TVP Dokument Sobota, 20.11.2021 06:00 DZIKA POLSKA - MÓJ PRZYJACIEL KILLER Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2008 Scenariusz i reżyseria: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Marzenna Nowakowska Do niedawna znienawidzone jako konkurenci i wrogowie, dziś coraz częściej cieszące się popularnością i uznaniem, a nawet sympatią. Jastrzębie, sokoły, orły, sowy. bywają wręcz po kontuzjach poddawane rehabilitacji. Przy okazji rehabilitowani zostali też sokolnicy, bo ich metody układania ptaków drapieżnych do łowów okazały się nieocenione przy ratowaniu osobników kontuzjowanych lub odebranych łapiącym je w potrzaski hodowcom gołębi czy kur i zwracaniu szponiastym łowcom wolności. W tym odcinku przypatrzymy się rehabilitacji i wychowywaniu skrzydlatych drapieżników pod okiem fachowców. Naszymi gośćmi będą dr Andrzej Kruszewicz z Ptasiego Azylu w warszawskim zoo oraz Piotr Zadworny - sokolnik. 06:30 DZIKA POLSKA - BALETNICA Z PRZERĘBLI Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2008 Scenariusz i reżyseria: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Zdjęcia: Tomasz Malinowski, Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Marzenna Nowakowska Cykl pokazuje świat dzikich zwierząt, przyrody oraz ludzi, którzy ją chronią. Każdy odcinek to ekspedycja w najbardziej niedostępne i dzikie miejsca w Polsce. Bohaterami cyklicznego programu są "szaleńcy natury" - ludzie, którzy ulegli głębokiej fascynacji jakąś cząstką przyrody polskiej, gatunkiem żywych organizmów czy przejawem życia. Prowadzący program Tomasz Kłosowski i Marzenna Nowakowska spotykają ich w terenie. Ten odcinek jest poświęcony wydrom. Trudno je oswoić. Zresztą i tak nie wolno, bo są pod ochroną. Tylko taki awanturnik, jak Jan Chryzostom Pasek z czasów króla Jana III Sobieskiego mógł sobie pozwolić na udomowioną wydrę, co nie skończyło się dobrze ani dla wydry, ani dla niego. Dziś tylko nieliczni mają pisemne prawo trzymania wydr w otoczeniu człowieka dla celów badawczych. Korzystamy z tego, ale przede wszystkim wyruszamy śladami dzikich wydr. Gośćmi programu są: dr Marcin Brzeziński, dr Paweł Świątkiewicz oraz Adam Wajrak. 07:00 NOTACJE: EDWARD LUTCZYN. SAMOUK Cykl dokumentalny, 11 min, Polska, 2013 Autor: Katarzyna Kawecka Edward Lutczyn (rocznik 1947), ilustrator, grafik, karykaturzysta, autor scenografii. Nigdy nie ukończył szkoły artystycznej, która nauczyłaby go wykonywanego zawodu. Studiował w Akademii Górniczo - Hutniczej w Krakowie. W żartobliwy sposób opowiada o kilku epizodach ze swojego życia, które były dla niego istotne. Dowcipkuje, że za jego poczęcie odpowiada Walt Disney, na którego bajkę "Królewnę Śnieżkę" wybrali się rodzice do Paryża. Choć ojciec Edwarda Lutczyna, Piotr Paweł Lutczyn, był rysownikiem, Edward nie miał okazji podpatrywać go przy pracy, bo rodzice rozstali się, kiedy miał 4 lata. Mimo iż lubił lekcje plastyki, czuł się niedoceniany. Pierwszą nagrodę za pracę plastyczną otrzymał za udział w konkursie organizowanym przez tygodnik Przyjaźń. Nagrodą był rower marki Bałtyk. Edward zilustrował przygody Jasia, który gubi się w festiwalowej Warszawie. W Notacji znajdują się nagrodzone rysunki. Debiutował w 1971 roku ilustracjami w Szpilkach. Całe życie pracuje przy jednym stole, w pracowni, która ma 25 m2, a wszystkieprace wykonuje ręcznie. 07:15 AMUR. AMAZONKA AZJI. RZEKA CZARNEGO SMOKA (AMUR ASIA’S AMAZON. THE BLACK DRAGON) Serial dokumentalny, 49 min, Austria, 2015 Reżyseria: Franz Hafner, Klaus Feichtenberger Film dokumentalny o rzece Amur, jednej z najpotężniejszych na Ziemi. Powierzchnia dorzecza to prawie dwa tysiące kilometrów, długość rzeki wynosi 2824 km. To rzeczna granica pomiędzy Rosją a Chinami. Jedna z największych rzek świata wciąż kryje w sobie wiele tajemnic. Płynąc z głębi kontynentu azjatyckiego do Pacyfiku, rozdziela dwa supermocarstwa. Ale jej liczne dopływy łączą zróżnicowane krainy. Najrozleglejsze obszary trawiaste na ziemi. Dziewicze lasy pełne dzikich zwierząt. Ukształtowane przez wulkany tereny o księżycowym krajobrazie. Parne wilgotne lasy. Bezkresne równiny zalewowe i dzikie tereny podmokłe. Wszystkie te środowiska zasilają jedno z najbogatszych północnych mórz, które w zamian sprowadza deszcze spadające na dorzecze o powierzchni blisko dwóch milionów kilometrów kwadratowych. To nie tylko rzeka, ale rozległa sieć strumieni, jezior i bagien pełen wód krajobraz na miarę kontynentu. Nie sposób określić, gdzie kończy się rzeka, a zaczyna morze. Amur wpływa do Oceanu Spokojnego w nieustannie powtarzającym się tańcu rzeki, morza i nieba. Amur wpada do Cieśniny Tatarskiej, która łączy Morze Japońskie z Morzem Ochockim - jednym z największych łowisk na świecie. U wybrzeży skalistej zatoki słodkie wody potężnego Amuru mieszają się ze słoną wodą morską w miejscu, gdzie spotykają się oceaniczne prądy podzwrotnikowe i polarne. Powstałe w związku z tym mgły - postrach żeglarzy - wprowadzają masy wilgoci w głąb lądu. 08:15 BRAHMAPUTRA, NIEBIAŃSKA RZEKA W HIMALAJACH. Z RÓWNIN DO OCEANU (SKY RIVER OF THE HIMALAYAS / BRAHMAPUTRA - HIMMELSFLUSS AUS DEM HIMALAYA) Cykl dokumentalny, 51 min, Austria, 2018 Reżyseria: Klaus Feichtenberger, Heinz Leger, Jeremy Hogarth Odcinek trzeci prowadzi nas do parnych równin Bangladeszu z ich bagnami i dżunglami mangrowymi. Muł sprowadzony z Himalajów tworzy najbardziej żyzny i zabójczy region świata, spustoszony przez powodzie i patrolowany przez tygrysy, które bywają niebezpieczne dla ludzi. Rzeka swój początek bierze w śniegach i lodach Wyżyny Tybetańskiej, płynie przez skalne masywy Himalajów do największego kanionu na Ziemi. Bliżej ujścia traci impet. Na rozległej równinie stanu Asam w Indiach niemal łagodnie płynie wśród wysp dzikiej natury, rozbrzmiewających echem odległej przeszłości. Bogactwo roślin i zwierząt w regionach o zróżnicowanym klimacie tworzy ogromną różnorodność biologiczną. Wzdłuż południowych zboczy środkowych Himalajów na odcinku niemal pięciuset kilometrów rozciągają się równiny zalewowe. W czerwcu przed nadejściem monsunu poziom wody w Brahmaputrze jest najniższy. U zbiegu z rzeką Kulsi, w dół od Parku Narodowego Kaziranga, w nocy panuje ożywiony ruch. Dziś niebiańska rzeka łączy surowe puste przestrzenie z krajobrazami uformowanymi przez człowieka i z regionami o niezwykłej różnorodności. Łączy cywilizacje i kultury, karmi miliony istnień. Jarlung - cangpo, Brahmaputra, Jamuna - niebiańska rzeka Himalajów. 09:15 JAPONIA Z GÓRY ODC. 4 ZIEMIA BOGÓW (JAPAN FROM ABOVE 4. THE LAND OF GODS) Serial dokumentalny, 51 min, Francja, 2018 Reżyseria: Stephane Milliere, Xavier Lefebvre, Laurent Martein Tym razem odkryjemy regiony Chugoku i Shikoku - poczynając od okolic Hiroszimy. W Zatoce Hiroszima mieści się chram Shinto Itsukushima Jinja. Zasłynął z bramy torii, która wydaje się pływać. Ta atrakcja turystyczna to według filozofa Shunsai Havashi z 1643 roku jeden z trzech najpiękniejszych widoków w Japonii. W głębi zatoki leży miasto Hiroszima, wyglądające jak wiele innych miast. 6 sierpnia 1945 roku, Amerykanie, by zmusić siły japońskie do kapitulacji, zrzucili tu pierwszą z dwóch bomb atomowych. Na Morzu Wewnętrznym znajduje się więcej niż tysiąc wysp i zatoczek. Niektóre bardzo blisko siebie i ta bliskość umożliwiła wybudowanie dróg ekspresowych. Dzięki temu region Chugoku i sąsiedni Shikoku są połączone imponującymi mostami. Wracamy do Chugoku w prefekturze Okayama w okolice Bizen. Ostatni przystanek w Chugoku to wybrzeże prefektury Tottori. 10:20 LEGENDY EUROPY ODC. 12 PROWANSJA (LEGENDS OF EUROPE MYSTICAL AND FANTASY TALES 12. PROVENCE) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Reżyseria: John Hudson Seria przedstawia nowe, niemal magiczne spojrzenie na europejskie dziedzictwo. Inspirowane nowo odkrytym zainteresowaniem odwiecznymi legendami. Czy przerażające, czy zaskakujące, te historie, inspirowane naturalnymi wspaniałościami, są jednocześnie mistycznymi i niejasnymi zagadkami do rozszyfrowania. Piraci, bestie, zaczarowane lasy, skamieniali pasterze, zaczarowane jeziora, dziwaczne potwory lub uwięzione księżniczki to bohaterowie tej serii, która z północy na południe i ze wschodu na zachód na nowo odkryje Europę. Dziś wyruszymy do Prowansji. 11:20 PORTRETY DOKUMENTALNE. - PORTRETY DOKUMENTALNE. ELIZA KUBARSKA Cykl dokumentalny, 30 min, Polska, 2021 Scenariusz: Agnieszka Wąsikowska Zdjęcia: Grzegorz Myjkowski Seria rozmów z wybitnymi filmowcami zajmującymi się sztuką dokumentu. Bohaterami poszczególnych odcinków są zarówno uznani twórcy tego gatunku, jak i przedstawiciele młodego pokolenia filmowców - dokumentalistów. Cykl ma na celu stworzenie panoramy polskiego dokumentu poprzez realizację filmowych portretów opowiadających o danym twórcy, jego drodze i przekrojowo opisujących jego twórczość na przykładzie wybranych dzieł. Bohaterką tego odcinka jest Eliza Kubarska. 11:55 PO ZŁOTO Film dokumentalny, 61 min, Polska, 2020 Scenariusz reżyseria: Ksawery Szczepanik Pełen unikatowych materiałów archiwalnych film o losach Władysława Kozakiewicza - wybitnego, polskiego tyczkarza, wielokrotnego rekordzisty Polski, rekordzisty świata i złotego medalisty Igrzysk Olimpijskich w Moskwie w roku 1980; autora spontanicznego gestu, którym poczęstował stronniczą, sowiecką publiczność, przechodząc jednocześnie do historii. Wał Kozakiewicza stał się dla milionów Polaków symbolem sprzeciwu wobec komunistycznego reżimu i światełkiem nadziei na przyszłość; podobnym do tego, które rozpalił Jan Paweł II i zwiastującym to, które za chwilę wznieci Lech Wałęsa. Jednak z upływem lat postać Władysława Kozakiewicza zatarła się w zbiorowej pamięci Polaków. Jedynym śladem jego osiągnięcia jest zakorzenione już w potocznej polszczyźnie powiedzenie gest Kozakiewicza. Film przypomina legendę wielkiego tyczkarza i powikłane koleje jego życia. Przed nami historia chłopaka z podwileńskiej wsi, który - pokonując wszelkie bariery - dociera na sportowy Olimp, po czym zostaje zeń zepchnięty i skazany na potępienie. Historia ta wyrasta poza sportowe ramy i zyskuje wymiar ponadczasowej przypowieści o cenie i naturze sukcesu. 13:05 ANDRZEJ PANUFNIK Z LONDYNU I Z WARSZAWY Film dokumentalny, 12 min, Polska, 1990 Scenariusz i reżyseria: Andrzej Papuziński Film zrealizowany z okazji festiwalu muzyki "Warszawska Jesień '90", której główną postacią miał być Andrzej Panufnik. O miejscu i randze kompozytora we współczesnej muzyce, inspiracjach, związkach z Polską mówią krytycy, muzykolodzy i kompozytorzy polscy - T. Kaczyński, O. Pisarenko, L. Erhardt, M. Kowalski i brytyjscy - N. Osborne, p. Dickinson, P. Patterson, Robert Maycock. 13:20 WOKÓŁ MÓRZ II ODC. 14 SYLT. SAINT - TROPEZ MORZA PÓŁNOCNEGO (AROUND THE SEA II EP. 14 SYLT. SAINT - TROPEZ DE LA MER DU NORD) Serial dokumentalny, 15 min, Francja, 2018 Reżyseria: Antoine Laura Kontynuacja opowieści o krajach, miastach i ludziach, których życie związane jest z wodą. Ocean Spokojny, Karaiby, wybrzeże Francji, Ocean Polarny czy wybrzeże Afryki - będziemy podróżować, żeglować i dowiadywać się wszystkiego o świecie widzianym oczami mieszkańców, którzy żyją i pracują wokół tych niezwykłych miejsc. Raj dla jednych, a dla innych ekologiczne cierpienie. W tym odcinku poznamy niemiecką wyspę Sylt, nazywaną Saint - Tropez Morza Północnego. Czterdziestokilometrowy pas jasnego piasku, słońce i piękne widoki. Lazurowe Wybrzeże ma godnego konkurenta! W sezonie odwiedza ją w sumie milion turystów. To głównie zamożniejsi przedstawiciele niemieckiego społeczeństwa, amatorzy dobrej zabawy. Gdy jest chłodno, ludzie przynoszą koce i spędzają w koszach całe dnie. 13:35 CHROŃMY ZDROWIE Film dokumentalny, 12 min, Polska, 1950 Reżyseria: Roman Woźniakowski Scenariusz: Henryk Rewkiewicz Film wyprodukowany przez łódzką Wytwórnię Filmów Oświatowych. Film oświatowy z dziedziny profilaktyki zdrowotnej człowieka. Przedstawione historie dziecka w szkole, tenisisty, pracowników w zakładach pracy czy kierowcy ukazują ludzi w stanie niedyspozycji zdrowotnej - bólów głowy, zapalenia ucha, migdałków, zębów oraz innych dolegliwości. Drobne, lekceważone często schorzenia prowadzą do cięższych chorób i zakażenia całego organizmu. Twórcy nawołują do zwalczania przyczyn choroby, a nie jedynie jej objawów, zwracając uwagę na higieniczny tryb życia ze zdrowym odżywianiem. W filmie wykorzystano zdjęcia rysunkowo - trickowe. 13:55 WILD MEXICO - DZIKI MEKSYK CZ. 1. GÓRSKIE ŚWIATY (WILD MEXICO) Film dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Victoria Bromley Meksyk to kraj niespodzianek. Zaskakuje tu ogromna różnorodność kolorów, wspaniałe gatunki i kultura sięgająca najdawniejszych czasów. Tropikalne dżungle, pustynie w kolorze pomarańczy, wulkany ze śnieżnymi wierzchołkami, błękitne jeziora, a do tego kolorowo ubrani ludzie. Ciekawe są łańcuchy gór Sierra Madre, niesamowity Jucatan, Zatoka Meksykańska, malownicza Riwiera Meksykańska. Tu poczęła się kultura Majów i tylko tu można zobaczyć Festiwal w Acapulco i Cancun oraz celebracje Święta Zmarłych. Żyją tu małpy, tapiry, jaguary, które mają również swoje siedliska w wilgotnych lasach południowego Meksyku. Południowa część kraju, słabo zaludniona pozostaje ostoją dla wielu rzadkich odmian zwierząt. Środkowy i północny Meksyk dla odmiany charakteryzuje się dużymi skupiskami ludzi i tutejsze środowisko utraciło swoją pierwotną różnorodność biologiczną. Można tu spotkać niedźwiedzie, jelenie, pumy i kojoty. W zimie do Sierra Madre Zachodnia (Sierra Madre Occidental) przybywają liczne kaczki i gęsi. Na pustynnych i półpustynnych częściach Meksyku występują węże i pancerniki. Mimo podejmowanych przez obrońców środowiska prób w 2004 r. , zagrożonych wyginięciem było wiele gatunków ptaków, ssaków, ryb i gadów. 14:55 LABORATORIUM LUDZKICH ZACHOWAŃ CZĘŚĆ 3 (MEET THE HUMANS EP. PULLING TOGETHER) Cykl dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Michael Mosley Cykl filmów dokumentalnych, stawiających ludzkie zachowania pod lupą. Pewien wiejski dom zostaje wyposażony w kamery monitorujące grupę nieświadomych badanych, zaproszonych do wzięcia udziału w różnych zajęciach grupowych, od nocy dla samotnych po niezręczny weekend integracyjny. Z wnętrza sekretnego pokoju obserwacyjnego prezenter Michael Mosley i eksperci analizują każdy ruch uczestników. W trzeciej części tematem będzie możliwość naszej współpracy. Nasz gatunek osiągnął olbrzymi, ewolucyjny sukces. Częściowo dlatego, że jako jedyne zwierzę umiemy współpracować również poza wąską grupą rodzinną. Ale grupy mają też swoje wady, sprzyjają konfliktom osobowościowym i walce o władzę. Kto skończy na szczycie? I czy w obliczu tragedii będziemy trzymać się razem, czy każdy zadba tylko o siebie? Przeprowadzimy eksperyment pod przykrywką wyjazdu integracyjnego. Nasze "króliki doświadczalne" pracują w małej firmie, sprzedającej produkty higieniczne. 15:55 JAK SIĘ ŻYJE Z OCD? (OBSESSIVE COMPULSIVE DISORDER (HORIZON: A MONSTER IN MY MIND)) Film dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Peter Leonard Film dokumentalny o zaburzeniach obsesyjno - kompulsyjnych. Emocjonalny wgląd w wyniszczające zaburzenie, które dotyka także celebrytów. David Beckham, komik John Richardson, bohaterowie serialu BBC i wiele innych osób. Większość z nas skrótem OCD opisuje ludzi uparcie drobiazgowych, nazbyt perfekcyjnych, przesadnie skrupulatnych, nawet zabawnych. Prawda zaś jest znacznie poważniejsza. Istotną cechą tego zaburzenia są nawracające, uporczywe myśli natrętne lub czynności przymusowe. Niemal zawsze są przeżywane w sposób przykry i pacjent często próbuje bezskutecznie się im przeciwstawiać Spotykamy Richarda i Sophie, dwoje ludzi walczących z tymi zaburzeniami. Wszechogarniający strach Sophie polega na tym, że mogła mordować ludzi. Richard boi się, że od prawie wszystkiego, czego dotknie, zarazi się śmiertelnymi chorobami. Stan ich obojga jest tak zły, że ogranicza ich zdolność do normalnego życia. OCD uważa się za współczesną chorobę, bo pod tą nazwą funkcjonuje od lat 80. XX wieku. Lecz w bibliotece Uniwersytetu Londyńskiego znajdziemy informacje, że objawy tego, co dziś nazywamy zaburzeniami obsesyjno - kompulsyjnymi, znano od stuleci. Ten film uświadomi nam, czym naprawdę jest OCD, co go wywołuje i jak można go powstrzymać. Spotykamy naukowców, których nowatorskie badania są obiecujące dla cierpiących na tę chorobę. Wyzwaniem w leczeniu OCD jest mnogość jego postaci. W 2004 roku zrodziła się optogenetyka, przełomowa technika medyczna z dziedziny neuronauki. Polega ona na wprowadzaniu do neuronów sekwencji genu białka światłoczułego za pomocą nośnika wirusowego. 17:00 SIMON REEVE W AMERYCE PÓŁNOCNEJ ODC. 1 (NORTH AMERICA WITH SIMON REEVE / THE AMERICAS WITH SIMON REEVE: SERIES) Serial dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Chris Mitchell Autor i poszukiwacz przygód, Simon Reeve wyrusza w kolejną podróż, tym razem do Ameryki Północnej. Odnajduje rozległy i zróżnicowany kontynent, z lodowcami, pustyniami i dżunglami, gdzie istnieje wielkie bogactwo obok zupełnej biedy, podziałów politycznych i ludzkich dramatów. Będziemy wraz z nim podziwiać piękno Gór Skalistych i surowy blask lasów zachodniego wybrzeża kontynentu. Spotkamy kowbojów z Montany, stojących w obliczu niepewnej przyszłości i rdzennych mieszkańców Gwatemali, migrujących na północ w poszukiwaniu lepszego życia. Simon, wygrzewając się w meksykańskim słońcu i drżąc w Arktyce, przetestuje temperaturę naprawdę fascynującego kontynentu. W pierwszej części: Simon jest na Alasce, na początku wielkiej wyprawy. W jej trakcie przemierzy dwa kontynenty, których powierzchnia jest większa niż ćwierć całej powierzchni Ziemi. Jego podróż wiedzie wzdłuż obu Ameryk. Od krańców północy po sam kraniec południa. Pokona 8 tysięcy km i zobaczy najpiękniejsze rejony świata. W trakcie podróży zajrzy do miejsc pełnych mitów i tajemnic. To jak zaczarowane królestwo. Zwiedzi regiony, którymi rządzi przemoc. Gangi wszędzie mają swoje czujki. Zobaczy, jak zmienia się klimat. Odwiedzi największe miasta świata. Dotrze do pięknych, lecz okaleczonych tropików. Znajdzie się w sercu walki o uratowanie planety. 18:00 POLSKIE DZIEDZICTWO KULTUROWE - POLSKIE DZIEDZICTWO ODC. 7 Magazyn historyczny, 28 min, Polska, 2021 Reżyseria: Maciej Kłobucki Scenariusz: Maciej Kłobucki, Bartosz Kucharski, Kamil Szymański Zdjęcia: Damian Szprejda, Jacek Cichocki, Mariusz Gala Prowadzący: Stefan Tompson Cykl dokumentalno - historyczny o polskim Dziedzictwie Kulturowym na Kresach Wschodnich, prowadzony przez Stefana Tompsona, w którym przybliżona zostaje widzowi historia ziem polskich sprzed 1921 roku. Prezentowane są najciekawsze polskie posiadłości, usytuowane za naszą obecną wschodnią granicą. W południowo - zachodniej części Ukrainy, tuż nad brzegiem rzeki Dniestr, znajduje się miejscowość Chocim. Z geopolitycznego punktu widzenia było to miejsce strategiczne, wobec czego niezbędna była twierdza zdolna odeprzeć ataki nieprzyjaciela. Imponująca budowla w rękach Polski była stosunkowo krótko, choć uznaje się ją za jedną z najważniejszych twierdz w dziejach naszego kraju. Stefan Tompson opowie o historii wzlotów i upadków twierdzy chocimskiej. 18:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.II - ODC. 20 JAK POWSTAŁA POLSKA? Film dokumentalny, 26 min, Polska, 2016 Scenariusz i reżyseria: Radosław Kotarski Jak spośród setek tysięcy plemion i grup wyłoniło się polskie państwo? Autorzy cyklu sprawdzają tropy powiązane z ewentualnym wpływem wikingów na formowanie się naszego kraju oraz to, jakie znaczenie dla nas miał chrzest. Odwiedzamy Gniezno, Wolin, Poznań i Ostrów Lednicki i sprawdzamy, jak wyglądało codzienne życie, system wierzeń i obyczaje w okresie Chrztu Polski. Radosław Kotarski podąża śladami naszych praprzodków. 19:05 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 80 ZŁOTÓW Magazyn, 23 min, Polska, 2018 Reżyseria: Rafał Samborski Scenariusz: Agata Winnicka Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Ponadczasowa seria podróżnicza, wpisująca się w cykl inicjatyw promujących i popularyzujących Polskę w oparciu o jej potencjał historyczny, kulturowy, przyrodniczy i rekreacyjny. Tomasz Bednarek odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale docierając również do miejsc, o których wiedzą nieliczni. W trakcie tych podróży poznajemy fakty ciekawe, a dotąd mało znane. Z wyjątkowej perspektywy oglądamy Polskę w najlepszej odsłonie. Zachwycające miejsca, dociekliwość prowadzącego oraz ogromna wiedza jego rozmówców tworzą wciągającą, barwną opowieść o polskiej historii, kulturze, architekturze oraz obyczajowości. 19:35 NOWE DOMY Film dokumentalny, 12 min, Polska, 1950 Reżyseria: Stanisław Kokesz Film opowiada o osiągnięciach socjalistycznego budownictwa mieszkaniowego. Dwaj robotnicy wspominają trudne warunki mieszkaniowe przed wojną. Obserwują i komentują z entuzjazmem budowę nowych osiedli w Łodzi. Etiuda Szkoły Filmowej. 19:50 SIŁY NA ZAMIARY Film dokumentalny, 9 min, Polska, 1977 Reżyseria: Robert Gliński Kreacyjny dokument ukazujący absurd polskiej rzeczywistości lat 70. Oś dramaturgiczną stanowi historia mężczyzny, który w samym środku PRL - u zdecydował się na uruchomienie zakładu uprawy i przetwórstwa pieczarek - firmy dochodowej, a więc z punktu widzenia ówczesnych decydentów podejrzanej i niebezpiecznej. Etiuda Szkoły Filmowej. 20:20 KRAINA MIODU (HONEYLAND) Film dokumentalny, 85 min, Macedonia, 2019 Reżyseria: Tamara Kotevska, Ljubomir Stefanov Film dokumentalny nagrodzony na wielu festiwalach. To niezwykła opowieść, której bohaterką jest 50 - letnia Hatidze mieszkająca z chorą matką w opustoszałej macedońskiej wiosce bez prądu i bieżącej wody. Hoduje pszczoły i jest ostatnią z linii niezależnych pszczelarzy, którzy sprzedają miód w małych partiach. Handluje nim w najbliższym mieście, oddalonym od jej domu o cztery godziny drogi. Codziennie chodzi po zboczu wzgórza, aby sprawdzić swoje ule. Kocha pszczoły, zaklina je śpiewem, delikatnie manewrując plastrami miodu bez kombinezonu, siatki na twarzy lub rękawiczek. Żyje tradycyjnie, w zgodzie z naturą. Pewnego dnia w jej okolicy pojawia się wielodzietna rodzina, która tu się osiedla. W życie Hatidze wkradają się wrzeszczące dzieci, ryczące krowy i silniki. Nowi sąsiedzi również hodują pszczoły, ale traktują miód i pszczoły zgoła inaczej. Tradycję zastępuje twardy biznes i maksymalna eksploatacja. Hatidze czuje, że to, czego nie da się zmienić, należy zaakceptować. Przybysze mogą jednak poważnie zagrozić jej życiu oraz jej ulom. Film ukazuje zanikającą tradycję szacunku do pszczół i traktowania ich jak partnerów, a nie poddanych człowiekowi niewolników produkujących miód. Pięknie sfilmowana opowieść daje nadzieję na zmianę komercyjnego nastawienia człowieka do pszczół i natury. Dokument zdobył wiele nagród: 2019 FF Sundance: nagroda World Cinema Grand Jury Prize: Documentary, World Cinema Documentary Special Jury Award for Impact for Change, World Cinema Documentary Special Jury Award for Cinematography, 2019 MFF Hong Kong, 2019 New Direction/New Films FF Nowy Jork. Produkcja: Macedonia Północna /2018 / Atanas Georgiew 21:55 OPERACJA GLOBUS (OPERATION GLOBE) Film dokumentalny, 52 min, Hiszpania, 2019 Reżyseria: Ariadna Seuba Serra Dokumentalna opowieść o wyprawie grupy hiszpańskich hipisów dookoła świata, która miała miejsce na przełomie lat 70. i 80. Równolegle do historii ich podróży śledzimy losy jednego z członków ekspedycji, który po 28 latach od jej zakończenia wyrusza do Peru na poszukiwanie wozu, którym podróżowali. Film jest opowieścią o młodych ludziach, którzy wyruszyli w świat w poszukiwaniu wolności, chcących jak najlepiej przeżyć swoją młodość. Jednocześnie pokazuje różne postawy wobec tak znaczącego wydarzenia. Dla niektórych była to tylko przygoda, a gdy się zakończyła, po prostu wrócili do dawnego życia. Dla innych stała się ona najważniejszym wydarzeniem życia, przez co wciąż żyją przeszłością. Zdjęcia kręcono w Hiszpanii, Paru i Chile. 22:55 OBCY NA MOJEJ KANAPIE Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2017 Scenariusz i reżyseria: Grzegorz Brzozowski Obraz współczesnego miasta z perspektywy couchsurferów, Warszawa jako miejsce spotkań ludzi z różnych stron świata, w różnym wieku i z różnymi historiami życiowymi. Łączy ich poczucie zagubienia, a także dojmująca potrzeba ucieczki od samotności. Couchsurfing staje się płaszczyzną porozumienia dla zupełnie odmiennych światów. W jaki bowiem inny sposób można by skłonić polskiego inżyniera po pięćdziesiątce i studenta z Niemiec do wspólnego składania chińskiego modelu helikoptera? 23:55 TOTART - CZYLI ODZYSKIWANIE ROZUMU Film dokumentalny, 76 min, Polska, 2014 Scenariusz i reżyseria: Bartosz Paduch Zdjęcia: Bartosz Bieniek Wykonawcy: Tomasz Drossel, Krzysztof Drossel, Artur Kozdrowski, Paweł Mazur, Andrzej Awsiej, Artur Kozdrowski, Szymon Albrzykowski, Sławomir Żamojda, Roman Sebastyański, Mariusz Dunaj, Michał Orlewicz, Janusz Pawlik, Dariusz Wojciechowski, Janusz Sokołowski, Elżbieta Wyczyńska Film opowiada historię tranzytoryjnej formacji TOTART - alternatywnej grupy, należącej do najważniejszych formacji artystycznych w Polsce XX wieku. Grupa skupiała grafików, poetów, malarzy, muzyków, fotografików i performerów, wśród których są: Paweł Konjo Konnak, główny showman formacji, Paweł Paulus Mazur, Darek Brzóska Brzóskiewicz, Wojtek Stamm alias Lopez Mausere oraz Ryszard Tymon Tymański. Fabuła filmu koncentruje się na dziejach członków formacji, od momentu powstania grupy w połowie w lat 80. , przez burzliwy okres lat 90. , po chwilę obecną. Przedstawiono również losy ideologa i lidera grupy - Zbigniewa Mesjago Sajnoga. Film ma dwie warstwy: kronikarską, pokazującą działalność i historię formacji, i drugą, przedstawiającą dramat wielkiego nieobecnego, przywódcy duchowego - Zbigniewa Sajnoga. Twórcy filmu spróbują odpowiedzieć na kilka istotnych pytań dotyczących relacji między sztuką a ludzką egzystencją. Na ile idee i wartości formacji TOTART są obecne dzisiaj wśród jej byłych członków? Co zostało z wczorajszych haseł i radykalnych wizji? Czy członkowie formacji nadal tworzą jej spuściznę, czy może już dawno się poddali i zdradzili te idee? W filmie autorzy pokusili się o zderzenie obowiązującego, "oficjalnego", wizerunku szalonych bohaterów z pięknej przeszłości z prawdziwą prozą życia dnia dzisiejszego, wypełnionego obowiązkami, pracą i zarabianiem pieniędzy. Jak legenda daje sobie radę z wolnym rynkiem? 01:20 EXODUS - ROBERT BRYLEWSKI Artystyczne/estradowe (widowisko), 54 min, Polska, 1998 Wykonawcy: Robert Brylewski Filmowa opowieść o kultowej postaci polskiej muzyki alternatywnej, Robercie Brylewskim, w kontekście wydarzeń z lat 80. i 90. Ten niespokojny klasyk rocka, współtwórca, m. in. zespołów Kryzys, Brygada Kryzys, Izrael i Aria, mówi o swojej aktywności muzycznej, o źródłach inspiracji i bodźcach skłaniających go do zawiązywania wciąż nowych formacji, szukania nowych rozwiązań i awangardowych brzmień. Opowie także o swoim najmłodszym "dziecku", grupie Falarek, oraz o pracy w Studiu "Złota Skała", będącym niezależną wytwórnią fonograficzną. Program porusza wiele tematów, przedstawia wiele wątków, m. in. Tomasz Lipiński opowiada o powstaniu Brygady Kryzys, Kazik Staszewski o peerelowskim środowisku muzyków alternatywnych, Viviana Brylewska o wspólnych kreacjach z grupą Izrael, aktywność Brylewskiego w muzyce techno komentuje Paweł "Kelner" Rozwadowski. Obecność Roberta Brylewskiego na polskiej scenie muzycznej analizuje Marcin Krzyżanowski. Uzupełnieniem tych i innych wypowiedzi są materiały archiwalne: fragmenty filmów, teledysków, koncertów oraz animacje komputerowe Roberta Brylewskiego. 02:25 KONSTELACJE Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2006 Scenariusz, reżyseria i zdjęcia: Marcin Latałło Muzyka: Antoni Łazarkiewicz Konstelacje rodzinne to terapia prowadzona przez światowej sławy psychoterapeutę Berta Hellingera. Przez jednych jest ona uważana za niezwykle ważne odkrycie w dziedzinie psychoterapii, przez innych za hochsztaplerstwo. Film "Konstelacje" nie ocenia jednak metody pracy Berta Hellingera, pozwala widzowi na wydanie własnej opinii. Dokument śledzi losy dwójki bohaterów Niemki i Polaka, którzy nie mogąc sobie poradzić ze swoimi problemami, postanawiają szukać pomocy u Hellingera. Zanim jednak spotkają się na warsztacie psychoterapeutycznym, poznajemy ich samych, ich życie, rodziny, przyjaciół i ich problemy. Jedną z najważniejszych sekwencji filmu jest warsztat Hellingera z udziałem bohaterów filmu. W trakcie konstelacji rodzinnych osoby wybierane przez Hellingera z publiczności reprezentują członków rodziny pacjenta i chociaż są to osoby zupełnie sobie obce, zaczynają odczuwać dokładnie to samo co ci, których reprezentują. Jak terapia wpłynęła na losy dwójki bohaterów filmu? Widzimy ich jakiś czas po konstelacji, ale zakończenie filmu pozostaje otwarte. Widzowie nie otrzymują jednoznacznej odpowiedzi, czy praca Hellingera radykalnie zmieniła ich życie. 03:25 MIECZYSŁAW KARŁOWICZ - SAMOTNA WĘDRÓWKA Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2017 Reżyseria: Tomasz Knittel Film dokumentalny przybliżający postać Mieczysława Karłowicza, wybitnego polskiego kompozytora zmarłego przedwcześnie w wieku 33 lat; zginął tragicznie, pod lawiną, w polskich Tatrach podczas wyprawy wysokogórskiej. Dzięki barwnej, wielowątkowej i zróżnicowanej w zakresie języka filmowego narracji, powstała nowoczesna i intrygująca opowieść o mogłoby się wydawać zapomnianym dziś artyście, skierowana dla szerokiego grona współczesnych odbiorców. Film jest opowieścią o wybitnym twórcy, jakim był Karłowicz, o jego muzyce, inspiracjach, pracy twórczej i podróżach, a także pasji do fotografowania, publicystyki i polskich gór.