TVP Historia Piątek, 24.12.2021 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 24 GRUDNIA Felieton, 2 min, Polska, 2005 Autor: Janusz Weychert 1978 - Marian Brandys w swoim dzienniku o braku chleba w Warszawie; 1962 - Kuba przekazała USA 1100 więźniów politycznych w zamian za żywność wartą 53 mln USD; 1925 - we włoskiej ustawie pierwszy raz użyto określenia "państwo totalitarne"; 1871 - premiera "Aidy" Giuseppe Verdiego w Kairze; 1906 - pierwsza audycja radiowa; 06:55 PRASA DONOSI - RADIO W II RP Felieton, 5 min, Polska, 2021 Scenariusz: Magdalena Majewska Historia Polskiego Radia rozpoczyna się w 1925 roku. W kolejnym odcinku cyklu "Prasa donosi" przypomnimy, jak rozwijała się radiofonia i jaka była rola radia w tamtym czasie. 07:15 CZAS HONORU - ODC. 60 "KANAŁ" Serial wojenny, 44 min, Polska, 2012 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa, Grzegorz Kuczeriszka Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Michał spotyka się z Adą Lewińską, przekazuje jej informacje od "Bociana". Ada chce spotkać się sama z kurierem, bez pośredników. Władek zakneblowany, pobity i wrzucony do kanału zostaje cudem uratowany. Michał i Bronek, zaniepokojeni zniknięciem Rudej i Władka, udają się do ich praskiego mieszkania. Tam też nikt nie wie, co się z nimi dzieje. Tymczasem Ruda śledzi kapitana Wachowicza i dociera do jego domu. Dochodzi do spotkania Ady Lewińskiej z "Bocianem". Lewińska informuje, że zgadza się na warunki "Bociana". Żąda dokładnego zaplanowania czasu, miejsca i przede wszystkim składu rozmówców ze strony polskiego podziemia. Janek spotyka Celinę w Biurze Odbudowy Stolicy. Okazuje się, że Celina też nie ma żadnych wiadomości o Lenie. Po tym spotkaniu Celina zostaje służbowo oddelegowana na tajną akcję KBW, jako korespondentka "Życia". 08:30 DNI, KTÓRE WSTRZĄSNĘŁY POLSKĄ - GRUDZIEŃ 70 Film dokumentalny, 43 min, Polska, 2006 Reżyseria: Jacek Sawicki, Jerzy Eisler Scenariusz: Jerzy Eisler, Jacek Sawicki Muzyka: Dariusz Żebrowski W niedzielę, 13 grudnia 1970 r. społeczeństwo zostało zaskoczone podwyżką cen podstawowych artykułów spożywczych. Ekipa Władysława Gomułki nie zważała, że był to okres przedświątecznych zakupów, a nastroje w kraju i tak były już dostatecznie złe. Następnego dnia rozpoczął się strajk w Stoczni im. Lenina w Gdańsku. Manifestanci wylegli na ulice miasta. Na tę ewentualność były przygotowane jednostki MSW. Doszło do krwawej konfrontacji. W ciągu kilku dni fala wzburzenia ogarnęła kolejne miasta, m. in. Szczecin. Do demonstrantów oddano strzały. Na ulice wyszło wojsko. Przelana wówczas na Wybrzeżu krew zmusiła Gomułkę do ustąpienia. Film Jerzego Eislera i Jacka Sawickiego jest wierną rekonstrukcją wydarzeń w Gdańsku i Szczecinie, dzień po dniu. Wszystkie pokazane w nim materiały pochodzą z najpilniej do niedawna strzeżonego zbioru, przez lata opatrzonego klauzulą "ściśle tajne", odnalezionego w Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej. 09:15 OKRASA ŁAMIE PRZEPISY - RYBY W GRZYBACH Magazyn, 24 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tomasz Rostworowski Scenariusz: Tomasz Rostworowski, Karol Okrasa Zdjęcia: Józef Szymura, Jarosław Frankowski, Sławomir Orman Wykonawcy: Karol Okrasa (prowadzący) W kolejnej wyprawie kulinarnej Karol Okrasa zaprasza na gotowanie inspirowane piosenką! Ta piosenka, to jeden z przebojów emitowanego kilkadziesiąt lat temu przez Telewizję Polską Kabaretu Starszych Panów, o krótkim tytule Na ryby. W piosence Starsi Panowie chcą wyruszyć na ryby, potem na grzyby, a nawet na lwy'by, by w efekcie wylądować na rybach w grzybach, oczywiście duszonych. I choć zarówno grzyby, jak i ryby są produktami częstymi na polskim stole, to w jednej potrawie występują raczej rzadko. I o takie właśnie potrawy postanowił uzupełnić Karol polskie menu. W programie: pieczona makrelę z kurkami i prawdziwkami oraz bulion na kurkach i borowikach, podany z opalanym łososiem. 09:45 ŚLEDZTWO W SPRAWIE BOŻEGO NARODZENIA Dokument fabularyzowany, 39 min, Polska, 2014 Reżyseria: Leszek Wasiuta Scenariusz: Leszek Wasiuta Film opowiada o rozwiązywaniu tajemnicy Bożego Narodzenia. Autorzy przedstawią dochodzenie na ten temat. Skonfrontują wiedzę ogólnie dostępną z wiedzą uczonych i znawców tematu. Duża część filmu jest inscenizowana. Zdjęcia były kręcone w Polsce, we Włoszech, Izraelu, Ziemi Świętej oraz w USA. Celem filmu jest odpowiedź na pytanie o prawdziwość ewangelicznych opisów dotyczących okoliczności narodzin Jezusa. Od czasów oświecenia kwestinowano ich wiarygodność, uznając za wydarzenia mityczne i przejaw wyobrażeń religijnych pierwotnej wspólnoty chrześcijańskiej. Odkrycia archeologiczne w XX i XXI wieku potwierdziły jednak autentyczność wielu faktów opisanych przez ewangelistów. Co jest więc prawdą, a co legendą? Które z elementów naszej bożonarodzeniowej tradycji opierają się na rzeczywistych wydarzeniach sprzed 2000 lat, a które na powstałej później tradycji? 11:30 ŚWIĘTY PAWEŁ, CZ. 1 (THE BIBLE - PAUL OF TARSUS P. 1) Serial religijny, 43 min, Niemcy/Włochy/Francja/USA, 2000 Reżyseria: Roger Young Aktorzy: Johannes Brandrup, Barbara Bobulova, Giorgio Pasotti, Thomas Lockyer Cykl filmów ze znakomitą obsadą, opowiadający o głównych postaciach biblijnych. Fresk historyczny ukazujący życie św. Pawła od prześladowań chrześcijan, poprzez jego działalność misyjną, po uwięzienie w Cezarei i wysłanie go do Rzymu. 12:20 NIEWIDZIALNE MIASTA STAROŻYTNOŚCI - ODC. 2/3 (ANCIENT INVISIBLE CITIES) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Chris Granlund Wykonawcy: Michael Scott (prowadzący), Darius Arya (prowadzący), Kacper Kaliszewski Trzyczęściowy film dokumentalny BBC Worldwide o najstarszych miastach świata. Historycy i archeolodzy badają najbardziej ukryte zakamarki i legendy, aby odnaleźć tajne przestrzenie i ukryte skarby. Kair, Ateny i Stambuł - trzy starożytne miasta, które ukształtowały ludzką cywilizację na przestrzeni wieków, każda z własną, unikalną historią. Serial oferuje świeże spojrzenie na te miasta. W każdym mieście zespół schodzi pod ulice i starożytne ruiny. Wyposażeni w zaawansowaną technologię, w tym skanery 3D, zdjęcia o wysokiej rozdzielczości i przełomową fotogrametrię lotniczą, ujawniają tajne przestrzenie. Nowy obraz wspaniałej, bizantyjskiej katedry w Hagia Sophia, tunele pod rzymskim hipodromem, labirynty wewnątrz Wielkiej Piramidy w Gizie, unikalny rzymski port na Nilu, Cytadela Saladyna, enigmatyczna struktura Egiptu Sfinks, podziemne akwedukty w Atenach, sekrety Akropolu. To jest starożytny świat, jakiego nigdy wcześniej nikt nie widział. 16:20 TAJEMNICE WŁOSKICH MIAST. RZYM (ROME’S INVISIBLE CITY) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2015 Scenariusz: Michael Scott Wykonawcy: Michael Scott (prowadzący) Dr Michael Scott, znawca starożytnej Grecji i Rzymu, prowadzi zespół ekspertów, który, dzięki dostępowi do najgłębszych wykopalisk pod Rzymem i wykorzystaniu najnowszych technik wizualizacji, może dopowiedzieć nieznane wątki z historii najbardziej inspirującego miasta starożytnego świata i niezwykłych ludzi, którzy w nim żyli i tworzyli. Niezwykła panorama Rzymu, tak samo jak kiedyś, w czasach jego budowy, zapiera dech w piersiach. Ale ten kultowy krajobraz miejski to tylko połowa historii. Jest jeszcze inny Rzym, którego nie widziało zbyt wiele osób. Od ogromnych podziemnych kamieniołomów, podziemnych akweduktów, rozległych cystern wodnych po bogato zdobioną świątynię i grobowce oraz skomplikowane windy, drzwi pułapkowe i inne mechanizmy pod Koloseum. Ten film po raz pierwszy ukazuje podziemną historię genialnych Rzymian i to, jak zaplanowali, stworzyli i żyli w swoim wspaniałym mieście ponad dwa tysiące lat temu. 17:20 SZLAK SNÓW Film dokumentalny, 48 min, Polska, 2020 Reżyseria: Zbigniew Maćków Scenariusz: Daniel Jasiński Zdjęcia: Artur Stroiński, Piotr Marcjasz Wykonawcy: Edwin Petrykat Większość z nas kocha kino. Mamy swoje ulubione filmy, seriale, bohaterów. Ale czy kiedykolwiek zadaliśmy sobie pytanie, co to jest w ogóle film? Jaka jest jego istota? Czy film to tylko kronika dokumentująca historię? Czy może film, jak sugerował Wojciech Jerzy Has, jest niczym sen? Czy wiemy jednak, co to w ogóle sen? A może film to jakaś magia - jak chcą niektórzy? Albo tylko iluzja? Czy lubimy zatem być oszukiwani? A może film to podróż? Podróż bohatera i widza wyruszających razem ku przygodzie w tajemniczym filmowym świecie? Historia Wrocławskiej Wytwórni Filmów Fabularnych, historia zrealizowanych w niej filmów oraz piękne plenery Dolnego Śląska są dla nas pretekstem, by spróbować odpowiedzieć na wyżej postawiony problem, odkrywając jednocześnie historię polskiej kinematografii na Dolnym Śląsku oraz piękne plenery tego regionu. W podróż po Dolnym Śląsku, szlakiem filmów zrealizowanych we Wrocławskiej Wytwórni Filmów Fabularnych, wyrusza aktor Edwin Petrykat. Odwiedzi miejsca, w których realizowane były pamiętne sceny ze znanych i tych mniej znanych, filmów takich jak: "Sami swoi", "Wielki Szu", "Rękopis znaleziony w Saragossie", "Pętla", "Popiół i diament", "Jańcio Wodnik", "Stawka większa niż życie", "Mała Moskwa" i wiele innych. Poprzez fragmenty tych filmów będziemy przypominać miejsca Dolnego Śląska, gdzie kręcone były sceny. Nie pomijamy również wspomnieć o współczesnych realizacjach filmowych. Na swojej drodze przez Dolny Śląsk i świat filmu Edwin poprowadzi widza w stronę istoty tego, czym film jest i dlaczego, jako widzowie, znajdujemy w filmach coś, co jest częścią nas samych. Film poprzez tworzenie światów iluzorycznych paradoksalnie ukazuje nam prawdę o nas samych, a na Dolnym Śląsku pomagał Polakom w procesie zadomawiania się w nowym miejscu po II wojnie światowej. 18:20 "GDY SIĘ CHRYSTUS RODZI..." KOLĘDY NA JASNEJ GÓRZE Koncert, 98 min, Polska, 2020 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Wykonawcy: Golec Uorkiestra, Pectus, Olga Bończyk, Kasia Moś, Mateusz Moś, Monika Borzym, Łukasz Zagrobelny, Krzysztof Kiljański, Halina Mlynkova, Katarzyna Cerekwicka, Olga Szomańska, Alicja Majewska, Piotr Kupicha, Gospel Rain, Małgorzata Kożuchowska W Sanktuarium Matki Bożej Częstochowskiej na Jasnej Górze spotkają się gwiazdy polskiej sceny muzycznej, aby w tym szczególnym miejscu zaśpiewać najpiękniejsze kolędy i pastorałki. Każdy z artystów wykona pieśń bożonarodzeniową, z którą wiążą go wyjątkowe osobiste przeżycia i wspomnienia, dzięki czemu koncert będzie pełen wzruszeń i momentów, skłaniających do wspólnego przeżywania świąt. Wśród zaproszonych artystów są m.in.: Stanisława Celińska, Alicja Majewska z akompaniamentem Włodzimierza Korcza, Małgorzata Kożuchowska, Halina Mlynkowa, Katarzyna Cerekwicka, Olga Bończyk, Monika Borzym, Katarzyna Moś, Olga Szomańska, Edyta, Łukasz, Paweł Golec, Łukasz Zagrobelny, Tomasz Szczepanik z braćmi Pectus, Krzysztof Kiljański, Piotr Kupicha. Artystom towarzyszyć będzie orkiestra pod dyrekcją Grzegorza Urbana oraz chór Gospel Rain. Koncert poprowadzą: Małgorzata Kożuchowska i Artur Żmijewski 20:05 WOJTYŁA. ŚLEDZTWO (WOJTYLA. LA INVESTIGACIÓN) Film dokumentalny, 75 min, Hiszpania, 2020 Reżyseria: Jose Maria Zavala Scenariusz: Jose Maria Zavala Zdjęcia: Miguel Gilaberte Muzyka: Javier De La Cruz Karol Wojtyła jako papież to prawdopodobnie najbardziej publiczna postać w historii. Nikt nie był fotografowany, nagrywany czy filmowany tak często jak on. Przez jego cotygodniowe audiencje generalne przewinęło się ponad 18 milionów osób. Czy jednak kryje się coś za publicznym wizerunkiem papieża, co jakkolwiek ciężko w to uwierzyć umykało powszechnej świadomości aż do dziś? Jakie było prywatne oblicze najbardziej publicznej postaci świata? Kto oddał nawet swoje życie, aby pontyfikat Jana Pawła II mógł być taki, jakim go pamiętamy - długi i owocny? 21:35 NOCE I DNIE Film obyczajowy, Polska 1975 Scenariusz i reżyseria: Jerzy Antczak Zdjęcia: Stanisław Loth Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Jadwiga Barańska, Jerzy Binczycki, Barbara Ludwiżanka, Jerzy Kamas, Janina Traczykówna, Andrzej Seweryn, Olgierd Łukaszewicz, Elżbieta Starostecka, Emir Buczacki, Kazimierz Opaliński, Stanisława Celińska, Ilona Kuśmierska, Kazimierz Mazur, Karol Strasburger, Beata Tyszkiewicz, Andrzej Szczepkowski, Władysław Hańcza, Marek Walczewski Film po rekonstrukcji, w jednej części (wersja reżyserska). Ekranizacja wydanej w 1934 roku powieści Marii Dąbrowskiej. W kinach obejrzało ją blisko 25 mln widzów. Saga rodzinna, ukazująca losy rodzin Niechciców i Ostrzeńskich, od upadku powstania styczniowego do wybuchu I wojny światowej. Nominacja do Oscara w 1977 r. , Srebrny Niedźwiedź dla Jadwigi Barańskiej na MFF w Berlinie Zachodnim w 1976 r. , Złote Lwy Gdańskie oraz nagrody za role dla Jadwigi Barańskiej i dla Jerzego Binczyckiego na II FPFF w 1975 r. "Zafascynował mnie proces przemijania, śledzenie 40 lat życia bohaterów, Barbary i Bogumiła. W moim przekonaniu "Noce i dnie"są rzadko spotykanym utworem o przemijaniu, jakie wydała światowa literatura, a Barbara Niechcic to jeden z najpiękniejszych i równocześnie najbardziej złożonych portretów kobiecych w naszej literaturze" - mówił reżyser. Ekranizacja "Nocy i dni" Marii Dąbrowskiej to jedno z największych swego czasu przedsięwzięć polskiej kinematografii - przez trzy lata Jerzy Antczak pisał scenariusz, a realizacja trwała ponad dwa lata. W filmie udział wzięło kilkuset aktorów i tysiące statystów. Na terenie PGR - u Seroczyn koło Warszawy wybudowano Serbinów - dworek Niechciców, zabudowania gospodarcze, posadzono nawet trzysta starych wierzb i wykopano staw, a na wydzierżawionych gruntach powstały specjalne uprawy. Sceny rozgrywające się w Kalińcu nakręcono w Krakowie, w dawnej dzielnicy żydowskiej. Sierpień 1914 roku. Zajęty przez Niemców Kaliniec w pośpiechu opuszczają mieszkańcy. Jest wśród nich Barbara Niechcic. Zagubioną i bezradną odnajduje dawny znajomy, stary Żyd Szymszel. Ofiarowuje jej pomoc - zawiezie ją do pobliskiego Borowna, będącego posiadłością Józefa Toliboskiego. Po drodze Barbara wraca wspomnieniami do przeszłości. Toliboski był jej pierwszą młodzieńczą miłością. Adorował ją przez kilka lat, by nagle ożenić się z inną. Barbara jednak nigdy nie przestała go kochać. Gdy miała lat 25, podczas świąt spędzanych jak co roku u państwa Ładów w Borku, poznała dobiegającego czterdziestki Bogumiła Niechcica. Mimo że brak mu było ogłady i polotu, a wizja spędzenia reszty życia na wsi przerażała ją, następnego roku wzięła z nim ślub. Powoli przyzwyczajała się do nowej sytuacji. Narodziny syna były dla obojga wielkim szczęściem. Piotruś jednak zmarł, mając cztery lata. Barbara popadła w głęboką depresję. Bogumił wierząc, że odmiana dobrze jej zrobi, zarządził przeprowadzkę do dużego, ale zaniedbanego majątku. Dewastacja Serbinowa początkowo przeraziła Barbarę. Jednak dzięki ciężkiej pracy i determinacji Bogumiła, by wydźwignąć posiadłość z ruiny, po roku Serbinów wyglądał "znośnie". Na świat przyszła ich pierwsza córka, Agnieszka. Choć w chwilach załamania Barbara obwiniała męża za "oderwanie od świata", na które zostali skazani, przyzwyczaiła się do życia u jego boku. Jego ogromna miłość dawała jej poczucie bezpieczeństwa, jego wyrozumiałość uspokajała. Urodziły się kolejne dzieci, rodzina Niechciców rozrastała się. 00:35 "GDY SIĘ CHRYSTUS RODZI..." KOLĘDY NA JASNEJ GÓRZE Koncert, 103 min, Polska, 2020 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Wykonawcy: Małgorzata Kożuchowska, Artur Żmijewski, Golec Uorkiestra, Pectus, Olga Bończyk, Kasia Moś, Mateusz Moś, Monika Borzym, Łukasz Zagrobelny, Krzysztof Kiljański, Halina Mlynkova, Katarzyna Cerekwicka, Olga Szomańska, Alicja Majewska, Piotr Kupicha W Sanktuarium Matki Bożej Częstochowskiej na Jasnej Górze spotykają się gwiazdy polskiej sceny muzycznej, aby w tym szczególnym miejscu zaśpiewać najpiękniejsze kolędy i pastorałki. Każdy z artystów wykona pieśń Bożonarodzeniową, z którą wiążą go wyjątkowe osobiste przeżycia i wspomnienia, dzięki czemu koncert będzie pełen wzruszeń i momentów, które skłonią do wspólnego przeżywania świąt. Artystom w ich niezapomnianych występach, nie tylko solowych, towarzyszyć będzie chór Gospel Rain oraz Orkiestra Grzegorza Urbana, kierownika muzycznego projektu. Wśród zaproszonych artystów znajdą się m.in.: Stanisława Celińska, Alicja Majewska z akompaniamentem Włodzimierza Korcza, Małgorzata Kożuchowska, Halina Mlynkowa, Katarzyna Cerekwicka, Olga Bończyk, Monika Borzym, Katarzyna Olga Szomańska, Edyta, Łukasz, Paweł Golec, Łukasz Zagrobelny, Tomasz Szczepanik z braćmi Pectus, Krzysztof Kiljański, Piotr Kupicha. Artystom towarzyszyć będzie orkiestra pod dyrekcją Grzegorza Urbana oraz chór Gospel Rain. Koncert poprowadzą Małgorzata Kożuchowska i Artur Żmijewski. 02:30 ŚWIĘTY PAWEŁ, CZ. 1 (THE BIBLE - PAUL OF TARSUS P. 1) Serial religijny, 43 min, Niemcy/Włochy/Francja/USA, 2000 Reżyseria: Roger Young Aktorzy: Johannes Brandrup, Barbara Bobulova, Giorgio Pasotti, Thomas Lockyer Cykl filmów ze znakomitą obsadą, opowiadający o głównych postaciach biblijnych. Fresk historyczny ukazujący życie św. Pawła od prześladowań chrześcijan, poprzez jego działalność misyjną, po uwięzienie w Cezarei i wysłanie go do Rzymu.