TVP Kultura Czwartek, 16.12.2021 08:30 NIEDZIELA Z... DOROTĄ LANDOWSKĄ Dysk./wywiad/debata, 40 min, Polska, 2021 Scenariusz: Katarzyna Jurkowska Wykonawcy: Katarzyna Sanocka(Prowadzący) Uważa, że scena jest jedynym miejscem, gdzie do perfekcji można opanować swój warsztat aktorski. Jej się to udało. Jako studentka trzeciego roku szkoły teatralnej zadebiutowała w Teatrze Powszechnym, od tego czasu możemy podziwiać ją cały czas na deskach teatrów i na ekranie. Potrafi wcielić się w każdą rolę kobiecą. Ujmuje swoim ciepłem i życzliwością. Gościem "Niedzieli z..." jest Dorota Landowska 09:20 WYPRAWA W PRZESZŁOŚĆ (CESTA DO PRAVEKU) Film przygodowy, 82 min, Czechosłowacja, 1955 Reżyseria: Fred Ladd, Karel Zeman Scenariusz: Karel Zeman, J. A. Novotny Zdjęcia: Antonin Horak, Vaclav Pazdernik Muzyka: E. F. Burian, Frantisek Strangmuller Aktorzy: Vladimir Bejval, Petr Herrman, Zdenek Hustak, Josef Lukas Jeden z najciekawszych dziecięcych filmów przygodowych w historii światowej kinematografii. O jego popularności świadczyło wprowadzenie go do amerykańskiej dystrybucji (z rozszerzonym prologiem i epilogiem), które nastąpiło po fenomenalnym sukcesie filmu "Diabelski wynalazek". To popularnonaukowe dzieło opowiada o czterech chłopcach, którzy na najzwyklejszej łódce wyruszają w podróż do prehistorii. Wyprawa w pełną tajemnic przeszłość naszej planety przypomina ciekawy podręcznik, pełen użytecznych uwag i wniosków, prezentowanych w formie chłopięcej zabawy. Dzięki temu anegdotycznemu evergreenowi już kilka generacji dzieci i dorosłych zapoznało się z prehistorią ludzkości. Pomysłowe triki i efekty specjalne należą do podręcznikowych metod tworzenia filmowych iluzji. (Źródło opisu: www.iluzjon.fn.org.pl) 11:00 LALKA - ODC. 3/9 - WIELKOPAŃSKIE ZABAWY Serial obyczajowy, 79 min, Polska 1977 Reżyseria: Ryszard Ber Scenariusz: Aleksander Ścibor - Rylski, Jadwiga Wojtyłło Zdjęcia: Jacek Korcelli Muzyka: Andrzej Kurylewicz Aktorzy: Małgorzata Braunek, Jerzy Kamas, Alina Jankowska, Anna Milewska, Zofia Mrozowska, Bogdan Baer, Mieczysław Czechowicz, Jan Englert, Stefan Friedman, Emil Karewicz, Józef Nalberczak, Wojciech Pokora, Jerzy Turek, Czesław Wołłejko, Bronisław Pawlik Zaproszenie Wokulskiego przez hrabinę bulwersuje towarzystwo. Wejście kupca do arystokratycznych salonów jest szeroko komentowane w wyższych sferach. Dopiero otwarcie nowego, eleganckiego sklepu oraz założenie spółki do handlu ze Wschodem przyczynia się do zaakceptowania pana Stanisława przez arystokrację. Wielu możnych przystępuje do spółki, zachęconych obiecywanym wysokim procentem od wkładów. Bywalec salonów, Wokulski, zostaje przedstawiony prezesowej Zasławskiej, która wyjawia mu, że przed laty łączyła ją miłość z jego stryjem. Dla Izabeli pozostaje on jednak nadal tylko kupcem. Za pośrednictwem niejakiego Maruszewicza Wokulski odkupuje od barona Krzeszowskiego klacz, która wygrywa wyścigi. Krzeszowski obraża Izabelę, Wokulski wyzywa go na pojedynek. 12:30 KONIEC BABIEGO LATA Film obyczajowy, 49 min, Polska 1976 Reżyseria: Ewa Kruk Scenariusz: Andrzej W. Pastuszek Zdjęcia: Bronisław Baraniecki Muzyka: Adam Walaciński Aktorzy: Krystyna Adamiec - Kozłowska, Krzysztof Kolberger, Ewa Żukowska, Krzysztof Majchrzak, Juliusz Kalinowski, Celina Klimczak, Katarzyna Łaniewska Akcja filmu rozgrywa się pod koniec babiego lata, ale Babie Lato to także nazwa rodzinnej wsi bohatera, Józka, dokąd przybywa on wraz ze swoją dziewczyną Miszą, którą przedstawia krewnym jako swoją żonę. Oboje mieszkają w Warszawie. On jest fotografikiem, ona początkującą aktorką. Łączy ich romans, choć dla niej ten związek chyba nie ma przyszłości. Wiecznie zaganiani, robiący kariery w mieście, oboje nie mają wiele czasu ani dla siebie ani na odpoczynek. Przyjechali zaledwie na trzy dni. Pobyt "na łonie natury" traktują jako okazję do krótkich wywczasów. Planują też nazbierać grzybów, których w okolicy jest w bród. Z Babiego Lata pochodzi matka Józka. On już urodził się w mieście, w rodzinnej wsi był tylko raz, kiedy miał siedem lat. Niewiele pamięta z tamtej wizyty. Warszawiacy zatrzymują się u ciotki Józka, która gospodarzy wraz z synem Jankiem i jego żoną Marysią. Krewni przyjmują ich bardzo serdecznie, wręcz wylewnie, ale synowa boczy się i dąsa, zazdrośnie patrząc na miastowych. Na tym tle dochodzi między małżonkami do ostrej kłótni. W końcu Janek, który nie może zdzierżyć, że "baba mu się sprzeciwiła", uznaje, że będzie lepiej, jak odwiezie krnąbrną żonę wraz z posagiem do jej ojca i wystąpi o rozwód. Napięta atmosfera udziela się również przyjezdnym i staje się okazją do wyrzucenia sobie wzajemnych pretensji i żali. Misza jest nawet gotowa wcześniej wyjechać. Józek i Misza odwiedzają rodzinny grób, potem składają wizytę siostrze matki, Zosi, której powodzi się bardzo dobrze. Kobieta ma nowoczesne gospodarstwo, ładnie urządzony dom z łazienką i toaletą, co na wsi jest luksusem. Rodzinne spotkanie zakłócają wynurzenia sędziwego Klimka Bani. Z jego opowieści wynika, że w dziejach rodziny nie wszystko było zgodne z szóstym przykazaniem. Gość ze stolicy przyjmuje te rewelacje bez emocji, ale Miszę zaczynają dręczyć wątpliwości co do trwałości jej związku z Józkiem. Wreszcie nadchodzi dzień wyjazdu do Warszawy. Pada deszcze, zwiastując koniec prawdziwego babiego lata. Niedługi film Ewy Kruk można zakwalifikować jako kolejny zapis relacji wieś - miasto. Ten banalny schemat posłużył jednak autorce do wnikliwej penetracji ludzkich kompleksów, lęków i urazów. Obserwacje reżyserki zdecydowanie kłócą się ze stereotypowym przedstawieniem chłopów jako tych, co "żywią i bronią". W filmie zwracają uwagę wysmakowane plastycznie zdjęcia, ukazujące obraz polskiej wsi - sielskiej i anielskiej. Przed oczami widza przesuwają się malownicze widoki, przepiękne pejzaże: rwąca rzeczka, spacerujące domowe ptactwo i pasące się na łąkach bydło. Wieś Babie Lato to także kryte strzechą chałupy, walące się drewniane płoty i zwyczajni prości ludzie, którzy mimo biedy zawsze są otwarci dla obcych, gotowi do przyjęcia ich pod swój skromny dach. Zdjęcia do tego filmu zostały uhonorowane nagrodą na II Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku w 1975 roku. Również zasłużenie nagrodzono z rolę Janka Krzysztofa Majchrzaka. 13:45 MIESZCZANIE ŻYWIECCY - BEATA I MARTA Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Scenariusz: Grzegorz Jankowski Seria składa się z dwunastu reportaży poświęconych ludziom mieszkającym w ostatniemu w alfabecie mieście na świecie - Żywcu. To opowieść o tradycji, ciągłości pokoleniowej i o pracy, która w Żywcu uważana jest za coś, co tworzy człowieka. W poszczególnych odcinkach cyklu poznamy żywieckie rodziny mieszczańskie i góralskie, które międzypokoleniowo kultywują tradycję, nawet, jeśli rozumieją ją trochę inaczej od siebie. Matka Beata Słowik to kobieta, która uczy tradycyjnych tańców. Jej córka Marta uczy tańców górali beskidzkich, czyli odcinek o różnicach w Żywcu. Mieszczanie kontra górale. 17:10 CO MÓWIĄ LEKARZE Dramat, 24 min, Polska, 2009 Reżyseria: Michał Wnuk Scenariusz: Michał Wnuk Zdjęcia: Michał Popiel-Machnicki, Michał Bielawski Aktorzy: Agnieszka Glińska, Dominika Ostałowska, Tomasz Borkowski, Karolina Stefańska Dr Glik, anestezjolog, przystępuje do stwierdzania zgonu osiemnastoletniej samobójczyni i podjęcia decyzji o pobraniu jej organów do przeszczepu. Dochodzi jednak do spotkania z matką dziewczyny, która nie ufa lekarzom. Film powstał w ramach projektu "30 minut". 17:45 RZECZPOSPOLITA MODERNISTYCZNA - ARCHITEKTURA EDUKACJI Film dokumentalny, 33 min, Polska, 2021 Reżyseria: Joanna Fido, Ewa Rozwadowska, Joanna Fido, Ewa Rozwadowska Scenariusz: Joanna Fido, Ewa Rozwadowska Zdjęcia: Karol Lindholm Jakie zmiany przyniósł w polskim budownictwie szkolnym modernizm lat 30.? Na pytanie odpowiada film dokumentalny poświęcony przedwojennym, modernistycznym obiektom dla edukacji. Budynki przedszkoli, szkół powszechnych i średnich oraz uczelni wyższych powstawały licznie w dwudziestoleciu międzywojennym na terytorium całej Rzeczypospolitej, zarówno w dużych miastach jak i na prowincji. Film pokazuje ogromną skalę inwestycji poświęconych edukacji w okresie międzywojennym, a także związany z wprowadzeniem obowiązku szkolnego proces demokratyzacji w dostępie do edukacji powszechnej. Architektura obiektów szkolnych różnych szczebli zostaje w filmie zaprezentowana na przykładzie śląskich realizacji funkcjonalistycznych: szkoły podstawowej w Katowicach zaprojektowanej przez Leona Dietz d ' Armę, katowickiego budynku Szkół Ekonomicznych wg projektu Zbigniewa Rzepeckiego i Liceum Ogólnokształcącego w Piekarach Śląskich autorstwa Karola Schayera. Specjalne miejsce zostało poświęcone inwestycji o ogromnej skali - Śląskim Zakładom Naukowym. "Rzeczpospolita modernistyczna" to cykl dwunastu filmów dokumentalnych pokazujących fenomen polskiej architekturymodernistycznej lat dwudziestych i trzydziestych XX wieku. Cykl filmów jest obszerną prezentacją najlepszych polskich realizacji modernistycznych, które powstały w ciągu zaledwie dekady na terenie przedwojennej Polski. Architektura ta, choć w zamierzeniu twórców miała być nowoczesnym stylem międzynarodowym, stała się symbolem państwowości i materialnym świadectwem udanej modernizacji niepodległej Rzeczypospolitej. 18:55 TAJNY AGENT ODC. 2 (THE SECRET AGENT) Serial obyczajowy, 43 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: Charles Mcdougall Scenariusz: Tony Marchant Zdjęcia: Gavin Finney Muzyka: Stuart Earl Aktorzy: Toby Jones, Vicky Mcclure, Stephen Graham, Ian Hart, Tom Goodman - Hill Insektor Heat ściga profesora, aby uniemożliwić mu zdetonowanie bomby na omnibusie, po czym go aresztuje. W międzyczasie plan Verloca idzie nie po jego myśli, ponieważ bomba wybucha zbyt wcześnie, zabijając Steviego. Verloc nie otrzymuje żadnego wsparcia od Vladimira. Ossipon flirtuje z Winnie, która odrzuca jego zaloty, wierząc w kłamstwo jej męża, że Stevie jest bezpieczny na wsi. 20:00 CZWARTKOWY KLUB FILMOWY - WSTĘP DO FILMU - VOLVER Dysk./wywiad/debata, 5 min, Polska, 2021 Łukasz Jasina rozmawia z krytykiem filmowym Łukaszem Adamskim o filmie "Volver" w reż. Pedro Almodovara. 20:05 CZWARTKOWY KLUB FILMOWY - VOLVER (VOLVER) Film obyczajowy, 115 min, Hiszpania 2006 Scenariusz i reżyseria: Pedro Almodovar Muzyka: Alberto Iglesias Zdjęcia: Jose Luis Alcaine Aktorzy: Penelope Cruz, Carmen Maura, Lola Duenas, Blanca Portillo, Yohana Cobo, Chus Lampreave "Volver" to niezapomniany klimat filmu i mieszanina stylów: w obyczajową opowieść wplatają się elementy czarnej komedii, melodramatu, kryminału i groteski. W swoim kolejnym dziele reżyser Pedro Almodovar ("Kwiat mego sekretu", "Drżące ciało", "Kika", "Kobiety na skraju załamania nerwowego", "Wszystko o mojej matce", "Porozmawiaj z nią") na planie filmowym zgromadził ulubione aktorki Carmen Maurę oraz piękną i zmysłową Penelope Cruz, która za główną rolę otrzymała nominację do Oscara. Nie można przeoczyć w tym filmie tytułowej piosenki i innych utworów w niezapomnianym wykonaniu Penelope Cruz (właściwie śpiewa hiszpańska śpiewaczka flamenco Estrella Morente). Głównym tematem filmu jest - podobnie jak w "Kwiecie mego sekretu" - samotność, potrzeba miłości i bliskości drugiej osoby, ale to także film o śmierci. Opowieść o kobietach - bo one są tu pierwszoplanowymi postaciami - które z różnych względów pozostały same i muszą podołać trudom codziennego życia, zmierzyć się z przeciwnościami losu, a na koniec ostatecznie wyjaśnić mroczną tajemnicę rodziny. Samotna jest Raimunda, mieszkająca w Madrycie. Ona wprawdzie ma męża Paco, ale nie łączy ją z nim nic, oprócz marnego świstka papieru o zawartym ślubie. Nawet 14 - letnia Paula nie jest jego córką, co matka przez tyle lat ukrywała przed dziewczyną. Paco to nieudacznik i leń, z każdej pracy go zwalniają. Jego główne zajęcie to siedzenie na kanapie przed telewizorem i raczenie się piwem, a żona ma mu jeszcze usługiwać. W nocy żąda uległości od Raimundy, która po całodziennej pracy fizycznej nie myśli o amorach, a raczej o wzięciu dodatkowego zajęcia w niedziele, by jeszcze dorobić do skromnej pensji. Zresztą ciągle pijany mąż napawa ją jedynie wstrętem. A Paco nie zaspokoiwszy swoich potrzeb w małżeńskiej sypialni, coraz bardziej natarczywie gapi się na Paulę, co w rezultacie prowadzi do tragedii. Kiedy pod nieobecność Raimundy, podpity mężczyzna próbuje dobrać się do nastolatki w kuchni, dziewczyna wyciąga z szuflady nóż i zadaje ojcu śmiertelne ciosy, choć chciała go tylko nastraszyć. Przerażona swoim czynem Paula czeka na matkę wieczorem na przystanku autobusu. Kiedy Raimunda dowiaduje się o tym co zaszło w ich domu, zachowuje zimną krew. Uważa, że sama rozwiąże ten problem, jak zresztą większość życiowych spraw, z którymi zawsze musiała radzić sobie sama. Dopiero teraz wyjawia córce, że Paco nie był jej biologicznym ojcem. U Raimundy akurat zjawia się sąsiad Emilio, który wyjeżdża do Barcelony na stałe. Zostawia jej klucze, gdyby trafił się klient zainteresowany jego restauracją naprzeciwko, którą wystawił na sprzedaż. Kobieta ukrywa tam ciało męża w chłodziarce. Tymczasem zgłaszają się do niej członkowie ekipy filmowej, którzy pytają o lokal. Na czas kręcenia zdjęć chcieliby się tu stołować. Razem 30 osób, proponują dobre wynagrodzenie. Chęć szybkiego zarobku nie pozwala jej długo się zastanawiać. Raimunda podejmuje się codziennego gotowania obiadów w restauracji. Okazuje się, że jest świetną organizatorką i jeszcze lepszą kucharką. Ekipa jest zachwycona "właścicielką", która do tego potrafi umilić im czas, śpiewając. Pozostałe bohaterki "Volvera" to siostra Raimundy, Sole, która także mieszka Madrycie. Sole rozwiodła się z mężem. Pewnego dnia zjawia się u niej ich zmarła matka, Irene, która postanawia z nią zamieszkać i pomóc w prowadzeniu nielegalnego biznesu. Samotna jest także ich przyjaciółka Augustina z rodzinnej wioski, która opiekuje się swoją ciotką. Stara kobieta umiera, Sole jedzie na pogrzeb, ale Raimunda wymiguje się od wyjazdu, tłumacząc się rzekomą kłótnią z mężem. Wkrótce do Madrytu przyjeżdża Augustina, u której lekarze wykryli raka. Przyjaciółka będzie się chciała spotkać z matką Raimundy i Sole, by wyjaśnić okoliczności pożaru, w którym nie tylko zginęła Irene, ale także jej matka. 22:10 RES POLONIAE - O POLSCE Z ODDALI - LORD ALISTAIR HARRISSON Dysk./wywiad/debata, 25 min, Polska, 2021 Wykonawcy: Jolanta Rzegocka (prowadząca) Seria filmowych wywiadów przeprowadzonych w Londynie z wybitnymi ludźmi pióra, teatru, polityki, gospodarki. Rozmowy będą szczególnie dotyczyć związków bohaterów z Polską i polską kulturą. Bohaterem odcinka jest lord Alistair Harrisson. Marszałek dworu Królowej Elżbiety II, pierwszy lord dyplomacji, Wielki Mistrz Orderu Imperium Brytyjskiego, ceremoniarz Królowej Elżbiety II. Lord wielki sekretarz Wspólnoty Brytyjskiej. Przez kilka lat pełnił funkcję dyplomatyczną w Warszawie. 22:40 BLOODY DAUGHTER (BLOODY DAUGHTER) Film dokumentalny, 95 min, Francja/Szwajcaria, 2012 Reżyseria: Stephanie Argerich, Luc Peter Wykonawcy: Stephen Kovacevich Aktorzy: Martha Argerich, Stephanie Argerich Sławna matka widziana oczyma córki - portret rodzinny ukazujący intymne relacje, rozmowy i kłótnie. Portret dwóch muzycznych geniuszy. Dokument córki Marthy Argerich, Stephanie, został nakręcony w kilku krajach: Polsce, gdzie Martha Argerich brała udział w obradach jury Konkursu Chopinowskiego i grała recitale z bliskim przyjacielem Nelsonem Freire; Japonii, gdzie odbywa się festiwal Argerich; Wielkiej Brytanii, gdzie mieszka ojciec Stephanie, Stephen Kovacevitch; Belgii, gdzie Martha i Stephanie żyły przez kilka lat; Argentynie, gdzie Martha się urodziła (Buenos Aires); Szwajcarii, gdzie pianistka mieszka obecnie z córką i Francji, gdzie dom babci Stephanie skrywa wiele rodzinnych skarbów. Film składa się z sekwencji scen skupiających się na dwóch bohaterach: Marcie i Stephenie, ich codziennym życiu, próbach i występach. W filmie usłyszymy intymne rozmowy i anegdoty oraz zobaczymy jak rodzina spędza wspólny czas. 02:55 RES POLONIAE - O POLSCE Z ODDALI - LORD ALISTAIR HARRISSON Dysk./wywiad/debata, 25 min, Polska, 2021 Wykonawcy: Jolanta Rzegocka (prowadząca) Seria filmowych wywiadów przeprowadzonych w Londynie z wybitnymi ludźmi pióra, teatru, polityki, gospodarki. Rozmowy będą szczególnie dotyczyć związków bohaterów z Polską i polską kulturą. Bohaterem odcinka jest lord Alistair Harrisson. Marszałek dworu Królowej Elżbiety II, pierwszy lord dyplomacji, Wielki Mistrz Orderu Imperium Brytyjskiego, ceremoniarz Królowej Elżbiety II. Lord wielki sekretarz Wspólnoty Brytyjskiej. Przez kilka lat pełnił funkcję dyplomatyczną w Warszawie. 03:35 KINO NOCNE - BOGOWIE Z MOLENBEEK (GODS OF MOLENBEEK) Film dokumentalny, 72 min, Niemcy/Finlandia/Belgia, 2018 Reżyseria: Reetta Huhtanen Molenbeek to jedna z najbiedniejszych dzielnic Brukseli, walcząca z reputacją gniazda terrorystów. To także miejsce zamieszkania dwóch sześcioletnich bohaterów filmu. Aatos, pochodzenia chilijsko - fińskiego i Amine, muzułmanin, pochodzą z dwóch różnych światów, co nie przeszkadza im jednak we wspólnych beztroskich zabawach. Towarzyszy im próba zrozumienia bieżących wydarzeń w ich dzielnicy oraz poszukiwanie odpowiedzi na najważniejsze i najtrudniejsze pytania: czy Bóg istnieje naprawdę, czy występuje tylko w legendach fińskich? A może wierzą w niego tylko szaleńcy?