TVP Historia Czwartek, 03.02.2022 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 3 LUTEGO Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1953 - została wydana książka J. Y. Cousteau o badaniu podwodnym mórz i oceanów; 1958 - powstanie Beneluksu; 1982 - sąd Marynarki Wojennej skazał za druk ulotek na długoletnie więzienie kilka osób; 1986 - Jan Paweł ll u Matki Teresy; 07:00 TAJEMNICA TWIERDZY SZYFRÓW - ODC. 9/13 Serial wojenny, sensacyjny, 44 min, Polska, 2007 Reżyseria: Adek Drabiński Scenariusz na podstawie własnej książki: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Waldemar Szmidt Muzyka: Stanisław Syrewicz Aktorzy: Paweł Małaszyński, Jan Frycz, Borys Szyc, Paweł Deląg, Piotr Grabowski, Karolina Gruszka, Anna Dereszowska, Cezary Żak, Jan Wieczorkowski, Marcin Dorociński Do polskiego ośrodka cichociemnych w Szkocji, gdzie zajęcia prowadzi doświadczony oficer Afgan, przyjeżdża Anglik kpt. Wood. Poszukuje najlepszych komandosów do udziału w misji dotarcia do Czochy. W zamku Jorg widzi przez okno, jak Globcke przywozi Natalię. Dochodzi do starcia, ale Jorg, pamiętając o swojej misji, powstrzymuje się od ataku. Globcke zapewnia, że Natalii nic się złego nie stanie, bo dziewczyna jest jego zakładniczką. Wkrótce Jorgowi udaje się uruchomić "Aparat", lecz zataja ten fakt. Jedynie profesor Kunze orientuje się, że Jorg odnalazł depeszę w archiwum, ale wie, że wojna się kończy i wszelkie działania kryptologów nie mają już większego sensu. W Czechach kmdr. Compaigne skłania dowódcę korpusu gen. Huebnera, by oddał się do dyspozycji oddziału pancernego, który będzie eskortował grupę komandosów w okolice zamku Czocha. W ten sposób komandosi mogą uniknąć niepotrzebnego starcia z przypadkowo napotkanym oddziałem niemieckim, który na pewno nie odważy się zaatakować dużego oddziału US Army. W hoteliku w miejscowości Nejdek spotykają się komandosi. Okazuje się, że Afgan i Czerny walczyli razem zrzucani na spadochronach w różnych krajach okupowanej Europy. Compaigne przedstawia plan akcji: mają przez jezioro dostać się do tajnego wejścia do zamku, o którym powiadomił Jorg. W zamku rozpoczynają się przygotowania do ewakuacji. Również Anna Maria musi wyjechać. Żegna się z Jorgiem, licząc, że spotkają się wkrótce po zakończeniu wojny. Jorg nie ma odwagi powiedzieć jej, że kocha Natalię. Globcke przedstawia Jorgowi swój plan: Natalia i Anna Marią są zakładniczkami, które zostaną zwolnione, gdy Jorg wypełni to, czego oczekuje od niego Globcke. Plan Globckego wciąż jednak pozostaje tajemnicą. 07:50 W KOTLE HISTORII - ODC. NIE TYLKO SAMOSIERRA. CESARSKIE MENU. Magazyn, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Jerzy Grabowski Scenariusz: Łukasz Modelski Wykonawcy: Łukasz Modelski (prowadzący) W kolejnym odcinku programu staramy się zrekonstruować to, co po zwycięskiej bitwie szarży trzeciego szwadronu 1. Pułku Szwoleżerów Gwardii Cesarskiej mógł zjeść Napoleon, Wiadomo, że Napoleon jadł bardzo szybko i nie przywiązywał wagi do tego, co je. Miewał jednak swoje ulubione dania. Należały do nich m.in. napoleońskie tymbaliki makaronowe i tę odtwarzamy w naszym programie. Nie wiemy dokładnie, co jadł Napoleon pod Samosierrą, wiemy natomiast, co jadł osiem lat wcześniej po bitwie pod Marengą. Był to oczywiście kurczak Marengo i kurczak Marengo jest kolejną potrawą w tym odcinku. 08:30 HISTORIA POLSKI - ŻYCIE PO ŻYCIU NUMERU 5308 Reportaż, 29 min, Polska, 2007 Autor: Grzegorz Łubczyk Niewielu rozstrzeliwanym udało się przeżyć zbiorową egzekucję. Tym wyjątkowym szczęśliwcem jest Edward Kozik, dziś mieszkaniec francuskiego Roubaix, Polak, który w czasie wojny z Małopolski trafił do hitlerowskiego obozu w czeskich Sudetach. Tam otrzymał ewidencyjny numer 5308. To cudowne ocalenie stało się początkiem jego drugiego, nowego życia. Pod osłoną nocy, z dziurą w głowie, spomiędzy martwych kolegów wygrzebał się jakby inny człowiek. Dzięki mężnej postawie i jego późniejszym czynom w roli lekarza amatora gehennę upodlenia w niemieckim obozie przeżyło około 100 współwięźniów. Po zakończeniu wojny wstąpił w szeregi Armii Polskiej na Zachodzie. Mimo wojskowej demobilizacji, był jednym z tych, którzy przez lata czekali na sygnał do wyzwalania Polski spod radzieckiego panowania. We Francji zdał maturę, rozpoczął studia, które przerwał, by pójść przez życie jako specjalista wielu zawodów. Stał się aktywnym działaczem organizacji polonijnych, zdobył też zaufanie Francuzów, wchodząc do kilku miejscowych organów samorządowych w północnej Francji w regionie Lille. Jest sprawnym organizatorem licznych akcji polonijnych. Za swój największy sukces uznaje doprowadzenie do referendum, w efekcie którego język polski uznany został przez francuskie władze oświatowe za oficjalny na świadectwie maturalnym. Ma piękną kartę z okresu "Solidarności". M.in. w czasie stanu wojennego przez kilka lat regularnie uczył języka francuskiego przybyłych z naszego kraju rodaków. To on zorganizował dużej wartości pomoc dla powodzian w Polsce w 1997 r. Ma na swoim koncie autorstwo kilkunastu wystaw promujących i szerzących wśród Francuzów wiedzę o Polsce i Polakach. Na te tematy wygłosił już dziesiątki wykładów i referatów, czyni to zresztą nadal. Napisał też kilka książek o tematyce polskiej i polonijnej, które we Francji rozeszły się w nakładzie kilkudziesięciu tysięcy egzemplarzy. 09:10 KOMEDA, KOMEDA Film dokumentalny, 70 min, Polska, 2012 Reżyseria: Natasza Ziółkowska - Kurczuk, Marek Hendrykowski Film dokumentalny "Komeda, Komeda" poświęcony jest wybitnemu twórcy muzyki jazzowej Krzysztofowi "Komedzie" Trzcińskiemu. Film ukazuje genialnego kompozytora, łącząc go z obrazem miasta, z którego artysta i które ukształtowało jego wrażliwość oraz muzyczną wyobraźnię. 10:35 SENSACJE XX WIEKU - DECYDUJĄCA BITWA CZ. 1 Kameralne i studyjne (widowisko), 46 min, Polska, 2003 Reżyseria: Adek Drabiński Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Waldek Szmidt Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) O świcie 6 czerwca 1944 r. major Werner Pluskat z 352. Dywizji Piechoty przyszedł do bunkra obserwacyjnego w pobliżu Arromanche w Normandii i przez kilka minut lustrował przez lornetkę morze. Nie dostrzegł niczego niepokojącego, żadnej oznaki aktywności nieprzyjaciela. Nie zdziwiło go to, pogoda była bardzo zła, wiał silny wiatr, fale dochodziły do dwóch metrów wysokości. W takich warunkach byłoby dziwne, gdyby nieprzyjaciel zechciał wysyłać do brzegu niewielkie jednostki desantowe. Być może w ogóle nie wierzył, że Amerykanie i Anglicy zdecydują się dokonać inwazji na francuskie wybrzeże, gdzie od lat budowano barierę nie do pokonania, Wał Atlantycki. 11:30 ŻYWOT SARMACKI - EDUKACJA ODC. 5 Dysk./wywiad/debata, 13 min, Polska, 2020 Reżyseria: Agnieszka Żmijewska Scenariusz: Krzysztof Koehler, Agnieszka Żmijewska Wykonawcy: Krzysztof Koehler (prowadzący) W tym odcinku prof. Krzysztof Koehler - poeta, historyk literatury, krytyk literacki, przybliży tajniki XVI i XVII - wiecznej edukacji szlacheckiej, która miała ogromny wpływ na kształtowanie obyczajowości i polityki polskiego państwa. Przewodnikiem po edukacyjnym systemie czasów sarmatyzmu będą dzieła literackie z epoki. Zgodnie z radami Mikołaja Reja szlachcic zaczynał naukę w domu, pod okiem rodziców i preceptora. Na tym etapie najważniejsze było wpajanie cnót i obyczajów, ale też umiejętności choćby konnej jazdy, zachowania w towarzystwie, podstaw pisania i czytania. Kiedy szlachcic kończył mniej więcej 9 lat, rozpoczynał edukację poza domem. Normą było, szczególnie w wieku XVII, że odbywała się ona w szkołach jezuickich, które pojawiły się w Polsce w 1564 roku i wkrótce jezuici stali się właściwie monopolistami w dziedzinie nauczania. Uczeń, który kończył taką szkołę, znał łacinę, trochę grekę, antyczną literaturę, miał wiedzę z zakresu historii Polski i geografii. Nieobowiązkowo uczono niemieckiego i ruskiego, wykładano też dialektykę, fizykę, i filozofię. Młodzieniec szkolił się też w sztuce retoryki, a także występował w jezuickim teatrze szkolnym, który był ważnym elementem jezuickiej edukacji. Protestanci mieli swoje szkoły: luterańskie w Toruniu, Elblągu i Gdańsku, kalwińską w Pińczowie oraz ariańską w Rakowie. Uczono w nich matematyki, filologii i teologii. O tym dlaczego w owym czasie stawiano na edukację i to edukację praktyczną, przypomną teksty Jana Kochanowskiego, Mikołaja Sępa Szarzyńskiego i Andrzeja Frycza - Modrzewskiego. 11:50 OSIECKA - ODC. 1 Serial biograficzny, 44 min, Polska, 2020 Reżyseria: Robert Gliński Scenariusz: Henryka Królikowska, Maciej Karpiński Aktorzy: Eliza Rycembel, Maria Pakulnis, Wiktoria Gorodeckaja, Jan Frycz, Maciej Łączyński, Ignacy Liss, Aleksandra Bernatek, Viktoria Zmysłowska, Magdalena Smalara, Karolina Bruchnicka, Daniel Namiotko, Alona Szostak, Magdalena Mirek, Piotr Tołoczko, Monika Klarman Nastoletnia Agnieszka Osiecka wraz z ojcem Wiktorem, celebrują urodziny mamy Marii. W prezencie Maria dostaje od męża czerwone pantofle z puszkiem. Nad ranem Wiktor Osiecki znika z domu. Zaniepokojone Agnieszka i Maria idą na milicję zgłosić jego zaginięcie. Młoda poetka szuka ojca u artystki - Józefiny Pellegri. Zauważa na jej stopach czerwone pantofle takie same, jakie dostała Maria... 12:50 WYNALAZKI, KTÓRE ZMIENIŁY ŚWIAT - TELESKOP. ODC. 1/6 (REVOLUTIONS: THE IDEAS THAT CHANGED THE WORLD) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Stephen Mizelos Samochód. Samolot. Smartfon. Rakieta. Robot. Teleskop. Uznajemy te urządzenia za coś oczywistego, ale każde z nich jest szczytem ludzkich osiągnięć, a jego historia sięga daleko w przeszłość. Powstawały latami, często w wyniku zaskakujących przypadków albo dzięki wielkim przełomowym odkryciom, a nawet cudom. Kosztowały lata walki i poświęcenia zdeterminowanych jednostek. Każdy z nich zrodził się, aby zaspokoić podstawowe ludzkie potrzeby i zrealizować odwieczne marzenia człowieka: potrzebę komunikacji, pragnienie odnalezienia naszego miejsca we wszechświecie czy potrzeby odkrywania i podróżowania. Ta seria to podróż przez historię człowieka, opowiedziana z perspektywy tych sześciu technologicznych cudów. Ujawnia, jak nauka, wynalazczość, często przypadek rozwijały się i uzupełniały, w wyniku czego zmieniły świat na zawsze, ale i ukształtowały współczesnego człowieka. 15:00 PROWANSJA 1944. FRANCUSKI DESANT (PROVENCE, AUGUST 1944: THE OTHER D - DAY) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2014 Pod koniec 1943 i na początku 1944 roku alianci postanowili przeprowadzić podwójną inwazję na północy i południu Francji. Najpierw przeprowadzili operację Overlord w Normandii 6 czerwca 1944 r. , a następnie operację Dragoon w Prowansji 15 sierpnia 1944 roku. Film opowiada o tym drugim desancie. Uczestniczyły w nim wojska amerykańskie, francuskie, brytyjskie oraz kanadyjskie. Lądowanie odbyło się na odcinku wybrzeża między Cannes a Tulonem i zakończyło się sukcesem aliantów. Po zdobyciu bez większego oporu plaż, alianci ruszyli na północ, zachód i wschód, m.in. wyzwalając 28 sierpnia Marsylię. 16:00 SPÓR O HISTORIĘ - KMIECIE POLSCY Dysk./wywiad/debata, 31 min, Polska, 2019 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska Wykonawcy: Tomasz Muller (prowadzący) Chłopi pańszczyźniani to symbol nędzy, opresji i najniższej warstwy społecznej. Czy sytuacja chłopów zawsze była tak trudna? Jak doszło do utraty niezależności przez warstwę ludzi żyjących z uprawy roli? Kiedy i w jaki sposób wolni kmiecie stracili wolność i niezależność ekonomiczną? Kmieć, czyli kto? Nie oznaczał dawniej, tak jak dziś chłopa, a utworzony został z szeroko rozpowszechnionego w wiekach średnich łac. słowa comes, comites. Króla czy księcia miała otaczać starszyzna comite, więc w wyrazie tym mieściło się pojęcie każdej starszyzny dygnitarskiej. W czasach, gdy nie było folwarków, a więc i szlachty folwarcznej, a tylko rycerstwo drużyn książęcych, z którego potem wyrosła szlachta przez nadanie ziemi, "kmieciami" zaczęto nazywać starszyznę wiejską, rolniczą i ziemiańską. To pojęcia starszeństwa określanego tym wyrazem słychać w pieśni Bogarodzica - "Adamie, ty Boży kmieciu, Ty siedzisz u Boga w wiecu". Wyraz "chłop" odpowiada w pierwotnym znaczeniu ściśle łac. vir, homo, stąd "chłopi" oznaczało tyle samo, co homines w łacinie średniowiecznej, tj. ludzie będący pańską własnością, poddani. (tyle Gloger i Encyklopedia staropolska). Kmiecie byli wolni. Jaka była ich pozycja społeczna w państwie pierwszych Piastów? Jaki rodowód mieli Piastowie? Kim byli kmiecie piastowscy? Rolnicy, ale uzbrojeni. Jakiemu prawu podlegali? Do czasów Kazimierza Wielkiego obowiązek uczestniczenia w wojnie spadał na wszystkich, którzy jakikolwiek kawałek ziemi uprawiali. Podlegali tzw. "prawu rycerskiemu". Stan ten jednak musiał ulec przeobrażeniu wobec dążności Piastów do wytworzenia rycerstwa zawodowego, na wzór zachodniej Europy. Kiedy sytuacja kmieci zaczyna się zmieniać? Proces tracenia wolności osobistej (teoretycznie kmiecie i chłopi wolność osobistą mieli aż końca XV wieku) i ekonomicznej. Kiedy i w jaki sposób kmiecie/chłopi przestali podlegać sądownictwu królewskiemu, a przeszli pod jurysdykcję dziedzica? Kiedy możemy mówić o chłopie pańszczyźnianym, jakie miał prawa, a jakie obowiązki. Przyczyny zmian statusu kmieci. Zmiany w warunkach życia kmieci i chłopów na przestrzeni kilku wieków - jak mieszkali, co jedli, jak wygladało ich życie codzienne. 17:00 ARRASÓW DZIEJE OSOBLIWE - WOJENNA TUŁACZKA. ODC. 5 Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2021 Scenariusz: Marek Szczepanek, Grzegorz Styła Zdjęcia: Wojciech Kursa W 2021 roku obchodzone są trzy ważne rocznice wpisane w burzliwą historię wawelskiej kolekcji arrasów: 450 - licząc od roku 1571 to jest od roku przekazania całej kolekcji narodowi, co dokonało się testamentem Zygmunta Augusta i było aktem niezwykłym i o ogromnych konsekwencjach dla dalszych dziejów unikalnego zbioru, setna zawarcia Traktatu Ryskiego, który otwierał drogę do trwającej przez dekadę wielkiej rewindykacji z Rosji bolszewickiej i wreszcie sześćdziesiąta powrotu arrasów z Kanady po wojennej tułaczce, pełnej dramatycznych zwrotów akcji i ryzykownych operacji ratunkowych. Te trzy ważne wydarzenia, ściśle związane także z Wawelem, tworzą osnowę cyklu audycji telewizyjnych "Arrasów dzieje osobliwe". Jest to barwna, zbudowana zarówno na przekazie faktów jak i na historycznej anegdocie, opowieść o burzliwych losach całej kolekcji rozwijana na tle równie burzliwych dziejów Polski w czasie blisko 500 lat. 17:35 HISTORIA POLSKI - MICHAŁA BUKOJEMSKIEGO GRYPSY Z INTERNY Film dokumentalny, 44 min, Polska, 2007 Reżyseria: Michał Bukojemski Scenariusz: Michał Bukojemski W lecie 1982 r. , w ósmym miesiącu obowiązywania stanu wojennego w Polsce, Michał Bukojemski został internowany. Najpierw trafił do zakładu w Białołęce. Otwarte cele, nieograniczone spacery, wykłady - to było oszałamiające. Zaczął prowadzić dziennik w formie listów do żony. Przeszmuglowanym do internatu aparatem fotograficznym robił zdjęcia, gromadząc dokumentację. Film jest jego bardzo osobistą opowieścią. Codzienne wydarzenia - pobyty w następnych obozach: Załężu (Rzeszów) i Uhercach (Bieszczady) są opisywane na bieżąco. Uzupełnione zdjęciami, tworzą unikatowy obraz tych ośrodków oglądanych od środka. Na tym tle pojawiają się w filmie osobiste refleksje, odniesienia do domowego życia. 18:25 PRZESTRZEŃ PAMIĘCI - MUZEUM JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO W SULEJÓWKU Magazyn, 25 min, Polska, 2021 Wykonawcy: Marcin Wikło (prowadzący) Cykl dokumentalny prezentujący najciekawsze muzea w Polsce. Prowadzący Marcin Wikło zaprasza do rozmów osoby związane z ich historią oraz muzealników odpowiedzialnych za obecne ekspozycje i wystawy. W premierowym odcinku przybliżona zostanie historia Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. Jego siedziba to willa Milusin według projektu Kaziemierza Skórewicza. Gdy Józef Piłsudski zrezygnował w 1923 r. z pełnienia funkcji państwowych, dom w Sulejówku stał się miejscem jego wytchnienia po trzydziestu latach intensywnej działalności i pracy nad budową niepodległej Polski. W 2000 roku Urząd Miasta Sulejówka przekazał Willę Milusin Fundacji Rodziny Józefa Piłsudskiego, a 10 listopada 2008 r. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego zawarł z Fundacją umowę dotyczącą utworzenia Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. Oficjalną inaugurację jego siedziby połączono z obchodami setnej rocznicy Bitwy Warszawskiej 1920. Jego zbiory pochodzą z okresu od Powstania Styczniowego do śmierci Józefa Piłsudskiego, wraz ze współczesnymi świadectwami pamięci o nim. Oprócz obiektów związanych bezpośrednio z Naczelnikiem Państwa są też te, dokumentujące losy Polaków i ziem polskich pod zaborami na przełomie XIX i XX wieku oraz walkę narodu o niepodległość i czyn zbrojny Legionów Polskich. Gośćmi programu będą Krzysztof Jaraczewski, wnuk Józefa Piłsudskiego, architekt, współautor projektu Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku i pierwszy dyrektor placówki, oraz prof. Grzegorz Nowik, historyk, obecny zastępca dyrektora. 18:50 PRASA DONOSI - RADIO W II RP Felieton, 5 min, Polska, 2021 Scenariusz: Magdalena Majewska Historia Polskiego Radia rozpoczyna się w 1925 roku. W kolejnym odcinku cyklu "Prasa donosi" przypomnimy, jak rozwijała się radiofonia i jaka była rola radia w tamtym czasie. 19:05 TAJEMNICA TWIERDZY SZYFRÓW - ODC. 10/13 Serial wojenny, sensacyjny, 45 min, Polska, 2007 Reżyseria: Adek Drabński Scenariusz na podstawie własnej książki: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Waldemar Szmidt Muzyka: Stanisław Syrewicz Aktorzy: Paweł Małaszyński, Jan Frycz, Borys Szyc, Paweł Deląg, Piotr Grabowski, Karolina Gruszka, Anna Dereszowska, Cezary Żak, Jan Wieczorkowski, Marcin Dorociński Amerykańska grupa pancerna, osłaniająca komandosów w drodze do Czochy, zostaje zaatakowana. Napastnikom nie udaje się tak łatwo pokonać silnej formacji. Nagle komandosi uświadamiają sobie, że wysłano przeciwko nim młodzież z Hitlerjugend. Członkowie tego oddziału giną w samobójczym ataku. Pojazdy pancerne pozostają 30 km od Czochy. Komandosi zaś przedzierają się w rejon zamku. Zakładają w lesie obozowisko, skąd wkrótce ruszają dalej. Z wysokiej tamy spuszczają się po linach do jeziora, by dopłynąć do tajnego kanału. Następnie przedostają się do podziemnej części jeziora. Hamlet i Raider oddzielają się od reszty komandosów, aby dotrzeć do transformatora, który mają za zadanie wyłączyć. Wtedy Czerny, Compaigne, Afgan i Wood będą mogli w ciemnościach dostać się przez studnię do zamku. Jorg prowadzi ich do schronienia w lochu, gdzie Afgan ma pozostać jako nowy radiotelegrafista. Compaigne'owi zaś wręcza depeszę i kody do "Aparatu". Komandosi rozpoczynają odwrót, jednak nie wszyscy wracają do obozowiska w lesie. Wybuch alarmuje Globckego i załogę zamku. Globcke domyśla się, że jest to kolejna próba przechwycenia "Aparatu". Wie, że nie może dłużej zwlekać, gdyż lada dzień wrogowi może udać się wedrzeć do zamku i zniszczyć "Aparat". Nakazuje rozpoczęcie przygotowań do ewakuacji. To pozwoli mu zrealizować plan, jaki od dawna przygotowywał. Tymczasem do zamku przyjeżdża Otto Skorzeny, wsławiony akcją uwolnienia Benito Mussoliniego. Czego dowódca komandosów SS poszukuje w zamku na kresach Niemiec? 20:25 PUTIN: HISTORIA ROSYJSKIEGO SZPIEGA. POCZĄTKI (PUTIN: A RUSSIAN SPY STORY. EPISODE 1 THE RISE OF PUTIN) Film dokumentalny, 46 min, Wielka Brytania, 2020 Reżyseria: Nick Green Historia jednego z najpotężniejszych polityków naszych czasów. Przebiegły i nieprzewidywalny Władimir Putin rządzi żelazną ręką od 20 lat. Skąd bierze się jego poczucie zdrady, dumy i gniewu? Jak jego historia życia ukształtowała wartości tego byłego szpiega? Wartości eksportowane na cały świat, od Waszyngtonu po Salisbury? Poznamy tych co są blisko niego. Zobaczymy niezwykłe archiwalne zdjęcia z jego kontrowersyjnej prezydentury. Ten przełomowy dokument zabiera widzów w niespotykaną dotąd podróż w głąb przerażonego i odizolowanego rosyjskiego przywódcy. W pierwszym odcinku zobaczymy, w jaki sposób Putin wykorzystał swoją wiedzę o szpiegostwie, aby objąć przywództwo w Rosji. Poznamy, jak jego osobiste doświadczenia wpłynęły na prowadzoną politykę i wprowadzanie nowoczesności w Rosji, w oparciu o ostre, społeczne poczucie zdrady, dumy i gniewu. Widzowie zostają zaproszeni w podróż w głąb umysłu jednego z najbardziej wpływowych liderów XXI wieku. Obejrzą portret polityka, który wzorował się na rosyjskim Jamesie Bondzie i gdzie narracja jest jak szpiegowski thriller. 21:20 KUBA - REWOLUCJA OD KUCHNI Film dokumentalny, 43 min, Polska, 2020 Reżyseria: Witold Szabłowski Scenariusz: Witold Szabłowski Zdjęcia: Siarhei Marchyk Rozpoczynając rewolucję, Fidel Castro obiecał Kubańczykom, że żaden z nich nigdy nie umrze z głodu. Jedzenie zawsze jest w centrum uwagi kubańskich władz, które, by wyżywić naród, wyhodowały nawet zmutowaną genetycznie krowę - rekordzistkę. Co jedzą dziś zwykli Kubańczycy? O to zapytaliśmy ich samych. Co jadł Fidel? Zdradza nam jego osobisty kucharz, Erasmo Hernandez (to pierwszy film, w którym zgodził się wystąpić). Czy rzeczywiście ludzie na wyspie nie głodują? I czy przypadkiem kuchennymi drzwiami na Kubę nie wkrada się kapitalizm? 22:05 BASTIONY WŁADZY - ŻYCIE ZA MURAMI EUROPEJSKICH ZAMKÓW. ODC. 1/2 (BASTIONS OF POWER) Film dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2019 W XI wieku nadal obowiązywało prawo pięści. Każdy sam dbał o bezpieczeństwo własne i swojej rodziny. Dlatego zamożni pomyśleli o schronieniu. Kryjówce niedostępnej dla wrogów. Tak właśnie powstał zamek, który wręcz symbolizuje średniowiecze. Te budowle odcisnęły piętno na krajobrazie. W całej Europie można podziwiać milczących świadków historii. Do obecnych czasów pozostał zaledwie ułamek dawnych fortec. Czasem przetrwało jedynie miano. W całej Europie tysiące nazw miejscowości i ulic świadczy o ich mnogości. Regensburg, Newcastle, Belgrad czy Castel Gandolfo, poprzez nazwę zdradzają swoje pochodzenie. Burchstraat, Hradcanske Namesti czy Plaza del Castillo przypominają, że kiedyś stały tu średniowieczne zamki. Dziś zamki przywołują wspomnienia burzliwej epoki. Otaczają je mity i legendy. W zamkach ludzie żyli, pracowali i umierali. Były to ośrodki gospodarcze i ufortyfikowane domy, gdzie staczano niezliczone walki. Na zamku tworzono historię, dlatego należą do europejskiego dziedzictwa. 23:55 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - CZYNY WARTE POMNIKÓW Magazyn, 23 min, Polska, 2021 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Naturalną koleją rzeczy, wraz z upływem czasu ważne wydarzenia w społecznej pamięci przechodzą na coraz wyższy stopień ogólności. Indywidualne losy są zastępowane przez wielkie liczby, niezwykła dramaturgia bojów przeradza się w syntetyczny opis sytuacji. My regularnie idziemy pod prąd tych prawidłowości ku jednostkowym wydarzeniom i ich bohaterom. Dziś, będąc na przedmościu Warszawy, wspomnimy postać porucznika Stefana Pogonowskiego, uczestnika bitwy warszawskiej. Chcemy odnaleźć miejsce jego bohaterskiej śmierci, a także zbadać pobliskie tereny, by znaleźć dowody zaciekłych, polsko - bolszewickich walk sierpnia 1920 roku. 00:30 SENSACJE XX WIEKU - DECYDUJĄCA BITWA CZ. 1 Kameralne i studyjne (widowisko), 46 min, Polska, 2003 Reżyseria: Adek Drabiński Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Waldek Szmidt Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) O świcie 6 czerwca 1944 r. major Werner Pluskat z 352. Dywizji Piechoty przyszedł do bunkra obserwacyjnego w pobliżu Arromanche w Normandii i przez kilka minut lustrował przez lornetkę morze. Nie dostrzegł niczego niepokojącego, żadnej oznaki aktywności nieprzyjaciela. Nie zdziwiło go to, pogoda była bardzo zła, wiał silny wiatr, fale dochodziły do dwóch metrów wysokości. W takich warunkach byłoby dziwne, gdyby nieprzyjaciel zechciał wysyłać do brzegu niewielkie jednostki desantowe. Być może w ogóle nie wierzył, że Amerykanie i Anglicy zdecydują się dokonać inwazji na francuskie wybrzeże, gdzie od lat budowano barierę nie do pokonania, Wał Atlantycki. 01:20 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - ARMIA CZERWONA CZ. 1 Magazyn, 21 min, Polska, 1991 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Andrzej Galiński Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) W tym odcinku historia Armii Czerwonej (w okresie od 1939 do końca 1941 roku).