TVP Kultura Niedziela, 28.11.2021 07:00 TĘ MELODIĘ ZNAM. PRZEBOJE Z MUSICALI Koncert, 49 min, Polska, 1970 Reżyseria: Danuta Baduszkowa Scenariusz: Danuta Baduszkowa, Wanda Sieradzka Zdjęcia: Mieczysław Grudniak, Andrzej Stojkowicz, Janusz Bibik, Tadeusz Bielan, Sławomir Conrad Wykonawcy: Ewa Miodyńska, Wanda Polańska, Elwira Remfeld, Barbara Rylska, Ryszard Arning, Eugeniusz Banaszczyk, Zenon Bester, Józef Korzeniowski, Jerzy Molga, Tadeusz Ross, Marian Rożek, Andrzej Szajewski, Roman Wilhelmi, Maria Krystynopolska Prezentacja przebojów z najpopularniejszych musicali i operetek: 09:10 OD UCHA DO UCHA - PAN TADEUSZ - KSIĘGA DZIESIĄTA - EMIGRACJA. JACEK Teatr, 62 min, Polska, 1971 Reżyseria: Adam Hanuszkiewicz Scenariusz: Adam Hanuszkiewicz Aktorzy: Zbigniew Zapasiewicz, Kazimierz Wichniarz, Władysław Krasnowiecki, Krzysztof Chamiec, Henryk Borowski, Kazimierz Dejunowicz, Eugeniusz Robaczewski, Zbigniew Kryński, Marek Wojciechowski, Kazimierz Zarzycki, Stanisław Gawlik, Krzysztof Wieczorek, Henryk Machalica, Mieczysław Voit, Elżbieta Borkowska - Szukszta Dziesiąta część głośnego spektaklu według scenariusza Adama Hanuszkiewicza i w jego reżyserii. Jedyne tego typu przedsięwzięcie w historii Teatru TV. Mickiewiczowski "Pan Tadeusz" rozpisany na głosy, mówiony przed kamerą. W plebiscycie telewidzów został uznany za największe wydarzenie teatralne roku 1970. Krytycy podkreślali, że Hanuszkiewicz wybrał najprostszą drogę do widza. Swój spektakl oparł na słowie, które buduje dramaturgię, i na aktorze, na zbliżeniach twarzy, zrezygnował z teatralnej widowiskowości, aranżowania sytuacji, nawet z tradycyjnej scenografii (tło stanowiły namalowane plansze). Zachował autorski podział na księgi, z których każda stanowi zamkniętą całość dramaturgiczną, jakby gotowe widowisko. Do każdej roli wybrał aktora możliwie najlepiej uosabiającego cechy bohatera, o zbliżonych warunkach psychofizycznych, co wywoływało u widzów wrażenie, że odtwórcy identyfikują się z kreowanymi przez siebie osobami dramatu. Aktorzy nie grali jak w teatrze, mówili tekst poematu, a przecież nie była to czytanka, tylko spektakl pełen wyrazistych postaci. Widowisko barwne, żywe i stricte telewizyjne. (https: //teatrtv.vod.tvp.pl/595329/pan - tadeusz) 12:20 BILET DO KINA - LA LA LAND (LA LA LAND) Film muzyczny, 122 min, USA 2016 Scenariusz i reżyseria: Damien Chazelle Aktorzy: Ryan Gosling, Emma Stone, Amiee Conn, Terry Walters, Thom Shelton, Cinda Adams, Rosemarie DeWitt Potwierdzeniem świetnych ocen widzów i krytyków były liczne nagrody, jakie zdobył film, a wśród nich: 6 Oscarów (m.in. dla najlepszej aktorki Emmy Stone, za reżyserię, zdjęcia i piosenkę City of Stars) oraz 7 Złotych Globów, 5 BAFTA. Do Los Angeles w poszukiwaniu szczęścia trafia para bohaterów musicalu La La Land, marzyciele z wielką pasją, którzy poznają się tu i zakochują w sobie. Czy uda im się pielęgnować to kruche uczucie i jednocześnie walczyć o swoją przyszłość i spełnienie marzeń? Ona - Mia Dolan - jest dobrze zapowiadającą się aktorką, ale zanim podbije ten trudny rynek, musi zarabiać na życie jako kelnerka w barze. Przed pięcioma laty porzuciła rodzinne miasteczko w Nevadzie, by zacząć lepsze życie w Hollywood.. On - Sebastian Wilder - to zdolny pianista, który marzy o własnym klubie jazzowym. Aby przeżyć tymczasem chałturzy w podrzędnej knajpie, grając narzucane mu kawałki i ledwie wiąże koniec z końcem. Ich drogi krzyżują się w dniu, gdy jej kolejny casting kończy się fiaskiem, a on zostaje wyrzucowny z pracy przez właściciela lokalu za to, że do repertuaru wprowadził jazzowe improwizajce, zamiast zgodnie z umową grać klasyczne bożonarodzeniowe kawałki. Przypadkowa znajomość za czasem przeradza się w większą zażyłość. Zbliżają ich do siebie marzenia o karierze i wielka pasja. Wydaje się, że rodząca się między nimi miłość doda im sił, pozwoli przetrwać najcięższe próby i kryzysy. Show - biznes pochłania ich coraz bardziej, a tym samym mają coraz mniej czasu dla siebie. Myślą tylko o karierze i powoli oddalają się od siebie. Czy ich drogi rozejdą się na zawsze? 14:30 MUZYKA SKALNEGO PODHALA - SABAŁOWE Felieton, 5 min, Polska, 2021 Reżyseria: Violetta Rotter-Kozera Zamysł cyklu miniatur filmowych "Muzyka Skalnego Podhala" powstał w oparciu o projekt zrealizowany przez Krzysztofa Trebunię - Tutkę oraz Polskie Wydawnictwo Muzyczne. W wyniku tej współpracy przygotowano do druku pierwszy tego typu, unikatowy podręcznik prezentujący muzyczną kulturę Podhala. Krzysztof Trebunia - Tutka jest wybitnym znawcą tej tematyki. Muzyka Skalnego Podhala to wynik jego trzydziestoletniej pracy badawczej, pedagogicznej oraz aktywności artystycznej mającej na celu zachowanie i popularyzowanie bogatej tradycji muzycznej Podhala. Założeniem cyklu jest realizacja dziesięciu pięciominutowych miniatur filmowych prezentujących w nowoczesny, atrakcyjny wizualnie i montażowo sposób, najbardziej znane tańce, rytmy i melodie góralskie. 14:40 BBC PROMS: ANDRAS SCHIFF - PRELUDIA I FUGI Z II TOMU "DAS WOHLTEMPERIERTE KLAVIER" (BBC PROMS: ANDRAS SCHIFF - THE WELL - TEMPERED CLAVIER - PART 1) Koncert, 142 min, Wielka Brytania, 2017 Wykonawcy: Andras Schiff Występ Andrasa Shiffa podczas gali BBC Proms, podczas której artysta wykonał w całości "Das Wohltemperierte Klavier" Jana Sebastiana Bacha. 17:15 NIEDZIELA Z... MATEUSZEM POŚPIESZALSKIM Dysk./wywiad/debata, 40 min, Polska, 2021 Scenariusz: Katarzyna Sitnik Wykonawcy: Agata Konarska (prowadząca) W muzyce zajmuje się niemal wszystkim. Gra na saksofonie, flecie, akordeonie instrumentach klawiszowych, perkusyjnych, śpiewa a także komponuje i aranżuje. Jest jednym z najważniejszych polskich producentów muzycznych i kompozytorów muzyki dla filmu i teatru. Bohaterem programu "Niedziela z..." jest Mateusz Pośpieszalski. 18:05 NIEDZIELA Z... - MATEUSZ POSPIESZALSKI - KSIĘGA PSALMÓW Koncert, 71 min, Polska, 2021 Teksty Psalmów wielokrotnie inspirowały artystów na przestrzeni wieków. Wyrastają z religijnego doświadczenia narodu żydowskiego, z tego bogactwa czerpią także chrześcijanie. Mateusz Pospieszalski podjął się muzycznej interpretacji Psalmów, które zostały przetłumaczone między innymi przez poetów: Czesława Miłosza i Leopolda Staffa. W koncercie wystąpili między innymi Barbara Pospieszalska, Adeb Chamoum oraz Joachim Mencel. Fragmenty Psalmów przeczytał Adam Woronowicz. 19:25 NIEDZIELA Z... MATEUSZEM POŚPIESZALSKIM - SZLAKIEM KOLBERGA S.I - MATEUSZ POSPIESZALSKI Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2014 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Scenariusz: Michał Pietrusiewicz, Elżbieta Rottermund Wykonawcy: Mateusz Pospieszalski, Stanisław Witkowski Cykl dokumentalny prezentujący znanych polskich muzyków, którzy wyruszają w Polskę szlakiem Oskara Kolberga. Każdy odcinek będzie muzyczną podróżą w inny region Polski. Szlakiem Kolberga wyruszą m.in.: Tymon Tymański, Gaba Kulka, Czesław Mozil, Krzesimir Dębski, Zbigniew Wodecki. Ich spotkania z wybitnymi muzykami ludowymi to zetknięcie różnych światów muzycznych, a jednocześnie wyjątkowa okazja do poznania polskiego folkloru. Znani muzycy uczą się od artystów ludowych tradycyjnego repertuaru: śpiewają, grają na skrzypcach, akordeonie, tańczą. Pokazują piękno i niepowtarzalność polskiej muzyki ludowej. Bohaterem tego odcinka jest Mateusz Pospieszalski. 20:00 OSTATNI CESARZ (THE LAST EMPEROR / L'ULTIMO IMPERATORE) Film biograficzny, 155 min, Wielka Brytania/Chiny/Włochy 1987 Reżyseria: Bernardo Bertolucci Scenariusz: Mark Peploe, Bernardo Bertolucci, Enzo Ungari Zdjęcia: Vittorio Storaro Muzyka: Ryuichi Sakamoto, David Byrne, Cong Su Aktorzy: John Lone, Joan Chen, Peter O'Toole, Ying Ruocheng, Victor Wong, Dennis Dun, Ryuichi Sakamoto i inni Inspiracją scenariusza tego niezwykłego filmu stały się dwie książki: pamiętnik Aisin - Gioro Pu Yi "Byłem ostatnim cesarzem Chin" oraz jego nauczycieka Reginalda Johnstona "Twilight in the Forbidden City". Na ich podstawie Bertolucci z niebywałym rozmachem zbudował epicką opowieść o dramatycznym życiu Pu Yi, ostatniego cesarza Państwa Środka, który z obiektu kultu milionów ludzi zmienia się w więźnia poddanego resocjalizacji. Pu Yi urodził się w 1906 roku. Z woli Cesarzowej w wieku 3 lat został zabrany matce i osadzony na tronie jako dziesiąty władca mandżurskiej dynastii Ching. Gdy miał 6 lat, dynastia abdykowała na rzecz republiki, ale chłopiec aż do pełnoletności pozostał w Zakazanym Mieście jako jego władca. To swego rodzaju więzienie opuścił w 1924 roku, wyrzucony z niego wraz z resztką dworu przez żołnierzy generała Fen Yuhsinga. Przez jakiś czas występował w roli zachodniego playboya, do której to roli w dużym stopniu przygotował go bezwiednie Szkot Reginald Johnston. Potem Pu Yi był marionetkowym cesarzem Mandżuko. W 1945 roku dostał się do niewoli radzieckiej. Po kilku latach wrócił do Chin, gdzie został poddany reedukacji i do końca życia pracował jako ogrodnik. Bertolucci opowieść zaczyna w 1950 roku na granicy radziecko - chińskiej, od przekazania Chińczykom przez władze radzieckie jeńców wojennych. Jest wśród nich Pu Yi, któremu niektórzy jeńcy oddają cześć. Były cesarz zamyka się w dworcowej kancelarii i próbuje popełnić samobójstwo podcinając sobie żyły. Dalej reżyser prowadzi akcję dwutorowo, cofa się w czasie, by w dzieje postępującej reedukacji bohatera wpleść opowieść o jego smutnym dzieciństwie przeżywanym samotnie i bez miłości, wychowywaniu chłopca na boga, jego dorastaniu, dramatycznej konfrontacji z rzeczywistością, nieudanych małżeństwach, niemożności sprostania roli, jaką mu wyznaczyła historia. Ten film już zanim powstał, stał się sensacją, bo po dwóch latach pertraktacji, w 1984 roku Bernardo Bertolucci jednak otrzymał zgodę na jego realizację w Chinach wcześniej zupełnie niedostępnych dla zachodnich filmowców. Po raz drugi "Ostatni cesarz" stał się sensacją, gdy w 1988 roku Amerykańska Akademia Filmowa przyznała mu aż 9 Oscarów: dla najlepszego filmu, reżysera, za najlepsze zdjęcia, scenariusz adaptowany, muzykę, scenografię, dźwięk, kostiumy i montaż. Bertolucci po mistrzowsku zapanował nad niebywałą machiną produkcyjną: 60 aktorów - w tym czterech odtwórców roli tytułowego bohatera - 19 tys. statystów, blisko 300 techników, sztab charakteryzatorów, tysiące kostiumów i rekwizytów. Efekt zachwyca przepychem i dopracowaniem najdrobniejszych szczegółów. Znakomicie skonstruowany scenariusz dopełniają świetnie z nim współgrające mistrzowskie zdjęcia i doskonała muzyka. 22:45 SCENA MUZYCZNA - AGA DERLAK Koncert, 47 min, Polska, 2021 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Wykonawcy: Barbara Schabowska (prowadząca), Aga Derlak Gościem kolejnej Sceny Muzycznej będzie Aga Derlak. Pianistka, flecistka, kompozytorka. Uważana za ważny głos młodej polskiej sceny jazzowej. Laureatka wielu konkursów. Poszukuje własnych ścieżek, zaskakuje świeżością i kreatywnością. We wrześniu 2019 roku wystąpiła ze swoim kwintetem w legendarnym Jazz at Lincoln Center / Dizzy’s Club w Nowym Jorku. Współpracowała między innymi ze Zbigniewem Namysłowskim, Andree Haywardem, Lucianą Souzą, Claudio Ragazzi, Mauricio Moralesem, Patricią Zarate, Jerzym Małkiem, Grzechem Piotrowskim, Sabiną Meck, Łukaszem Żytą. Pianistka realizuje swoje muzyczne inspiracje w kilku projektach. Podczas "Sceny muzycznej" usłyszymy utwory z najnowszej autorskiej płyty, wydanej w lipcu 2021 roku. 00:25 CAROL (CAROL) Dramat, 113 min, Wielka Brytania/USA 2015 Reżyseria: Todd Haynes Scenariusz: Phyllis Nagy Aktorzy: Cate Blanchett, Rooney Mara, Kyle Chandler Obsypany nagrodami i wyróżnieniami melodramat "Carol" to historia zakazanej miłości. Za swoją znakomita rolę w filmie Rooney Mara zdobyła Złotą Palmę na festiwalu w Cannes, była też nominowana do nagrody Złotego Globu. Mara gra tu młodą pasjonatkę fotografii, Therese Belivet, która nawiązuje bardzo bliskie relacje z przypadkowo poznaną starszą od siebie kobietą. Akcja filmu została osadzona na początku lat 50. ubiegłego wieku, w Nowym Jorku. Trwa gorączka bożonarodzeniowych zakupów. Marząca o karierze fotografki Therese Belivet dorabia w luksusowym domu towarowym, gdzie akurat Carol Aird (Cate Blanchett) szuka lalki dla swojej córki. Wytworna klientka zostawia na sklepowej ladzie rękawiczki, które Therese postanawia jej zwrócić. Ta znajomość zacieśnia się, a z czasem przerodzi się w bliższy związek. Carol ma bardzo bogatego męża, Harge'a, ale małżeństwo przeżywa kryzys. Nie jest szczęśliwa, od dawna szuka spokoju i ukojenia w bliskości innych kobiet. Therese rezygnuje z wyjazdu do Francji ze swoim chłopakiem Richardem, z którym planowała ślub. A Carol jest w trakcie rozwodu, choć trudno jej wyrzec się dotychczasowych luksusów. Musi też walczyć o prawo opieki nad nieletnią córką Rindy, bo Harge nie zamierza łatwo oddać dziecka. Kiedy okazuje się, że nadchodzące święta Carol spędzi jednak bez Rindy, zaprasza Therese w podróż samochodem. W pokoju hotelowym dochodzi między nimi do zbliżenia, co odkrywają prywatni detektywi wynajęci przez Harge'a. 02:25 TERAZ ANIMACJE! - FINITY CALLING (FINITY CALLING) Film animowany, 14 min, Niderlandy (Holandia), 2018 Reżyseria: Jasper Kuipers Scenariusz: Jasper Kuipers Krótki film animowany. Pokój bez drzwi, w którym biesiaduje sześć postaci. Ich kamienne ciała są ozdobione kosztownościami, a oni sami są skazani na wieczną zabawę swoim jedzeniem. Ogólnie panujący spokój jest przerywany za każdym razem, kiedy ktoś łamie z góry narzucone zasady. Wtedy bohaterowie wzajemnie się karcą. Wszystko zaczyna wymykać się spod kontroli. Film nagrodzony m. in. podczas festiwalu Animafest 2018 w Zagrzebiu (Dominika Mianowska, Momakin) 02:40 TERAZ ANIMACJE! - BRZEMIĘ (MIN BÖRDA / THE BURDEN) Film animowany, 14 min, Szwecja, 2017 Reżyseria: Niki Lindroth Von Bahr Scenariusz: Niki Lindroth Von Bahr Animowany musical z apokalipsą w tle. Historia podzielona jest na cztery odcinki dziejące się odpowiednio w supermarkecie, hotelu, call center i restauracji z hamburgerami. Pracownicy lokali przedstawieni jako zwierzęta radzą sobie ze znudzeniem i egzystencjalną niepewnością dzięki tańcowi. Apokalipsa jawi się tutaj jako kuszący wyzwoliciel. Animacja wyróżniona Nagrodą publiczności za Najlepszy Film Krótkometrażowy podczas 11. MFFA Animator w Poznaniu (opis festiwalowy) 03:05 KINO NOCNE - ZERWANY Dramat, 97 min, Polska 2003 Scenariusz i reżyseria: Jacek Filipiak Zdjęcia: Bogumił Godfrejow Muzyka: Waldemar Wróblewski Aktorzy: Krzysztof Ciupa, Jan Frycz, Krzysztof Globisz, Małgorzata Hajewska - Krzysztofik, Andrzej Hudziak, Izabela Kała, Lech Dyblik Wysoko oceniony przez krytykę debiut fabularny Jacka Filipiaka, absolwenta Wydziału Reżyserii łódzkiej PWSFTviT, którą ukończył w 1997 r. Film przyniósł młodemu twórcy (rocznik 1967) wiele prestiżowych wyróżnień i nagród. Wcześniej Filipiak dał się poznać jako autor - emitowanego przez TVP Kultura - dokumentu "Bidul" o wychowankach domu dziecka. Scenariusz do "Zerwanego" Jacek Filipak zaczął pisać jeszcze w szkole filmowej. W realizacji wielkiego przedsięwzięcia, jako autor zdjęć, wspomógł go debiutujący w pełnometrażowej produkcji, utalentowany operator Bogumił Godfrejow, który w 2002 roku był nominowany do Oscara za najlepszy film krótkometrażowy "Męska sprawa". Swój sukces reżyser zawdzięcza także, jak sam mówi, odtwórcy głównej roli - znakomitemu Krzysiowi Ciupakowi, a także chłopcom z Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Łodzi oraz wychowankom domów dziecka, którzy zagrali w jego filmie na równi z profesjonalnymi aktorami. "Zerwany" to smutna opowieść o cierpieniu i tęsknocie za normalnym, kochającym domem. To historia opuszczonego przez rodziców chłopca skazanego na łaskę i niełaskę innych. Na jego przykładzie twórca filmu pokazuje brutalną rzeczywistość dzieci tzw. niczyich, pochodzących z rozbitych domów, ciężko doświadczonych przez życie. Bohater, mimo bardzo młodego wieku, przeszedł przez domy dziecka, rodzinę zastępczą, a wreszcie trafił do zakładu poprawczego. Nigdy nie miał beztroskiego dzieciństwa, otacza go świat pełen przemocy, brutalności i okrucieństwa. Mimo traumatycznych przeżyć, nie rezygnuje jednak z wielkich marzeń, snuje plany na przyszłość. Pragnie zostać komentatorem sportowym. O biologicznych rodzicach 10 - letniego Mateusza właściwie nic nie wiadomo. Ojciec gdzieś przepadł, matka prawdopodobnie cierpi na chorobę psychiczną. Poznajemy chłopca, kiedy przebywa w rodzinie zastępczej wraz z innymi zalęknionym sierotami. Miał tu znaleźć ciepło domowego ogniska, a tymczasem zewsząd wieje chłodem. Mateusz czuje się zastraszony, jest poniżany i bity. Dostaje solidne lanie tylko za to, że ośmielił się powiedzieć przy stole podczas "rodzinnego" obiadu, że w domu dziecka były smaczniejsze kluski robione na parze. Krnąbrny i zbuntowany dziesięciolatek, który w rzeczywistości jest dobrym i wrażliwym chłopcem, wraca do domu dziecka, gdzie również nie znajduje zrozumienia. Marzy o spotkaniu z matką, przygotowuje dla niej rysunki, które potem koledzy wyśmiewają i drą. Chłopiec nie zagrzewa długo miejsca w domu dziecka. Ucieka, mając pretensje do wychowawczyni, że go oszukała, obiecując mu wizytę u matki. W ulewny deszcz wałęsa się po ulicach. Aresztowany za włamanie do sklepu przebywa w komisariacie, gdzie wyżywa się na nim funkcjonariusz policji. Pod eskortą zostaje przewieziony do domu poprawczego. Tu znowu przekonuje się na własnej skórze, jak brutalnie silniejszy traktuje słabszego. Jako jeden z najmłodszych wychowanków przechodzi w zakładzie prawdziwą szkołę życia, ale i tym razem nie da się złamać. Nagrody: 2004 - Ogólnopolski Festiwal Sztuki Filmowej "Prowincjonalia" - Września - nagroda publiczności za największe odkrycie festiwalu dla Krzysztofa Ciupy oraz nagroda dziennikarzy dla reżysera 2004 - Lubuskie Lato Filmowe - Łagów - Srebrne Grono 04:50 MUZYKA SKALNEGO PODHALA - SABAŁOWE Felieton, 5 min, Polska, 2021 Reżyseria: Violetta Rotter-Kozera Zamysł cyklu miniatur filmowych "Muzyka Skalnego Podhala" powstał w oparciu o projekt zrealizowany przez Krzysztofa Trebunię - Tutkę oraz Polskie Wydawnictwo Muzyczne. W wyniku tej współpracy przygotowano do druku pierwszy tego typu, unikatowy podręcznik prezentujący muzyczną kulturę Podhala. Krzysztof Trebunia - Tutka jest wybitnym znawcą tej tematyki. Muzyka Skalnego Podhala to wynik jego trzydziestoletniej pracy badawczej, pedagogicznej oraz aktywności artystycznej mającej na celu zachowanie i popularyzowanie bogatej tradycji muzycznej Podhala. Założeniem cyklu jest realizacja dziesięciu pięciominutowych miniatur filmowych prezentujących w nowoczesny, atrakcyjny wizualnie i montażowo sposób, najbardziej znane tańce, rytmy i melodie góralskie.