną ziemią maszynownię, a w niej silnik, dawniej wprawiający koło młyńskie w ruch. Jeśli poszukiwania się powiodą, miejscowemu Muzeum Silników Stacjonarnych i Techniki Rolniczej w Konieczkowej przybędzie nowy eksponat. 01:20 SENSACJE XX WIEKU - NARODZINY WOJNY /1/ Kameralne i studyjne (widowisko), 23 min, Polska, 1997 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Obraz polityki 1939 roku rządów Polski, Niemiec, Wielkiej Brytanii i ZSRR, która doprowadziła do największego kataklizmu w dziejach ludzkośći - II wojny światowej. Adolf Hitler, przemawiając 22 sierpnia 1939 roku do najwyższych oficerów Wehrmachtu, powiedział, że zamierzał uderzyć na zachód, lecz wystąpiły nowe okoliczności, które kazały mu zmienić ten plan i rzucić wojska do wojny z Polską. Jakie to okoliczności? Czy Polska padła ofiarą gry brytyjskiego premiera Neville'a Chamberlaina? Jaką rolę odegrał polski minister spraw zagranicznych Józef Beck? Czy mógł odwrócić niekorzystny bieg wydarzeń? 01:50 SENSACJE XX WIEKU - NARODZINY WOJNY /2/ Kameralne i studyjne (widowisko), 24 min, Polska, 1997 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Druga część programu, w którym Bogusław Wołoszański poddaje analizie politykę ostatnich dni sierpnia 1939 roku, gdy rząd polski podjął działania, aby odwrócić bieg wydarzeń i nie dopuścić do wojny. Czy mieliśmy szansę na uniknięcie wojny? Jakie błędy popełnił Józef Beck, polski minister spraw zagranicznych? 02:20 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - TRAGICZNE MIASTO Magazyn, 19 min, Polska, 1995 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Zbigniew Maziarz Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Odcinek poświęcony oblężeniu Leningradu.