TVP Kultura Wtorek, 07.12.2021 09:30 OBRAZ (LE TABLEAU / THE PAINTING) Film animowany, 76 min, Belgia/Francja, 2011 Reżyseria: Jean - Francois Laguionie Scenariusz: Jean - Francois Laguionie, Anik Leray Wykonawcy: Jessica Monceau, Adrien Larmande, Thierry Jahn Pełnometrażowy film animowany. Nowatorska, poruszająca bajka animowana, w której nieukończone płótno malarskie staje się sceną barwnego konfliktu. W świecie malowidła żyją trzy rodzaje postaci: Gotowce (w pełni narysowane i pokolorowane), Połowiczni (ukończeni tylko po części) i Zarysy (tylko pobieżnie naszkicowani). Gotowce rządzą dopóki jeden z nich, Ramo, nie zakocha się w Claire pochodzącej z niższej sfery Połowicznych. Ramo chce porozmawiać z malarzem, żeby spytać, czy jej portret zostanie kiedykolwiek ukończony. Przepiękna wizualnie podróż budząca do życia obrazy. Każdy obraz jest utrzymany w swym własnym unikalnym stylu, nawiązującym do prac Matisse'a, Pierre'a Bonnarda i Andre Deraina. (opis festiwalowy, źródło: wff.pl) 11:00 SIEDLISKO - ODC. 9/9 Serial obyczajowy, 50 min, Polska 1998 Reżyseria: Janusz Majewski Scenariusz: Wanda Majerówna, Zofia Nasierowska Występują: Anna Dymna, Leonard Pietraszak, Renata Dancewicz, Agnieszka Wagner, Paweł Deląg, Piotr Machalica, Łukasz Mechanicki, Danuta Szaflarska, Wanda Majerówna, Zofia Merle, Piotr Gąsowski, Stanisława Celińska, Leszek Zduń, Michał Pawlicki, Marian Opania, Krzysztof Kowalewski, Magdalena Cielecka, Jerzy Zelnik, Jerzy Kamas, Igor Przegrodzki, Lech Ordon, Stanisław Brejdygant, Olgierd Łukaszewicz i inni W domu trwają przygotowania do Świąt Bożego Narodzenia. Na podwórze zajeżdża traktorzysta i organista z opłatkiem. Marianna zaprasza ich na poczęstunek. W gabinecie Krzysztofa malarka przygotowuje ozdoby choinkowe. Mąż zaś umila jej czas, snując ciekawe opowieści na temat historii herbaty. Nadchodzi Wigilia. Do Panistrugi przyjeżdżają dzieci, ciotki i Zarzyccy. Marianna z Jasiem ubierają choinkę. Malwina z Teodorą wspominają młode lata. Edzio gra na fortepianie kolędę "Gdy się Chrystus rodzi". Wreszcie wszyscy zbierają się w salonie, składają sobie wigilijne życzenia. Kaśka ma dla rodziców wspaniałą niespodziankę. 12:00 KOMEDIANTKA - ODC. 1/9 Serial obyczajowy, 53 min, Polska, 1987 Autor: Władysław Reymont Reżyseria: Jerzy Sztwiertnia Scenariusz: Jerzy Sztwiertnia Zdjęcia: Andrzej Ramlau Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Małgorzata Pieczyńska, Elżbieta Kępińska, Piotr Dejmek, Beata Tyszkiewicz, Marzena Trybała, Bronisław Pawlik, Krzysztof Gosztyła, Krzysztof Kowalewski, Krzysztof Wakuliński, Jerzy Zelnik, Grażyna Szapołowska, Witold Dębicki, Stanisław Brudny, Katarzyna Gniewkowska, Jan Jankowski Adaptacja dwóch powieści Władysława Stanisława Reymonta - "Komediantki" i częściowo "Fermentów". Autor zawarł w nich obserwacje, poczynione podczas sześcioletniej tułaczki, w czasie której bez powodzenia próbował zostać aktorem. Ze szczególną ostrością ukazał bolesny kontrast między marzeniami i wyobrażeniami o pracy na scenie, a trywialną, pełną szarzyzny i moralnego brudu rzeczywistością. Osobiste rozczarowania Reymonta stały się na kartach powieści udziałem Janki Orłowskiej - młodej, wrażliwej i ambitnej dziewczyny, pragnącej zrobić sceniczną karierę. Jerzy Sztwiertnia, przenosząc prozę autora "Chłopów" na ekran, nie trzymał się ściśle zasady wierności literackiemu oryginałowi. Starał się jednak oddać klimat czasów, w których toczy się opowieść. Interesującą kreację stworzyła w roli Janki Małgorzata Pieczyńska - aktorka "odkryta" przez Janusza Zaorskiego. Jak pisał jeden z recenzentów, w jej grze "czuć było chwilami ogień sztuki". To w dużej mierze właśnie dzięki niej filmowa "Komediantka" jest wciąż pamiętana. Akcja serialu rozpoczyna się na początku XX wieku. Pan Orłowski, naczelnik stacji kolejowej w Bukowcu, samotnie wychowuje córkę Jankę. Dziewczynę wyraźnie męczy życie na prowincji. Czuje się samotna i niekochana. Jedyną pociechę daje jej gra w amatorskim teatrze i lektury dramatów Szekspira. Tymczasem oświadcza się jej Andrzej Grzesikiewicz - jedna z miejscowych "dobrych partii". Ku zdumieniu i gniewowi ojca, Janka odrzuca oświadczyny. Podejrzewa bowiem, że u boku takiego męża czeka ją los "pani Bovary". Ciekawość świata i ambicja sprawiają, że decyduje się na desperacki krok. Wyjeżdża do Warszawy, by spróbować szczęścia jako aktorka. 13:30 KWIATY W KOSMOSIE (DEEP FLOWERS) Film dokumentalny, 48 min, Japonia, 2017 Reżyseria: Ophelie Giomataris Bohaterem filmu jest florysta Makoto Azuma, którego niezwykłe i oszałamiające kompozycje kwiatowe zmieniają nasze postrzeganie kwiatów w ich naturalnym środowisku. Jego radykalne botaniczne rzeźby, czasami tworzone z tysięcy kwiatów, były na przykład zamrażane w masywnych bryłach lodu. Z kolei w 2014 roku artysta wysłał w kosmos bukiet i drzewko bonsai. Film zabiera widzów do studia artysty, w którym pracuje na co dzień, a także na największy w Japonii targ kwiatów Ota Market oraz na wyspę Hokkaido, gdzie tworzy on instalację pięciometrowej sosny. 14:30 SZATAN Z SIÓDMEJ KLASY Film przygodowy dla młodych widzów, 102 min, Polska, 2006 Reżyseria: Kazimierz Tarnas Scenariusz: Kaziemierz Tarnas, Tomasz Piotrowski Zdjęcia: Zdzisław Najda Muzyka: Krzesimir Dębski Aktorzy: Bartosz Fejge, Katarzyna Bator, Wojciech Malajkat, Krzysztof Globisz, Katarzyna Pypno, Tytus Hołdys, Marek Serdiukow, Tomasz Koźlik, Paweł Jakowlew, Łukasz Jaźwiec, Rafał Kołsut, Krystyna Tkacz, Justyna Sieńczyłło, Emilian Kamiński, Maria Kaniewska Nowa ekranizacja powieści Kornela Makuszyńskiego pod tym samym tytułem. Lata 30. XX wieku. W majątku Iwona Gąsowskiego pod Wilnem pojawia się Francuz, który koniecznie chce kupić zadłużoną posiadłość i chylący się ku upadkowi dom. Gdy właściciel nie chce jej sprzedać, z domu nieoczekiwanie giną stare drzwi. Najpierw jedne, potem drugie... Profesor gimnazjum, Piotr Gąsowski, historyk, prosi swego najbystrzejszego ucznia, znanego z detektywistycznych zdolności Adama Cisowskiego, o pomoc w rozwiązaniu zagadki niezrozumiałych kradzieży w domu jego brata. Okazuje się, że wszystkiemu winien odnaleziony w Paryżu w 1836 roku list Kamila de Berier, pułkownika armii napoleońskiej, który w czasie odwrotu spod Moskwy, tuż przed śmiercią, pozostawił wskazówki dotyczące ukrytego skarbu. 16:30 CHCE SIĘ ŻYĆ Dramat, 106 min, Polska, 2013 Reżyseria: Maciej Pieprzyca Scenariusz: Maciej Pieprzyca Zdjęcia: Paweł Dyllus Muzyka: Bartosz Chajdecki Aktorzy: Dawid Ogrodnik, Kamil Tkacz, Dorota Kolak, Arkadiusz Jakubik, Anna Nehrebecka, Katarzyna Zawadzka, Mikołaj Roznerski, Anna Karczmarczyk, Janusz Chabior Na 37. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Montrealu w 2013 r. widownia przyjęła "Chce się żyć" owacjami na stojąco, a przypieczętowaniem sukcesu były festiwalowe nagrody jury i publiczności. Nie inaczej było tegoż roku w Gdyni, gdzie film również zdobył wielkie uznanie i został uhonorowany Srebrnymi Lwami oraz nagrodą publiczności. Poruszający obraz dedykowany pamięci przedwcześnie zmarłej dokumentalistki Ewy Pięty, autorki dokumentu "Jak motyl", który stał się inspiracją dla twórców "Chce się żyć". Bohaterem w filmie jest Mateusz, cierpiący na porażenie mózgowe. Podejmuje on walkę o godność i prawo do normalnego życia. Mimo choroby i trudności w komunikacji ze światem zewnętrznym, udowadnia wszystkim, jak wiele może zdziałać siła ludzkiego ducha. Urodził się z poważnym defektem. Lekarze nie dawali mu żadnych szans. Jego rodzice nie mogli się jednak pogodzić z lekarską diagnozą. Od początku wierzyli, że ich syn, mimo kalectwa jest w pełni sprawny intelektualnie. Mateusz dorasta w miłości, otoczony troskliwą opieką najbliższych. Ma też u swego boku wierną przyjaciółkę - mieszkającą w sąsiedztwie Ankę. Splot okoliczności sprawia jednak, że chłopiec musi przeżyć rozłąkę z rodziną. Zostaje umieszczony w specjalistycznym ośrodku. Nie poddaje się, próbuje walczyć o swoją przyszłość, choć jest mu bardzo ciężko. W końcu w jego życiu pojawia się iskierka nadziei. Wiele się zmienia, kiedy do ośrodka trafia młoda wolontariuszka, ponadto pacjent zwraca uwagę lekarki, pracującej nad eksperymentalnymi metodami leczenia porażenia. 19:00 NĘDZNICY ODC. 4 (THE MISERABLES) Serial kostiumowy, 43 min, Wielka Brytania, 2018 Autor: Victor Hugo Reżyseria: Tom Shankland Scenariusz: Andrew Davies Aktorzy: Dominic West, David Oyelowo Zbiegły z więzienia Valjean odnajduje i wykupuje małą Cosette od okrutnych Thenardierów. Ci czują się jednak oszukani. Idą na policję. Sprawa przykuwa uwagę inspektora Javerta, który słusznie nie wierzył w śmierć Valjeana. 20:00 KOLACJA NA CZTERY RĘCE Teatr, 91 min, Polska, 1990 Autor: Paul Barz Przekład: Jacek St. Buras Reżyseria: Kazimierz Kutz Scenografia: Bolesław Kamykowski Konsultant muzyczny: Joanna Wnuk - Nazarowa Występują: Janusz Gajos (Jan Sebastian Bach), Roman Wilhelmi (Jerzy Fryderyk Haendel), Jerzy Trela (Jan Krzysztof Schmidt) Osobiście nie zetknęli się nigdy, choć autor sztuki podaje dokładny czas i miejsce spotkania - Hotel Turyński, Lipsk, rok 1747. Jan Sebastian Bach, skromny kantor w kościele św. Tomasza, wielokrotnie bezowocnie zabiegał o rozmowę ze sławnym rodakiem. Jerzy Fryderyk Haendel, osiadły w Londynie, podziwiany przez całą Europę, skutecznie unikał osobistej konfrontacji z kolegą po fachu, z którym siłą rzeczy go porównywano. Obaj kompozytorzy urodzeni w tym samym 1685 roku nie mogli nie znać nawzajem swojej twórczości. Co mieliby sobie do powiedzenia, gdyby doszło do ich spotkania? Taką sytuację wyobraził sobie niemiecki muzykolog i krytyk sztuki, Paul Barz. "Kolacja na cztery ręce", debiutancka sztuka tego autora, zadziwia znajomością epoki i biografii obu kompozytorów, przede wszystkim jednak jest pasjonującym pojedynkiem dwóch wielkich osobowości. W archiwalnym widowisku telewizyjnym prawdziwy koncert gry aktorskiej dają Janusz Gajos jako Bach i nieżyjący już Roman Wilhelmi jako Haendel, bywalec europejskich salonów i najlepiej opłacany muzyk swoich czasów. Haendel z trudem tłumi wściekłość. Za granicą na jego widok powstają królowie i kardynałowie, zaś we własnej ojczyźnie nikt go nie poznaje. A w dodatku ten Bach gra bosko! Wypada jednak podjąć biedaczynę kolacją. Światowiec powściąga gniew, zazdrość, pychę i zarozumiałość. Skromny kantor od świętego Tomasza schyla się przed "królem muzyki" w głębokim, pokornym ukłonie. Udobruchany Haendel serwuje trunki, próbuje zaimponować prowincjuszowi wyszukanym menu. Znany smakosz, bohater licznych skandali, "czarujący potwór", jak mawiają o nim w Londynie, chełpi się swoimi sukcesami, pozycją towarzyską i finansową, a nawet swymi niepowodzeniami, które też są nie na miarę "ojczystego grajdołka", jak wszystko w jego biografii - są wielkie. Stopniowo wychodzi na jaw, że za życie w "twierdzy swojej sławy" Haendel musi słono płacić. Ceną jest samotność, ustawiczna obawa, że ktoś okaże się lepszy, ciągła walka z ludzką podłością i zawiścią, czepianie się pańskiej klamki, sprzedawanie się temu, kto dobrze płaci... W trakcie rozmowy o krańcowo różnych kolejach losu dwóch geniuszy - od dzieciństwa i młodości do nadchodzącej starości - zmieniają się wzajemne relacje bohaterów. Ubogi kantor z Lipska obarczony dwadzieściorgiem dzieci, który nigdy nie był za granicą, nie dostawał żadnych honorariów za swe dzieła, nagle staje się pewny siebie, czuje się silny i wolny. On może cieszyć się swoją muzyką jak dziecko. Może sam wybierać sobie przyjaciół i nie ma wśród nich ani jednego możnego, cuchnącego piwem chama. Jedno tylko marzenie Jana Sebastiana nigdy się nie spełni. Dlatego chciał spotkać wielkiego Haendla, poznać go i zrozumieć coś, co stało się obsesją ich obu. 21:50 LEKKIE OBYCZAJE - MARIA SKŁODOWSKA - CURIE (MARIE CURIE) Film biograficzny, dramat, 96 min, Francja/Belgia/ Niemcy/ Polska 2017 Reżyseria: Marie Noelle Scenariusz: Andrea Stoll, Marie Noelle Aktorzy: Karolina Gruszka, Charles Berling, Izabela Kuna, Andre Wilms, Daniel Olbrychski, Piotr Głowacki Oparta na faktach historia życia Marii Skłodowskiej Curie, polsko - francuskiej uczonej, dwukrotnej zdobywczyni Nagrody Nobla. Fabuła filmu obejmuje lata 1903 - 1911, trudny okres w życiu noblistki. W 1895 roku absolwentka Sorbony poślubiła Piotra Curie i przyjęła obywatelstwo francuskie. Miała wówczas 28 lat. Rok 1903 przyniósł małżeństwu Curie Nagrodę Nobla z dziedziny fizyki. Dalsze wspólne badania przekreśliła jednak tragiczna śmierć Piotra Curie w 1906 r. Mimo traumatycznych przeżyć Maria Skłodowska, pierwsza kobieta w Europie z tytułem doktora, kontynuowała pracę naukową samodzielnie. Po przyznaniu jej profesury, objęła katedrę na paryskiej Sorbonie, co w ówczesnej Francji mogło wzbudzić duże zaskoczenie. W 1911 r. ponownie została uhonorowana Nagrodą Nobla, tym razem z chemii. Intensywne badania naukowe nie przeszkodziły Marii Skłodowskiej - Curie w prowadzeniu szeroko zakrojonej działalności społecznej. Film Marie Noelle przedstawia portret charyzmatycznej, wybitnej uczonej, odkrywczyni dwóch pierwiastków - polonu i radu - która dzięki swej inteligencji, wiedzy i nieprzeciętnym zdolnościom zdołała podbić świat nauki zarezerwowany właściwie dla mężczyzn. Ale to także portret troskliwej matki, oddanej żony, kobiety zmagającej się z przeciwnościami losu po śmierci męża. I to nie jej dokonania naukowe, ale ta sfera życia interesuje opinię publiczną najbardziej. 00:15 MŁODA POLSKA - MIĘDZY NAMI Film dokumentalny, 29 min, Polska, 2017 Reżyseria: Maciej Miller Zdjęcia: Maciej Miller, Martyna Krasińska Historia pary dwudziestolatków, którzy spodziewają się dziecka. Nie wiedzą, jak sobie z tym poradzić. Pod wpływem napięć i emocji decydują się rozstać, a dziecko oddać do adopcji. Nie jest im z tym łatwo. Do porodu zostały dwa miesiące. Dochodzi do rozmów i przeżyć kluczowych dla całego ich życia. (Opis: www.filmpolski.pl) 01:00 PANORAMA KINA POLSKIEGO - UŁASKAWIENIE (UŁASKAWIENIE) Dramat, 96 min, Czechy/Polska/Słowacja 2018 Scenariusz i reżyseria: Jan Jakub Kolski Muzyka: Dariusz Górniok Aktorzy: Grażyna Błęcka - Kolska, Jan Jankowski, Michał Kaleta, Krzysztof Globisz, Michał Malinowski, Michał Kowalski, Dobromir Dymecki, Wojciech Mecwaldowski Osadzona w realiach powojennej Polski historia zmagających się z żałobą rodziców, wyruszających ze swoim synem w ostatnią podróż, opowiedziana z perspektywy ich wnuka Jana. Syn Hanny i Jakuba, żołnierz AK Wacław Odrowąż Szewczyk, zostaje jesienią 1946 roku zastrzelony przez UB. Po serii upokorzeń doznanych ze strony nowej władzy, bezczeszczącej zwłoki ich dziecka, Hanna i Jakub postanawiają zapewnić synowi godny pochówek w oddalonej o 500 km Kalwarii Pacławskiej. Podróż rodziców przez wciąż pogrążoną w powojennym koszmarze Polskę staje się metaforyczną wyprawą w głąb ludzkiej duszy i próbą stworzenia na nowo definicji człowieczeństwa w świecie, w którym sąsiedzi zwracają się przeciwko sobie, a nieoczekiwanym sojusznikiem może stać się dotychczasowy wróg. Złote Lwy na festiwalu w Gdyni w 2018 r. za najlepszy scenariusz, najlepszą rolę żeńską (Grażyna Błęcka - Kolska) i najlepsze kostiumy 03:10 KINO NOCNE - HISTORIA MAŁŻEŃSKA (MANZELSKE ETUDY) Film dokumentalny, 102 min, Czechy, 2017 Reżyseria: Helena Trestikova Zdjęcia: Jir Chod, David Cysar Helena Tetkov, filmowa kronikarka czeskiego społeczeństwa, jest jedną z najważniejszych współczesnych reżyserek dokumentalnych. Jej unikatowa technika, polegająca na rejestrowaniu życia swoich bohaterów na przestrzeni wielu lat, pozwala widzom obserwować poczynania bohaterów na tle zmieniającej się rzeczywistości politycznej, społecznej i ekonomicznej. Tym razem na pierwszy plan wysuwa się życie rodzinne i problemy, jakie stają przed wielodzietną rodziną. Film śledzi historię trzydziestu pięciu lat życia małżeńskiego czeskiej rodziny Strandów. Bohaterów filmu - parę architektów Ivanę i Vaclava poznajemy w 1980 roku. Młodzi mieszkają w małym mieszkaniu po babci, czekają na narodziny pierwszego dziecka. Oboje kończą studia, pojawiają się kolejne dzieci (w sumie jest ich aż pięcioro), kobieta porzuca pracę i zajmuje się wychowywaniem potomków i drobnymi pracami plastycznymi. Vaclav zajmuje się projektowaniem mebli, w końcu zakłada sklep meblarski. Życie rodziny nałożone jest na zmieniające się realia polityczne: upadek komunizmu, rozpad Czechosłowacji, prezydentura Havla, wejście do Unii Europejskiej. Rodzinny biznes się rozwija, ale pojawiają sie problemy - Ivana latami cierpi na depresję, z czasem narastają kłopoty wychowawcze oraz lęk o dzieci i losy sklepu w zmieniających się realiach globalnego wolnego rynku. Powoli, mimo dosyć skrytej natury Ivany, coraz bardziej zauważamy, ile wysiłku kosztuje ją trzymanie domu w garści i wychowywanie kolejnych dzieci. Coś w bohaterce zaczyna pękać, mimo że pozornie nic się nie dzieje, widzimy, że jej stan jest coraz gorszy. Jej mąż skoncentrowany na pracy snuje coraz to nowe plany rozwoju rodzinnego interesu, jednak w zderzeniu z zalewem tanich mebli z Azji wydaje się być na straconej pozycji. Czy ich związek przetrwa trudne czasy? Film, podobnie jak poprzednie dzieła reżyserki, jest wynikiem jej wieloletniej obserwacji i rejestracji życia bohaterów w różnych ważnych momentach. Tetkov prezentowała poszczególne etapy życia tej rodziny w telewizji (podobnie jak w wypadku innych swoich filmów), a teraz zamyka całość w prawie dwugodzinnym pełnometrażowym filmie dokumentalnym mówiącym wiele o rodzinie Strandów, ale jeszcze więcej o życiu w Czechach, zarówno w momencie przełomu politycznego, jak i w latach, które po nim nastąpiły. (Against Gravity)