TVP Dokument Wtorek, 11.01.2022 06:00 DZIKA POLSKA - UJRZEĆ NIEDOSTRZEGALNE Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2008 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Marcin Kostrzyński Telewizyjna przygoda przyrodnicza, zaskakujące sytuacje, pasjonaci dzikich zwierząt i piękno przyrody Program pokazuje świat dzikich zwierząt, przyrody oraz ludzi, którzy ją chronią. Każdy program to ekspedycja w najbardziej niedostępne i dzikie miejsca w Polsce. Bohaterami cyklu są "szaleńcy natury", ludzie, którzy ulegli głębokiej fascynacji jakąś cząstką przyrody polskiej, jakimś gatunkiem żywych organizmów, jakimś przejawem życia, jakąś sprawą. Prowadzący program Tomasz Kłosowski i Marcin Kostrzyński będą spotykają tych szaleńców w terenie i ruszają śladem ich fascynacji. Polską przyrodę z wysoka i na falach świetlnych o różnej długości od lat ogląda i fotografuje dr Marek Ostrowski. Jego aparaty spoglądają na polskie ostępy z przeróżnych pułapów; od dachu wysokościowca po orbitę satelity. Uczą zauważać to, co niedostrzegalne. Zaskakują odmiennością wobec tego, co widzimy z ziemi. Pokazują to, co maleńkie, np. bakterie w powiększeniu, a to, co duże - jeziora czy puszcze - w pomniejszeniu. Narratorzy programu rozmawiają z autorem tych zdjęć o niezwykłych własnościach naszego widzenia świata. 06:35 DZIKA POLSKA - ŁOWCA DZIKICH KADRÓW Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2007 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Piękno polskiej przyrody, zaskakujące sytuacje, pasjonaci dzikich zwierząt. Związać życie dzikich zwierząt z tym, co mówią o nich legendy, połączyć obserwację przyrodniczą z folklorem na barwnej taśmie filmowej oto sztuka, której od lat dokonuje Ryszard Czerwiński, filmowiec i fotograf z Olsztyna. Przed jego obiektywem występują tacy przedstawiciele rodzimej fauny, jak bocian, żuraw, łoś i wiele innych. Przeżył też niejedną przygodę, kręcąc zdjęcia dzikich zwierząt do filmów fabularnych. Wraz z nim wyruszamy na wyprawę w dzikie zakątki północno - wschodniej Polski. 07:05 MAŁPI GANG - SERIA 2. CZ. 7. UCZTA DLA ZGŁODNIAŁYCH (MONKEY THIEVES - II SERIA (BEGGAR'S BANQUET)) Serial dokumentalny, 25 min, Niderlandy (Holandia), 2008 W Dżajpurze jest wtorkowy poranek. Królowa Rani i jej bezdomny gang z Galty wcześnie zaczynają dzień. Kamal, samiec alfa, popadł w niełaskę po tym, jak pozwolił, by grupa langurów zajęła terytorium makaków w świątyni. Bezdomne makaki rezusy kierują się w głąb miasta. Nagle wśród ulicznego zgiełku Rani rozpoznaje znajome dźwięki. Reszta gangu też je słyszy. Wszyscy się ożywiają. Dla tych niegdysiejszych mieszkańców świątyni odgłosy modlitwy oznaczają tylko jedno pożywienie. Ale nie tylko makaki wiedzione głodem przybyły w to miejsce. Świątynia Hanumana w rejonie Chandpole to jedna z najstarszych i najsłynniejszych świątyń w mieście. We wtorek osiemdziesiąt tysięcy wiernych przybywa tu, aby sławić Hanumana małpiego boga. Najlepszym sposobem oddania mu hołdu jest dokarmienie jego żywych wcieleń. Rani czuje, że los wreszcie się do nich uśmiechnął. W pobliżu świątyni kręci się także miejski łapacz małp Dhanna Lal. Jednak tego ranka Dhanna nie zamierza łapać małp. Wtorek to dzień poświęcony czczeniu Hanumana. Łapacz nie wziął ze sobą klatek. Skupił się na innych naczelnych, na grupie nastolatków kandydatów na łapaczy małp. Chłopcy nie mogą się doczekać, kiedy zaczną ćwiczyć. Wobec tylu szkód wyrządzanych przez małpie gangi, ten zawód na pewno ma przyszłość. Tymczasem do świątyni zbliża się grupa samców. Po najwyraźniej ciężkiej nocy są bardzo głodne. Często odwiedzają świątynię, by się posilić. Dziś rano mogą tu liczyć na wyjątkowe atrakcje. Gromada samic to prawdziwa gratka. Samce rozbiegają się więc po pobliskich dachach, by mieć lepszy widok. Królowa Rani zainteresowana tylko jedzeniem, szuka miejsca odpowiedniego na śniadanie. Ale inne samice są poruszone i ochoczo wypatrują nowych potencjalnych członków gangu. Ci przystojni nieznajomi to kusząca perspektywa 07:35 MAŁPI GANG - SERIA 2. CZ. 8. POLICJANCI I RABUSIE (MONKEY THIEVES - II SERIA (COPS AND ROBBERS)) Serial dokumentalny, 25 min, Niderlandy (Holandia), 2008 Wczesny ranek w Dżajpurze. Większość ludzi zajmuje się pracą. Zgłodniałe małpy też nie leniuchują. Królowa Rani i jej gang makaków rezusów z Galty polują na śniadanie. Ponad tydzień temu gang został wyrzucony ze świątyni w Galcie przez grupę langurów. Rani sprostała wyzwaniu życia w mieście, czego nie można powiedzieć o jej partnerze Kamalu, który ucieka, gdy tylko dzieje się coś niepokojącego. Tymczasem kierowca ciężarówki, która przybyła do Dżajpuru, odkrył pod plandeką kłopotliwego pasażera. To Zamir, dawny buntownik z gangu z Galty. Osiem miesięcy temu Zamir został uznany za osobnika stwarzającego zagrożenie i wywieziony z Dżajpuru do odległego lasu. Teraz powrócił do miasta, ale czuje się tu zagubiony. Obserwuje tętniące wokół życie. Odgłosy ulicy budzą w nim dawne wspomnienia. Wiele z tego, co widzi, jest mu dziwnie znajome. Na ulicy widać pełno makaków. Niektóre wyglądają groźniej niż małpy, które poznał na wsi. Instynkt nakazuje mu trzymać się z dala od innych małp, nie rzucać się w oczy i zmierzać w głąb miasta. Gang Rani trafił do dzielnicy wyrobów tekstylnych. Szyje się tutaj ubrania dla wszystkich. Małpy są zachwycone. Najwięcej ciekawości budzą turbany we wszystkich kolorach, najpiękniejsze w całych Indiach. Ale krawcy mają tu oko na niemile widzianych klientów. Księżniczka Esha naraża się krawcom, ale za jej wybryki odpowie ktoś inny. W tym sezonie modna małpa nie powinna pokazywać się bez nowego turbanu. Księżniczka dokonuje więc zakupu, choć w charakterystycznym dla małp, złodziejskim stylu. Pozostałe małpy świetnie się tu bawią, jednak pokaz mody nie zaspokoi głodu. Makaki ubarwiają ulicę tkaninami, po czym uciekają z miejsca przestępstwa, zostawiając za sobą ślady. Wkrótce Rani i jej bliscy znajdą się w tarapatach, bo zmierza ku nim grupa łapaczy małp. Kłopoty będzie miał także Zamir. Gdy próbował odnaleźć drogę do centrum miasta, zauważył łapacza, który zamknął go w klatce i wywiózł do lasu. Na szczęście, tym razem łapacz pojechał dalej, nie rozglądając się wokół. Zamir zaś, przybywając do miasta, ma nadzieję wyrównać rachunki ze starym wrogiem, jakim jest gang z Galty. Już dwukrotnie próbował przejąć nad nim władzę. Być może uda się za trzecim razem? 08:05 DZIKA SRI LANKA - DZIKA SRI LANKA. KRAINA JEZIOR (WILD SRI LANKA) Cykl dokumentalny, 50 min, Austria, 2015 Reżyseria: Mike Birkhead Trzyczęściowy serial dokumentalny o Sri Lance. Skrawek lądu na Oceanie Indyjskim. Sri Lanka na wyspie Cejlon. Porośnięte palmami wybrzeża przez wieki przyciągały tu wędrowców z całego świata. Kusiła ich górzysta kraina w głębi wyspy, zamieszkana przez niezwykłe zwierzęta, ukryte wśród spowitych chmurami drzew. Przybyszów intrygowały opowieści o cennych o przyprawach i perspektywa zdobycia zielonego złota. Ale dużo wcześniej, zanim plantacje herbaty pokryły miejscowe wzgórza, panowały tu prastare cywilizacje. Dawni Syngalezi ujarzmili siły natury, przekształcając dziką wyspę w krainę świątyń i jezior. Stworzyli ogromne zbiorniki wodne, by zapewnić sobie dostęp do życiodajnej wody w czasie pory suchej. Ich królestwa rozpadły się, ale niezwykła spuścizna Syngalezów przetrwała. Prastara kraina jezior stworzonych przez człowieka jest miejscem największego nagromadzenia słoni w Azji. Dziś króluje tu nowy władca. Tutejsze pantery należą do największych na świecie. Lampart lankijski potrafi bez trudu przenieść łup o wadze równej swej masie ciała. Chętnie jednak wykorzystuje dogodną chwilę na odpoczynek. Na niektórych fragmentach tych nizin występują jedne z największych na świecie zagęszczeń lampartów. To jedyna na ziemi populacja lampartów, która zyskała status szczytowych drapieżników w swoim ekosystemie. W Afryce lamparty rywalizują z lwami. W Indiach - z tygrysami. Tutaj drapieżca może odpoczywać bez obaw, że ktoś zakłóci jego spokój. 09:05 ZDUMIEWAJĄCE INDIE. CZ. 1. PUSTYNIA THAR: ŚWIĘTE PIASKI (WILDEST INDIA) Serial dokumentalny, 52 min, Niderlandy (Holandia), 2011 Reżyseria: Richard Kirby Pięcioodcinkowy serial holenderski o niezwykłej przyrodzie i cywilizacji Indii. W pierwszym odcinku ekipa filmowców dociera z kamerą a Thar, największą pustynię Półwyspu Indyjskiego. Thar leży w Radżastanie w zachodnich Indiach oraz w stanie Pendżab w południowo - wschodnim Pakistanie. Niemiłosierny skwar, przenikliwy wiatr i niemal permanentna susza sprawiają, że miejsce to bywa nazywane "królestwem śmierci". Paradoksalnie jednak tętni życiem. Można tu spotkać zwierzęta, których nie zobaczymy nigdzie indziej, ale także miliony ludzi. To najbardziej zatłoczona pustynia świata, gdzie ludzie i zwierzęta zawierają swoiste przymierze, które obu stronom zapewni przetrwanie. 10:05 CO CZEKA WENECJĘ? (WHAT FUTURE FOR VENICE? / QUEL AVENIR POUR VENISE?) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2020 Reżyseria: Nadia Cleitman, Jacques Plaisant Film dokumentalny o sytuacji w Wenecji. W odstępie kilku miesięcy Wenecja przeżyła dwa dramaty, które rzuciły ją na kolana. 12 listopada 2019 roku na miasto Dożów uderza fenomen Aqua Alta o historycznym poziomie, powodując straszliwe zniszczenia. Kilka miesięcy później, wiosną 2020 roku, pandemia Covid - 19 zmusza władze do zamknięcia miasta, powodując nagłe i trwałe zatrzymanie turystyki masowej, od której miasto stało się gospodarczo uzależnione. Po tych dwóch poważnych tąpnięciach wenecjanie kwestionują przyszłość swojego miasta i są zmobilizowani bardziej niż kiedykolwiek, aby ocalić swój klejnot przed podnoszącymi się wodami, ale także wynaleźć nową formę turystyki, mniej inwazyjnej i bardziej zrównoważonej. Są konserwatorami, rzemieślnikami, rybakami, zarządcami dziedzictwa lub zawodowymi turystami i walczą o wymyślenie nowej przyszłości miasta Dożów. Od momentu powstania 1600 lat temu Serenissima zawsze była odporna i pragnie uczynić z tych wydarzeń szansę na odrodzenie się silniejszą. 11:05 KULAS I JEGO SYN Reportaż, 17 min, Polska, 1978 Autor: Władysław Daniszewski Zdjęcia: Lech Rydliński Historia życia Grzegorza Kulasa, który po wojnie zdecydował się osiedlić na terenach zachodniej Polski. Tutaj podjął pracę w Spółdzielni Kółek Rolniczych, gdzie potrzebna była siła charakteru, odporność i umiejętność w radzeniu sobie z codziennymi trudnościami. Takie cechy charakteru wyniósł z doświadczeń wojennych i walki na froncie. Kombatant wspomina działania zbrojne o przełamanie Wału Pomorskiego w okolicach rzeki Gwdy, w których uczestniczyły jednostki 1. Armii Wojska Polskiego. Po zajęciu Złotowa osiągnęły linię Gwdy w rejonie silnie bronionych miejscowości Podgaje, Jastrowie i Ptusza i po bardzo ciężkich walkach zdobyły Podgaje. 11:25 OSTATNIA ROLA Felieton, 7 min, Polska, 1978 Zdjęcia: Stanisław Ścieszko Wieś Siedlątków, w województwie sieradzkim, została wykupiona od rolników przez państwo. Jej tereny będą wkrótce dnem zbiornika retencyjnego, który poskromi kapryśną w tym miejscu Wartę i dostarczy wodę pitną mieszkańcom Poznania i Konina. Przed rozstaniem ze swoimi gospodarzami Siedlątków gra swoją ostatnią rolę. Płonąca wieś i uciekający z niej mieszkańcy stają się bohaterami jednego z odcinków cyklu "Polskich Pieśni Żołnierskich", w reżyserii Tadeusza Worontkiewicza, traktującego o wrześniu 1939 roku. 11:40 HISTORIE WILEŃSKIE - ODC. 1 ("HISTORIE WILEŃSKIE") Serial dokumentalny, 25 min, Litwa/Polska, 2021 Scenariusz i reżyseria: Wojciech Klimala Zdjęcia: Bartosz Frątczak Nietuzinkowi, błyskotliwi, pełni pasji. Bohaterami "Historii wileńskich" są Polacy z Litwy, ludzie, którzy na co dzień używają trzech języków, których sąsiadami są Litwini, Rosjanie i Białorusini i którzy przynajmniej raz w życiu zadają sobie pytanie: który kraj jest moją ojczyzną? Urodzili się w Wilnie, jednym z najbardziej czarujących i romantycznych europejskich miast, ale tak naprawdę każdy z nich wybrał zupełnie inną życiową drogę. Jolanta i Andrzej Kostyginowie to małżeństwo z 35 - letnim stażem, ale też najbardziej znana para wileńskich przewodników. Oprowadzanie wycieczek uważają zarówno za swoją pracę, jak i powołanie. Mówią: lubimy turystów! Twierdzą: nie ma fajniejszego i bardziej nieoczywistego miasta niż Wilno. Wraz z nastaniem pandemii Kostyginowie zostali bez pracy. Jak sobie poradzili? Jak odnaleźli się w mieście, do którego przestali przyjeżdżać turyści? 12:10 LEGENDA Film dokumentalny, 25 min, Polska 1975 Realizacja: Krzysztof Kieślowski Scenariusz: Barbara Wachowicz Zdjęcia: Ryszard Jaworski Nieznany film Krzysztofa Kieślowskiego, dotychczas uznawany za nieukończony. Wszystkie dotychczasowe źródła (m. in. biografia reżysera pióra Stanisława Zawiślińskiego oraz książka Mikołaja Jazdona "Dokumenty Kieślowskiego") podawały, że "Legenda" jest jedynym nieukończonym filmem Krzysztofa Kieślowskiego. Jednak, wbrew wcześniejszym informacjom, film został ukończony i jest przechowywany w Archiwum Telewizji Polskiej, choć najprawdopodobniej nigdy nie został wyemitowany. Miał być częścią cyklu "Ziemia Żeromskiego". Kieślowski rozpoczął też zdjęcia do drugiej części cyklu, zatytułowanej "Edukacja" (zachowały się materiały robocze do tego filmu), jednak prace nad nim zostały ostatecznie przerwane. Ekipa (na ekranie pojawia się się sam Kieślowski przeprowadzający wywiady) wędruje po Kielecczyźnie, poszukując śladów Stefana Żeromskiego, rozmawia z ludźmi, którzy pamiętają pisarza, słucha historii, które go inspirowały, rozmawia z uczniami Liceum w Chobrzanach, w których często bywał autor "Popiołów". 12:50 ROSJA - POLSKA - MÓJ KIEŚLOWSKI Film dokumentalny, 20 min, Polska, 2005 Reżyseria: Irina Wołkowa Zdjęcia: Eryk Hilderbrand, Michał Ślusarczyk Film jest subiektywnym spojrzeniem reżyserki na Polskę poprzez filmy Kieślowskiego. Kanwą filmu jest wywiad z Martą Hryniak, córką Kieślowskiego. W pierwszej części zobaczymy też zdjęcia osób, które zgłosiły się na casting do remake'u filmu "Przypadek". Opowiedzą one o miejscu jego twórczości w swoim życiu. Pojawią się również miejsca bliskie reżyserowi. 13:15 KRZYSIEK KIEŚLOWSKI Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2001 Scenariusz i reżyseria: Wojciech Malinowski Zdjęcia: Wojciech Chabin Roman Kieślowski, ojciec reżysera, przez 20 lat chorował na gruźlicę, na którą zapadł w czasie wojny. Choroba uniemożliwiła mu normalne życie, skomplikowała też bytowanie całej rodziny. Często przebywał w sanatoriach, a wówczas żona wraz z synem i córką przenosiła się w ich pobliże, gdzie podejmowała pracę urzędniczki. Tak w latach 50. Krzysztof Kieślowski trafił do Sokołowska, pierwszego w świecie - jak wspomina lekarz chorób płuc Stanisław Domin - ośrodka sanatoryjnego, na którym wzorowali się walczący z gruźlicą w całej Europie. Sokołowsko było wówczas skupiskiem kilkuset chorych, umieszczonych w niewielkich domach przystosowanych do celów sanatoryjnych, oraz dwustu osób personelu i ich rodzin. Krzysiek mieszkał z matką i siostrą w bezpośredniej bliskości domu, w którym umieszczono jego ojca. Naprzeciwko zaś miał kino. Było jego fascynacją, rzadko kiedy jednak miał pieniądze na bilet. Szukał więc różnych sposobów, by się dostać do środka, a kiedy zawodziły, szedł z kolegami na dach, gdzie przez przewód wentylacyjny, ze złości i zazdrości pluli widzom na głowy. Krzysiek był chłopcem spokojnym i dobrym uczniem. Mniejszy od kolegów, drobny i wątły, po ukończeniu szkoły podstawowej w Sokołowsku podjął naukę w liceum w Wałbrzychu. Oznaczało to codzienną wędrówkę przez opustoszałe pola do stacji kolejowej i jazdę pociągiem do miasta. Nic nie smakowało mu tak, jak mielone na dworcu w Wałbrzychu. Po latach wyznawał, że nie cierpi zdjęć w pociągach i na dworcach, a są niemal w każdym jego filmie. I konstatował ze zdumieniem: przecież to ja piszę te scenariusze! Autor filmu wraz ze Stanisławem Górskim, dawnym szkolnym kolegą Krzysztofa Kieślowskiego, wędruje śladami reżysera po Sokołowsku i Wałbrzychu, szukając ludzi, którzy pamiętają chłopca, wspomnień po nim, miejsc i wydarzeń, które kształtowały jego wrażliwość i wyobraźnię. 13:55 ZDUMIEWAJĄCE INDIE - CZ. 2 GANGES: RZEKA ŻYCIA (WILDEST INDIA) Serial dokumentalny, 52 min, Niderlandy (Holandia), 2011 Reżyseria: Richard Kirby W drugim odcinku filmowcy udają się nad Ganges, najdłuższą rzekę Indii, której źródła biją w najwyższych górach świata. Pokonując drogę ku oceanowi, Ganges przepływa przez pola uprawne i gęste lasy. Zapewnia życie gatunkom, których nie spotkamy nigdzie indziej na świecie i milionom ludzi, mieszkających nad jego brzegami. Wyznawcy hinduizmu widzą w Gangesie boginię. W tej rzece jak w soczewce skupiają się wszystkie kontrasty Indii. Najbardziej kochana, a zarazem najbardziej skażona. Jaka jest prawda o Gangesie? 15:00 FILMOTEKA MAŁOPOLSKA - ANIA. RZECZ O ANNIE DYMNEJ Film dokumentalny, 43 min, Polska, 2017 Scenariusz i reżyseria: Marta Węgiel Film jest zapisem jednego dnia z życia Anny Dymnej. Ekipa TVP Kraków towarzyszy aktorce od porannej kawy, poprzez wizyty w Fundacji Anny Dymnej Mimo Wszystko, w PWST, w Salonie poezji, w Starym Teatrze, a także w bardzo prywatnych odwiedzinach grobu na cmentarzu na Salwatorze. Rano na tarasie swojego domu Anna Dymna mówi o rodzinie, wspomina najważniejsze związki z mężczyznami, opowiada o synu. Wraca także do początków swojej kariery. Następnie jedziemy z nią na cmentarz, co jest okazją rozmowy o największej miłości Wiesławie Dymnym. Kolejne miejsce to szkoła teatralna i zajęcia ze studentami. Ze szkoły kierujemy się do Teatru im. J. Słowackiego na kolejny już Salon Poezji, a potem do Starego Teatru. 15:55 APOKALIPSA CZŁOWIEKA PIERWOTNEGO - ODC. 2 (APOCALYPSE NEANDERTHAL) Serial dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2015 Reżyseria: Jason Levangie Zdjęcia: Paul Mccurdy Muzyka: Jihwoan Ahn Przez tysiące lat neandertalczycy przemierzali ziemię, ale w mgnieniu oka zniknęli z historii. Neandertalczyk jest jedną z najbardziej zaskakujących tajemnic w historii. Ale nowe informacje mogą rozwiązać tą zagadkę; Naukowcy uważają, że neandertalczyk uległ zagładzie, gdy 39 tysięcy lat temu wybuchł wulkan. Zespół naukowców bada tę teorię wulkanicznej anihilacji. A jeśli wybuchy wulkanu oznaczały koniec dla neandertalczyków, może w przyszłości erupcja spowoduje zagładę ludzkości. 17:00 JEDNOŚLADEM W HIMALAJE - ODC. 1 Z NIEMIEC NAD MORZE KASPIJSKIE (HIMALAYA CALLING - OVERLAND TO THE HIGHEST PASSES ON EARTH EP. 1 FROM GERMANY TO THE CASPIAN SEA / HIMALAYA CALLING - AUF DEM LANDWEG ZU DEN HOCHSTEN PASSEN DER WELT) Serial dokumentalny, 56 min, Niemcy, 2020 Reżyseria: Erik Peters Seria podróżnicza, 4 - odcinkowa, film drogi. Podróżnicy to motocykliści, którzy odkrywają monumentalne krajobrazy i magię obcych kultur. W ciągu sześciu miesięcy pokonują 28 000 kilometrów z Niemiec do Indii. Zwariowany pomysł? Piekielna przygoda? Być może. Erik i Alain ruszają w trasę pełną niespodzianek nawet dla najbardziej zatwardziałych motocyklistów. Przez Turcję, Kaukaz i dalej w kierunku Azji Środkowej, poprzez przestrzenie kazachskiego stepu aż po ośnieżone szczyty "dachu świata". Pogoda bywa gwałtowna i zmienna. Drogi wyboiste lub pełne chaosu w Indiach. 18:05 RAMZES II. WIELKA PODRÓŻ (RAMESSES II: THE GREAT JOURNEY) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2011 Scenariusz i reżyseria: Valerie Girie Wielka podróż 3200 lat wstecz, Egipt przeżywa ostatnie dni swojego złotego wieku pod rządami Ramzesa II. Po panowaniu krajem przez 67 lat, wielki faraon umiera w wieku 92 lat. Jego mumia jest pochowana w sercu Doliny Królów. Jest to początek jego wielkiej podróży ku życiu pozagrobowemu, ale tylko pod jednym warunkiem: jego grobowiec pozostaje na zawsze poza granicami. Jednak w XIX wieku wielu europejskich poszukiwaczy przygód odkrywa grobowiec króla poszukującego komory grobowej. Następnie rozpoczyna się badanie archeologiczne, które ujawnia historię życia po śmierci Ramzesa II. 19:10 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - HAWAJE. MAGIA PACYFIKU (FLAVORS) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i wybitne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. 20:10 ZIEMIA JEST NIEBIESKA JAK POMARAŃCZA (THE EARTH IS BLUE AS AN ORANGE) Film dokumentalny, 71 min, Litwa/Niemcy, 2020 Reżyseria: Iryna Tsilyk Film dokumentalny o samotnej matce Annie i jej czwórce dzieci, którzy mieszkają w strefie działań wojennych na froncie Donbasu na Ukrainie. Podczas gdy cały otaczający ich świat jest pełen przemocy, działań wojennych, bombardowań i chaosu, rodzinie tej udaje się żyć w bezpiecznym domu, pełnym życia i optymizmu. Każdy członek tej rodziny ma pasję do filmowania. Powstaje więc film inspirowany ich własnym życiem w czasie wojny. Proces twórczy rodzi pytanie, jaką moc może mieć magiczny świat kina w czasach katastrofy. Jak obrazować wojnę poprzez fikcję? Dla Anny i dzieci przekształcenie traumy w dzieło sztuki filmowej jest najlepszym sposobem na przetrwanie. 21:35 BARBARA WŁODARCZYK ZAPRASZA - LITWA W CIENIU WIEŻY Magazyn, 8 min, Polska, 2021 Scenariusz: Barbara Włodarczyk Prowadzący: Barbara Włodarczyk Rozmowy z twórcami filmów dokumentalnych. W tym odcinku: wszystko wydarzyło się w styczniową noc, w 1991 r. , w Wilnie. Moskwa wysłała tam czołgi, po tym jak Litwa, jako pierwsza republika Związku Radzieckiego, ogłosiła niepodległość. Zginęło 14 osób, a blisko 700 odniosło rany. Jak ta masakra zmieniła Litwinów i co ze śledztwem w tej sprawie? Między innymi o tym Barbara Włodarczyk porozmawia z Tomaszem Grzywaczewskim, reżyserem filmu "Litwa. W cieniu wieży". 21:45 LITWA. W CIENIU WIEŻY. Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2021 Głównym założeniem filmu jest pokazanie wydarzeń sprzed 30 lat w kontekście całego regionu i znaczenia, jakie miały one nie tylko dla samej Litwy, ale też dla jej sąsiadów oraz państw byłego Związku Radzieckiego. Pokazuje ponadto międzynarodowy proces polityczny, jaki się odbył. Stąd włączenie do zdjęć wyjazdów na Łotwę, Estonię, Białoruś i Ukrainę. 22:45 SZEROKIE TORY - JEDEN DZIEŃ Z ŻYCIA POPA PRAWOSŁAWNEGO NA UKRAINIE Cykl reportaży, 24 min, Polska, 2001 Scenariusz: Barbara Włodarczyk Zdjęcia: Wiktor Politow W kolejnym odcinku cyklu reportaży o codziennym życiu w krajach byłego Związku Radzieckiego spotkanie z ojcem Aleksandrem - duchownym ukraińskiej Cerkwii prawosławnej, podlegającej patriarchatowi moskiewskiemu. 23:15 ŚWIAT OD ŚWITU DO ZMIERZCHU - MOSKWA OD ŚWITU DO ZMIERZCHU Cykl dokumentalny, 51 min, Polska, 2011 Scenariusz i reżyseria: Maciej Drygas, Mirosław Dembiński Kilkanaście barwnych kamyków składa się na tę mozaikę z życia wielkiej metropolii, stolicy współczesnej Rosji. Na pierwszy rzut oka różnią się bardzo między sobą, tak jak różnią się światy prawosławnego mnicha, żołnierzy poborowych, samotnej emerytki, rodziny afgańskich imigrantów, strażniczki w metrze czy psychologa z telefonu zaufania. Każde z nich wrzucone zostało w inną przestrzeń, u każdego inaczej płynie czas i różnią się ich relacje z otaczającymi ludźmi. A jednak te mikrozbliżenia układają się w pewien czytelny wzór. Powtarzają się niektóre motywy, rekwizyty, sytuacje. Powracają niektóre słowa. Młodzi filmowcy z moskiewskich Wyższych Kursów Reżyserii stworzyli zbiorowy autoportret o niespodziewanie konsekwentnym kolorycie. 00:15 LEPIEJ NIŻ PTAKI Reportaż, 20 min, Polska, 1977 Zdjęcia: Józef Bakalarski, Tomasz Kosior Nie każdy pilot może zostać akrobatą lotniczym. Do wykonywania figur samolotem potrzebne są wytrwałość, opanowanie i dobra kondycja fizyczna. Osiągnięcie doskonałości w wykonywaniu manewrów w powietrzu, można zdobyć dzięki ciężkiej pracy, bo tylko poprzez powtarzalność będzie możliwe zapanowanie nad samolotem. Kiedy już wykonywanie pętli, beczki nie będzie kłopotem i wszelkie figury będą wykonywane z precyzją, latanie staje się pasją, bez której trudno żyć. O miłości do samolotów i latania opowiadają piloci z Ośrodka Akrobacji Samolotowej przy aeroklubie w Szczecinie Dąbiu. 00:40 NOTACJE: MICHAŁ BRISTIGIER. MUZYKA TO TAJEMNICA Cykl dokumentalny, 10 min, Polska, 2013 Autor: Dariusz Król Urodził się 1 sierpnia 1921 roku w Jagielnicy pod Lwowem. Światowej sławy muzykolog, krytyk muzyczny, publicysta. Ukończył także studia lekarskie. Wykładowca teorii i estetyki muzyki oraz historii muzyki na wielu uczelniach w Polsce, Francji, Niemczech i Włoszech. Szczególnie związany Uniwersytetem Kalabryjskim w Arcavacata di Rende i Uniwersytetem w Palermo. 00:55 PIERWSZA MIŁOŚĆ Film fabularny, 51 min, Polska, 1974 Scenariusz i reżyseria: Krzysztof Kieślowski Zdjęcia: Jacek Petrycki daje odczuć klimat naszej codzienności, i to dobitnie, przejmująco. Zaś jest to nie byle co! Zadaniem sztuki, rzadko przez nią wykonywanym, jest sprecyzowanie atmosfery życia - z której nie zdajemy sobie sprawy, bo przyzwyczailiśmy się, bo wrażliwość nam się zatarła, bo niepostrzeżenie popadliśmy w automatyzm. I oto film, dzięki swojej penetracyjności, wnikliwości, otwiera nam oczy" - pisał po telewizyjnej premierze "Pierwszej miłości" Zygmunt Kałużyński. Tematem filmu jest rok z życia dwojga młodych ludzi, którzy stają przed bardzo poważnym egzaminem z dojrzałości i odpowiedzialności. Choć mają po 17 - 18 lat i jeszcze się uczą, niebawem urodzi im się dziecko. Początkowo dziewczyna rozważa możliwość usunięcia ciąży, lecz aborcja grozi powikłaniami. Wtedy wspólnie ze swym chłopakiem podejmują decyzję o urodzeniu dziecka. Wiąże się to z licznymi kłopotami. Młodzi nie mają ślubu ani mieszkania, nie mówiąc już o źródłach utrzymania. Rozpoczynają więc istną tułaczkę po rozmaitych urzędach, by osiągnąć upragnioną stabilizację. Wczesna ciąża dziewczyny pociąga za sobą kłopoty w szkole oraz zaostrza jej stosunki z ojcem. Pierwsza, naiwna i lekkomyślna miłość obydwojga bohaterów wystawiana jest na coraz cięższe próby, co skrupulatnie rejestruje kamera. Dzięki wrażliwości i talentowi Kieślowskiego widz nie ma jednak poczucia, że reżyser przekracza granice dobrego smaku i brutalnie wdziera się w prywatne życie bohaterów. Zamiast tego kreśli, przepełniony głębokim humanizmem, obraz miłości dwojga ludzi, która pod wpływem życiowych przeszkód krzepnie, stając się dla nich źródłem nadziei na przyszłość. 01:55 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - KOLOROWE ŚWIATY Magazyn historyczny, 22 min, Polska, 2020 Autor: Adam Sikorski Zazwyczaj naszym opowieściom towarzyszą, dobiegające z głębokiego tła, odgłosy wojny. Dziś jednak zajmiemy się nie destrukcją, a polską odmianą kreatywności, która zaowocowała takimi światowymi markami jak Cegielski w przemyśle ciężkim, PZL w lotnictwie czy PZInż w przemyśle zbrojeniowym. I gdyby to był sportowy ranking, to w tej klasyfikacji bardzo wysoko znalazłoby się niewielkie miasteczko Opoczno, które z czasem przestało być jedynie miejscem na mapie, a zaczęło symbolizować nową jakość życia, zamieniając szare wnętrza w kolorowe światy. W pierwszej kolejności odwiedzamy zatem Muzeum Regionalne w Opocznie. 02:20 MATKA 24H Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2012 Scenariusz i reżyseria: Marcin Janos Krawczyk Zdjęcia: Marcin Sauter, Michał Marczak, Marcin Kukielski, Karolina Krawczyk Pretekstem do opowiedzenia tej historii jest obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, który "wędruje" po rodzinach, od domu do domu, pozostając w każdym z nich przez 24 godziny. Osią filmu jest dom Justyny - osiemnastolatki, która po śmierci matki stara się o przejęcie praw nad osieroconym rodzeństwem. Obserwujemy ich codzienne życie, pełne napięcia, ale także nadziei, że los ich nie rozdzieli. Film jest próbą odpowiedzi na pytanie, czym jest wiara w kontekście tragedii życiowej, cierpienia i bezradności. Jest to także opowieść o polskiej wsi i jej tradycjach związanych z kultem świętego obrazu. 03:20 PIŁSUDSKI BRONISŁAW: ZESŁANIEC, ETNOGRAF, BOHATER Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2016 Reżyseria: Waldemar Czechowski Film o starszym bracie marszałka Piłsudskiego, Bronisławie. Urodził się 21 października 1866 roku w Zułowie na Litwie. Za udział w zamachu na cara zesłany na 15 lat katorgi na wyspę śmierci Sachalin.