TVP Dokument Piątek, 17.12.2021 06:00 DZIKA POLSKA - ŚLIMAKI NA ZAKRĘCIE Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2012 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska W Polsce występuje ponad 170 gatunków ślimaków lądowych. Zdecydowanie najpopularniejszym wśród nich jest winniczek, największy europejski ślimak lądowy. Jest faktycznie gigantem w porównaniu do ślimaków zaliczanych do poczwarówek. Jedna z największych poczwarówek krajowych, poczwarówka jajowata osiąga zwykle 2, 7 mm wysokości muszli. Nie jest wykluczone, że małe rozmiary przedstawicieli Vertigo oraz rzadkość ich występowania, sprawiają, że niewielu malakologów na świecie zajmuje się tą grupą maluczkich. Jednym z największych jest prof. Beata Pokryszko z Uniwersytetu Wrocławskiego, którą gościmy w naszym programie w towarzystwie dr Tomasza Maltza. 06:30 DZIKA POLSKA - POŻĄDANE ŻĄDŁA Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2012 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Trudno o ważniejszych i pracowitszych współtwórców różnorodności biologicznej, jak pszczoły. Bohaterem tego odcinka jest prof. Jerzy Demetraki - paleolog, naukowiec zajmujący się genetyką pszczół miodnych. Teren Polski jest naturalnym siedliskiem rasy pszczół rodzimych określonej jako środkowoeuropejska. Populacja pszczół linii M Północna wywodzi się od pszczół miejscowych utrzymywanych i selekcjonowanych w naturalnych warunkach klimatyczno - pożytkowych północnej Polski. Zachowała ona wiele ważnych cech, z których najistotniejsze to: tworzenie małych i średnich rodzin na zimę, co wiąże się z mniejszym zużyciem pokarmu w czasie zimy, ponadto większa odporność na choroby; szybki i dynamiczny rozwój wiosenny, następujący wraz z ustabilizowaniem się pogody; zdolność do wykorzystania różnorodnych pożytków (nawet bardzo ubogich). 07:05 GÓRY I ICH MIESZKAŃCY (3/6) ALPY (MOUNTAINS AND LIFE (3/6) THE ALPS) Serial dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Jones Wynford, John Geraint CZĘŚĆ TRZECIA Pradawne góry nazywane kręgosłupem Europy. W dawnych czasach przekraczali je Rzymianie i Hannibal ze swoimi słoniami. Zawsze jednak stanowiły potężną zaporę dzielącą kontynent. Obszary na południu i wschodzie stały się kolebką europejskiej kultury. Na północy i zachodzie z czasem dokonała się rewolucja przemysłowa. Główną siłą napędową tego górskiego regionu było rolnictwo. Dało początek kwitnącej kulturze, która, trwając przez pokolenia, pozwalała zachować tradycje wiejskiego życia. Prastare majestatyczne szczyty pozostały nienaruszone. Od niepamiętnych czasów wyniosłe Alpy górowały nad nami, znajdując się poza zasięgiem człowieka. Ale te góry zyskały też inne oblicze. Dzięki wytrwałym działaniom, przy wsparciu nowoczesnej techniki, człowiek zdołał je w dużym stopniu oswoić. Naukowcy traktują dziś Alpy jak naturalne wysokościowe laboratorium, które pozwala nam lepiej zrozumieć metody oswajania naszego świata. Oto opowieść o szwajcarskich Alpach i o spotkaniu tradycji z nowoczesnością. Wspinając się pośród tarasowych winnic, podziwiamy słynne alpejskie łąki. Tu daje o sobie znać stara Szwajcaria. Tradycyjny model życia w Alpach rozwinął się dzięki rolnictwu. Przez całe stulecia rolnicy próbowali sprostać wyzwaniu produkcji żywności na tak dużych wysokościach. W Alpach można zaobserwować więcej dowodów na zmiany klimatu. Nie trzeba do tego specjalistycznych sprzętów. Alpy przecina wiele szlaków. Piękno gór można podziwiać na wiele sposobów. 08:10 ŁUŻYCE. Z PIEKŁA DO NIEBA (FROM HELL TO HEAVEN LUSATIA) Film dokumentalny, 48 min, Niemcy, 2015 Reżyseria: Henry M.Mix W południowo - wschodnich Niemczech znajduje się Lusatia (Łużyce) - kraina tysiąca jezior. To region dzikiej przyrody, kontrastów i królestwo zwierząt. Kolorowe ptaki, wilki, jelenie, zwierzęta, z których wiele jest znanych z naszych polskich lasów. 09:15 DANIA. DZIKA I PIĘKNA 4. JEZIORA I RZEKI (WILD AND WONDERFUL DENMARK EP. 4. THE LAKE AND THE RIVER) Serial dokumentalny, 51 min, Dania, 2020 Reżyseria: Mark Jessen W tym serialu odkryjemy niesamowitą przyrodę i piękne ekosystemy Danii. Będziemy śledzić życie znanych i nieznanych zwierząt, które zostały uchwycone za pomocą oszałamiających fotografii. Serial przedstawia dramatyczne wydarzenia w królestwie zwierząt, opowiadając historie narodzin i śmierci, godów i głodu, polowań lub bycia ściganym. To rodzinne oglądanie w najlepszym wydaniu, ale dramat nie zawsze jest dla osób o słabym sercu. Zwierzęta grają główne role, lecz unikalna, duńska geografia i naturalne lokalizacje są również istotnymi elementami narracji. 10:10 Z AMSTERDAMU DO ODESSY ODC. 7 (FROM AMSTERDAM TO ODESSA / VOM AMSTERDAM BIS ODESSA 7. WARSAW AND A WILD RIVER) Cykl dokumentalny, 26 min, Niemcy, 2016 Reżyseria: Dagmar Brendecke Dokumentalny film drogi, w którym bohater, holenderski pisarz i muzyk, Auke Hulst, przemierzy 2500 km środkiem Europy od Amsterdamu do Odessy. Podróżuje autostopem, ale drogami wodnymi, od holenderskich kanałów po Morze Czarne, przemierzając europejskie kraje. Będą to drogi wodne północnych Niemiec, malownicze polskie rzeki i bagna Białorusi oraz rozległe zbiorniki wodne na Ukrainie. Wszędzie wysokie niebo, rozległe obszary wiejskie i woda. Odkryjemy różne krajobrazy i miasta: pola gazowe jego fryzyjskiej ojczyzny, zagubioną granicę między dwoma państwami niemieckimi, słynne lotnisko w Berlinie, odkryte na nowo warszawskie Waterside, europejskie przygraniczne miasto Brześć, miasto duchów Prypeć koło Czarnobyla, plac w Kijowie i słynne schody z widokiem na Morze Czarne. Będziemy gościć na barkach, łodziach rekreacyjnych i rybackich łodziach wiosłowych. Ciekawie będzie na pokładzie łodzi policyjnej, katamaranu i historycznego klipra. Ten film to film drogi na wodzie, 2500 km przygody w środku Europy w 10 odcinkach. 10:40 Z AMSTERDAMU DO ODESSY ODC. 8 (FROM AMSTERDAM TO ODESSA / VOM AMSTERDAM BIS ODESSA 8. UNFAMILIAR TERRITORY AND A CATAMARAN) Cykl dokumentalny, 26 min, Niemcy, 2016 Reżyseria: Dagmar Brendecke Dokumentalny film drogi, w którym bohater, holenderski pisarz i muzyk, Auke Hulst, przemierzy 2500 km środkiem Europy od Amsterdamu do Odessy. Podróżuje autostopem, ale drogami wodnymi, od holenderskich kanałów po Morze Czarne, przemierzając europejskie kraje. Będą to drogi wodne północnych Niemiec, malownicze polskie rzeki i bagna Białorusi oraz rozległe zbiorniki wodne na Ukrainie. Wszędzie wysokie niebo, rozległe obszary wiejskie i woda. Odkryjemy różne krajobrazy i miasta: pola gazowe jego fryzyjskiej ojczyzny, zagubioną granicę między dwoma państwami niemieckimi, słynne lotnisko w Berlinie, odkryte na nowo warszawskie Waterside, europejskie przygraniczne miasto Brześć, miasto duchów Prypeć koło Czarnobyla, plac w Kijowie i słynne schody z widokiem na Morze Czarne. Będziemy gościć na barkach, łodziach rekreacyjnych i rybackich łodziach wiosłowych. Ciekawie będzie na pokładzie łodzi policyjnej, katamaranu i historycznego klipra. Ten film to film drogi na wodzie, 2500 km przygody w środku Europy w 10 odcinkach. 11:15 GDYNIA GRUDZIEŃ 1970 Film dokumentalny, 19 min, Polska, 1980 Scenariusz: Adam Kinaszewski Zdjęcia: Włodzimierz Resiak Relacje z wydarzeń Grudnia 1970 na Wybrzeżu. Świadkowie protestów robotniczych wspominają wypadki grudniowe w Gdyni, w dziesięć lat po ich krwawym stłumieniu przez milicję i wojsko. Gdynia była najbardziej doświadczona w czasie ich trwania, ponieważ zginęło tu najwięcej osób. Wśród ofiar było 18 zabitych i setki rannych. To jedno z najtragiczniejszych wydarzeń w historii tego miasta. W filmie wykorzystano autentyczne nagrania i fotografie dokumentujące wydarzenia grudnia 1970 roku, wykonane przez anonimowych autorów. Wypowiedzi członków rodzin ofiar tragedii - Stanisława Sieradzana i Ludwika Piernickiego (obaj zginęli 17 grudnia 1970 roku). W filmie wykorzystano fragment utworu "Mario, Matko polskiej ziemi", piosenkę religijną nieznanego kompozytora oraz "Balladę o Janku Wiśniewskim", słowa Krzysztof Dowgiałło, muzyka Mieczysław Cholewa. 11:40 NIEZNANY AUTOR Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2021 Scenariusz i reżyseria: Wiesław Paluch Film opowiada historię słynnego fotoreportera Jerzego Kośnika, który w latach osiemdziesiątych dokumentował dramatyczne losy Polski. Fotografie Kośnika opowiadają o najważniejszych wydarzeniach tamtych lat, m.in. o karnawale Solidarności, stanie wojennym, brutalnie tłumionych manifestacjach... W trakcie filmu dowiadujemy się o istnieniu... nieznanych zdjęć z pacyfikacji Kopalni Wujek, w której tragicznie zginęło dziewięciu górników. Jerzy Kośnik po wielu latach odnajduje ich autora, Marka Janickiego, który w 1981 r. miał 18 lat. W trakcie pacyfikacji kopalni Wujek Janicki odważnie wmieszał się w walczący tłum i zrobił tam najważniejsze zdjęcia ukazujące prawdę tej tragedii. Marek Janicki, obawiając się represji, przez ponad 30 lat nie przyznawał się do autorstwa swoich fotografii z tamtych czasów. Gdyby nie przypadek, a później gdyby nie Jerzy Kośnik... tych zdjęć świat już by nigdy nie ujrzał. Ta sytuacja stanie się pretekstem dla autorów i bohaterów filmu do poruszenia kwestii niezwykłej roli fotoreporterów, ich odpowiedzialności, postaw moralnych, jako tych, którzy opowiadają prawdziwą historię i zatrzymują tę prawdę na zdjęciach. 12:45 ZAKAZANE FILMY. DZIEDZICTWO NAZISTOWSKIEGO KINA (FORBIDDEN FILMS / VERBOTENE FILME) Film dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2018 Reżyseria: Felix Moeller Film dokumentalny przedstawiający historię i obraz niemieckiej kinematografii w latach 30. i 40. Wiele osób się zastanawia, co z takimi filmami robić, pokazywać, dyskutować czy nie. Trzecia Rzesza wyprodukowała 1200 filmów fabularnych. Ponad 40 pozostaje niedozwolonych. Prawie 70 lat po upadku nazistowskiego reżimu zakazano publicznych pokazów tych filmów w Niemczech i wielu innych krajach, ponieważ nadal są uważane za niebezpieczną propagandę. Czy filmy te powinny być powszechnie dostępne? Prezentowany dokument zawiera krótkie fragmenty archiwalnych filmów oraz wypowiedzi historyków i widzów w różnym wieku, którym fabuły te zostały zaprezentowane na specjalnych pokazach. To historia zakazanych w Niemczech filmów, które powstały na potrzeby nazistowskiej propagandy. Wykrzywione obrazy Polaków i Żydów, chwalebny stosunek do niemieckich wojskowych, krzewienie kultu Adolfa Hitlera. Schowane w archiwach filmy są prawdziwą lekcją historii, ale czy powinny być pokazywane dzisiaj? Czy obrazy dawnej propagandy mogą nadal oddziaływać na współczesnych ludzi? Film zdobył nagrody na wielu festiwalach. 13:45 DANIA. DZIKA I PIĘKNA 5. MIASTA (WILD AND WONDERFUL DENMARK EP. 5. THE CITY) Serial dokumentalny, 52 min, Dania, 2020 Reżyseria: Mark Jessen W tym serialu odkryjemy niesamowitą przyrodę i piękne ekosystemy Danii. Będziemy śledzić życie znanych i nieznanych zwierząt, które zostały uchwycone za pomocą oszałamiających fotografii. Serial przedstawia dramatyczne wydarzenia w królestwie zwierząt, opowiadając historie narodzin i śmierci, godów i głodu, polowań lub bycia ściganym. To rodzinne oglądanie w najlepszym wydaniu, ale dramat nie zawsze jest dla osób o słabym sercu. Zwierzęta grają główne role, lecz unikalna, duńska geografia i naturalne lokalizacje są również istotnymi elementami narracji. 14:50 BELMONDO WSPANIAŁY (BELMONDO LE MAGNIFIQUE) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2017 Reżyseria: Bruno Sevaistre Film dokumentalny, którego bohaterem jest Jean - Paul Charles Belmondo. Dzięki ponad 70 filmom i 160 milionom sprzedanych biletów aktor był największą gwiazdą francuskiego kina. W wieku 17 lat zaczął grać na scenie. Filmy przyniosły mu sławę i pieniądze, lecz jego pasją pozostał teatr. Gdyby w tym czasie istniało słowo bankowość, miałoby ono zastosowanie w jego przypadku. Osoby poniżej 30 roku życia nie wiedzą, że grał u wszystkich reżyserów Nowej Fali, takich jak: Jean - Luc Godard, Jean - Pierre Melville, Claude Sautet, Louis Malle, Alain Resnais i Claude Chabrol. Osoby powyżej 50. roku życia nie mogą zapomnieć o jego żarliwości, pokazie siły i wyczynach, które sam wykonał. Jedni nazywali go Belmondo, inni Bebel. 22 sierpnia 2001 roku wyszedł z paryskiego szpitala, w którym przebywał dwa tygodnie z powodu udaru mózgu. W 2021 roku, w kwietniu aktor obchodził 88. urodziny. 15:55 WIELKA PODRÓŻ CHOINKI (THE CHRISTMAS TREE'S / LE GRAND VOYAGE DU SAPIN DE NOEL) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2017 Reżyseria: Dorothee Frenot Film dokumentalny o choince. Poznamy ciekawy los, jaki spotkał choinkę, wiele lat uprawy kończy się w naszych salonach, gdzie służy do dekoracji i umieszczenia tuż pod nią świątecznych prezentów. Dowiemy się, jak to symboliczne drzewko podróżuje po Europie. Od gruzińskich lasów, gdzie nasiona zbierane są z wierzchołków stuletnich drzew, poprzez Danię, niekwestionowanego lidera rynku, który zalewa Europę swoimi choinkami. W Morvan niektórzy francuscy producenci próbują przeciwdziałać konkurencji, narzucając swoje know - how. Inni wolą postawić na etykietę ekologiczną. Wreszcie podróż zakończymy na kilku przykładach choinek w miastach, w których ich stawianie i dekorowanie jest prawdziwym wydarzeniem. Zajrzymy też do restauracji, gdzie również wykorzystuje się elementy drzewka do wzbogacenia dań o niepowtarzalne aromaty. 17:00 Z AMSTERDAMU DO ODESSY ODC. 9 (FROM AMSTERDAM TO ODESSA / VOM AMSTERDAM BIS ODESSA 9. CHERNOBYL AND A RIVER WITHOUT BOATS) Cykl dokumentalny, 26 min, Niemcy, 2016 Reżyseria: Dagmar Brendecke Dokumentalny film drogi, w którym bohater, holenderski pisarz i muzyk, Auke Hulst, przemierzy 2500 km środkiem Europy od Amsterdamu do Odessy. Podróżuje autostopem, ale drogami wodnymi, od holenderskich kanałów po Morze Czarne, przemierzając europejskie kraje. Będą to drogi wodne północnych Niemiec, malownicze polskie rzeki i bagna Białorusi oraz rozległe zbiorniki wodne na Ukrainie. Wszędzie wysokie niebo, rozległe obszary wiejskie i woda. Odkryjemy różne krajobrazy i miasta: pola gazowe jego fryzyjskiej ojczyzny, zagubioną granicę między dwoma państwami niemieckimi, słynne lotnisko w Berlinie, odkryte na nowo warszawskie Waterside, europejskie przygraniczne miasto Brześć, miasto duchów Prypeć koło Czarnobyla, plac w Kijowie i słynne schody z widokiem na Morze Czarne. Będziemy gościć na barkach, łodziach rekreacyjnych i rybackich łodziach wiosłowych. Ciekawie będzie na pokładzie łodzi policyjnej, katamaranu i historycznego klipra. Ten film to film drogi na wodzie, 2500 km przygody w środku Europy w 10 odcinkach. 17:35 Z AMSTERDAMU DO ODESSY ODC. 10 (FROM AMSTERDAM TO ODESSA / VOM AMSTERDAM BIS ODESSA 10. TO ODESSA AND THE OCEAN) Cykl dokumentalny, 26 min, Niemcy, 2016 Reżyseria: Dagmar Brendecke Dokumentalny film drogi, w którym bohater, holenderski pisarz i muzyk, Auke Hulst, przemierzy 2500 km środkiem Europy od Amsterdamu do Odessy. Podróżuje autostopem, ale drogami wodnymi, od holenderskich kanałów po Morze Czarne, przemierzając europejskie kraje. Będą to drogi wodne północnych Niemiec, malownicze polskie rzeki i bagna Białorusi oraz rozległe zbiorniki wodne na Ukrainie. Wszędzie wysokie niebo, rozległe obszary wiejskie i woda. Odkryjemy różne krajobrazy i miasta: pola gazowe jego fryzyjskiej ojczyzny, zagubioną granicę między dwoma państwami niemieckimi, słynne lotnisko w Berlinie, odkryte na nowo warszawskie Waterside, europejskie przygraniczne miasto Brześć, miasto duchów Prypeć koło Czarnobyla, plac w Kijowie i słynne schody z widokiem na Morze Czarne. Będziemy gościć na barkach, łodziach rekreacyjnych i rybackich łodziach wiosłowych. Ciekawie będzie na pokładzie łodzi policyjnej, katamaranu i historycznego klipra. Ten film to film drogi na wodzie, 2500 km przygody w środku Europy w 10 odcinkach. 18:10 ZABAWKOWE SZALEŃSTWO (CHRISTMAS TOYS / DES JOUETS PAR MILLIERS) Film dokumentalny, 57 min, Francja, 2018 Reżyseria: Delphine Coutin, Elise Casta - Verchere Film dokumentalny o szaleństwie gwiazdkowych prezentów, zwłaszcza tych dla dzieci. 4000 metrów kwadratowych i 30 000 rodzajów zabawek. Odwiedzimy największy sklep z zabawkami we Francji. W miarę zbliżania się Świąt Bożego Narodzenia codziennie przez drzwi sklepu wejdzie od 5000 do 10 000 klientów. Ale żeby dostarczyć wszystkie zabawki na półki o tej kluczowej porze roku, 50 pracowników sklepu zaczyna przygotowanie z rocznym wyprzedzeniem. Doświadczymy wyścigu z czasem, spoglądając za kulisy tego niezwykłego sklepu. Będziemy śledzić wszystkie przygotowania: Magali będzie odpowiedzialna za zakup zabawek w Chinach i w małych warsztatach rzemieślniczych, Julien zarządza kontrolą jakości w laboratorium, Gerard nadzoruje magazyn zabawek o powierzchni 22000 m2, Ludovic bestsellery, a Linda jest demonstratorką w sklepie. 19:15 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - QUEBEC. INNA AMERYKA (FLAVORS) Serial dokumentalny, 51 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos W tym odcinku podróż do Quebecu. Quebec to największa kanadyjska prowincja, francuskojęzyczna enklawa na anglosaskim kontynencie. Gościnność i serdeczność mieszkańców kontrastują z lodowatymi, rozległymi pustkowiami, z których słynie ten region. W 1608 roku francuski podróżnik Samuel de Champlain założył niewielką osadę nad Rzeką Świętego Wawrzyńca. Czterysta lat później nazwa Quebec pozostaje obietnicą nowego świata. W miejscu dzisiejszego Montrealu, de Champlain utworzył ośrodek handlu futrami. Wkrótce powstała tu także misja katolicka. Francuzi stopniowo przekształcali Montreal w ważną metropolię. Miasto położone jest głównie na dwóch dużych wyspach, które opływają dwie odnogi Rzeki Świętego Wawrzyńca. Architektura ratusza odzwierciedla burzliwą historię Montrealu. 20:15 PREWENCJA KRYMINALNA: INWIGILACJA 3.0 (PRE - CRIME) Film dokumentalny, 87 min, Niemcy, 2017 Reżyseria: Matthias Heeder, Monika Hielscher "Pre - crime" (tłumaczone jako przedstępstwo albo prewencja kryminalna) to termin ukuty przez pisarza science fiction Philipa K. Dicka i spopularyzowany w filmie Stevena Spielberga "Raport mniejszości". Coraz częściej stosowany jest jednak w literaturze naukowej do opisu systemów karnych, zajmujących się przestępstwami jeszcze niepopełnionymi. To ogół działań mających na celu przewidzenie, zakłócenie, powstrzymanie lub ograniczenie zagrożeń kryminalnych. Paradoksem jest tu niewątpliwie fakt monitorowania przestępstwa, do którego jeszcze nie doszło, a które jest niejako przesądzone. Film Matthiasa Heedera i Moniki Hielscher przedstawia współczesne systemy prewencji kryminalnej funkcjonujące już w zachodnich krajach (m.in. Wielka Brytania, Niemcy, USA). Film opowiada, na czym oparte są ich algorytmy, a także jak sprawdzają się w realnej pracy policji, poprawiając statystyki wykrywania przestępstw. Drugą stronę modelu prezentują prawnicy, aktywiści i osoby, które ku swojemu zdziwieniu znalazły się na listach osób podejrzewanych o przyszłe przestępstwa. Film jest socjologicznym esejem, badającym zacierające się granice między bezpieczeństwem a prywatnością, technologią a prawami człowieka, statystyką a konkretnym życiem. Termin prewencja kryminalna pochodzi z filmu "Raport mniejszości", w którym przewiduje się, że ktoś zamierza popełnić przestępstwo, i prewencyjnie się go aresztuje, zanim dokona zabronionego czynu. Przyszłość dzieje się już teraz. Trwa proces wzmacniania bezpieczeństwa publicznego. Czy można przewidzieć przestępstwo, zanim do niego dojdzie? Oprogramowanie przewiduje przestępstwa; policja jest na miejscu zbrodni wcześniej niż sprawca; komputery tworzą listy jutrzejszych zabójstw. To tak zwana prewencja kryminalna. Internet wciąż się uczy i ewoluuje. Obserwuje, analizuje, gromadzi, przechowuje. Witajcie w Matriksie. Matrix, Lista Strategicznych Osób, Lista Osób Objętych Zakazem Lotów, Lista Obserwowanych Terrorystów. Raz na liście, zawsze na liście, bo tak chce komputer, bo nikt za to bezpośrednio nie odpowiada. Bo nie ma procedury zapobiegającej błędom maszyny. Bo, szczerze mówiąc, nikogo nie obchodzi, w jaki sposób program komputerowy wpływa na życie. 21:50 ZIELONE KŁAMSTWA (THE GREEN LIE) Film dokumentalny, 92 min, Austria, 2017 Reżyseria: Werner Boote Przyjazne dla środowiska samochody elektryczne, produkty spożywcze wyprodukowane według zasad zrównoważonego handlu, uczciwe procesy produkcyjne. Jeśli wszystko, co wmawiają nam korporacje, jest prawdą, to rzeczywistość wokół wyglądałaby inaczej. Czy możemy zaufać koncernom, które twierdzą, że kupując odpowiednie towary, możemy uratować świat? Czy zielone produkty w branży to nic innego jak popularne i niebezpieczne kłamstwo lub czysta reklamowa strategia sprzedaży? 23:30 KIM DZONG UN - OSTATNI CZERWONY KSIĄŻĘ (KIM JONG - UN: THE UNAUTHORIZED BIOGRAPHY) Film dokumentalny, 53 min, Francja, 2015 Reżyseria: Anthony Dufour Kim Dzong Un nie udziela wywiadów. Jego portret powstaje tylko dzięki rozmowom z osobami, które go poznały. Ta filmowa podróż rozpoczyna się w Alpach, w Bernie, stolicy Szwajcarii. Osiadła tu jedna z najważniejszych społeczności północnokoreańskich za granicą. W dokumentach szwajcarskiej administracji znajdują się dane niejakiego pana Paka. W 1992 roku ambasada Korei Północnej w Bernie wystąpiła o wizy szwajcarskie. Obok Paka figurowało troje dzieci: Czol, Hun i My Hyang. Imiona na pewno zmieniono, ale daty urodzenia się zgadzają. Dzieci pana Paka to w rzeczywistości dzieci Kim Dzong Ila, północnokoreańskiego dyktatora. Do Szwajcarii regularnie przylatywała prywatnym samolotem Koreanka o nazwisku Ko Young Hi. Szwajcarscy agenci podejrzewali, że przemyca metale szlachetne. Ale prawda była całkiem inna. Kim Dzong Un - najmłodszy - jest synem Ko Young Hi, wielkiej miłości Kim Dzong Ila. Ta była tancerka odegrała ogromną rolę za kulisami władzy. 17 grudnia 2011 roku Korea Północna pogrążyła się w wielkim smutku. Zmarł Kim Dzong Il, słońce XXI wieku. Kim Dzong Un uznał, że najlepszym narzędziem do zmiany władzy i podporządkowania dawnych elit będzie terror. Na zdjęciach północnokoreańskiej propagandy Kim Dzong Un wygląda jak szczęśliwy zdobywca "najlepszej pracy na świecie". Zawsze jest zadowolony i uśmiechnięty. Z radością odkrywa cudowny kraj, który zbudowali dla niego rodzice. On także dodaje swoją cegiełkę: kreśli plany nowej dzielnicy w stolicy kraju, Pjongjangu, mianuje instruktorkę pływania, kosztuje ciasteczek, które niebawem trafią do sklepów, kontroluje rozwój kurczaków w państwowej fermie hodowlanej, a nawet udziela instrukcji w salonie fryzjerskim. W dniu pełnym obowiązków znajduje także czas, żeby wypróbować najnowszą atrakcję w stołecznym parku rozrywki. Propaganda przedstawia Kim Dzong Una jako wielkiego dyrygenta naprawy i odnowy rolnictwa oraz gospodarki północnokoreańskiej. Rządy Kim Dzong Una są bardziej agresywne niż rządy jego ojca. Dotyczy to zwłaszcza polityki militarnej. Stała się otwarta, niczego już się nie ukrywa. Kim Dzong Un kładzie nacisk na operacje specjalne, nakierowane na konfrontację z Koreą Południową. Dowodzą tego typ szkolenia oraz manewry, jakie przeprowadzają żołnierze północnokoreańscy. W Korei Północnej zachodzą bezprecedensowe zmiany na lepsze. Kim Dzong Un pozwala wielu ludziom wyjeżdżać z kraju i uczyć się podstaw biznesu, studiować międzynarodową ekonomikę. W Korei Północnej indoktrynacja społeczeństwa osiągnęła jednak zdecydowanie wyższy poziom. Kim Dzon Un postanowił odsłonić nieco swoje życie prywatne. Od chwili objęcia rządów często pokazuje się z małżonką, która towarzyszy mu podczas licznych podróży po kraju. Nienaganna elegancja i luksusowe dodatki symbolizują aspiracje do nowoczesności. Bywa swobodna i uśmiechnięta. Korea Północna ma wreszcie Pierwszą Damę. W końcu 2014 roku dyktator zniknął na kilka miesięcy z powodu operacji kostki. Potem znowu zaskoczył opinię publiczną swoją otwartością, pokazując w mediach, jak - kulejąc - wraca do zdrowia. Nie wolno lekceważyć Korei Północnej.Ten kraj dysponuje bronią nuklearną. Jest dziewiątym mocarstwem atomowym. Posiada od sześciu do dwunastu głowic, może nawet więcej i wciąż rozwija swój program wzbogacania uranu. Koreańczycy mają rakiety systemu SCUD oraz NODA, budują własną międzykontynentalną rakietę KN - 08. Korea Północna dąży do sytuacji, w której żaden kraj nie ośmieli się jej zaatakować. Czy jest szansa, żeby upadł ten ostatni mur zimnej wojny? Chyba żaden Koreańczyk nie potrafi odpowiedzieć na to pytanie. Sześćdziesiąt lat separacji zerwało wszelkie więzy rodzinne i towarzyskie. Od ponad pół wieku świat obserwuje spektakl w wykonaniu rodziny Kimów, który kryje tajemnicę przyszłości Półwyspu Koreańskiego. 00:30 GDYNIA GRUDZIEŃ 1970 Film dokumentalny, 19 min, Polska, 1980 Scenariusz: Adam Kinaszewski Zdjęcia: Włodzimierz Resiak Relacje z wydarzeń Grudnia 1970 na Wybrzeżu. Świadkowie protestów robotniczych wspominają wypadki grudniowe w Gdyni, w dziesięć lat po ich krwawym stłumieniu przez milicję i wojsko. Gdynia była najbardziej doświadczona w czasie ich trwania, ponieważ zginęło tu najwięcej osób. Wśród ofiar było 18 zabitych i setki rannych. To jedno z najtragiczniejszych wydarzeń w historii tego miasta. W filmie wykorzystano autentyczne nagrania i fotografie dokumentujące wydarzenia grudnia 1970 roku, wykonane przez anonimowych autorów. Wypowiedzi członków rodzin ofiar tragedii - Stanisława Sieradzana i Ludwika Piernickiego (obaj zginęli 17 grudnia 1970 roku). W filmie wykorzystano fragment utworu "Mario, Matko polskiej ziemi", piosenkę religijną nieznanego kompozytora oraz "Balladę o Janku Wiśniewskim", słowa Krzysztof Dowgiałło, muzyka Mieczysław Cholewa. 00:55 NOTACJE: KAZIMIERZ ORŁOŚ. TRAKTOWALI MNIE JAK WROGA LUDU Cykl dokumentalny, 9 min, Polska, 2013 Autor: Zofia Kunert Kazimierz Orłoś, ur. w 1935 r. w Warszawie, pisarz, autor słuchowisk radiowych, scenarzysta. Wysiedlony wraz z rodziną z Warszawy po Powstaniu, po wojnie przez pewien czas mieszkał w Łodzi. Maturę zdał w stołecznym Liceum im. Tadeusza Rejtana, potem odbył studia prawnicze na UW (1955 - 1960), pracował m.in. jako urzędnik na budowach w Turoszowie, Solinie i przy budowie trasy szybkiego ruchu Warszawa - Katowice. W 1970 r. otrzymał Nagrodę Fundacji im. Kościelskich za tom opowiadań "Ciemne drzewa". W 1973 r. opublikował powieść "Cudowna melina" w Instytucie Literackim w Paryżu, co spowodowało wyrzucenie autora z pracy w Polskim Radiu. Od 1977 r. wydawał wyłącznie w tzw. drugim obiegu, był współredaktorem nielegalnego pisma Zapis. Siostrzeniec pisarzy Józefa i Stanisława (Cata) Mackiewiczów. Kazimierz Orłoś wspomina lata szkolne, nietypowe jak na okres stalinizmu, kłopoty z wydaniem "Cudownej meliny" w kraju i konsekwencje opublikowania tej powieści u Giedroycia. 02:15 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - CZYNY WARTE POMNIKÓW Magazyn historyczny, 23 min, Polska, 2021 Autor: Adam Sikorski W tym odcinku: Naturalną koleją rzeczy, wraz z upływem czasu ważne wydarzenia w społecznej pamięci przechodzą na coraz wyższy stopień ogólności. Indywidualne losy są zastępowane przez wielkie liczby, niezwykła dramaturgia bojów przeradza się w syntetyczny opis sytuacji. My regularnie idziemy pod prąd tych prawidłowości ku jednostkowym wydarzeniom i ich bohaterom. Dziś, będąc na przedmościu Warszawy, wspomnimy postać porucznika Stefana Pogonowskiego, uczestnika bitwy warszawskiej. Chcemy odnaleźć miejsce jego bohaterskiej śmierci, a także zbadać pobliskie tereny, by znaleźć dowody zaciekłych, polsko - bolszewickich walk sierpnia 1920 roku. 02:45 PACHOŁKI ROSJI Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2014 Reżyseria: Alina Czerniakowska Polscy historycy analizują rolę komunistycznych ugrupowań Armii Ludowej i Gwardii Ludowej w historii Polski po II wojnie światowej. "Pachołki Rosji" to historia komunizmu w Polsce - kolejne etapy, przeobrażenia, aż do dzisiaj. Zachowajcie to dziedzictwo, pomnóżcie to dziedzictwo, przekażcie je następnym pokoleniom! - wołał nasz wielki rodak, papież Jan Paweł II. Żeby tak się stało, musimy znać prawdę o nas dzisiaj, o naszych ojcach, dziadach, musimy znać prawdę o ludziach, którzy zadecydowali o dzisiejszym obliczu Polski. Musimy wiedzieć, kto i kiedy wymordował naszą elitę narodową, kto dzisiaj sięga po władzę w Polsce, kto kradnie, kłamie, niszczy Polskę, a kto kocha Polskę? Bez tej wiedzy będziemy żyć w świecie fikcji, kłamstwa, pomylenia pojęć, słabi, nie szanowani przez inne kraje i narody, skazani na wegetację. Komunizm to zło, które przyszło ze wschodu, aby zniszczyć Polskę. Musi nastąpić wyraźny rozdział, cezura między tymi, którzy niszczyli i niszczą Polskę i Polaków, a tymi, którzy budowali, walczyli, kochali Polskę. - Zbigniew Herbert. 03:45 STANISŁAW LEM Film dokumentalny, 42 min, Polska, 1996 Scenariusz: Tomasz Kamiński Zdjęcia: Jeremi Grzywa, Andrzej Jaskowski Wykonawcy: Stanisław Lem, Jerzy Turowicz, Czesław Miłosz, Jan Błoński, Jerzy Jarzębski Program z 1996 r. , w którym Stanisław Lem, zmarły 27 marca 2006 r. pisarz, eseista, filozof, futurolog i satyryk opowiada o swoim życiu: o dzieciństwie i młodości spędzonej we Lwowie, o okupacji sowieckiej i niemieckiej oraz trwającej przez całe życie fascynacji Lwowem. O bohaterze filmu mówią z kolei: Jerzy Turowicz - red. naczelny "Tygodnika Powszechnego", Czesław Miłosz, Jan Błoński - krytyk literacki oraz Jerzy Jarzębski - krytyk teatralny. W dokumencie wykorzystano też fragmenty filmów fabularnych nakręconych wg powieści Lema.