TVP Kultura Środa, 24.11.2021 09:00 COCO CHANEL (COCO AVANT CHANEL / COCO BEFORE CHANEL) Film biograficzny, 105 min, Francja/Belgia 2009 Reżyseria: Anne Fontaine Scenariusz: Anne Fontaine, Camille Fontaine Aktorzy: Audrey Tautou, Alessandro Nivola, Emmanuelle Devos, Benoit Poelvoorde, Marie Gillain, Regis Royer Film o Coco Chanel powstał na podstawie książki francuskiej pisarki Edmonde Charles - Roux, oficjalnej biografki i bliskiej przyjaciółki legendarnej projektantki mody. Przedstawia początki kariery żądnej sławy i sukcesu Coco Chanel, ale także przybliża jej życie prywatne,.pragnienie wielkiej miłości, zmaganie się z samotnością. Po kilku latach spędzonych w sierocińcu, w niewielkiej francuskiej miejscowości Aubazine, gdzie zostawił ją ojciec, młodziutka Gabrielle Chanel rozpoczyna nowe życie. Biedna dziewczyna z prowincji wykorzystuje swoje umiejętności krawieckie, wykonując drobne poprawki dla artystów, a wieczorami pod pseudonimem Coco śpiewa i tańczy w nocnych barach. Dzięki bliskim relacjom z bogatym arystokratą, oficerem kawalerii Etienne Balsanem, dostaje się na paryskie salony. Swoimi oryginalnymi ubiorami Coco szokuje, ale także zaczyna intrygować damy z towarzystwa. Prawdziwym przełomem w życiu przyszłej legendy mody Coco Chanel okazuje się jednak znajomość z angielskim przemysłowcem Arthurem Capelem, który był największą miłością jej życia. Zginął tragicznie. 11:00 RODZINA POŁANIECKICH - ODC. 3/7 POJEDNANIE Serial obyczajowy, kostiumowy, 80 min, Polska, 1978 Reżyseria: Jan Rybkowski Scenariusz na podstawie powieści Henryka Sienkiewicza: Andrzej Mularczyk, Bożena Hlebowicz Zdjęcia: Marek Nowicki Muzyka: Wojciech Kilar Aktorzy: Anna Nehrebecka, Andrzej May, Andrzej Chrzanowski, Teresa Lipowska, Jan Englert, Czesław Wołłejko, Bronisław Pawlik, Ewa Żukowska, Ewa Szykulska, Anna Milewska, Andrzej Seweryn, Leonard Pietraszak, Alicja Jachiewicz, Lucjan Fogiel, Andrzej Precigs i inni Marynia i Stach Połaniecki coraz częściej spotykają się w domu pani Emilii Chwastowskiej, przy łóżku chorej Litki. Umierająca dziewczynka życzy sobie, aby pogodzili się i pobrali. Ulegając żądaniu dziecka, wybaczają sobie dawne urazy. W Warszawie przebywa również sąsiad Pławickich z okolic Krzemienia, młody pan Gątowski, który skrycie marzy o Maryni. Między nim a Maszką dochodzi do awantury, którą może zakończyć jedynie pojedynek. Maszko prosi Połanieckiego, by został jego sekundantem. 12:30 DZIEWCZYNA I GOŁĘBIE Film obyczajowy, 46 min, Polska, 1973 Reżyseria: Barbara Sass - Zdort Scenariusz: Barbara Sass - Zdort Zdjęcia: Wiesław Zdort Muzyka: Stanisław Radwan Aktorzy: Leszek Herdegen, Jadwiga Jankowska - Cieślak, Andrzej Seweryn, Karol Gruza, Andrzej Mellin "Dziewczyna i gołębie" to jeden z pierwszych filmów zrealizowanych przez Barbarę Sass - Zdort. Za kanwę scenariusza posłużyło opowiadanie Jarosława Iwaszkiewicza. Motorem fabuły jest rosnący konflikt pomiędzy młodym chłopakiem i jego ojcem. Edek stoi na progu dorosłości. Od pewnego czasu wychowywany tylko przez ojca coraz częściej podświadomie tęskni za kobiecym towarzystwem. Inżynier S. stara się wyperswadować synowi tzw. uczucia erotyczne. Według niego to one bowiem sprawiły, że stracił żonę i dwie córki, które za swoje miłosne uniesienia zapłaciły najwyższą cenę. Nie dostrzega, że tak naprawdę dzieci zabrała mu niedawno zakończona wojna. Tymczasem w Edku budzi się uczucie do mieszkającej po sąsiedzku atrakcyjnej Basi. Zaniepokojony ojciec, chcąc zająć czymś syna podczas nadchodzących wakacji, kupuje mu parę gołębi. Chłopak początkowo daje się złapać na tę przynętę. Jednak już wkrótce uczucie okazuje się silniejsze. Edek, obcesowo dopingowany przez starszego i bardziej "doświadczonego" kolegę, podejmuje nieśmiałe próby zbliżenia się do Basi. Dziewczyna z pewnym wahaniem odwzajemnia jego zaloty. Niebawem jednak wyjeżdża na wieś. Osamotniony Edek tęskni za ukochaną. Widząc to ojciec stara się wyperswadować mu romantyczne uniesienia. Telewizyjna adapatacja opowiadania Iwaszkiewicza nie odbiega zanadto od literackiego oryginału. Taka zresztą była od początku intencja reżyserki. W jednym z wywiadów mówiła: "Moje ekranowe odczytanie noweli to nie tylko w miarę wierne przeniesienie idei i zawartych tu wątków, nie tylko odzwierciedlenie pewnego klimatu, wyrażającego się w sferze niedomówień, gestów, spojrzeń, ale także umiejscowienie fabuły w konkretnym okresie, w jakim umieścił je autor". 13:30 RZECZPOSPOLITA MODERNISTYCZNA - ARCHITEKTURA MIESZKANIOWA. OSIEDLA SPOŁECZNE Film dokumentalny, 32 min, Polska, 2019 Reżyseria: Joanna Fido, Ewa Rozwadowska, Joanna Fido, Ewa Rozwadowska Scenariusz: Joanna Fido, Ewa Rozwadowska Zdjęcia: Karol Lindholm Film dokumentalny opowiada o architektoniczno - społecznych próbach rozwiązania kryzysu mieszkaniowego w przedwojennej Polsce, poprzez budowę modernistycznych budynków i osiedli społecznych. Osiedla społeczne projektowali przede wszystkim architekci wywodzący się ze środowisk awangardowych, którzy inspirowali się teoriami i dokonaniami papieża modernizmu Le Corbusiera i przenieśli na polski grunt głoszone przez niego założenia nowoczesnej architektury. Do tej grupy należeli tworzący grupę Praesens: Stanisław i Barbara Brukalscy, Szymon i Helena Syrkusowie, Bohdan Lachert i Józef Szanajca. Historyk sztuki prof. Marta Leśniakowska opowiada o powstawaniu, założeniach projektowych i zróżnicowanych formach architektonicznych warszawskich kolonii żoliborskiego WSM, dr Błażej Ciarkowski o osiedlu Montwiłła - Mireckiego w Łodzi, dr Marcin Szerle przedstawia budynki Gdyńskiej Spółdzielni Mieszkaniowej. Prezentowane w filmie nowoczesne osiedla były kontrą z zabudową mieszczańską z ciemnymi podwórkami i mieszkaniami w suterenach. Architekci - moderniści propagowali nowy model zamieszkiwania i urbanistyki oparty na takich ideach jak: kult przestrzeni, światła i zieleni oraz stosowanie w architekturze tzw. pięciu zasad architektury nowoczesnej Le Corbusiera: słupów podpierających drugą kondygnację, wolnej fasady, płaskich dachów, pasmowych okien oraz wolnego planu. Architekt Maciej Miłobędzki zwraca uwagę na bogaty program społeczny i edukacyjny, jaki wprowadzali dla mieszkańców osiedla lewicowi działacze spółdzielczy Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej. Ważną rolę pełniły przestrzenie wspólne: podwórka, ogrody, świetlice, w których nawiązywały się więzi społeczne. 14:10 TAMTE LATA, TAMTE DNI - ANNA DYMNA Dysk./wywiad/debata, 24 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Makowska Wykonawcy: Marta Perchuć-Burzyńska (prowadząca) Tym razem swoje dzieciństwo i młodość wspomina popularna wybitna aktorka. Anna Dymna. Rozmowa toczy się w krakowskim Parku Jordana - miejscu jej dziecięcych zabaw, w Piwnicy pod Baranami, związanej z miłością życia - Wiesławem Dymnym oraz za kulisami sceny Starego Teatru, na której artystka odnosiła swoje pierwsze aktorskie sukcesy.. 14:40 UCIECZKA Z KINA "WOLNOŚĆ" Film obyczajowy, 86 min, Polska 1990 Scenariusz i reżyseria: Wojciech Marczewski Zdjęcia: Jerzy Zieliński Muzyka: Zygmunt Konieczny Aktorzy: Janusz Gajos, Zbigniew Zamachowski, Teresa Marczewska, Piotr Fronczewski, Michał Bajor, Władysław Kowalski, Jan Peszek, Jerzy Bińczycki Janusz Gajos stoi oniemiały w ciemnej sali kinowej. Przed oczami ma widok niezwykły. Na ekranie zbuntowani aktorzy nie chcą dalej grać swych fałszywych, ogłupiających ról. Próbują im w tym przeszkodzić histeryczne, pełne paniki reprymendy dobiegające z widowni. To przedstawiciele oficjalnej komisji starają się zagłuszyć swój strach i bezradność. Jeszcze chwila i Janusz Gajos wybuchnie śmiechem. "Poruszająca scena, przywodząca na myśl"Mistrza i Małgorzatę"Bułhakowa" - orzekli krytycy. W filmie Marczewskiego jest jeszcze wiele sekwencji równie wymownych i dramatycznych. Wspólnie tworzą dzieło, które stało się wydarzeniem artystycznym na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku - Gdyni w 1990 r. Uhonorowano je wówczas Grand Prix i nagrodą dziennikarzy. Wyróżnienie za najlepszą główną rolę męską otrzymał Janusz Gajos. "Ucieczkę..." nagradzano jeszcze kilkakrotnie, także zagranicą, np. na Festiwalu Filmów Fantastycznych w Avoriaz. Wcześniej najważniejsze trofea zdobywały tam m.in. "Carrie" Briana de Palmy, "Pojedynek na szosie" Stevena Spielberga i "Terminator" Jamesa Camerona. Pierwiastek fantastyczny odgrywa w filmie Marczewskiego rolę niepoślednią, choć nie w sposób właściwy produkcjom science - fiction. Służy bowiem ukazaniu przemiany duchowej cenzora - niegdyś poety i krytyka literackiego, obecnie (tak go określił reżyser) człowieka "spsiałego", pozornie groźnego, lecz w rzeczywistości zastraszonego i samotnego. Oba światy: realny i fantasmagoryczny przenikają się. Cenzor przekracza granicę ekranu, wchodzi do wnętrza filmu, powodowany miłością do jednej z jego bohaterek - Małgorzaty. Jednak i tam spotyka go rozczarowanie. Wraca do rzeczywistości, lecz nie będzie już tym samym człowiekiem. Niegdyś poeta, potem cenzor, teraz - kto? Jeden z krytyków pisał: "W tym filmie każdy chce wyjść z ram własnego życia. Buntuje się cenzor. Buntują się postacie filmowe. Wszyscy szukają wolności, której nie ma. Jej przebłysk jest może tylko w idei ucieczki. Wystarczy nocą wejść na dach własnej kamienicy, aby przekonać się, ilu ludzi znajduje się w stanie ucieczki."Aż tak wielu?"- dziwi się cenzor, obserwując dachy pełne ludzi. Sam jest jednym z lunatyków." 16:20 MIŁOŚĆ BLONDYNKI (LASKY JEDNE PLAVOVLASKY) Komediodramat, 77 min, Czechosłowacja, 1965 Reżyseria: Milos Forman Scenariusz: Jaroslav Papousek, Milos Forman, Ivan Passer Muzyka: Evzen Illine Aktorzy: Hana Brejchova, Vladimir Pucholt, Vladimir Mensik, Ivan Kheil, Jiri Hruby, Milada Jezkova, Josef Sebanek, Josef Kolb, Marie Salacova, Jana Novakowa, Jarka Crkalova, Tana Zelinkova, Zdena Lorencova, Jan Vostrcil Historia oparta na faktach. Reżyser filmu Milos Forman, wychodząc z kawiarni, spotkał zagubioną w wielkim mieście dziewczynę z prowincji. Przyjechała z walizką odszukać narzeczonego, ale on podał jej fałszywy adres. Forman odwiózł ją na dworzec, wysłuchując po drodze historii jej życia, a potem opowiedział nam o prowincjonalnym miasteczku, pierwszej miłości, marzeniach i rozczarowaniach. Najbardziej znany - obok "Pociągów pod specjalnym nadzorem" - film czechosłowackiej Nowej Fali, sztandarowe dzieło nurtu, zapisane w historii światowego kina. Podobnie jak inne czeskie filmy Milosa Formana zrealizowane przy udziale aktorów niezawodowych, w charakterystycznym dla reżysera tonie pogodnej kpiny z otaczającej (niekoniecznie socjalistycznej) rzeczywistości. Kobiety pracujące w wielkich zakładach tekstylnych marzą o mężczyznach, których w okolicy brakuje. Dyrektor organizuje dla nich wieczorek taneczny, na który zaprasza wojsko. Jednak zamiast dziarskich chłopaków stawiają się brzuchaci rezerwiści. Ale Andula ma szczęście: spędza wieczór z pianistą z zespołu, a na dodatek chłopak zaprasza ją do siebie, do Pragi. Wycieczka do stolicy będzie niezwykle pouczająca. 22:15 WIĘCEJ NIŻ FIKCJA - WHITNEY (WHITNEY) Film dokumentalny, 115 min, USA, 2018 Reżyseria: Kevin Macdonald Historia jednej z najwspanialszych piosenkarek wszech czasów, której kariera sceniczna układała się zdecydowanie lepiej niż życie osobiste. W filmie wykorzystano niepublikowane wcześniej ujęcia, rzadko lub nigdy niepokazywane materiały filmowe, a także nagrania koncertowe wykonane przez samą Whitney Houston w różnych okresach jej kariery. Widzowie usłyszą wersje oryginalne oraz a capella największych przebojów Whitney Houston. Wszystko to wsparte bogatymi materiałami ze zbiorów najbliższej rodziny i przyjaciół Whitney, dokumentującymi jej burzliwe, prywatne życie. 00:20 JAZZ W AKWARIUM - KONCERT KWARTETU JANUSZA MUNIAKA (CZ. 1) Koncert, 34 min, Polska, 1984 Wykonawcy: Andrzej Jaroszewski(Prowadzący), Bogdan Kierach, Andrzej Cudzich, Wojciech Puszek, Janusz Muniak, Janusz Muniak, Kwartet Janusza Muniaka Koncert muzyki jazzowej w wykonaniu Kwartetu Janusza Muniaka. 00:55 JAZZ W AKWARIUM. KONCERT KWARTETU JANUSZA MUNIAKA (CZ. 2) Koncert, 28 min, Polska, 1984 Wykonawcy: Andrzej Jaroszewski (prowadzący), Bogdan Kierach, Andrzej Cudzich, Wojciech Puszek, Janusz Muniak, Kwartet Janusza Muniaka Druga część koncertu Kwartetu Janusza Muniaka zarejestrowana w warzszawskim klubie "Akwarium". Muniak to jeden z najważniejszych polskich saksofonistów jazzowych. Urodzony w 1941 roku muzyk i kompozytor w latach 60. współpracował z najwybitniejszymi zespołami w kraju. Wchodził w skład kwintetów Tomasza Stańki i Andrzeja Trzaskowskiego, grywał z Krzysztofem Komedą i Janem Ptaszynem Wróblewskim. Od połowy lat 70. jest liderem własnych zespołów, przez które przewinęli się najzdolniejsi muzycy młodszego pokolenia. O randze artysty mogą również świadczyć wspólne nagrania z jazzmenami rangi światowej, jak Don Cherry, czy Freddie Hubbard. 02:00 LEKKIE OBYCZAJE - DOBRZE SIĘ KŁAMIE W MIŁYM TOWARZYSTWIE (PERFETTI SCONOSCIUTI) Komediodramat, 92 min, Włochy, 2016 Reżyseria: Paolo Genovese Scenariusz: Paolo Genovese, Paolo Costella, Filippo Bologna, Paola Mammini, Rolando Ravello Zdjęcia: Fabrizio Lucci Aktorzy: Marco Giallini, Kasia Smutniak, Alba Rohrwacher, Valerio Mastandrea, Edoardo Leo, Anna Foglietta, Giuseppe Battison Film w żartobliwym tonie ukazuje problemy rodzinne par w średnim wieku. Terapeutka Eva i chirurg plastyczny Rocco zapraszają do siebie na kolację pięcioro starych przyjaciół. Wszystko jest już przygotowane: stół nakryty, pieczeń w piekarniku. W letni, ciepły wieczór w domu małżonków zjawiają się: Cosima i Bianca, Lele i Carlotta oraz Peppe. Dla urozmaicenia przyjacielskiego spotkania rozpoczynają specyficzną zabawę polegającą na dzieleniu się między sobą treścią każdego SMS - a, e - maila lub rozmowy telefonicznej, jakie otrzymują w trakcie kolacji. Początkowo nikt nie zdaje sobie sprawy, że tym samym zdradzają wiele swoich najskrytszych tajemnic, ujawniają rodzinne problemy i konflikty. Z pozoru niewinna gra zaczyna rodzić nieporozumienia między zaprzyjaźnionymi biesiadnikami. Czy na koniec uda się zażegnać spory? 04:05 KINO NOCNE - NIC Dramat, 74 min, Polska 1998 Scenariusz i reżyseria: Dorota Kędzierzawska Zdjęcia: Artur Reinhart Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Anita Kuskowska - Borkowska, Janusz Panasewicz, Danuta Szaflarska, Violetta Arlak, Inga Zawadzka, Adaś Pospieszalski, Dawid Łepkowski, Halina Gryglaszewska, Henryk Wieczorek, Józef Para, Józef Fryźlewicz, Joanna Kurowska, Krzysztof Kiersznowski, Cezary Kosiński, Zenona Berezowska i inni Filmy Doroty Kędzierzawskiej powstają rzadko, są zwykle niedługie i pozbawione komercyjnych efektów. Mimo to wywołują żywe zainteresowanie krytyki i zbierają nagrodę za nagrodą. Tak było z "Końcem świata" (1988), "Diabłami, diabłami" (1991), "Wronami" (1994) i z "Nic" (1998). Zwłaszcza ten ostatni wywołał liczne dyskusje. Najczęściej poruszano w nich kwestię zdumiewającej dysproporcji pomiędzy przedstawionym w filmie okrutnym światem, a jego wizualnym kształtem - wyjątkowo wyrafinowanym, wręcz pięknym. Czy doszło tu do zachwiania harmonii między formą i treścią? A może ów "zgrzyt" to celowy zabieg reżyserki? Sugestia, że w "Nic" chodzi o coś więcej niż o doraźną publicystykę. Historia opowiedziana w filmie, aż bowiem się prosi o taką "publicystyczną" interpretację. Hela, główna bohaterka utworu, jest młodą, prostą kobietą, mieszkającą w starej, zaniedbanej kamienicy. Jej świat to trójka dzieci i ciężko pracujący mąż Antoni (w tej roli Janusz Panasewicz, wokalista zespołu Lady Pank), który wraca do domu zjeść i się wyspać. Gburowaty, szorstki w obejściu, z niechęcią odnosi się do czułych gestów żony. Ta zaś jest w nim bezgranicznie zakochana. Pewnego dnia Hela stwierdza, że będzie miała kolejne dziecko. Boi się powiedzieć o tym Antoniemu. Szuka pomocy u lekarza i księdza. Bezskutecznie. Wreszcie mąż dostrzega zmianę w jej wyglądzie i zachowaniu. Hela jednak okłamuje go, że prawdopodobnie cierpi na nowotwór. Nieufny Antoni oświadcza żonie, że jeśli okaże się, że jest w ciąży, to odejdzie albo ją zabije. Przerażona i osamotniona kobieta zastawia w lombardzie obrączkę, by zdobyć pieniądze na aborcję. Zaczyna też podejrzewać męża o romans z sąsiadką. "Orzeł" 1999 dla Doroty Kędzierzawskiej za najlepszą reżyserię oraz liczne nominacje do tej nagrody. Wyróżnienia na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku - Gdyni w 1998 roku (zdjęcia, kostiumy, nagroda dziennikarzy). Nagroda specjalna za muzykę dla Michała Lorenca na festiwalu Camerimage w Toruniu. Paszport "Polityki" dla Doroty Kędzierzawskiej. Liczne laury na festiwalach zagranicznych, w tym w Soczi, Denver, Brukseli.