TVP Kultura Niedziela, 21.11.2021 07:00 A PARYŻ ŚPIEWAŁ Koncert, 51 min, Polska, 1972 Reżyseria: Janusz Rzeszewski Scenariusz: Jerzy Kleyny, Rudolf Gołębiowski Aktorzy: Czesław Lasota, Anna Nehrebecka, Jerzy Dukay, Joanna Jędryka, Wiesław Szklarski, Emilia Krakowska Program rozrywkowy z udziałem znanych aktorów, artystów cyrkowych i baletu. W programie przedstawiono rozrywki mieszczan i robotników w Paryżu końca XIX wieku. 11:30 PIES NA ŚRODKU DROGI Film obyczajowy, 36 min, Polska, 1986 Reżyseria: Stanisław Jędryka Scenariusz: Andrzej Roman Zdjęcia: Wiesław Zdort Aktorzy: Tadeusz Chudecki, Krzysztof Majchrzak Opowieść o samotności w wielkim mieście. Bohater, pracownik fizyczny Fabryki Samochodów Osobowych na Żeraniu, ma jedyną bliską istotę - wychowaną od szczeniaka sukę o imieniu Kora. Kiedy zwierzę ginie pod kołami ciężarówki, zrozpaczony mężczyzna postanawia odszukać kierowcę i zabić go... 12:20 WEST SIDE STORY (WEST SIDE STORY) Film muzyczny, 147 min, USA 1961 Reżyseria: Robert Wise Występują: Natalie Wood, Richard Beymer, George Chaliris, Rita Moreno, Russ Tamblin, Tucker Smith, David Winters, Tony Mordente, Simon Oakland 80 - latek Robert Wise, wieloletni prezydent Amerykańskiej Akademii Filmowej, niemal całe życie poświęcił kinu. Zaczynał jako goniec w jednej z wytwórni filmowych. Potem pracował jako szef montażu przy filmie "Obywatel Kane" Orsona Wellesa. W 1944 r. debiutował jako reżyser. W jego dorobku są filmy wszystkich gatunków: science fiction - "Dzień w którym ziemia zamarła", demaskatorskie dramaty zza kulis boksu - "Zmowa" i "Między linami ringu", adaptacje sztuk teatralnych - "Dwoje na huśtawce". Sławę jednak zawdzięcza musicalowi. "West Side Story" z muzyką Leonarda Bernsteina i choreografią Jerome'a Robbinsa powstał w 1957 r. i został wystawiony w sławnym teatrze Wintergarden na Brodwayu. Cieszył się ogromnym powodzeniem - na scenie utrzymał się 6 lat. W 1961 r. wytwórnia filmowa współpracująca z "United Artists" zakupiła prawa do sfilmowania musicalu. Współpraca reżyserska Roberta Wise'a z choreografem J. Robbinsem dała rezultat rewelacyjny. Wersja filmowa nie tylko dorównała teatralnemu oryginałowi, ale nawet zdystansowała go pod względem efektu artystycznego. Musical amerykański dusił się w kosztownych dekoracjach i odcinał od wszelkich związków z rzeczywistością. "West Side Story" ożył, co sprawiło wyprowadzenie sztuki w plener. Akurat na zachodnim wybrzeżu Manhattanu, przy 68 Ulicy, w sercu tytułowego West Side'u, wyburzono rozległy teren pod budowę Lincoln Center. Filmowcy uzyskali prawo objęcia na parę tygodni w posiadanie kilku pustych domów, które zaadaptowano dla potrzeb filmu. W tym naturalnym środowisku rozgrywał się w rytm muzyki dramat współczesnych "Romea i Julii". Skłócone klany Montecchich i Capulettich ze średniowiecznej Werony zastąpione zostały przez młodzieżowe gangi białych Jets i portorykańskich Sharks. Romeo nazywa się Tony i nie jest w bandzie postacią pierwszoplanową. Szefuje jej gwałtowny i brutalny Riff. Tony wyróżnia się opanowaniem i ogładą. Na sobotnim balu spotyka Marię. Młodzi się pokochają, zanim Tony zorientuje się, że Maria pochodzi z wrogiego portorykańskiego klanu, a jej bratem jest Bernardo, szef znienawidzonych Sharks. Dalej wszystko rozwija się zgodnie z tragicznym fatum. Jerome Robbins, wielki tancerz i choreograf amerykański, jest wraz z George ' em Balanchinem - twórcą nowoczesnego baletu amerykańskiego, a także wielkim inscenizatorem musicali. "West Side Story" uchodzi za jego największe dzieło. Na film spadł deszcz Oscarów. Było ich aż 10: za reżyserię, scenografię, kostiumy, montaż, zdjęcia, muzykę, dźwięk, role drugoplanowe i za najlepszy film 1962 roku. Najwybitniejsze role zagrali w filmie George Chaliris jako Bernardo, znakomity tancerz, przez kilka lat podpora baletu amerykańskiego i Russ Tamblyn, który wcielił się w gwałtownego i bezwzględnego Riffa. 14:55 MUZYKA SKALNEGO PODHALA - WIERCHOWE Felieton, 5 min, Polska, 2021 Reżyseria: Violetta Rotter-Kozera Zamysł cyklu miniatur filmowych "Muzyka Skalnego Podhala" powstał w oparciu o projekt zrealizowany przez Krzysztofa Trebunię Tutkę oraz Polskie Wydawnictwo Muzyczne. W wyniku tej współpracy przygotowano do druku pierwszy tego typu, unikatowy podręcznik prezentujący muzyczną kulturę Podhala. Krzysztof Trebunia Tutka jest wybitnym znawcą tej tematyki. Muzyka Skalnego Podhala to wynik jego trzydziestoletniej pracy badawczej, pedagogicznej oraz aktywności artystycznej mającej na celu zachowanie i popularyzowanie bogatej tradycji muzycznej Podhala. Założeniem cyklu jest realizacja dziesięciu pięciominutowych miniatur filmowych prezentujących w nowoczesny, atrakcyjny wizualnie i montażowo sposób, najbardziej znane tańce, rytmy i melodie góralskie. 15:15 BBC PROMS: ANDRAS SCHIFF - PRELUDIA I FUGI Z I TOMU "DAS WOHLTEMPERIERTE KLAVIER" (BBC PROMS: ANDRAS SCHIFF - THE WELL - TEMPERED CLAVIER - PART 1) Koncert, 110 min, Wielka Brytania, 2017 Wykonawcy: Andras Schiff Występ Andrasa Shiffa podczas gali BBC Proms, podczas której artysta wykonał w całości "Das Wohltemperierte Klavier" Jana Sebastiana Bacha. 17:15 NIEDZIELA Z... KINGĄ DĘBSKĄ Dysk./wywiad/debata, 40 min, Polska, 2021 Scenariusz: Natalia Banaczek Wykonawcy: Katarzyna Sanocka (prowadząca) Miała być japonistką, ostatecznie jednak nauczyła się czeskiego i ukończyła reżyserię na praskiej FAMU. Gościem kolejnego odcinka cyklicznego programu "Niedziela z..." jest Kinga Dębska. Reżyserka, scenarzystka, a czasami również pisarka. Duży rozgłos zdobyła dzięki obrazowi"Moje córki krowy", który został obsypany licznymi nagrodami. Wyreżyserowała szereg filmów fabularnych i dokumentalnych, do większości z nich napisała również scenariusze. Realizuje też seriale telewizyjne. Jest laureatką wielu nagród festiwalowych, m.in. za takie filmy, jak "Hel", "Aktorka", "Józek i jego dzieci". 18:05 NIEDZIELA Z... - KINGĄ DĘBSKĄ LATO W NOHANT Teatr, 73 min, Polska, 2021 Autor: Jarosław Iwaszkiewicz Reżyseria: Kinga Dębska Aktorzy: Marek Kossakowski, Katarzyna Herman, Agata Turkot, Bartłomiej Kotschedoff Sztuka w trzech aktach. Dramat autorstwa Jarosława Iwaszkiewicza miał swoją premierę 4 grudnia 1936 roku w Teatrze Małym w Warszawie. To opowieść o pobycie Fryderyka Chopina w posiadłości pisarki George Sand w Nohant we Francji w latach 40. XIX w. To tu wielki kompozytor tworzy swoje najwybitniejsze dzieła. W upalne lato dworek George Sand jest pełen gości. Na letnisku przebywa nie tylko Chopin, ale są tu ą także jej dzieci, przyjaciele. Stosunki między panią domu a Fryderykiem Chopinem są niezwykle pogmatwane, pełne od dawna gromadzonych pretensji, żalu, ale także głęboko skrywanych namiętności. Główną postacią w całej historii jest właśnie sama George Sand. W jej cieniu, pod jej opiekuńczym nadzorem i czujnym, troskliwym okiem rozkwita talent Chopina. Jego muzyka jest w domu wszechobecna. Spektakl przedstawia niezwykle wnikliwe i interesujące studium miłości. 19:20 NIEDZIELA Z...KINGĄ DEBSKĄ - SZEŚĆ OKTAW Film dokumentalny, 24 min, Polska 2008 Scenariusz i realizacja: Kinga Dębska Zdjęcia: Łukasz Gutt Opracowanie muzyczne: Joanna Fidos Olga Szwajgier to swoisty fenomen. Ta śpiewaczka operowa obdarzona pięknym sopranem postanowiła udoskonalić dar natury: jako jedyna na świecie ćwiczeniami własnego pomysłu i technikami relaksacyjnymi rozszerzyła skalę swego głosu z czterech do sześciu oktaw. Teraz swą wiedzę i doświadczenie przekazuje innym, prowadząc zajęcia ze studentami krakowskiej PWST, a także roczne warsztaty "Laboratorium głosu" dla osób śpiewających zawodowo i aktorów, a także osób, które pragną nimi zostać. Uczy tam emisji głosu, traktowania go jako narzędzia w walce ze stresem, pokonywania tremy, relaksacji i wiedzy o oddechu, zwiększania wydolności płuc itd. Sama jest dowodem na to, że ćwiczenia takie przynoszą znakomite efekty. Chociaż jest wielką indywidualnością, osobą dość ekscentryczną, a przy tym perfekcjonistką, sprawdza się w pracy pedagogicznej, a wykładowcy krakowskiej PWST, znani artyści, którym było i jest dane z nią pracować: Jerzy Stuhr czy Krzysztof Globisz, wypowiadają się o niej w samych superlatywach, podkreślając jej oryginalność i kunszt. Jako artystka uprawia głównie sztukę awangardową, gdyż muzyka klasyczna nie pozwala jej na zaprezentowanie wszystkich jej umiejętności oraz improwizowania, które uwielbia. Dlatego każdy jej koncert jest inny, zaskakujący. Na scenie najczęściej towarzyszy jej własny zespół w składzie: Sławomir Zubrzycki - fortepian, Kazimierz Pyzik - kontrabas, Mariusz Czarnecki - instrumenty perkusyjne. Artystka całe swoje ciało traktuje jak instrument, z którego wydobywa dźwięki. O sobie powiada: "Jestem dźwiękiem, bo każdy nim jest. Tylko że ja jestem tego bardzo świadoma". 20:00 ZŁOTA DAMA (WOMAN IN GOLD) Dramat, 104 min, Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Simon Curtis Scenariusz: Alexi Kaye Campbell Aktorzy: Helen Mirren, Ryan Reynolds, Daniel Bruhl, Katie Holmes, Charles Dance Fabuła filmu osnuta wokół prawdziwej i niezwykłej historii Żydówki Marii Altmann. Mieszkająca w Los Angeles skromna, starsza już kobieta, rozpoczyna walkę z rządem austriackim o odzyskanie zrabowanychj w czasie wojny przez nazistowskie władze Austrii i należących do jej rodziny dzieł sztuki, wraz ze słynnym obrazem Gustava Klimta. Kilkadziesiąt lat po wojnie, Maria, spadkobierczyni bezcennych płócien Klimta, wraca do Wiednia. Tu rozpoczyna batalię o przejęcie rodzinnej kolekcji dzieł sztuki, wspierana przez młodego, amerykańskiego adwokata pochodzenia austriackiego, Randy’ego Schoenberga. Przede wszystkim chce odzyskać warte ponad 100 milionów dolarów słynne płótno. Czy obraz Klimta Złota Adela, zwany "austriacką Mona Lisą", ostatecznie wróci do prawowitej właścicielki? 21:55 SCENA MUZYCZNA - PAMIĘCI KRZYSZTOFA PENDERECKIEGO Koncert, 51 min, Polska, 2021 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Wykonawcy: Marek Horodniczy (prowadzący), Hania Rani, Atom String Quartet Specjalny odcinek Sceny muzycznej poświęcony pamięci Krzysztofa Pendereckiego, w którym wystąpi ceniona pianistka i kompozytorka Hania Rani oraz kwartet smyczkowy Atom String Quartet. Połączyło ich wyjątkowe przedsięwzięcie: artyści przygotowali utwory poświęcone pamięci Krzysztofa Pendereckiego. Wykonają też premierowo dzieło Maxa Richtera. Kompozycje Hani Rani i Maxa Richtera powstały na zamówienie Instytutu Adama Mickiewicza i są częścią nowego cyfrowego projektu Ogród Pendereckiego / Penderecki's Garden. 23:35 FANTASTYCZNY PAN LIS (FANTASTIC MR FOX) Film animowany, przygodowo - komediowy, 83 min, USA, 2009 Scenariusz i reżyseria: Wes Anderson Reżyseria: Wes Anderson Wykonawcy: Grzegorz Wons, Agnieszka Kunikowska, Artur Pontek, Piotr Bajtlik, Krzysztof Szczerbiński, Mieczysław Morański, Marcin Przybylski, Jarosław Domin, Krzysztof Strużycki, Mateusz Lewandowski, Piotr Stramowski, Paweł Szczesny, Jolanta Wilk, Agnieszka Skrzypczak, Filip Dominik Scenariusz filmu został oparty na popularnej książce dla dzieci pod tym samym tytułem, autorstwa brytyjskiego pisarza Roalda Dahla (1916 - 1990). To opowieść o tym, jak sprytny i mądry tytułowy bohater przechytrzył farmerów z sąsiedztwa, którym prosto sprzed nosa sprzątnął dobytek, żywy inwentarz, a także zapasy wina, by nakarmić swoją lisią rodzinę. Kiedy Pan Lis i jego żona Felicity napadają na fermę drobiu, zostają uwięzieni w zastawionej na nich pułapce. Wtedy Felicity oznajmia mężowi, że jest w ciąży i wymusza na nim przyrzeczenie, że on zmieni zawód na bardziej bezpieczny i znajdzie inny sposób na życie, jeśli zdołają uwolnić się z zasadzki. Mijają lata. Lisia rodzina wraz z nadętym i niedostępnym synem Ashem mieszkają w norze. Pan Lis zgodnie z obietnicą daną żonie zmienił profesję, teraz pracuje w branży gazetowej. Wbrew ostrzeżeniom przyjaciela i prawnika Clive’a Badgera postanawia przenieść się z rodziną do nowego, lepszego domu na wzgórzu pod drzewem. Zupełnie ignoruje fakt, że to miejsce jest szczególnie niebezpieczne dla lisów. W pobliżu znajdują się bowiem budynki należące do trzech najbogatszych farmerów w miasteczku: Waltera Boggisa, Nathaniela Bunce’a, Franklina Beana. Bogaci i chciwi przedsiębiorcy będą chcieli zlikwidować złodziejaszka. Kiedy rodzina osiada na nowym miejscu, wprowadza się do nich Kristofferson, którego ojciec ciężko zachorował na zapalenie płuc. Ma tu pozostać jakiś czas. Taka sytuacja jest nie w smak Ashowi, któremu wszyscy stawiają za wzór gościa. Tymczasem Pan Lis wraz z pewnym oposem doszczętnie okradają farmerów z naprzeciwka, którzy wypowiadają im zdecydowaną wojnę. Postanawiają zabić Lisa i zasadzają się koło jego domu pod drzewem. I kiedy ich wrógwychyla się z kryjówki, zaczynają strzelać, ale zdołają jedynie odstrzelić mu ogon. Nie dają jednak za wygraną i próbują odkopać natręta. Wtedy odkrywają, że Pan Lis wydrążył tunel, którym zdołał uciec. Uznając, że i tak będzie musiał wyjść na powierzchnię, żeby zdobyć pożywienie, postanawiają zaczaić się na niego u wyjścia z tunelu. Pod ziemią lisia rodzina spotyka inne zwierzęta, które ukryły się tam, bo także i ich domy zostały zrujnowane. Kiedy głód zaczyna im doskwierać coraz bardziej, organizują wyprawę po żywność. 01:10 TERAZ ANIMACJE! - LOTNISKO (AIRPORT) Film animowany, 10 min, Chorwacja/Szwajcaria, 2017 Reżyseria: Michaela Muller Scenariusz: Michaela Muller, Aleksandar Batista Ilić Krótki film animowany. Współczesne lotnisko, na którym nagle zakłócony zostaje swobodny przepływ fali pasażerów. Służby porządkowe próbują dotrzeć do źródła zakłóceń, lecz najmniejsze odstępstwo od zwykłej procedury wywołuje złowrogą atmosferę - nieznajomy staje się podejrzanym, a dla obcych nie ma miejsca. (opis festiwalowy) 01:25 KINO NOCNE - KIEDY HARRY POZNAŁ SALLY (WHEN HARRY MET SALLY) Komedia obyczajowa, 92 min, USA 1989 Reżyseria: Rob Reiner Scenariusz: Nora Ephron Aktorzy: Billy Crystal, Meg Ryan, Carrie Fisher, Bruno Kirby, Steven Ford, Lisa Jane Persky, Michelle Nicastro, Harley Jane Kozak i inni Rob Reiner od połowy lat 60. występował jako aktor. Reżyserią zajął się dopiero w latach 80. Już pierwsze jego filmy "Oto Spinal Tap", "Pewna sprawa", "Stań przy mnie" wzbudziły spore zainteresowanie krytyków i widzów. Ale zrealizowana pięć lat po reżyserskim debiucie komedia "Kiedy Harry poznał Sally" dopiero biła rekordy popularności. Nominacja do Oscara przypadła autorce ciekawego scenariusza, Norze Ephron. Para tytułowych bohaterów, Harry Burns i Sally Albright, to absolwenci prestiżowego chicagowskiego uniwersytetu. Ona jest dziennikarką, on prawnikiem. Poznali się w 1977 roku jeszcze w czasach studenckich, kiedy wspólnie odbyli kilkunastogodzinną podróż do Nowego Jorku. Od tej pory spotykają się co kilka lat. Jak sami twierdzą, łączy ich jedynie przyjaźń, żadne nie przyznaje się do głębszych uczuć. W ich życiu zaszły różne zmiany, oboje wiele przeszli. Kiedy spotykają się ponownie przypadkowo w samolocie, początkowo są nieufni wobec siebie. Szukając jednak pocieszenia, zwierzają się ze swych miłosnych przeżyć. Po 11 latach znajomości przyznają się wreszcie do łączącego ich uczucia. Jedna ze scen filmu, która rozbawiła publiczność i została odnotowana przez wielu recenzentów, rozgrywa się w restauracji, gdzie Harry i Sally umawiają się na lunch. Przyjaciele rozmawiają o sprawach damsko - męskich. Sally usilnie przekonuje swego towarzysza, że kobiety są obłudne i potrafią udawać. Przy sąsiednim stoliku siedzi starsza pani obserwująca parę, a potem zwraca się z prośbą do kelnera. Tę epizodyczną rolę Rob Reiner powierzył swojej matce. 03:05 MUZYKA SKALNEGO PODHALA - WIERCHOWE Felieton, 5 min, Polska, 2021 Reżyseria: Violetta Rotter-Kozera Zamysł cyklu miniatur filmowych "Muzyka Skalnego Podhala" powstał w oparciu o projekt zrealizowany przez Krzysztofa Trebunię Tutkę oraz Polskie Wydawnictwo Muzyczne. W wyniku tej współpracy przygotowano do druku pierwszy tego typu, unikatowy podręcznik prezentujący muzyczną kulturę Podhala. Krzysztof Trebunia Tutka jest wybitnym znawcą tej tematyki. Muzyka Skalnego Podhala to wynik jego trzydziestoletniej pracy badawczej, pedagogicznej oraz aktywności artystycznej mającej na celu zachowanie i popularyzowanie bogatej tradycji muzycznej Podhala. Założeniem cyklu jest realizacja dziesięciu pięciominutowych miniatur filmowych prezentujących w nowoczesny, atrakcyjny wizualnie i montażowo sposób, najbardziej znane tańce, rytmy i melodie góralskie.