TVP Kultura Środa, 17.11.2021 11:00 DOM - ODC. 23/25 - KOLEJKA DO ŻYCIA Serial obyczajowy, 89 min, Polska 2000 Reżyseria: Jan Łomnicki, Marcin Łomnicki Scenariusz: Jerzy Janicki, Andrzej Mularczyk Muzyka: Piotr Hertel Aktorzy: Tomasz Borkowy, Halina Rowicka, Adam Wojtyszko, Bożena Dykiel, Monika Kwiatkowska, Anna Romantowska, Waldemar Barwiński, Jan Englert, Magdalena Stużyńska, Marek Bukowski, Magdalena Stużyńska, Zbigniew Buczkowski, Piotr Fronczewski, Jerzy Bończak W szpitalu Majka czeka na transplantację nerki. Kajtek próbuje dzięki protekcji przyspieszyć operację. Henio Lermaszewski skupuje złoto i ukrywa je w lodówce. Nieświadoma niczego Danusia daje lodówkę Prokopowi do naprawy. Gospodarz domu znajduje szlachetny kruszec i zabiera go. Kiedy odkrywa to Henio, wpada w szał. Dopada Prokopa i torturami wymusza zwrot części złota. Halina zostawia u Wrotka Anusię, sierotę, którą przygarnęła. Po kilku dniach Rajmund na tyle przywiązuje się do dziecka, że postanawia wrócić do żony. Tymczasem dzięki protekcji Majka otrzymuje nową nerkę. Teraz uszczęśliwieni młodzi mogą już wyznaczyć datę ślubu. Do Katowic, z delegacją radzieckich inżynierów przyjeżdża Klara, siostra Martyny. Martyna namawia ją, by została w Polsce. Nadchodzi październik 1978 roku. Lokatorzy kamienicy na Złotej z wielką radością przyjmują wieść o wyborze kardynała Karola Wojtyły na papieża. 12:40 SOBIE KRÓL Film obyczajowy, 37 min, Polska 1973 Reżyseria: Janusz Łęski Scenariusz: Andrzej Mularczyk Zdjęcia: Edward Kłosiński Muzyka: Czesław Niemen Aktorzy: Jerzy Braszka, Jadwiga Jankowska - Cieślak, Marian Opania, Grażyna Barszczewska, Maciej Damięcki, Mieczysław Kalenik, Wacław Kowalski Bohater tej opowieści, Olek, pracuje w zakładzie naprawy samochodów. Jest dobrym fachowcem - w najbliższym otoczeniu nazywają go "królem". Pewnego dnia wyjeżdża autem do nowo poznanej dziewczyny. W czasie jazdy rozpiera go energia, wierzy, że spotkanie będzie udane. Po drodze postanawia zabrać do samochodu przypadkowo napotkanego mężczyznę, nie zdając sobie sprawy, że ta decyzja okaże się brzemienna w skutki. Pasażerem jest ekswięzień, który właśnie wyszedł na wolność i jedzie do swojej żony. Film zrealizowany według scenariusza Andrzeja Mularczyka, scenarzysty znanego m. in. z "Samych swoich". 13:30 ALEKSANDRA JACHTOMA Reportaż, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Anna Zakrzewska Scenariusz: Anna Zakrzewska Wykonawcy: Aleksandra Jachtoma Bohaterką programu jest Aleksandra Jachtoma - jedna z najważniejszych polskich artystek, wybitna abstrakcjonistka, która zdaniem wielu krytyków nie doczekała się należnego uznania tylko i wyłącznie ze względu na swoją płeć. Mimo że jej obrazy znajdują się w wielu prestiżowych kolekcjach, sprzedawane są za spore sumy na aukcjach sztuki, rzeczywiście nie osiągnęła takiej pozycji w świecie sztuki jak inny wielki abstrakcjonista Stefan Gierowski. Czy artystka zgadza się z tą opinią? Czy uważa, że jej jako kobiecie było trudniej? Jej talent mieli okazję docenić tacy twórcy jak Henryk Stażewski, który zaraz po wizycie w jej pracowni zachwycony jej warsztatem malarskim napisał do swojego przyjaciela Kojiego Kamojiego o jej talencie. Niezmiernie cenił ją Roman Opałka oraz stały bywalec jej domu pisarz Ryszard Kapuściński. W tej pracowni, która w przeciwieństwie do wielu ''męskich pracowni"nie spełnia funkcji czysto użytkowej, ale jest połączona z przestrzenią mieszkalną, pracowni, która zawsze tętniła życiem towarzyskim, artystka tworzy i mieszka do dziś. W rozświetlonej naturalnym światłem pracowni, przy sztalugach rozłożone są atrybuty jej pracy (farby, pędzle). Aleksandra Jachtoma, dziś już 88 - letnia artystka, wciąż maluje, zawsze kiedy tylko pozwala jej na to kondycja fizyczna. Artystka opowie, czym jest dla niej kolor, barwa, a także, jaką rolę odgrywa sam format dzieła, czy za wszystkim stoi świadoma decyzja, czy zdarza jej się działać czystko intuicyjnie. Skąd wie, że zamalowane płótno jest już obrazem, kiedy uważa swój obraz za skończony. Czy czuje, że malarstwo abstrakcyjne może kiedyś stracić swoją moc, a może już trochę straciło? Skąd wiadomo, że to coś więcej niż kolorowa dekoracja, kto o tym decyduje? 13:55 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - MEHOFFER Magazyn, 5 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Zdjęcia: Magda Seweryn, Kamil Hasiuk Wykonawcy: Wojciech Głowacki Jest jednym z najlepiej znanych obrazów ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie. Jego autor - jeden z najwybitniejszych polskich symbolistów - Józef Mehoffer, w 1897 roku pisał tak: Mam szereg pomysłów obrazów jasnych, bardzo słonecznych i kolorowych. Nie powiem, żebym wiedział, co mam malować, idea ogólna jest: idea życia, rozkoszy, użycia, uciechy, światła, słońca i ciepła. Obraz "Dziwny ogród" z jednej strony wydaje się spełnieniem tej idei, z drugiej zawiera szereg elementów, które są wieloznaczne i mogą niepokoić. O różnych odczytaniach i interpretacjach obrazu opowie Wojciech Głowacki. 14:10 TAMTE LATA, TAMTE DNI - MARTA LIPIŃSKA Dysk./wywiad/debata, 23 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Makowska Wykonawcy: Marta Perchuć-Burzyńska (prowadząca) Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Tym razem swoje dzieciństwo i wspomina znana i popularna aktorka filmowa i teatralna, Marta Lipińska. Rozmowa toczy się w warszawskim parku Królikarnia, miejscu dziecięcych zabaw małej Marty. 14:40 SKUTKI NOSZENIA KAPELUSZA W MAJU Komedia obyczajowa, 79 min, Polska 1993 Scenariusz i reżyseria: Krystyna Krupska - Wysocka Zdjęcia: Grzegorz Kędzierski Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Wiesław Michnikowski, Barbara Krafftówna, Sławomira Łozińska, Katarzyna Chrzanowska, Marek Kondrat, Piotr Skarga, Piotr Grabowski, Magdalena Wójcik, Tadeusz Hanusek, Bożena Robakowska, Jolanta Czaplińska, Małgorzata Leśniewska, Ryszard Radwański, Kazimierz Mazur, Ala Górzyńska, Ola Rosińska, Marta Kowalska i inni Poruszająca, a zarazem pełna ciepła komedia, opowiadająca o potrzebie miłości między ludźmi. Film został obsypany nagrodami na Krajowym Festiwalu Filmów dla Dzieci w Poznaniu. Otrzymał także wyróżnienie na I Międzynarodowym Festiwalu Filmów dla Dzieci "Ale Kino!" (1994). Profesor wyższej uczelni prowadzi samotne i smutne życie emeryta. Często chadza na spacery na cmentarz. Pewnego dnia spotyka tam Anię, córkę swego przyjaciela Andrzeja, który zginął tragicznie w górach. Dziewczyna mieszka wraz z dziećmi w domu akademickim, żyjąc niezwykle skromnie. Mąż przed kilku laty wyjechał "na saksy" za granicę. Ania została w kraju, chcąc dokończyć studia. Spotkanie z dziewczyną radykalnie zmienia jałową egzystencję profesora. Mimo zaawansowanego wieku i braku doświadczenia, podejmuje się zaopiekować dziećmi, by umożliwić Ani wyjazd na kurs menedżerów do Anglii. 16:15 CZŁOWIEK NA TORZE Dramat psychologiczny, 82 min, Polska 1956 Reżyseria: Andrzej Munk Scenariusz na podstawie opowiadania Jerzego Stefana Stawińskiego: Jerzy Stefan Stawiński, Andrzej Munk Zdjęcia: Romuald Kropat Aktorzy: Zygmunt Maciejewski, Zygmunt Zintel, Zygmunt Listkiewicz, Kazimierz Opaliński, Roman Kłosowski, Kazimierz Fabisiak, Ludosław Kozłowski, Janusz Bylczyński, Stanisław Marzec-Marecki, Józef Para Z hukiem i gwizdem, wśród kłębów pary i rytmicznego łoskotu pędzi nocny pociąg. Pasażerowie spokojnie odpoczywają w swoich przedziałach. Jedni rozmawiają, drudzy drzemią, inni spoglądają przez szyby wagonów w mrok. Z przodu, w lokomotywie, wre praca. Półnagi, mokry od potu i czarny od sadzy palacz wrzuca do rozżarzonego paleniska kolejną szuflę węgla. Piętnaście atmosfer w kotle na paliwie kiepskiej jakości - maszyniści są z siebie dumni. Ale teraz można będzie zmniejszyć ciśnienie i prędkość, w okolicach miejscowości Lemiesze poziom gruntu lekko opada. W oddali majaczy już sygnał na semaforze. Nagle w snopie światła reflektora lokomotywy skierowanego na tory pojawia się ludzka sylwetka. Człowiek na torze! - maszyniści błyskawicznie zaciągają hamulce. Z głośnym piskiem i zgrzytem pociąg zaczyna zwalniać. Potężny wstrząs zrzuca pasażerów z siedzeń. Podnoszą się z podłogi, złorzeczą obsłudze za tak gwałtowne hamowanie. Ale zanim rozpędzona wielosettonowa masa stanie, lokomotywa przetacza się ponad stojącym na torach. Kolejarze już biegną na tył pociągu, gdzie leży martwy człowiek. To Orzechowski! - poznają na pierwszy rzut oka starego maszynistę. Dostrzegają także coś więcej. Na semaforze pali się tylko jedno światło zamiast dwóch, nakazujących zwolnienie przed zwrotnicami. Rozpoczyna się śledztwo. Zawiadowca stacji, Tuszka, podejrzewa, że był to sabotaż w celu wykolejenia pociągu. Pomiędzy nim a maszynistą od dawna trwał konflikt. Orzechowski, który lokomotywy prowadził jeszcze przed wojną, nie chciał podporządkować się zarządzeniom Tuszki w sprawie oszczędzania paliwa. Buntował też ludzi, był wyniosły i nieprzyjemny dla podwładnych - wspomina zawiadowca. Ale zeznania młodego maszynisty Staszka Zapory, niegdyś pomocnika Orzechowskiego, przeczą temu. Orzechowski był wymagający i skrupulatny, trudny w pożyciu, ale fachowiec i uczciwy człowiek - zapewnia Zapora. Przed śledczymi stoi trudne zadanie. Czy to Orzechowski zgasił światło w semaforze? Czy był to sabotaż, czy przykład niedbalstwa? Czemu stary maszynista stanął na torach przed pociągiem, czekając na pewną śmierć? Powstały w 1956 roku film Andrzeja Munka przez wielu krytyków jest uznawany za arcydzieło naszej kinematografii. Reżyser, jeden z głównych przedstawicieli "polskiej szkoły filmowej", twórca "Eroiki", "Zezowatego szczęścia" i "Pasażerki", posługując się oszczędnymi środkami nakreślił wyraziste sylwetki bohaterów dramatu. Uwagę zwraca wybitna kreacja, jaką stworzył Kazimierz Opaliński jako maszynista Orzechowski. 20:00 NA WSCHÓD OD HOLLYWOOD - PŁOMIENIE (BURNING) Dramat psychologiczny, 141 min, Korea Południowa 2018 Reżyseria: Lee Chang - dong Scenariusz: Lee Chang - dong, Jung - mi Oh Aktorzy: Yoo Ah - in, Steven Yeun, Jeon Jong - seo, Nominacja do Złotej Palmy na festiwalu filmowym w Cannes, w 2018 roku. Film bardzo dobrze przyjęty przez krytykę, która zwróciła szczególną uwagę na świetną grę aktorów. Dramat "Płomienie" zgłoszono również do nagrody Oscara, ale nie otrzymał nominacji. Ambitny, mający wysokie aspiracje młody powieściopisarz Lee Jong - su marzy o wielkiej karierze i zaszczytach. Chłopak przeżywa właśnie zauroczenie piękną Hae - mi, koleżanką z dzieciństwa, z którą chodził do klasy, ale początkowo jej nie rozpoznaje. Dziewczyna wyznaje mu, że przeszła operację plastyczną. Wkrótce Hae - mi wybiera się do Afryki i prosi Lee Jong - su, żeby pod jej nieobecność zajął się jej kotem o imieniu Boil. Okazuje się jednak, że chłopak jest zmuszony do powrotu na rodzinną wieś, bo jego ojciec, hodowca bydła, ma kłopoty z prawem i trafia do więzienia. Przez jakiś czas zostawia jednak jedzenie kotu, które znika, ale pupila nigdy nie widuje. Tymczasem dzwoni Hae - mi, która utknęła na kilka dni w Nairobi z powodu zagrożenia ataku terrorystycznego. W końcu dziewczyna wraca, ale w towarzystwie Bena, zamożnego, pewnego siebie światowca. Ku rozpaczy Jong - su, jego ukochana właśnie z tym obcym spędza cały czas. Nie wiadomo, kim naprawdę jest tajemniczy Ben i skąd ma pieniądze. Niespodziewanie dziewczyna przepada bez śladu. Jong - su jest przekonany, że za jej zniknięciem stoi właśnie Ben. 00:55 28 MIĘDZYNARODOWY FESTIWAL MUZYKI JAZZOWEJ JAZZ JAMBOREE '86. NIEMEN, URBANIAK, KAROLAK Koncert, 30 min, Polska, 1986 Wykonawcy: Michał Urbaniak, Wojciech Karolak, Czesław Niemen Występ Michała Urbaniaka, Czesława Niemena i Wojciecha Karolaka na Festiwalu Muzyki Jazzowej w 1986 roku. Trzy odmienne temperamenty polskiej muzyki połączyły swoje siły w jednym specjalnym koncercie. 02:35 LEKKIE OBYCZAJE - NA KARUZELI ŻYCIA (WONDER WHEEL) Dramat, 96 min, USA 2017 Scenariusz i reżyseria: Woody Allen Aktorzy: Jim Belushi, Kate Winslet, Juno Temple, Justin Timberlake Mickey Rubin, ratownik z Coney Island, marzy o karierze dramatopisarza, chce być jak sławny laureat Nagrody Nobla z 1936 r. w dziedzinie literatury, Eugene O'Neill. To on jest narratorem w filmie. To historia czeterech bohaterów, których losy są związane z parkiem rozrywki na Coney Island. Lata 50. ubiegłego stulecia. Carolina, córka Humpty'ego Rannella, operatora karuzeli, pojawia się po długiej nieobecności w poszukiwaniu Ginny Rannell, drugiej żony swego ojca, która pracuje w niewielkim barze jako kelnerka. Dziewczyna błaga macochę, by pozwoliła jej zamieszkać z nimi. Ojciec wyrzucił ją z domu, gdy związała się z gangsterem Frankiem i dla niego zrezygnowała z dalszej nauki w college'u. Caroline wyznaje, że uciekła od Franka, bo ten chce ją zabić za to, że wydała go FBI. Ostatecznie Humpty przyjmuje córkę z powrotem, pod warunkiem, że zacznie oszczędzać pieniądze i wróci do college'u. Ginny, która załatwia jej prace w barze, sama ma za sobą burzliwą przeszłość. Była aktorką, żyła w udanym związku. Pierwszy mąż zostawił ją, bo miała skłonności do flirtowania. Wyszła za Humpty'ego, gbura i trzeźwiejącego alkoholika, nie jest z nim szczęśliwa. Razem wychowują jednak jej nieletniego syna Ritchiego, który sprawia duże problemy. Ginny romansuje z młodszym od siebie Mickeyem Rubinem, któremu imponuje jej życiowe doświadczenie. Kiedy Carolina i Mickey poznają się przypadkowo, on jest nią zafascynowany. Wydaje się mu, że ją kocha, jednocześnie nie potrafi się wyrzec Ginny. A kiedy ta uświadamia sobie, co łączy ukochanego z jej pasierbicą, staje się coraz bardziej zazdrosna. Tymczasem na horyzoncie pojawiają się gangsterzy, którzy szukają Caroliny. 04:25 KINO NOCNE - NIEPOKORNY FRANCOIS TRUFFAUT (TRUFFAUT INSURRECTED) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2014 Reżyseria: Alexandre Moix Portret światowej sławy francuskiego reżysera przybliża widzom niepokorną stronę jego osobowości. Francois Truffaut przekuł swoje dziecięce traumy w filmowe arcydzieła, a jako jeden z najwybitniejszych przedstawicieli tzw. Nowej Fali przyczynił się do rozwoju kina autorskiego. Wywiady z bliskimi współpracownikami, przyjaciółmi i rodziną reżysera ukazują jego osobistą historię, od młodzieńczych lat spędzanych na paryskich ulicach po lata sławy. Światową popularność Truffaut zawdzięcza m. in. filmom: "Czterysta batów", "Jules i Jim", "Skradzione pocałunki", "Noc amerykańska", "Miłość Adeli H." i "Ostatnie metro".