TVP Kultura Piątek, 10.12.2021 08:30 KRONOS - KRONOS UWODZICIEL Dysk./wywiad/debata, 30 min, Polska, 2021 Wykonawcy: Piotr Nowak (prowadzący) W kolejnym odcinku programu "Kronos" profesor Piotr Nowak wraz z zaproszonymi do studia gośćmi poddaje analizie pojęcie uwodziciela. Kim jest uwodziciel? Czym się dziś uwodzi? Jak w takim razie wytłumaczyć tę rozszalałą niestałość "uwodziciela? Czy uwodzenie nie jest po prostu zwykłą pogonią za nowością? Czym jest uwodzenie w polityce i czym uwodzą politycy? Kiedy uwodziciel staje się diabłem, demonem? Czy uwodziciel pragnie wyzwolić się z norm, dąży do ich obalenia? Jak wyrobić w sobie odporność na uwodzenie? Czy uwodziciel zawsze kłamie, czy też odpowiada na nasze skrywane tęsknoty i pragnienia? 09:05 RES POLONIAE - O POLSCE Z ODDALI - LORD JEFFREY ARCHER Dysk./wywiad/debata, 25 min, Polska, 2021 Wykonawcy: Jolanta Rzegocka (prowadząca) Seria filmowych wywiadów przeprowadzonych w Londynie z wybitnymi ludźmi pióra, teatru, polityki, gospodarki. Rozmowy będą szczególnie dotyczyć związków bohaterów z Polską i polską kulturą. Bohaterem odcinka jest lord Jeffrey Archer, markiz De Mar. 6 baron Archer Weston - super - Mare, jeden z najwybitniejszych pisarzy brytyjskich. W Polsce był kilkakrotnie i jest jej wielkim miłośnikiem. 09:40 WSTECZNY BIEG Dramat obyczajowy, psychologiczny, 66 min, Polska, 1978 Reżyseria: Laco Adamik Scenariusz: Elżbieta Białecka, Laco Adamik Zdjęcia: Jacek Petrycki Aktorzy: Jerzy Radziwiłowicz, Iwona Biernacka, Danuta Szaflarska, Zygmunt Malawski, Maria Biesiada, Zbigniew Bielski, Piotr Cieślak, Adam Ferency, Stanisław Jaroszyński, Hanna Molenda, Danuta Rastawicka, Ryszard Stogowski Jest to pierwszy fabularny film Laco Adamika, 36 - letniego wówczas absolwenta praskiej szkoły filmowej, który z rodzinnej Czechosłowacji przeniósł się na stałe do Polski. Z powodzeniem realizował widowiska teatralne w krakowskim ośrodku telewizji. Debiutancki "Wsteczny bieg", nakręcony również dla telewizji, miał bardzo dobrą prasę. Zachwycano się "zadziwiającą siłą dramatyzmu i szczerością wyrażanej prawdy". Na sukces filmu niewątpliwie złożyła się także znakomita gra aktorów, którzy rzetelnie wywiązali się z powierzonych im zadań. Akcja rozgrywa się w średnio zamożnej rodzinie inteligenckiej, w której skład wchodzą: ojciec - urzędnik pocztowy, jego niepracująca żona i teściowa - staruszka oraz syn Stefan, kierowca autobusu MPK, i jego żona - urzędniczka. Na skutek rozbudowy miasta ich domek na peryferiach ma ulec rozbiórce i całą rodzinę czeka przeprowadzka do bloków. Pojawia się jednak najistotniejszy problem - choroba Stefana, uniemożliwiająca mu pracę zawodową. Postępujący paraliż nóg w przyszłości doprowadzi do trwałego kalectwa. Pod pozorem troski o Stefana toczy się gra, której celem jest chęć wyrwania go spod wpływów innych członków rodziny w imię zaspokojenia własnych ambicji. Rodzice Stefana proponują synowej uwolnienie jej od małżeńskiej przysięgi, by nie skazywać jej na dożywotnią mękę u boku kaleki. Chcą zabrać chorego syna do siebie. Dla żony Stefana - Marty - walka o niego ma tylko jeden cel: uratowanie męża dla niego samego, stworzenia mu szansy na odnalezienie siebie w nowym życiu. Młoda kobieta postanawia wytrwać. W tej heroicznej walce Marta odnosi zwycięstwo. "Wkracza w świat wartości najwyższych, jak poświęcenie dla drugiego człowieka, przyjęcie na siebie w pełni świadomie odpowiedzialności za cudzy los" - pisał recenzent branżowej prasy. Nagroda: Złoty Szczupak dla Laco Adamika na Festiwalu Polskiej Twórczości Telewizyjnej w Olsztynie. 11:00 KOMEDIANTKA - ODC. 6/9 Serial obyczajowy, 53 min, 9 odc. , Polska 1987 Autor: Władysław Reymont Reżyseria: Jerzy Sztwiertnia Scenariusz: Jerzy Sztwiertnia Zdjęcia: Andrzej Ramlau Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Małgorzata Pieczyńska, Elżbieta Kępińska, Piotr Dejmek, Beata Tyszkiewicz, Marzena Trybała, Bronisław Pawlik, Krzysztof Gosztyła, Krzysztof Kowalewski, Krzysztof Wakuliński, Jerzy Zelnik, Grażyna Szapołowska, Witold Dębicki, Stanisław Brudny, Katarzyna Gniewkowska, Jan Jankowski Ku wielkiemu żalowi Janki, Głogowski wyjeżdża z Warszawy. Borykającej się z biedą dziewczynie zostawia trochę pieniędzy. Wkrótce Orłowska odkrywa, że jest w ciąży z Witkiem. Nie mówi jednak o tym nikomu. Cały czas gorączkowo pracuje nad rolą Fedory. Tuż przed premierą czeka ją bolesne rozczarowanie. Rozgniewana na Jankę Majkowska skłania dyrektora, by powierzył jej zagranie tej postaci. Cabiński zgadza się. Żądna zemsty Majkowska nie poprzestaje na tym. Oprócz pierwszej dużej roli, odbiera też Jance ukochanego Witka. Na Orłowską spada prawdziwy grad nieszczęść i kłopotów. Głód i skrajna nędza sprawiają, że wyprzedaje się z własnej garderoby. Uzyskane w ten sposób pieniądze nie wystarczają na zapłatę czynszu, wskutek czego madame Stępniak wyrzuca ją na bruk. Sponiewierana duchowo i fizycznie Janka jest na granicy rozpaczy. Ciąża i stosunki w teatrze przekreślają jej szanse na karierę. Duma nie pozwala przyjąć propozycji Cabińskiej i jechać z "Tivoli" na prowincję. Uniemożliwia też powrót do ojca. Bieda i coraz gorszy stan zdrowia czynią życie nieznośnie trudnym i upadlającym. W ataku desperacji Janka wynajmuje pokój w hotelu, by popełnić samobójstwo. 12:05 KOMEDIANTKA - ODC. 7/9 Serial obyczajowy, 55 min, 9 odc. , Polska 1987 Autor: Władysław Reymont Reżyseria: Jerzy Sztwiertnia Scenariusz: Jerzy Sztwiertnia Zdjęcia: Andrzej Ramlau Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Małgorzata Pieczyńska, Elżbieta Kępińska, Piotr Dejmek, Beata Tyszkiewicz, Marzena Trybała, Bronisław Pawlik, Krzysztof Gosztyła, Krzysztof Kowalewski, Krzysztof Wakuliński, Jerzy Zelnik, Grażyna Szapołowska, Witold Dębicki, Stanisław Brudny, Katarzyna Gniewkowska, Jan Jankowski Po nieudanej próbie samobójstwa Janka wraca do Bukowca. Jej rekonwalescencja przebiega powoli. Zarówno ojciec, jak i czuwający nad jej zdrowiem lekarz zachowują w tajemnicy przyczynę "choroby" panny Orłowskiej. Mimo to po Bukowcu krążą różne plotki. Nieszczęście córki głęboko poruszyło starego Orłowskiego. Choć nie przychodzi mu to łatwo, próbuje po raz pierwszy od lat zbliżyć się do córki. Osamotniona i zgnębiona Janka ze zdumieniem wita przemianę ojca. Odkrywa też, że być może jest jedynym naprawdę bliskim jej człowiekiem. Tymczasem stan zdrowia dziewczyny poprawia się na tyle, że pozwala na przyjmowanie gości. Jankę odwiedza stary przyjaciel Głogowski i ciągle w niej zakochany Grzesikiewicz. 13:30 MIECZYSŁAW KARŁOWICZ - SAMOTNA WĘDRÓWKA Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2017 Reżyseria: Tomasz Knittel Film dokumentalny przybliżający postać Mieczysława Karłowicza, wybitnego polskiego kompozytora zmarłego przedwcześnie w wieku 33 lat; zginął tragicznie, pod lawiną, w polskich Tatrach podczas wyprawy wysokogórskiej. Dzięki barwnej, wielowątkowej i zróżnicowanej w zakresie języka filmowego narracji, powstała nowoczesna i intrygująca opowieść o mogłoby się wydawać zapomnianym dziś artyście, skierowana dla szerokiego grona współczesnych odbiorców. Film jest opowieścią o wybitnym twórcy, jakim był Karłowicz, o jego muzyce, inspiracjach, pracy twórczej i podróżach, a także pasji do fotografowania, publicystyki i polskich gór. 16:20 PACIORKI JEDNEGO RÓŻAŃCA Film obyczajowy, psychologiczny, 107 min, Polska, 1979 Reżyseria: Kazimierz Kutz Scenariusz: Kazimierz Kutz Zdjęcia: Wiesław Zdort Muzyka: Wojciech Kilar Aktorzy: Marta Straszna, Augustyn Halotta, Jan Bógdoł, Ewa Wiśniewska, Franciszek Pieczka, Jerzy Rzepka, Stanisław Zaczyk, Ryszard Jasny, Róża Richter, Władysław Gluch, Antoni Wolny, Maksymilian Baron Ekranizacja noweli Albina Siekierskiego "Tego domu już nie ma". Osiedle starych domków górniczych ma zostać zburzone pod budowę nowych bloków. Część mieszkańców już się wyprowadziła do nowych mieszkań, inni są właśnie w trakcie przeprowadzki. Przed domkami płoną stare graty. Emerytowany górnik Habryka, żegnając się z sąsiadami, zapowiada, że nie opuści swego domu. Przydział na nowe mieszkanie drze. Żona chcąc nie chcąc popiera go, mieszkający razem z nimi młodszy, żonaty syn także rozumie upór ojca. Jednak synowa pod nieobecność męża wyprowadza się do bloku. Tymczasem zbliża się termin rozbiórki. U Habryki zjawia się jego starszy syn i próbuje go przekonać, że postępuje źle, przyjeżdża nawet dyrektor kopalni, w której pracuje młodszy syn. Jednak żaden z nich nie jest w stanie złamać uporu starego górnika. Któregoś dnia wnuczek Habryki wraca ze szkoły pobity, zabity zostaje także ulubiony królik górnika. Gdy przed domem zjawia się ekipa rozbiórkowa, Habryka ostrzega ich, że pod fundamenty podłożył miny, które zostały mu jeszcze z powstania. W kopalni tymczasem zapada decyzja, że należy naprawić krzywdę wyrządzoną Habryce - przodownikowi pracy i powstańcowi śląskiemu, który zasłużył na coś lepszego niż ciasne mieszkanie w bloku. Otrzymuje więc na własność willę w Katowicach. Przenosi się tam razem z żoną, ale w tym obcym, pustym domu oboje czują się źle. Habrykowa stara się jak może stworzyć choć namiastkę dawnego domu. Jednak mąż wkrótce umiera - jak stare drzewo, które usycha tuż po przesadzeniu. W roli Habryki wystąpił Aleksander Halotta, emerytowany górnik i pisarz amator. Film otrzymał Grand Prix na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku w 1980 roku oraz Nagrodę Specjalną Jury na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Karlovych Varach także w roku 1980. 19:00 WIRTUOZI V4+. MIĘDZYNARODOWY TALENT SHOW 2021 CZ. 2 (WIRTUOZI V4+. MIĘDZYNARODOWY TALENT SHOW 2021 CZ. 2) Koncert, 120 min, Węgry, 2021 Virtuosos V4+ to węgierski talent - show dla młodych wykonawców muzyki klasycznej. Na scenie zobaczymy najzdolniejszą młodzież z krajów Grupy Wyszehradziej: Polski, Czech, Węgier i Słowacji, a także gościnnie z Serbii. Celem programu jest promocja muzyki klasycznej i dzielenie się muzycznymi tradycjami krajów Europy Środkowej. 21:10 WIECZÓR KINOMANA - WSTĘP DO FILMU - MAX I FERAJNA Dysk./wywiad/debata, 5 min, Polska, 2021 Łukasz Jasina rozmawia z krytykiem filmowym Łukaszem Adamskim o filmie "Max i ferajna" w reż. Claude ' a Sauteta. 23:15 VAN DYCK: WIELKI RYWAL RUBENSA (VAN DYCK'S BAROQUE PAINTING - A STORY OF RIVALRY AND FAME) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2020 Reżyseria: Yasemin Ergin, Lucie Tamborini Dokument opowiada o relacji dwóch najwybitniejszych malarzy baroku - Antoona Van Dycka i Petera Rubensa. 00:20 TERAZ ANIMACJE! - NAD ZAKURZONE MORZE (A LA MER POUSSIERE/TO THE DUSTY SEA) Film animowany, 12 min, Francja, 2020 Reżyseria: Heloise Ferlay Scenariusz: Heloise Ferlay Wykonawcy: Amandine Bataille, Alix Deshay, Violette Renoir Krótki film animowany. Malo i Zoe, pozostawieni sami sobie w samym środku lata, robią wszystko, co w ich mocy, by zwrócić uwagę nieuchwytnej matki. (opis festiwalowy, źródło: https: //alekino.com/) 00:35 TERAZ ANIMACJE! - POPOŁUDNIE CLEMENCE (CLEMENCE’S AFTERNOON / L'APRES - MIDI DE CLEMENCE) Film animowany, 9 min, Francja, 2017 Reżyseria: Lenaig Le Moigne Scenariusz: Lenaig Le Moigne Wykonawcy: Lilou Tondut, Remi Sulli Krótki film animowany. Clemence jedzie z rodzicami na garden party. Na miejscu dziewczynka dołącza do dzieci bawiących się z dala od dorosłych, ale nie będą to beztroskie chwile. 01:30 POROZMAWIAJ Z NIĄ (HABLE CON ELLA / PARLE AVEC ELLE) Dramat psychologiczno-obyczajowy, 108 min, Hiszpania 2002 Scenariusz i reżyseria: Pedro Almodovar Aktorzy: Javier Camara, Dario Grandinetti, Leonor Watling, Rosario Flores, Geraldine Chaplin, Mariola Fuentes, Roberto Alvarez i inni Każdy z filmów Pedro Almodovara na długo zapada w pamięć. Nawet jego zdecydowani przeciwnicy nie pozostają obojętni na twórczość reżysera z La Manchy. Bo też słynny Hiszpan potrafi opowiadać o sprawach najważniejszych dla każdego człowieka: miłości i pożądaniu, ale także o samotności, rozpaczy i cierpieniu, w sobie tylko właściwy, dość przewrotny sposób. Te wszystkie elementy odnajdujemy również w dramacie "Porozmawiaj z nią", choć jednocześnie jest to film nietypowy dla tego twórcy: porzuca on bowiem świat kobiet, które dominują w jego obrazach, by skupić się na mężczyznach – zresztą bardzo różniących się od siebie - i pokazać ich odmienne podejścia do partnerek, rozwój ich przyjaźni, dalsze koleje losu. To piękne, przejmujące dzieło doceniła Amerykańska Akademia Filmowa, przyznając mu w 2003 r. Oscara za scenariusz. Ponadto film otrzymał dwie nagrody BAFTA – dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego i za scenariusz, a także Złoty Glob dla najlepszego filmu zagranicznego, Cezara i Europejską Nagrodę Filmową dla najlepszego filmu europejskiego oraz rozliczne wyróżnienia branżowe. Poznajemy obu bohaterów w chwili, gdy w jednym z madryckich teatrów oglądają spektakl baletowy w wykonaniu słynnej Piny Bausch. Nie znają się i tylko przypadek sprawił, że zajmują na widowni sąsiednie miejsca. Jeden z nich, Benigno, jest pielęgniarzem w szpitalu. Przez długie lata, aż do jej śmierci, opiekował się swoją ciężko chorą matką. Teraz z równie wielkim oddaniem zajmuje się młodą baletnicą Alicią, która potrącona przez samochód zapadła w śpiączkę. Benigno zakochał się w niej cztery lata wcześniej, gdy z okien swojego mieszkania obserwował ją podczas prób w sali baletowej. Próbując zbliżyć się do dziewczyny, umówił się nawet na wizytę u jej ojca, psychoanalityka, lecz Alicia nie zwróciła na niego uwagi. Od czasu jej wypadku Benigno regularnie chodzi na spektakle baletowe i ogląda nieme filmy, a w szpitalu stale mówi do Alicii, uśmiecha się do niej, pokazuje jej zdjęcia, głęboko wierząc, że dziewczyna mimo wszystko ma z nim kontakt. O swojej dziwnej miłości Benigno opowiada dziennikarzowi i pisarzowi Marcowi, którego kochanka Lydia, torreadorka, poturbowana na arenie przez rozjuszonego byka, również zapada w śpiączkę i trafia do tego samego szpitala. Ale w przeciwieństwie do Benigna Marco nie potrafi odezwać się do swojej ukochanej ani słowem, nie chce jej dotykać. Z czasem odkrywa też, że Lydia miała zamiar go porzucić i wrócić do swego poprzedniego partnera. Nie zdążyła jednak powiedzieć o tym Marcowi. Tymczasem wielka, niespełniona dotąd miłość Benigna do Alicii popycha pielęgniarza do karygodnego, niemoralnego czynu, za który zapłaci on najwyższą cenę, nieświadom, że jego występek przyniesie dziewczynie ocalenie. 03:35 O OJCACH I SYNACH (OF FATHERS AND SONS) Film dokumentalny, 55 min, Liban/Niemcy/Katar/USA/Austria, 2017 Reżyseria: Talal Derki Scenariusz: Talal Derki Jak wygląda z bliska życie dżihadystów? Po filmie "Powrót do Homs", który pokazywał radykalizację buntu przeciwko dyktaturze al - Assada, reżyser ponownie odwiedził rodzinny kraj. Udało mu się zdobyć zaufanie rodziny islamskiego fundamentalisty, z którą spędził ponad dwa lata, filmując domową codzienność i walkę z wrogiem. W cieniu toczącej się wojny dorasta najmłodsze pokolenie bojowników dżihadu pozbawione dzieciństwa, poddawane praniu mózgów i morderczym treningom.