TVP Kultura Czwartek, 30.12.2021 08:30 NIEDZIELA Z... TWORCZOŚCIĄ JEREMIEGO PRZYBORY Dysk./wywiad/debata, 42 min, Polska, 2021 Scenariusz: Katarzyna Jurkowska Wykonawcy: Katarzyna Sanocka (prowadząca) Jeremi Przybora, poeta, pisarz, satyryk, aktor, autor i współtwórca wraz z Jerzym Wasowskim Kabaretu Starszych Panów. Wislawa Szymborska mówiła o nim "Przybora - mistrzowskie połączenie piosenki lirycznej i żartobliwej. Mistrzostwo polega na tym, że nie widać szwów". Wpłynął na wyobraźnię oraz język kilku pokoleń Polaków. 12 grudnia mija 105. rocznica urodzin Jeremiego Przybory. W kolejnym programie z cyklu "Niedziela z..." wspominamy autora setek utworów, które są wciąż żywe. 09:25 PRZYGODY MÜNCHHAUSENA (BARON PRASIL) Film fantasy, 81 min, Czechosłowacja, 1962 Reżyseria: Karel Zeman Scenariusz: Karel Zeman Aktorzy: Nadim Sawalha, Richard Zahorssky, Bohuš Záhorský, Jan Werich, František Šlégr Współczesny lunonauta Tonik spotyka na Księżycu bohaterów z powieści Verne’a "Wokół Księżyca": Barbicane’a, Nichola i Ardana, oraz Cyrano de Bergeraca i barona Münchhausena. Ten ostatni, myśląc, że ma przed sobą rdzennego Selenitę, zabiera go na Ziemię doby XVIII wieku. Ich podróż rozpoczyna się w pałacu tureckiego sułtana, skąd porywają księżniczkę Biankę. Tonik i Bianka zakochują się w sobie. Cała trójka ucieka na statek, który wielka flota sułtana bombarduje i zatapia. Szalupę ratunkową połyka olbrzymi wieloryb, w którego trzewiach znajduje się kolejny statek. (opis dystrybutora) 11:00 CHŁOPI - ODC. 7/13 - BÓR Serial obyczajowy, 51 min, Polska 1972 Reżyseria: Jan Rybkowski Scenariusz: Jan Rybkowski, Ryszard Kosiński Zdjęcia: Marek Nowicki Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Władysław Hańcza, Emilia Krakowska, Ignacy Gogolewski, Krystyna Królówna, Stanisław Milski, Franciszek Pieczka, Tadeusz Janczar, Jadwiga Chojnacka, Aleksander Fogiel, Mieczysław Czechowicz, August Kowalczyk, Bogusław Sochnacki, Barbara Ludwiżanka, Wanda Łuczycka Antkowi nie układa się romans z Jagną, młody Boryna pije na umór. Hanka udaje się do jego ojca po pomoc. Antek urządza jej za to potworną awanturę, żona grozi mu siekierą. Zaczyna się wyrąb lasu. Wójt proponuje wniesienie skargi na dziedzica. Roch tłumaczy chłopom, że serwituty z lasu należą się także najbiedniejszym. Chłopi boją się jednak, że zanim legalnie dojdą sprawiedliwości, lasu już nie będzie. Cała wieś z Maciejem Boryną na czele rusza przeciw drwalom. Wywiązuje się walka, drwalom pomaga służba dworska. Zaczajony za drzewami Antek chce zastrzelić ojca, ale zmienia zamiar. Kiedy Maciej osuwa się na ziemię ugodzony przez borowego, Antek dopada napastnika i zabija. 12:00 CHŁOPI - ODC. 8/13 - GOSPODYNIE Serial obyczajowy, 50 min, Polska 1972 Reżyseria: Jan Rybkowski Scenariusz: Jan Rybkowski, Ryszard Kosiński Zdjęcia: Marek Nowicki Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Władysław Hańcza, Ignacy Gogolewski, Emilia Krakowska, Jadwiga Chojnacka, Tadeusz Fijewski, Tadeusz Janczar, Kazimierz Wichniarz, Krystyna Królówna, Franciszek Pieczka, Irena Karel, Lech Ordon, Halina Kossobudzka, Bronisław Pawlik, August Kowalczyk, Wanda Łuczycka, Stanisław Milski i inni Zbliżają się święta wielkanocne, ale w Lipcach panuje smutek. Uczestników bójki o las zamknięto w kryminale, szczególnie surowo traktując Antka. We wsi zostali wójt, kowal, para parobków i ciężko chory, niewstający z łóżka po pobiciu Maciej Boryna. Przeczuwając jego rychłą śmierć, kowal czuwa przy łożu teścia w nadziei, że Boryna zdradzi, gdzie ukrył pieniądze. Maciej mówi o tym tylko Hance, a synowa znajduje mieszek ukryty w zbożu. Jagna bagatelizuje sytuację, mimo napomnień matki i rzadko pojawia się przy łożu męża. Im bliżej Wielkanocy, tym intensywniejsze stają się przygotowania do świąt. Odbywa się świniobicie, gospodynie pieką ciasta. 13:45 MIESZCZANIE ŻYWIECCY - ANTONI I ALEKSANDER Film dokumentalny, 27 min, Polska, 2021 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Scenariusz: Grzegorz Jankowski W Żywcu prawdopodobnie założono pierwsze kino w Polsce. Wybudował je rzeźnik w tajemnicy przed żoną, która wyjechała na wakacje. Nasza opowieść będzie historią jego 18 - letniego prapraprawnuka, który jest pasjonatem filmu. Będzie kręcił film o swoim przodku, pytał o rodzinę i historię kina, filmował rzeczy, które zostały, a są to m. in. fotele, projektor, haki rzeźnickie, fragmenty taśm. 14:55 MICHEL LEGRAND, NIECH GRA MUZYKA (MICHEL LEGRAND, LET THE MUSIC PLAY) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2018 Reżyseria: Gregory Monro Dokumentalny portret Michela Legranda, kompozytora teatralnego i filmowego, który napisał muzykę do takich dzieł jak "Sprawa Thomasa Crowna", "Kobieta jest kobietą" czy legendarnych "Parasolek z Cherbourga". 16:05 TWÓJ VINCENT (LOVING VINCENT) Film animowany, 90 min, Wielka Brytania/Polska, 2017 Reżyseria: Dorota Kobiela, Hugh Welchman Wykonawcy: Danuta Stenka, Jerzy Stuhr, Józef Pawłowski Aktorzy: Douglas Booth, Jerome Flynn, Robert Rulaczyk Bohaterowie obrazów Vincenta van Gogha przedstawiają historię życia oraz tajemniczej śmierci artysty. Jak zginął Vincent van Gogh? Zagadkę śmierci genialnego malarza, którego sztukę doceniono na długo po jego śmierci, chcą rozwiązać twórcy filmu "Twój Vincent" w reż. Doroty Kobieli. To pierwsza na świecie pełnometrażowa animacja malarska. Na ekranie ożyją najsłynniejsze obrazy van Gogha. Bohaterowie filmu to poza samym Vincentem van Goghiem Adeline Ravoux, Armand Roulin, dr Gachet i jego córka Margaret Gachet czy listonosz Roulin, czyli postaci, które uwiecznił na swoich płótnach. Twórcy filmu poszukują odpowiedzi na pytanie, czy van Gogh popełnił samobójstwo, czy też może został przez kogoś zamordowany. 17:45 RZECZPOSPOLITA MODERNISTYCZNA - ARCHITEKTURA BIZNESU I USŁUG Film dokumentalny, 33 min, Polska, 2021 Reżyseria: Joanna Fido, Ewa Rozwadowska, Joanna Fido, Ewa Rozwadowska Scenariusz: Joanna Fido, Ewa Rozwadowska Zdjęcia: Karol Lindholm Które przedwojenne miasto dzięki nowym inwestycjom zyskało nazwę polskiego Chicago? Jakie wydarzenia miały miejsce podczas budowy najwyższego w przedwojennej Polsce wieżowca Prudentialu? Co łączyło słynnego włamywacza Szpicbródkę z inwestycją PKO w Wilnie? Na te i inne pytania odpowiada film dokumentalny poświęcony przedwojennej, polskiej architekturze modernistycznej biznesu i usług. Po 1918 roku trzeba było odbudować gospodarkę i finanse i nadać im nowy impuls. Biznes, wraz z rozwojem możliwości konstrukcyjnych i materiałowych w budownictwie, poszukiwał dla siebie nowych form architektonicznych, które pozwalałyby w sposób bardziej ekonomiczny wykorzystywać tereny drogich działek w centrach dużych miast. "Rzeczpospolita modernistyczna" to cykl dwunastu filmów dokumentalnych pokazujących fenomen polskiej architektury modernistycznej lat dwudziestych i trzydziestych XX wieku. Cykl filmów jest obszerną prezentacją najlepszych polskich realizacji modernistycznych, które powstały w ciągu zaledwie dekady na terenie przedwojennej Polski. Architektura ta, choć w zamierzeniu twórców miała być nowoczesnym stylem międzynarodowym, stała się symbolem państwowości i materialnym świadectwem udanej modernizacji niepodległej Rzeczypospolitej. 18:25 CO DALEJ? - GDZIE SIĘ PODZIALI MŁODZI KONSERWATYŚCI? Dysk./wywiad/debata, 20 min, Polska, 2021 Scenariusz: Paweł Krzemiński Wykonawcy: Piotr Gociek (prowadzący) W 2018 r. badania European Social Survey wskazywały, że 46 procent młodych Polek i Polaków (18 - 24 lata) deklaruje poglądy prawicowe, konserwatywne. Lewicowa wizja świata przyciągała 19 procent młodzieży. Raport CBOS z ubiegłego roku wskazywał, że już 30 procent młodych Polaków deklaruje poglądy lewicowe. Gdzie się podziali młodzi konserwatyści? W programie udział biorą: - dr hab MICHAŁ ŁUCZEWSKI, socjolog, psycholog - dr BARTOSZ RYDLIŃSKI, politolog z UKSW - prof. Robert Reder, francuski pisarz i filozof - Mykoła Riabczuk, ukraiński krytyk literacki, eseista, publicysta 20:00 SOLARIS (SOLJARIS) Film science fiction, 159 min, ZSRR, 1972 Reżyseria: Andriej Tarkowski Scenariusz: Andriej Tarkowski, Fridrikh Gorenshtein Zdjęcia: Wadim Jusow Muzyka: Wiaczesław Owczinnikow Aktorzy: Anatolij Sołonicyn, Iwan Łapikow, Nikołaj Sergiejew, Irma Rausz, Jurij Nazarow Adaptacja powieści Stanisława Lema "Solaris", której akcja toczy się w bazie pozaziemskiej na Solaris. Długie przebywanie w kosmosie i wiążąca się z tym automatyzacja doprowadzają załogę do psychoz i nerwic. Kelvin, specjalista od psychologii kosmonautów, otrzymuje polecenie udania się na planetę Solaris. Jego zadaniem jest sprawdzenie, co stało się ze znajdującą się tam grupką uczonych. Po dotarciu na miejsce odkrywa, że planeta ma niezwykłą właściwość: może odtwarzać i materializować obrazy, które ludzie ukrywają w podświadomości. 22:50 RES POLONIAE - O POLSCE Z ODDALI - JEGO WYSOKOŚĆ EDWARD WINDSOR Dysk./wywiad/debata, 25 min, Polska, 2021 Wykonawcy: Jolanta Rzegocka (prowadząca) Seria filmowych wywiadów przeprowadzonych w Londynie z wybitnymi ludźmi pióra, teatru, muzyki, polityki, gospodarki. Rozmowy będą szczególnie dotyczyć związków bohaterów z Polską i polską kulturą. Bohaterem tego odcinka jest książę Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Pólnocnej Duke of Kent, Prince Edward Windsor - brat stryjeczny Elżbiety II, członek najbliższego kręgu rodzinnego królowej. Wielki Lord Royal Navy zwany jest księciem od spraw polskich. 23:30 ZATAŃCZYĆ BEETHOVENA (DANCING BEETHOVEN) Film dokumentalny, 79 min, Hiszpania, 2015 Reżyseria: Arantxa Aguirre Scenariusz: Arantxa Aguirre Zdjęcia: Rafael Reparaz Film poświęcony rekonstrukcji choreografii Maurice'a Bejarta do IX Symfonii Beethovena. 01:00 CO DALEJ? - GDZIE SIĘ PODZIALI MŁODZI KONSERWATYŚCI? Dysk./wywiad/debata, 20 min, Polska, 2021 Scenariusz: Paweł Krzemiński Wykonawcy: Piotr Gociek (prowadzący) W 2018 r. badania European Social Survey wskazywały, że 46 procent młodych Polek i Polaków (18 - 24 lata) deklaruje poglądy prawicowe, konserwatywne. Lewicowa wizja świata przyciągała 19 procent młodzieży. Raport CBOS z ubiegłego roku wskazywał, że już 30 procent młodych Polaków deklaruje poglądy lewicowe. Gdzie się podziali młodzi konserwatyści? W programie udział biorą: - dr hab MICHAŁ ŁUCZEWSKI, socjolog, psycholog - dr BARTOSZ RYDLIŃSKI, politolog z UKSW - prof. Robert Reder, francuski pisarz i filozof - Mykoła Riabczuk, ukraiński krytyk literacki, eseista, publicysta 01:35 NA WSCHÓD OD HOLLYWOOD - WALC W ALEJKACH (IN DEN GÄNGEN) Film obyczajowy, 120 min, Niemcy 2018 Reżyseria: Thomas Stuber Scenariusz: Thomas Stuber, Clemens Meyer Aktorzy: Franz Rogowski, Sandra Huller, Peter Kurth, Steffen Scheumann, Andreas Leupold, Matthias Brenner Stroniący od ludzi, nieśmiały Christian traci pracę, ale na szczęście szybko znajduje nowe zajęcie na nocnej zmianie w supermarkecie. Jest odpowiedzialny za wykładanie towaru na sklepowe półki. Jego menedżer Bruno z działu napojów bierze go pod swoje skrzydła i traktuje po ojcowsku. Tłumaczy mu każdy szczegół, cierpliwie uczy obsługiwać wózek widłowy. Pod jego czujnym okiem Christian zaczyna poznawać i oswajać się ze skomplikowanym zapleczem wielkiego supermarketu. Dotychczas samotnik z wyboru, Christian nawiązuje nowe znajomości. Najlepiej czuje się w towarzystwie jednej z koleżanek z pracy, uroczej i tajemniczej Marion, z którą regularnie spotyka się w pomieszczeniu socjalnym przy ekspresie do kawy. Krótkie kontakty nie sprzyjają jednak zacieśnieniu więzi. Z czasem Christian uświadamia sobie, że jest zakochany w dziewczynie, ale ona nie odwzajemnia jego uczucia, mimo że ten bardzo się stara jej przypodobać. Okazuje się, że Marion jest mężatką. Pewnego dnia w ogóle nie pojawia się w pracy. Idzie na dłuższe zwolnienie lekarskie. Rozstanie z ukochaną bardzo źle wpływa na Christiana, który popada w odrętwienie. Znowu czuje się samotny i nieszczęśliwy, a jego stan pogarsza się z każdym dniem. Niewiele brakuje, by mroczne demony z przeszłości znowu go dopadły. 03:50 RES POLONIAE - O POLSCE Z ODDALI - JEGO WYSOKOŚĆ EDWARD WINDSOR Dysk./wywiad/debata, 25 min, Polska, 2021 Wykonawcy: Jolanta Rzegocka (prowadząca) Seria filmowych wywiadów przeprowadzonych w Londynie z wybitnymi ludźmi pióra, teatru, muzyki, polityki, gospodarki. Rozmowy będą szczególnie dotyczyć związków bohaterów z Polską i polską kulturą. Bohaterem tego odcinka jest książę Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Pólnocnej Duke of Kent, Prince Edward Windsor - brat stryjeczny Elżbiety II, członek najbliższego kręgu rodzinnego królowej. Wielki Lord Royal Navy zwany jest księciem od spraw polskich.