TVP Historia                         Niedziela, 16.01.2022


Zmiany z dnia 29.12.2021
w stosunku do raportu z dnia 22.12.2021

(dodano pozycję programową)
10:40 PRZESTRZEŃ PAMIĘCI - MUZEUM PAMIĘCI SYBIRU W BIAŁYMSTOKU

Magazyn, 25 min, Polska, 2021

Syberia to nie tylko nazwa geograficzna. To także doświadczenie cierpienia wielu pokoleń Polaków, które głęboko wrosło w naszą 
historię. To miejsce zsyłki. Jako pierwsi na Syberię trafili jeńcy wojenni wzięci do niewoli podczas wojen Stefana Batorego z Iwanem IV 
Groźnym, prowadzonych z Moskwą na początku XVII wieku. Na Syberię zostało zesłanych co najmniej pięć tysięcy konfederatów 
barskich. Ich los podzielili później uczestnicy insurekcji kościuszkowskiej. Na Sybir władze carski pognały około półtora tysiąca uczestników
powstania listopadowego. Zsyłka była metodą karania "polskich buntowników". Taki los spotkał około 40 tys. pojmanych powstańców 
styczniowych, a później uczestników rewolucji 1905 roku i wszystkich, którzy aż do wybuchu wielkiej wojny w 1914 roku walczyli 
o odzyskanie niepodległości i wyrwanie się spod dominacji rosyjskiej. 
Związek Sowiecki traktował Syberię jako miejsce pozbycia się politycznych przeciwników. Zanim jednak tak się stało, czerpał korzyści 
z niewolniczej pracy osadzonych tu więźniów. Tu wywożono Polaków w ramach tzw. "operacji polskiej" przeprowadzonej w Związku 
Sowieckim w latach 1937 - 1938. Tu trafiali obywatele polscy po agresji sowieckiej na Polskę w 1939 roku, w czterech deportacjach, 
a także po zakończeniu II wojny światowej. To tym pokoleniom Polaków dedykowane jest Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku.