TVP Historia                         Piątek, 26.11.2021


Zmiany z dnia 10.11.2021
w stosunku do raportu z dnia 03.11.2021

(dodano pozycję programową)
16:15 INKA. ZACHOWAŁAM SIĘ JAK TRZEBA

Film dokumentalny, 27 min, Polska, 2015
Reżyseria: Arkadiusz Gołębiewski
Scenariusz: Arkadiusz Gołębiewski

Filmowa opowieść o legendarnej łączniczce z Oddziału V Wileńskiej Brygady AK, działającej na terenie Pomorza. 
Sanitariuszka Danuta Siedzikówna, sierota, wśród partyzantów była znana pod pseudonimem "Inka". 
Pochodziła z patriotycznej rodziny z Narewki koło Hajnówki. Ojciec Inki został wywieziony przez Sowietów do łagru, 
matka za współpracę z polskim podziemiem została aresztowana we wrześniu 1943 r. i zamordowana przez gestapo. 
Inka razem z siostrą Wiesławą wstąpiła do AK w 1943 roku. 
Po zakończeniu działań w 1945 roku pozostała w strukturach konspiracyjnych walcząc z sowieckim okupantem. 
Latem 1946 roku została wysłana po zaopatrzenie medyczne do Gdańska. Tam, w jednym z lokali kontaktowych 
V Brygady Wileńskiej, została aresztowana. Po krótkim, ale brutalnym śledztwie 17 - letnia Inka została skazana 
na karę śmierci. Wyrok wykonał sam dowódca plutonu egzekucyjnego. Według relacji przymusowego świadka 
egzekucji, ks. Mariana Prusaka, ostatnie słowa wypowiedziane przez Inkę to: "Niech żyje Polska! Niech żyje 
Łupaszko!"
Wyjątkowa postawa nastoletniej dziewczyny oraz jej ostatni gryps "Powiedzcie mojej babci, że zachowałam się 
jak trzeba" stały się w wolnej Polsce ikoną dla młodego pokolenia. Jej imię noszą szkoły, drużyny harcerskie, 
odbywają się rajdy pod jej imieniem. 
Główną osią filmu są poszukiwania miejsca pochówku Danuty Siedzikówny. Na zdjęciach widać m.in. prace 
prowadzone na Cmentarzu Garnizonowym w Gdańsku, pracownię Medycyny Sądowej w Gdańsku oraz 
Uniwersytet Medyczny w Szczecinie, gdzie są robione badania DNA. Ponadto w filmie pojawiają się prowadzący 
badania: prof. Krzysztof Szwagrzyk, dr Łukasz Szelkowski, jak również środowisko osób zaangażowanych 
w przywracanie pamięci o Ince. Ważnym wątkiem filmu są wypowiedzi więźniarek okresu stalinizmu, Lidii 
Lwow - Eberle, koleżanki z oddziału Inki, która została skazana na dożywocie (odsiedziała osiem lat wyroku)
oraz prof. Barbary Otwinowskiej, łączniczki powstania warszawskiego oraz działaczki niepodległościowej, skazanej 
na trzy lata więzienia. 
Ilustracją muzyczną do obrazów są utwory: "Moja mała dziewczynko z AK", autorstwa muzyka tworzącego 
pod pseudonimem Tadek oraz "Inka", projektu muzycznego Dariusza Malejonka. 
We wrześniu 2014 roku ekipa prof. Krzysztofa Szwagrzyka na Cmentarzu Garnizonowym w Gdańsku odnalazła 
prawdopodobne miejsce pochówku Inki, obecnie trwają badania DNA mające potwierdzić tożsamość ofiary. 


(zmodyfikowano opis: Omówienie)
17:20 BLACHNICKI. ŻYCIE I ŚWIATŁO

Film dokumentalny, 57 min, Polska, 2021
Reżyseria: Iwo Kardela  (Yves Goulais 
Scenariusz: Jan Pospieszalski, Iwo Kardela  (Yves Goulais) 
Wykonawcy: Jan Pospieszalski (prowadzący)

Ks. Franciszek Blachnicki uważany jest dziś za jedną z pięciu - obok kardynała Stefana Wyszyńskiego, papieża Jana Pawła II, 
bł. ks. Jerzego Popiełuszki i abp. Ignacego Tokarczuka - wielkich, duchowych postaci Kościoła Katolickiego w naszej Ojczyźnie, 
które odegrały kluczową rolę w upadku komunizmu jako systemu kłamstwa i zniewolenia człowieka. Ks. Blachnicki - wizjoner, 
zapowiedział upadek komunizmu, przewidując zarówno czas jak i okoliczności. Nie bez przyczyny wielu nazwało go Prorokiem 
(przewidział np. wybór Karola Wojtyły). W działaniach duszpasterskich wyprzedził swoją epokę, co w strukturach Kościoła
narażało go na niezrozumienie, a nieraz nawet na odrzucenie.