TVP Dokument Sobota, 15.01.2022 06:00 DZIKA POLSKA - MÓJ PUSZCZAŃSKI DOM Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2008 Reżyseria: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Marzenna Nowakowska Tym razem ekipa "Dzikiej Polski" rusza z wizytą do Joanny Matysek - prawnuczki Wojciecha Kossaka, która uciekła z Krakowa do Puszczy Białowieskiej. Opowiada o życiu w sercu pierwotnej puszczy, spotkaniach z dzikimi zwierzętami, o ukochanych miejscach, ciekawych ludziach, miłości do koni oraz o Kossakówce (gnieździe rodzinnym Kossaków). Dlaczego uciekła z niej do puszczy? Będą też wspomnienia o jej relacjach z Simoną Kossak, o niej samej i o tym, co jej przekazała. 06:30 DZIKA POLSKA - MÓJ PRZYJACIEL KILLER Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2008 Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Marzenna Nowakowska Do niedawna znienawidzone jako konkurenci i wrogowie, dziś coraz częściej cieszące się popularnością i uznaniem, a nawet sympatią. Jastrzębie, sokoły, orły, sowy. bywają wręcz po kontuzjach poddawane rehabilitacji. Przy okazji rehabilitowani zostali też sokolnicy, bo ich metody układania ptaków drapieżnych do łowów okazały się nieocenione przy ratowaniu osobników kontuzjowanych lub odebranych łapiącym je w potrzaski hodowcom gołębi czy kur i zwracaniu szponiastym łowcom wolności. W tym odcinku przypatrzymy się rehabilitacji i wychowywaniu skrzydlatych drapieżników pod okiem fachowców. Naszymi gośćmi będą dr Andrzej Kruszewicz z Ptasiego Azylu w warszawskim zoo oraz Piotr Zadworny - sokolnik. 07:00 MAŁPI GANG - CZ. 2. DZIEDZICTWO ZAMIRA. (MONKEY THIEVES - III SERIA) Serial dokumentalny, 25 min, Niderlandy (Holandia), 2011 Środek lata w leżącym na północy Indii Dżajpurze. Temperatura dochodzi nawet do 47 siedmiu stopni Celsjusza. Młode samce Bipin, Yash i Tito są na etapie szukania partnerek. Na razie jednak muszą znaleźć pożywienie i wodę, omijając przy tym liczne niebezpieczeństwa. Wędrują po mieście, bo niedawno osiągnęły dojrzałość płciową i musiały poddać się bezwzględnym zasadom panującym wśród makaków: samiec gotowy do rozrodu, musi opuścić rodzinne stado. Trzy dni temu przywódca grupy Devdan przegonił całą trójkę. Żaden szanujący się samiec alfa nie będzie tolerował trzech dorastających konkurentów adorujących jego samice. W świątyni Galta tymczasem, niegdysiejszym domu trójki samców, wody jest pod dostatkiem. Legenda głosi, że tutejsze zbiorniki mają głębokość siedmiu słoni. Pielgrzymi wciąż dostarczają małpom pożywienie, toteż potężny przywódca miejscowej grupy, Zamir, może spokojnie rozkoszować się widokiem malców zażywających kąpieli w jednym z basenów. Ze szczególnym upodobaniem patrzy na bliźniaków Gangola i Ragina, których spłodził, kiedy był jeszcze wędrownym samcem. Jest jednak coś, co Zamira może martwić, jego partnerka - królowa Rani jest coraz bardziej apatyczna, a w końcu gdzieś znika 07:35 MAŁPI GANG - CZ. 3. KRÓLEWSKA REZYDENCJA. (MONKEY THIEVES - III SERIA) Serial dokumentalny, 25 min, Niderlandy (Holandia), 2011 Wczesny ranek w świątyni Galta w Dżajpurze. Zamir, przywódca miejscowego gangu, ma za sobą nieprzespaną noc. Jego partnerka, królowa Rani, ostatnio czuła się nie najlepiej. Przestała jeść i pić. W końcu zniknęła. O tej porze roku samice często wymykają się nocą w ustronne miejsce, by tam wydać na świat młode. Gdyby Rani urodziła teraz samicę, Esha, jej starsza córka, straciłaby status następczyni tronu. W społeczności makaków najmłodsza samica dziedziczy po matce przywództwo. Tymczasem w centrum Dżajpuru trójka młodych dorosłych samców: Bipin, Yash i Tito, wykluczonych z rodzinnego gangu, szuka lepszego życia. Chcą dołączyć do nowej grupy, w której mogłyby sprawdzić swoje umiejętności uwodzenia i być może założyć własne rodziny. Tym razem próbują szczęścia w ogrodach miejskiego pałacu. Pielgrzymi i przechodnie ofiarowują zwierzętom smakowite dary, składane w hołdzie małpiemu bogu Hanumanowi. Na targu, gdzie młode samce przebywały wcześniej, żyło im się bardzo wygodnie, ale pałacowy ogród byłby dla nich prawdziwym rajem, tym bardziej że niektóre z tutejszych samic wyglądają nad wyraz interesująco. Nawiązanie bliższej znajomości z tutejszymi samicami nie powinno stanowić problemu. Oby tylko nie pojawił się łapacz małp. 08:05 HISTORIA NIEZWYKŁEJ PRZYJAŹNI (WILD AND WOOLLY: AN ELEPHANT AND HIS SHEEP) Film dokumentalny, 52 min, Niderlandy (Holandia), 2011 W RPA działa Centrum Rehabilitacji Dzikich Zwierząt, gdzie pomaga się młodym i rannym zwierzętom powrócić do zdrowia i nabyć umiejętności niezbędnych do samodzielnego życia na wolności. Film opowiada historię osieroconego słonika imieniem Themba, który przebywał w Centrum przez półtora roku. Jego mama spadła z urwiska w rezerwacie Sanbona i osierociła sześciomiesięczne maleństwo. W tym wieku słonik nie miał szans na samodzielne przeżycie. Ocalał dzięki wyjątkowemu zaangażowaniu weterynarza doktora Johana Jouberta. W swej długoletniej praktyce doktor Joubert leczył wiele dzikich zwierząt, ale to maleńkie słoniątko okazało się nie lada wyzwaniem. Po stracie członka rodziny małe słoniątko może popaść w depresję, a jego stan psychiczny może spowodować, że nie będzie przyjmować pokarmu. Powinien jak najprędzej znaleźć sobie czworonożnego przyjaciela. W ośrodku nie było jednak drugiego małego słoniątka. Opiekunom malca poradzono, by sprowadzili do młodego baranka. Był to strzał w dziesiątkę. Baranek o imieniu Albert okazał się wspaniałym towarzyszem zabaw dla Themby. Zwierzaki natychmiast się zaprzyjaźniły i spędzały wspólnie cały czas. Albert sprawił, że Themba zaczął się lepiej rozwijać, żwawo się poruszał i przede wszystkim wrócił mu apetyt. Niestety, Themba nie dożył powrotu do swego rodzinnego stada. Zmarł na skręt kiszek i nikt w ośrodku nie był w stanie mu pomóc. A baranek Albert wciąż jest w ośrodku i pomaga osieroconym zwierzętom, które trafiają do tutejszej kliniki. Można powiedzieć, że pełni rolę najlepszego zwierzęcego terapeuty. 09:05 ZDUMIEWAJĄCE INDIE - CZ 5. SIEDEM SIÓSTR (WILDEST INDIA) Serial dokumentalny, 52 min, Niderlandy (Holandia), 2011 Reżyseria: Richard Kirby Serial o niezwykłej przyrodzie i cywilizacji Indii. W ostatnim odcinku ekipa filmowa wyrusza z kamerą do tajemniczej krainy znajdującej się z dala od cywilizacji. Siedem stanów położonych w północno - zachodnich Indiach należy do najsłabiej zbadanych obszarów naszej planety. Spotkamy tam łowców głów i tygrysy. Będziemy podziwiać niezdobyte szczyty i tonące we mgle potężne wodospady. Wyruszymy dziś w miejsce, gdzie wciąż rządzi przyroda, a człowiek może tylko się jej podporządkować. 10:10 JEDNOŚLADEM W HIMALAJE - ODC. 4 Z KATMANDU NAD OCEAN INDYJSKI (HIMALAYA CALLING - OVERLAND TO THE HIGHEST PASSES ON EARTH EP. 4 FROM KATHMANDU TO THE INDIAN OCEAN / HIMALAYA CALLING - AUF DEM LANDWEG ZU DEN HOCHSTEN PASSEN DER WELT) Serial dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2020 Reżyseria: Erik Peters Seria podróżnicza, 4 - odcinkowa, film drogi. Podróżnicy to motocykliści, którzy odkrywają monumentalne krajobrazy i magię obcych kultur. W ciągu sześciu miesięcy pokonują 28 000 kilometrów z Niemiec do Indii. Zwariowany pomysł? Piekielna przygoda? Być może. Erik i Alain ruszają w trasę pełną niespodzianek nawet dla najbardziej zatwardziałych motocyklistów. Przez Turcję, Kaukaz i dalej w kierunku Azji Środkowej, poprzez przestrzenie kazachskiego stepu aż po ośnieżone szczyty "dachu świata". Pogoda bywa gwałtowna i zmienna. Drogi wyboiste lub pełne chaosu w Indiach. 11:05 KLUBY PERYFERYJNE Reportaż, 34 min, Polska, 1978 Autor: Andrzej Szeląg Piłka nożna z miastem Krakowem związana jest od lat. Krakowskie kluby przechodziły swoje wzloty i upadki. Miały też duży wpływ na lokalną społeczność. Prezentacja dwóch krakowskich klubów: KS Podgórze oraz SKS Bronowianka. Rozmowy z działaczami i miłośnikami klubów. Historia, sukcesy i plany na dalsze funkcjonowanie klubów sportowych. 11:50 WIELKA ARCHITEKTURA (BIG TIME) Film dokumentalny, 90 min, Dania, 2017 Reżyseria i zdjęcia: Kaspar Astrup Schröder Przypominająca stok narciarski elektrownia, wieżowiec zaprojektowany w kształcie chińskiego znaku dla mieszkańców Szanghaju, dom Lego pomyślany jako zbudowane z klocków interaktywne centrum rozrywki czy nowe dwie wieże World Trade Center to tylko niektóre z oryginalnych projektów Bjarke Ingelsa, jednego z najciekawszych i najbardziej oryginalnych architektów naszych czasów, okrzykniętego w 2011 roku przez The Wall Street Journal Innowatorem Roku w dziedzinie architektury. Uhonorowany wieloma prestiżowymi nagrodami czterdziestoparoletni Ingels, szef biura architektonicznego Bjarke Ingels Group, traktuje architekturę jak pragmatyczną utopijną sztukę, która stawia sobie za cel stworzenie doskonałych miejsc ze społecznego, ekonomicznego i ekologicznego punktu widzenia. Znany jest z budynków, które sprzeciwiają się zarówno tradycyjnym konwencjom architektonicznym, jak i przestrzennym wymiarom. Jego nowatorskie projekty oparte na idei zrównoważonego rozwoju zdobyły duże uznanie na całym świecie. 13:25 WOLIŃSKI PARK NARODOWY Film dokumentalny, 43 min, Polska, 2004 Scenariusz, reżyseria i zdjęcia: Jerzy Bezkowski Muzyka: Bogumiła Kłopotowska Film przedstawia przyrodę Wolińskiego Parku Narodowego - florę i faunę ze szczególnym uwzględnieniem bogactwa awifauny. Omawia zagrożenia wynikające z masowego napływu turystów, związany z tym rozwój bazy turystycznej i rekreacyjnej na terenie całej wyspy Wolin oraz prowadzonej przez władze parku polityki ochrony tutejszych zasobów przyrodniczych. 14:15 MACIERZYŃSTWO W ŚWIECIE ZWIERZĄT - ODC. 3 KROK W DOROSŁOŚĆ (ANIMAL MUMS. GROWING UP) Cykl dokumentalny, 45 min, Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Alice Keens - Soper Serial BBC Worldwide prezentuje matki i macierzyństwo w świecie zwierząt. Matki to najbardziej niezwykłe istoty na ziemi, niezastąpione w życiu każdego z nas. Wśród zwierząt odgrywają równie wyjątkową rolę. Przed nami opowieść o najsilniejszej więzi w świecie przyrody. Od narodzin młodych do osiągnięcia przez nie samodzielności. Poznamy najbardziej niesamowite matki w świecie zwierząt. W poprzednich filmach obserwowaliśmy, jak matki radzą sobie z przyjściem dziecka na świat, a potem z jego wczesnym okresem dorastania. Tym razem zobaczymy, jak uczą młode na własnym przykładzie, jak przekazują swoją wiedzę i jakie wyznaczają standardy zachowań. Poznamy ich sekrety zdobywania pożywienia nad i pod ziemią. Zobaczymy, jak przygotowują potomstwo do opuszczenia rodzinnego gniazda bądź podążania ze stadem. Przyjrzeliśmy się najbardziej niezwykłej więzi w świecie przyrody. Matki karmią, chronią i uczą swoje potomstwo. Kiedy samodzielne już młode ruszają w świat nad i pod ziemią, w oceanach i na niebie, one są dumne z efektu swojej pracy. 15:10 CHIŃSKI NOWY ROK - NAJWIĘKSZE ŚWIĘTO ŚWIATA ODC. 3 (CHINESE NEW YEAR - THE GREATEST CELEBRATION ON EARTH - EP. 3) Film dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: Sarah Sarkhel Trzyczęściowy dokument opowiadający o Chińskim Nowym Roku - jednym z największych wydarzeń na świecie. Każdego roku jedna szósta ludności świata podróżuje do domów, aby świętować z rodzinami. To największa sezonowa migracja ludności. Zobaczymy, jak Chińczycy obchodzą najważniejsze święto w roku; opowiemy o jego roli w bogatej, chińskiej kulturze; prześledzimy przygotowania do uroczystości oraz ich przebieg. 16:15 ŻYWNOŚĆ JUTRA - ODC. 2 (TOMORROW'S FOOD) Serial dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Helen Thomas Dokumentalna opowieść o jedzeniu. Właściwie ukazuje inspirującą przyszłość jedzenia. Dzięki niesamowitym innowacjom i oszałamiającym wynalazkom z całego świata, które wkrótce znajdą się na wyciągnięcie ręki - od przyszłościowych farm, których uprawy nigdy nie ujrzą światła dziennego, po galerie supermarketów i restauracje z robotami, komputery mogą dać nam zupełnie nowe doznania smakowe; gdzie nasz burger najprawdopodobniej pochodzi z szalki Petriego lub farmy owadów niż z pola i gdzie druk 3D może zmienić sposób, w jaki gotujemy. Ta otwierająca oczy seria zmieni sposób, w jaki myślimy o żywności, którą uprawiamy, kupujemy i jemy - teraz i w przyszłości. W drugim odcinku tej serii złożymy wizytę w Ocado, największym na Wyspach Brytyjskich hipermarkecie internetowym. Roboty i 25 kilometrów przenośników rolkowych. Tak będą wyglądały zakupy w przyszłości. Brytyjczycy kochają jedzenie, ale żywność wciąż się zmienia. Jakie nowe towary znajdziemy na sklepowych półkach? Zmienia się także nasz sposób myślenia o żywności. Wraz z grupą ekspertów odkryjemy niezwykły świat niepozornych posiłków. Angela Hartnett, szefowa kuchni z gwiazdką Michelina, przetestuje robota kuchennego. Chris Bavin, znawca warzyw i owoców, przedstawi australijski pomysł na farmę przyszłości. Plantacja pomidorów za dnia, po zmroku klub nocny. W Japonii doktor Shini Somara przekona się, czy komputer wesprze silną wolę w walce o zachowanie diety. Sprawdzimy też, jak nauka pomaga w walce z fałszerzami żywności. 17:10 SIMON REEVE I ŚWIĘTE RZEKI - ŚWIĘTE RZEKI CZ. 1 NIL (SIMON REEVE'S SACRED RIVERS) Cykl dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2014 Reżyseria: Mike Smith Historia przygód i dziennik podróży Simona Reeve, który bada trzy główne rzeki świata: Nil, Jangcy i Ganges. Poprzez historie ludzi, którzy żyją wzdłuż tych wielkich dróg wodnych, odkrywa ich ogromny wpływ i ujawnia, jak jednoczą i dzielą niektóre z najbardziej niezwykłych części świata. Pełen cudów i zapierających dech w piersiach krajobrazów, kolorów, niezwykły spektakl i nieoczekiwane spotkania. Pierwsza część to podróż od wyżyn Etiopii i miejsca uważanego przez wielu za źródło Nilu Błękitnego. Niewiele rzek działa na wyobraźnię tak jak Nil. Przez tysiąclecia jego źródło było owiane tajemnicą. Znali je tylko okoliczni mieszkańcy. Poszukiwacze źródła Nilu zapuszczali się w głąb Afryki; wielu nigdy nie powróciło. Ten strumień z czasem stanie się Nilem Błękitnym, który połączy się z Nilem Białym. Razem stworzą potężną rzekę Nil. Simon będzie podążał od Etiopii, przez pustynię Sudanu i dalej, przez Egipt do Morza Śródziemnego. Zobaczymy, jak ta życiodajna rzeka ukształtowała niektóre z naszych najwcześniejszych cywilizacji i wpłynęła na niektóre z naszych największych religii. Ale wraz ze wzrostem populacji wzdłuż jego brzegów, kraje wzdłuż Nilu domagają się coraz większej ilości świętej wody, a to zagraża stabilności całego regionu. 18:05 TOMEK NA GRANICACH... RZECZYPOSPOLITEJ Cykl reportaży, 23 min, Polska, 2021 Reporterska opowieść o tym, co dzisiaj pozostało z dziedzictwa i kultury II Rzeczypospolitej. Nie tylko tego materialnego, ale przede wszystkim mentalnego. Kraju wyrosłego na pograniczu Zachodu i Wschodu, gdzie od wieków ścierały się wpływy wielkich mocarstw, etniczne namiętności, trwały religijne waśnie. Kraju, który z trudem próbował łączyć ten kipiący kocioł w jeden polityczny i cywilizacyjny organizm. 18:40 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.III - ODC. 33 JAK SMAKUJĄ KRESY? Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2016 Scenariusz i reżyseria: Radosław Kotarski Skoro pierogi ruskie nie pochodzą z Rosji, to skąd się wzięła ich nazwa? Czym różni się barszcz ukraiński od swojej polskiej wersji? Radek Kotarski przemierza pola, restauracje i targi Ukrainy. Szuka odpowiedzi na pytanie, dlaczego o tym rejonie mówiono spichlerz Europy. Razem ze swoimi przewodnikami po kresowych smakach przygotowuje potrawy w profesjonalnej restauracji, na polu i w zwykłym domu. Pokaże też, ile słodyczy znajdziemy w połączeniu ogórków i miodu. 19:10 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 93 ŻYWE MUZEUM PIERNIKA W TORUNIU Magazyn, 21 min, Polska, 2018 Scenariusz i reżyseria: Agnieszka Grabarska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Kolejnym miejscem na szlaku podróży po Polsce jest Toruń, jedno z najstarszych polskich miast. Jest położony nad Wisłą, wzdłuż której rozciągają się urokliwe Bulwary Filadelfijskie. Na pierwszym miejscu skojarzeń turystów z Toruniem pozostaje Mikołaj Kopernik. Wychowany w Toruniu astronom, dorastał wśród typowych, niezmiennie kultowych wypieków kulinarnych tego miasta - pierników. Tradycja wypieku ciastek z miodem i przyprawami sięga tu drugiej połowy XIV wieku - pierwsze wzmianki o toruńskich piernikach pochodzą z około 1380 roku. Ich spopularyzowaniu sprzyjało położenie miasta - żyzna Ziemia Chełmińska i Kujawy zapewniały stały dopływ dobrej mąki, a wysoko rozwinięta hodowla pszczół dostarczała duże ilości dobrej jakości składnika. O korzenne przyprawy było łatwo z racji położenia na szlaku handlowym łączącym Lwów z Gdańskiem. Do wyrobu pierników ściągano przyprawy z całego świata, a gotowe wypieki wędrowały w drugą stronę, docierając w wiele zakątków globu. Dziś kultowe toruńskie specjały sławi Żywe Muzeum Piernika - miejsce, do którego dociera się prawie z zamkniętymi oczami, bo już z daleka czuć wabiący zapach wypiekanych tutaj smakołyków. Można się tu przenieść się w czasie i zostać czeladnikiem cukierniczej manufaktury. Żywe Muzeum Piernika w 2017 roku zostało nagrodzone w konkursie na najlepszy Produkt Turystyczny Certyfikat Polskiej Organizacji Turystycznej. 19:45 SZKOŁA BEZ TABLIC Film dokumentalny, 9 min, Polska, 1961 Reżyseria: Andrzej Trzos Film dokumentalny opowiadający o nauce w podstawowej szkole muzycznej dla niewidomych dzieci. Bohaterowie nie tylko uczą się zapisu nutowego czy gry na instrumentach, ale przez dotyk, zapach i dźwięk poznają też świat przyrody. Etiuda Szkoły Filmowej. 19:55 DOKTORAT Z FUNKCJI RÓŻNICZKOWYCH Film dokumentalny, 7 min, Polska, 1979 Reżyseria: Jacek Kulczycki Film dokumentalny o niewidomym doktorancie matematyki. Dowiadujemy się, jak wygląda jego życie na uczelni i poza nią. Etiuda Szkoły Filmowej. 20:10 MYSTIFY: MICHAEL HUTCHENCE (MYSTIFY: MICHAEL HUTCHENCE) Film dokumentalny, 97 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Richard Lowenstein Zdjęcia: Andrew De Groot Muzyka: Warren Ellis Kiedy wchodził na scenę, dokonywała się w nim niesamowita przemiana. Z nieśmiałego i niepewnego siebie faceta stawał się bogiem rocka. Michael Hutchence (1960 - 1997), wokalista i autor tekstów australijskiej grupy INXS, był mieszanką sprzeczności. Seksualnie magnetyczny gwiazdor, który uwodził najbardziej pożądane kobiety świata i łagodna, poetycka dusza. Nieokiełznane zwierzę sceniczne i zamykający się we własnym kokonie samotnik. Magnetyczny, długo oczekiwany dokument o muzyku nakręcił twórca wielu teledysków INXS i kultowego filmu "Psy w kosmosie" (1986), w którym zagrał Hutchence. Dotarł do niepublikowanych archiwalnych nagrań, rozmawiał z przyjaciółmi, rodziną, kochankami i współpracownikami Hutchence’a. Nakreślił niezwykle intymny portret artysty od skomplikowanych czasów dzieciństwa, aż po szczyt sławy i związane z nim problemy z narkotykami, uszkodzeniem mózgu i niekończącą się walką o pojednanie z samym sobą. 22:00 WIĘZI Film dokumentalny, 18 min, Polska, 2016 Scenariusz i reżyseria: Zofia Kowalewska Zdjęcia: Weronika Bilska Muzyka: Krzysztof Ridan, Julia Goreczky - Torhan Barbara i Zdzisław są małżeństwem z 45 - letnim stażem. Osiem lat temu Zdzisław zostawił Barbarę i zamieszkał z kochanką. Niedawno zdecydował się wrócić do żony. Barbara przyjęła go z powrotem. Powrót do wspólnego życia w jednym mieszkaniu okazuje się jednak dla małżeństwa trudny. Zdzisław proponuje zorganizowanie jubileuszu ich związku. (filmpolski.pl) 22:30 PROJEKT NIM (PROJECT NIM) Film dokumentalny, 99 min, Wielka Brytania, 2011 Scenariusz i reżyseria: James Marsh Zdjęcia: Michael Simmonds Muzyka: Dickon Hinchliffe Listopad 1973 roku, ośrodek badawczy ssaków naczelnych w Oklahomie. Matka nowo narodzonego szympansa dostaje zastrzyk usypiający, a Nim jako szympansi noworodek zostaje jej brutalnie odebrany. Wszystko po to, by przeprowadzić eksperyment i przekonać się, czy szympans wychowany od urodzenia przez ludzi stanie się człowiekiem. Ta historia pokazuje prawdę nie o szympansach, ale o człowieku, który za wszelką cenę chce eksperymentować i osiągać sukces kosztem innych. Szympans trafia więc do ludzkiej rodziny, jest karmiony piersią przez kobietę i nosi ubrania takie jak jej synek. Przybraną matką jest młoda absolwentka psychologii, która ma troje własnych dzieci. Na początku eksperyment wyglądał obiecująco. Nim nauczył się wielu gestów, jednak nigdy nie opanował mowy. Bardzo związał się emocjonalnie ze swoimi nauczycielami i swoją ludzką rodziną. Eksperyment w rezultacie się nie udał, Nim stał się niepotrzebny i został zamknięty w klatce i sprzedany na eksperymenty medyczne. Cudem uratowany, wykupiony przez fundację działającą na rzecz zwierząt resztę życia spędził na ranczu Black Beauty Ranch. Jedyną jego rozrywką było oglądanie telewizji, ale znerwicowany rozbijał kolejne telewizory. Zmarł w wieku 26 lat na atak serca. Rekonstruując przebieg eksperymentu, reżyser przedstawił wyjątkową podróż Nima do świata ludzi, wpływ, jaki wywarła na opiekunach i nauczycielach znajomość z szympansem, a wreszcie bezduszność systemu, który nie potrafił przyjąć odpowiedzialności za rezultaty nieudanych badań. Film o życiu Nima nakręcono w 2011r. Był prezentowany na licznych festiwalach i przeglądach. Zdobył m.in. nagrodę reżyserską w kategorii World Cinema Doc na festiwalu Sundance. 00:20 DROGA DO WOLNOŚCI Film dokumentalny, 56 min, Polska, 2020 Reżyseria: Dawid Sawicki To wielowymiarowy i wielowątkowy film dokumentalny opowiadający o podstawowej i najważniejszej wartości w życiu każdego człowieka, jaką jest wolność. Tę wolność w filmie odnosimy przede wszystkim do problemu narkomanii i narkomanów, ale opowiadamy o niej również w szerszej perspektywie, która doprowadzi nas właśnie do wątku związanego z narkotykami. 01:20 NIEZNANA BIAŁORUŚ. - ARCHIMANDRYTA Архімандрыт (Archimandryta), д/ф Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2012 Scenariusz i reżyseria: Jerzy Kalina Zdjęcia: Roman Wasiluk, Krzysztof Łętowski, Sławomir Romaniuk, Arnold Maculewicz Archimandryta Gabriel, prawosławny mnich z województwa podlaskiego w Polsce, jest założycielem i jedynym mieszkańcem pustelni w uroczysku Kudak nad rzeką Narew. Przez pierwszych kilka lat mieszkał tam i modlił się w barakowozie, bez prądu, bieżącej wody i dostępu do świata zewnętrznego. Po pięciu latach, dzięki pomocy prawosławnych mieszkańców okolicznych wsi, na uroczysku stanęła drewniana cerkiew, dom przeznaczony dla mnichów oraz zabudowania gospodarcze. Pielgrzymów przyciąga niezwykła osobowość archimandryty Gabriela: z każdym potrafi znaleźć wspólny język, udziela porad duchowych, leczy ziołami, hoduje pszczoły. Gdy trzeba, zakasuje rękawy i razem z innymi buduje pustelnię. Największą troską archimandryty jest znalezienie sobie następcy. Kolejni kandydaci na mnichów nie wytrzymują jednak w pustelni długo. Brakuje im dostępu do cywilizacji, wygód i kontaktu z rówieśnikami. 02:25 RZECZPOSPOLITA ZAKOPIAŃSKA Film dokumentalny, 46 min, Polska, 2018 Reżyseria: Jarosław Migoń, Piotr Jaworski Scenariusz: Piotr Jaworski Zdjęcia: Jarosław Migoń Muzyka: Marcin Gałażyn W październiku 1918 roku w kurorcie pod Giewontem powstała Rada Narodowa, która oficjalnie przejęła władzę nad wojskiem, policją i urzędami w Zakopanem. Stała się ona jednym z pierwszych zaczątków niepodległej Polski. Film dokumentalny "Rzeczpospolita Zakopiańska" opowiada o jej powstaniu. Prezydentem Rady na dwa tygodnie został Stefan Żeromski - pisarz i społecznik. 16 listopada Rada została rozwiązana, a władzę przejęły organy nowo tworzącego się polskiego rządu. Film przedstawia również relację łączącą Józefa Piłsudskiego ze Stefanem Żeromskim, a także burzliwe tło walk o niepodległą Polskę i ewolucję wielu koncepcji, ideologii i związków politycznych. W tym decydującym momencie i wobec dziejowej szansy wszystkie stronnictwa i partie potrafiły zjednoczyć siły, dla dobra Rzeczypospolitej. Film jest bogato ilustrowany niepublikowanymi fragmentami filmów, fotografiami ilustrującymi wydarzenia i przedstawiającymi bohaterów tamtych czasów. Zostały one ożywione za pomocą komputerowych technik graficznych i animacji. Duże fragmenty to inscenizacje w wykonaniu aktorów Teatru Witkacego. Film powstał z inspiracji śp. Wojtka Mroza. Przybliża piękną kartę z dziejów Zakopanego, mało znaną i bez wątpienia wartą opowiedzenia. W filmie nie występują żyjące postaci. Posłuchamy jednak znanych z kart historii, będą to: Stefan Żeromski, Stanisław Witkiewicz, Józef Piłsudski, Medard Kozłowski, Władysław Leopold Jaworski, Jan Kasprowicz, Andrzej Strug, Ludwik Solski, Kazimierz Sichulski, Jadwiga Jakimowiczowa, por. Bolesław Wieniawa - Długoszowski, Kazimierz Dłuski, Bartus Obrochta, Franciszek Pawlica, major Mariusz Zaruski, Wincenty Szymborski, Bolesław Roja, kpt. Marian Bolesławicz, por. Antoni Stawarz, Wincenty Witos, por. Jerzy Lgocki, ks. Jan Humpola, Wojciech Brzega, dr Jan Bednarski, Ignacy Daszyński.