TVP Kultura Środa, 08.12.2021 09:00 CHCE SIĘ ŻYĆ Dramat, 106 min, Polska, 2013 Scenariusz i reżyseria: Maciej Pieprzyca Zdjęcia: Paweł Dyllus Muzyka: Bartosz Chajdecki Aktorzy: Dawid Ogrodnik, Kamil Tkacz, Dorota Kolak, Arkadiusz Jakubik, Anna Nehrebecka, Katarzyna Zawadzka, Mikołaj Roznerski, Anna Karczmarczyk, Janusz Chabior Na 37. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Montrealu w 2013 r. widownia przyjęła "Chce się żyć" owacjami na stojąco, a przypieczętowaniem sukcesu były festiwalowe nagrody jury i publiczności. Nie inaczej było tegoż roku w Gdyni, gdzie film również zdobył wielkie uznanie i został uhonorowany Srebrnymi Lwami oraz nagrodą publiczności. Poruszający obraz dedykowany pamięci przedwcześnie zmarłej dokumentalistki Ewy Pięty, autorki dokumentu "Jak motyl", który stał się inspiracją dla twórców "Chce się żyć". Bohaterem w filmie jest Mateusz, cierpiący na porażenie mózgowe. Podejmuje on walkę o godność i prawo do normalnego życia. Mimo choroby i trudności w komunikacji ze światem zewnętrznym, udowadnia wszystkim, jak wiele może zdziałać siła ludzkiego ducha. Urodził się z poważnym defektem. Lekarze nie dawali mu żadnych szans. Jego rodzice nie mogli się jednak pogodzić z lekarską diagnozą. Od początku wierzyli, że ich syn, mimo kalectwa jest w pełni sprawny intelektualnie. Mateusz dorasta w miłości, otoczony troskliwą opieką najbliższych. Ma też u swego boku wierną przyjaciółkę - mieszkającą w sąsiedztwie Ankę. Splot okoliczności sprawia jednak, że chłopiec musi przeżyć rozłąkę z rodziną. Zostaje umieszczony w specjalistycznym ośrodku. Nie poddaje się, próbuje walczyć o swoją przyszłość, choć jest mu bardzo ciężko. W końcu w jego życiu pojawia się iskierka nadziei. Wiele się zmienia, kiedy do ośrodka trafia młoda wolontariuszka, ponadto pacjent zwraca uwagę lekarki, pracującej nad eksperymentalnymi metodami leczenia porażenia. 11:00 KOMEDIANTKA - ODC. 2/9 Serial obyczajowy, 55 min, Polska 1987 Reżyseria: Jerzy Sztwiertnia Autor: Władysław Reymont Reżyseria: Jerzy Sztwiertnia Scenariusz: Jerzy Sztwiertnia Zdjęcia: Andrzej Ramlau Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Małgorzata Pieczyńska, Elżbieta Kępińska, Piotr Dejmek, Beata Tyszkiewicz, Marzena Trybała, Bronisław Pawlik, Krzysztof Gosztyła, Krzysztof Kowalewski, Krzysztof Wakuliński, Jerzy Zelnik, Grażyna Szapołowska, Witold Dębicki, Stanisław Brudny, Katarzyna Gniewkowska, Jan Jankowski Janka Orłowska przyjeżdża do Warszawy. Pierwsze kroki kieruje do teatru ogródkowego "Tivoli". Dyrektor Cabiński, mimo początkowej niechęci, zgadza się przyjąć ją do chóru. Uroda Janki robi wrażenie na zespole aktorskim i szefie chóru, który bezceremonialnie próbuje ją uwieść. Naiwność i prowincjonalizm Orłowskiej nie ułatwiają jej życia. Mimo to znajduje się kilka życzliwych osób, które pomagają jej odnaleźć się w nowych, niełatwych warunkach. 12:10 KOMEDIANTKA - ODC. 3/9 Serial obyczajowy, 54 min, Polska, 1987 Autor: Władysław Reymont Reżyseria: Jerzy Sztwiertnia Scenariusz: Jerzy Sztwiertnia Zdjęcia: Andrzej Ramlau Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Małgorzata Pieczyńska, Elżbieta Kępińska, Piotr Dejmek, Beata Tyszkiewicz, Marzena Trybała, Bronisław Pawlik, Krzysztof Gosztyła, Krzysztof Kowalewski, Krzysztof Wakuliński, Jerzy Zelnik, Grażyna Szapołowska, Witold Dębicki, Stanisław Brudny, Katarzyna Gniewkowska, Jan Jankowski Orłowska coraz lepiej radzi sobie w nowych warunkach. Mimo, że wciąż pracuje jako chórzystka, udaje się jej wejść do towarzyskiej elity teatru "Tivoli". Daje lekcje fortepianu córce dyrektorowej. Zaprzyjaźniona aktorka zaprasza ją na wycieczki i nocne eskapady do barów. Uroda Janki zwraca uwagę coraz większej liczby mężczyzn związanych z teatrem Cabińskiego. Dziewczyna jednak konsekwentnie odrzuca wszelkie zaloty. Ku swemu rozczarowaniu odkrywa też, że świat artystyczny pełen jest ludzi o miernym talencie, obłudnych, pozbawionych godności. Sfrustrowana występami w chórze Janka nocami próbuje wielkie role Szekspirowskie. Nic jednak nie wskazuje na to, by miała okazję zagrać je na scenie. W coraz bardziej szarym życiu Orłowskiej jasnym punktem staje się znajomość z młodym dramaturgiem, bezskutecznie próbującym wystawić swoją sztukę na jednej z warszawskich scen. 13:30 RZECZPOSPOLITA MODERNISTYCZNA - ARCHITEKTURA PRZEMYSŁU. PORT W GDYNI Film dokumentalny, 31 min, Polska, 2019 Reżyseria: Joanna Fido, Ewa Rozwadowska, Joanna Fido, Ewa Rozwadowska Scenariusz: Joanna Fido, Ewa Rozwadowska Zdjęcia: Karol Lindholm Film dokumentalny to podróż po niemal stuletniej zabudowie portu i miasta Gdyni. Opowiada o ogromnym wysiłku planistycznym, finansowym i organizacyjnym, jaki wiązał się ze wzniesieniem portu morskiego w Gdyni. Zainteresowanie autorów skierowane jest jednak przede wszystkim na zagadnienia urbanistyki i architektury, związane z tym przedsięwzięciem. Była to jedna z największych inwestycji gospodarczych odrodzonej po zaborach Rzeczpospolitej. "Rzeczpospolita modernistyczna" to cykl dwunastu filmów dokumentalnych pokazujących fenomen polskiej architektury modernistycznej lat dwudziestych i trzydziestych XX wieku. Cykl filmów jest obszerną prezentacją najlepszych polskich realizacji modernistycznych, które powstały w ciągu zaledwie dekady na terenie przedwojennej Polski. Architektura ta, choć w zamierzeniu twórców miała być nowoczesnym stylem międzynarodowym, stała się symbolem państwowości i materialnym świadectwem udanej modernizacji niepodległej Rzeczypospolitej. 14:05 TAMTE LATA, TAMTE DNI - MAGDALENA ZAWADZKA Dysk./wywiad/debata, 24 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Makowska Wykonawcy: Marta Perchuć-Burzyńska (prowadząca) Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Tym razem lata dzieciństwa i młodości wspomina popularna aktorka filmowa i teatralna, Magdalena Zawadzka. 14:40 CHŁOPCY Komediodramat, 80 min, Polska 1973 Reżyseria: Ryszard Ber Scenariusz: Stanisław Grochowiak Zdjęcia: Wiesław Rutowicz, Jerzy Łukaszewicz Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Kazimierz Opaliński, Zofia Mrozowska, Zdzisław Mrożewski, Aleksander Dzwonkowski, Ignacy Machowski, Wacław Kowalski, Barbara Ludwiżanka, Maja Komorowska, Zofia Małynicz, Joanna Poraska, Krystyna Kołodziejczyk, Alina Szpakówna i inni "Kto z nas nie schodzi w kopalnie dzieciństwa? Kto z nas nie błądzi światłem po tych ścianach Gdzie w czarnych rzeźbach węgla kamiennego Pełno odcisków Paproci i zwierząt" - - pisał Stanisław Grochowiak w wierszu "Zejście", będącym swego rodzaju hołdem dla tego, co w człowieku jakże cenne - krainy dzieciństwa. Motyw powrotu do młodości, do czasu, kiedy kształtuje się ludzka osobowość, legł też u podstaw innego utworu autora "Ahaswera" - sztuki "Chłopcy", którą na ekran przeniósł Ryszard Ber. Głównymi bohaterami filmu są Kalmita, Pożarski, Jo - Jo, Smarkul, profesor Perlec i hrabina De Profundis - pensjonariusze domu starców, prowadzonego przez siostry zakonne. Jedna z nich, Maria, pragnie wprowadzić w życie ośrodka rządy silnej ręki i żelazną dyscyplinę. Czeka ją wszakże trudne zadanie. Mimo zaawansowanego wieku, jej podopieczni robią wszystko, by zachować jak największą niezależność. Ich walka z zasadniczą siostrą staje się miejscami groteskowa i przypomina sztubackie wybryki. Staruszkowie chichoczą z uciechy, gdy komuś uda się w łazience narysować "świński" obrazek. Niczym grupa młokosów przemycają do pokoju alkohol i kieliszki. Duchowym przywódcą buntowników jest 75 - letni Kalmita, umieszczony niegdyś w pensjonacie przez znacznie młodszą żonę. Małżonka, która do tej pory odwiedzała go raz do roku, niespodziewanie postanawia zabrać Kalmitę do domu. Czy pozostali na placu boju kontestatorzy znajdą w sobie dość siły, by skutecznie przeciwstawić się zakusom siostry Marii? Film Ryszarda Bera to wzruszająca, poetycka, znakomicie sfotografowana historia o ludziach zamkniętych we własnym, izolowanym świecie, żyjących wspomnieniami z "dawnych, dobrych lat". Wielką siłą "Chłopców" jest rewelacyjne aktorstwo. Po premierze filmu byli nawet krytycy, którzy pisali, że jest ono "za dobre". "Chłopcy" stali się także jednym z ważniejszych dokonań w artystycznej biografii Bera, którego kilka lat wcześniej krytycy w zasadzie spisali na straty. Tym filmem reżyser udowodnił, że negatywne oceny jego możliwości twórczych były przedwczesne. Sukces "Chłopców" to wprawdzie w dużej mierze zasługa doskonałego scenariusza Grochowiaka, ale autonomiczność filmowej inscenizacji Bera nie podlega dyskusji. Nagroda dla Kazimierza Opalińskiego na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Telewizyjnych w Pradze w 1973 roku. 16:15 RIFIFI PO SZEŚĆDZIESIĄTCE Komedia, 80 min, Polska 1989 Reżyseria: Paweł Trzaska Scenariusz: Maciej Krasicki Zdjęcia: Zdzisław Najda Muzyka: Janusz Stokłosa Aktorzy: Mieczysław Czechowicz, Wiesław Michnikowski, Wiesław Gołas, Marian Kociniak, Witold Pyrkosz, Katarzyna Figura, Hanna Stankówna, Krystyna Borowicz, Mieczysław Hryniewicz, Jacek Strzemżalski, Jolanta Fajkowska, Zofia Merle, Wiesława Mazurkiewicz, Andrzej Szenajch, Artur Barciś, Bogdan Bear i inni "Rififi po sześćdziesiątce" to, wbrew tytułowi, komedia nie tylko dla starszych panów. Wartka akcja, plejada aktorskich gwiazd, świetna muzyka Janusza Stokłosy i dowcipna, wpadająca w ucho piosenka Wojciecha Młynarskiego stanowią wystarczający magnes także dla młodszej widowni. Bohaterami filmu są dziarscy panowie po sześćdziesiątce, niegdyś szkolni koledzy, a przy okazji istne utrapienie dla nauczycieli. Do nauki nie zawsze się garnęli, lecz gdy trzeba było sprytnie zagrać na nosie ciału pedagogicznemu - nie było lepszych. Po szkole każdy poszedł w swoją stronę. Kilku osiadło na prowincji, w miejscowości o wdzięcznej nazwie Nowe Jorki. Trochę niespodziewanie dla siebie z biegiem lat zasmakowali w statecznej, wręcz mieszczańskiej egzystencji. Do czasu. Przyszedł bowiem moment, że wspomnienia z burzliwych "szczenięcych lat" wróciły z wielką siłą. Znów pojawiła się sztubacka chęć brojenia i pokazania wszystkim, że jeszcze do reszty nie "zdziadzieli". A wszystko za sprawą jednego z dawnych kumpli, w przeciwieństwie do reszty nałogowego pokerzysty, który wpadł w tarapaty finansowe. Jak wiadomo, prawdziwego przyjaciela poznaje się w biedzie. Niefortunny gracz zbiera więc szkolnych kolegów i proponuje im ni mniej, ni więcej tylko... napad na bank. Sprawa tylko z pozoru wygląda beznadziejnie. Tak bowiem się składa, że ktoś z dawnej ferajny przepracował w tym banku 40 lat jako kasjer, ktoś inny zaś jest ordynatorem szpitala, którego budynek sąsiaduje z bankiem. A poza wszystkim któż by podejrzewał starszych, siwiejących, łysiejących panów o zamiar prucia kasy? Koniec końców dziarskim sześćdziesięciolatkom udaje się przedostać do skarbca i stają się bogaci. Niestety, nie na długo. 17:50 MIESZCZANIE ŻYWIECCY - MIROSŁAW Film dokumentalny, 30 min, Polska, 2021 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Scenariusz: Grzegorz Jankowski Seria składa się z dwunastu filmów poświęconych ludziom mieszkającym w ostatnim w alfabecie mieście na świecie - Żywcu. To opowieść o tradycji, ciągłości pokoleniowej i o pracy, która w Żywcu uważana jest za coś, co tworzy człowieka. W poszczególnych odcinkach cyklu poznamy żywieckie rodziny mieszczańskie i góralskie, które międzypokoleniowo kultywują tradycję, nawet, jeśli rozumieją ją trochę inaczej od siebie. Mirosław Staszkiewicz, dyrektor szkoły, wspólnie z synami Jakubem, prawnikiem, i Kacprem, studentem medycyny, konfrontuje się z historią swoich pradziadków. Mierzy się z przeszłością, zadając pytanie, czym jest współczesny patriotyzm i jakie jest miejsce tradycji we współczesnym świecie. 18:55 NĘDZNICY ODC. 5 (THE MISERABLES) Serial kostiumowy, 47 min, Wielka Brytania, 2018 Autor: Victor Hugo Reżyseria: Tom Shankland Scenariusz: Andrew Davies Aktorzy: Dominic West, David Oyelowo Po ucieczce przed policyjną obławą Valjean znajduje schronienie i zajęcie w klasztorze. Opuszcza go po latach wraz z dorastającą piękną Cosette, która wpada w oko Mariusowi. 20:00 NA WSCHÓD OD HOLLYWOOD - PANI HYDE (MADAME HYDE) Czarna komedia, 91 min, Francja/Belgia 2017 Scenariusz i reżyseria: Serge Bozon Aktorzy: Isabelle Huppert, Romain Duris, Jose Garcia Pani Gequil to wrażliwa, zamknięta w sobie nauczycielka fizyki, którą pogardzają zarówno uczniowie, jak i koledzy z pracy. Na próżno próbuje walczyć o akceptację i zrozumienie, którego nie ma dla niej nawet dyrektor szkoły. Pewnej nocy, gdy rozpętuje się burza, dochodzi do zdarzenia, po którym już nic nie będzie takie samo. Rażona piorunem w swojej pracowni nauczycielka traci przytomność, a kiedy się budzi, jest już zupełnie inną osobą. Czuje inaczej, zachowuje się inaczej. Od tej pory władcza i niebezpieczna pani Hyde zaczyna wpływać na życie innych, zmienia również całą szkołę. W podwójnej roli wystąpiła genialna Isabelle Huppert, francuska aktorka nominowana do Oscara za thriller "Elle". 23:40 JAZZ - KONCERT NA DWA FORTEPIANY - UTWORY FRYDERYKA CHOPINA (ADAM MAKOWICZ I LESZEK MOŻDŻER) Koncert, 40 min, Polska, 2004 Reżyseria: Jacek Dybowski Wykonawcy: Adam Makowicz, Leszek Możdżer We Wrocławiu w ramach festiwalu Jazztopad (listopad 2004, Filharmonia im. W. Lutosławskiego) odbył sie niezwykły koncert na dwa fortepiany, przy których zasiedli Adam Makowicz i Leszek Możdżer. Artyści zaprezentowali własne jazzowe interpretacje utworów Fryderyka Chopina. Wykonali również w duecie trzy utwory stanowiące rodzaj muzycznego dialogu pomiędzy własnymi stylami i interpretacjami utworów Chopina. Koncert prowadzili sami wykonawcy. 01:10 LEKKIE OBYCZAJE - MARIA SKŁODOWSKA - CURIE (MARIE CURIE) Film biograficzny, dramat, 96 min, Francja/Belgia/ Niemcy/ Polska 2017 Reżyseria: Marie Noelle Scenariusz: Andrea Stoll, Marie Noelle Aktorzy: Karolina Gruszka, Charles Berling, Izabela Kuna, Andre Wilms, Daniel Olbrychski, Piotr Głowacki Oparta na faktach historia życia Marii Skłodowskiej Curie, polsko - francuskiej uczonej, dwukrotnej zdobywczyni Nagrody Nobla. Fabuła filmu obejmuje lata 1903 - 1911, trudny okres w życiu noblistki. W 1895 roku absolwentka Sorbony poślubiła Piotra Curie i przyjęła obywatelstwo francuskie. Miała wówczas 28 lat. Rok 1903 przyniósł małżeństwu Curie Nagrodę Nobla z dziedziny fizyki. Dalsze wspólne badania przekreśliła jednak tragiczna śmierć Piotra Curie w 1906 r. Mimo traumatycznych przeżyć Maria Skłodowska, pierwsza kobieta w Europie z tytułem doktora, kontynuowała pracę naukową samodzielnie. Po przyznaniu jej profesury, objęła katedrę na paryskiej Sorbonie, co w ówczesnej Francji mogło wzbudzić duże zaskoczenie. W 1911 r. ponownie została uhonorowana Nagrodą Nobla, tym razem z chemii. Intensywne badania naukowe nie przeszkodziły Marii Skłodowskiej - Curie w prowadzeniu szeroko zakrojonej działalności społecznej. Film Marie Noelle przedstawia portret charyzmatycznej, wybitnej uczonej, odkrywczyni dwóch pierwiastków - polonu i radu - która dzięki swej inteligencji, wiedzy i nieprzeciętnym zdolnościom zdołała podbić świat nauki zarezerwowany właściwie dla mężczyzn. Ale to także portret troskliwej matki, oddanej żony, kobiety zmagającej się z przeciwnościami losu po śmierci męża. I to nie jej dokonania naukowe, ale ta sfera życia interesuje opinię publiczną najbardziej. 03:25 KINO NOCNE - WINDĄ NA SZAFOT (L'ASCENSEUR POUR L'ECHAFAUD) Film kryminalny, 87 min, Francja, 1958 Reżyseria: Louis Malle Scenariusz: Louis Malle Zdjęcia: Henri Decae Muzyka: Miles Davis Aktorzy: Jeanne Moreau, Maurice Ronet, Jean Wall, Lino Ventura, Georges Poujouly, Felix Marten, Hubert Deschamps Florence Carala i jej kochanek Julien Tavernier, postanawiają zabić męża Florence, pozorując samobójstwo. Dopracowany w najdrobniejszych szczegółach plan zostaje zrealizowany. Pozostaje jeszcze tylko usunięcie ostatniego dowodu zbrodni. Od tego momentu perfekcyjny plan zostaje zakłócony przez nieprzewidziane okoliczności. 05:10 DZIKU Film obyczajowy, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Kamila Chojnacka Scenariusz: Kamila Chojnacka Zdjęcia: Aleksander Krzystyniak Aktorzy: Adam Misiak, Monika Roszko, Aneta Banach Opowieść o zderzeniu dwóch światów. Młody, 19 - letni Krzysztof, stały bywalec siłowni i osiedlowy zawadiaka zatrudnia się w firmie ochroniarskiej, skąd trafia na Festiwal Muzyki Operowej. Dystans bohatera do świata klasyki zmniejsza się, gdy pierwszy raz słyszy arię. Poruszony nieznaną dotychczas muzyką, postanawia rozpocząć lekcje śpiewu. Świat opery zmienia nie tylko jego gusta, ale także cały styl życia bohatera. (źródło: filmpolski.pl)