TVP Kultura Poniedziałek, 31.01.2022 07:50 OSTATNI SWING Film dokumentalny, 57 min, Polska, 2019 Reżyseria: Tomasz Garncarek Scenariusz: Tomasz Garncarek Zdjęcia: Shuxuan Mei Zmarły w 2018 roku Witold Sobociński był niedościgłym mistrzem sztuki operatorskiej, geniuszem światła, współautorem wielu dzieł Andrzeja Wajdy, Wojciecha Jerzego Hasa, Romana Polańskiego. Zamiast klasycznej biografii dostajemy portret bohatera stworzony w dużej mierze z samych filmów. Wspomnienia z planów zdjęciowych przeplatają się z wypowiedziami artysty zarejestrowanymi niedługo przed jego śmiercią. Podczas pracy z młodzieżą czy w otoczeniu rodziny artysta dzieli się tajnikami swojego warsztatu. Dokumentalny portret jednego z najwybitniejszych operatorów XX wieku, twórcy zdjęć do takich obrazów jak m.in. "Wesele", "Śmierć prezydenta", "Wrota Europy", "Szpital przemienienia", "Smuga cienia". 09:05 PRZYPADEK DLA POCZĄTKUJĄCEGO KATA (PRIPAD PRO ZACINAJICIHO KATA) Dramat obyczajowy, surrealistyczny, 102 min, Czechosłowacja, 1970 Reżyseria: Pavel Juracek Scenariusz: Pavel Juracek Zdjęcia: Jan Kalis Muzyka: Lubos Fiser Aktorzy: Pavel Landovsky, Pavel Bosek, Slavka Budinova, Radovan Lukavsky, Natasa Gollova, Eduard Dubsky Ukończony już w okresie "normalizacji" film Pavla Jurka jest zapewne najciekawszą metaforą tego, co działo się w Czechosłowacji po inwazji wojsk Układu Warszawskiego w sierpniu 1968 r. Film natychmiast skierowano na półki, zaś reżysera dyscyplinarnie pozbawiono pracy. Lemuel Guliwer ma wypadek samochodowy i w dalszą drogę rusza pieszo. Znajduje martwego zająca ubranego jak człowiek i zabiera mu zegarek z kieszeni kamizelki. Na wpół zburzony dom, do którego wchodzi, budzi wspomnienie dzieciństwa i tragicznie zmarłej ukochanej. Guliwer znajduje się w Balnibarbi - kraju, którego praw i zwyczajów nie rozumie. 11:00 BLISKO, CORAZ BLIŻEJ - ODC. 16 NASI SĄ DALEKO. ROK 1943 Serial historyczny, 73 min, Polska, 1986 Reżyseria: Zbigniew Chmielewski Scenariusz: Albin Siekierski Zdjęcia: Jan Janczewski Muzyka: Piotr Marczewski Aktorzy: Tomasz Zaliwski, Zbigniew Zaniewski, Czesław Stopka, Krzysztof Stroiński, Ewa Ziętek, Teresa Lipowska, Tadeusz Szaniecki, Eugeniusz Kujawski, Lidia Bienias, Maria Mielnikow-Krawczyk, Adrianna Biedrzyńska Paulina za radą Tomasza podpisuje niemiecką listę narodowościową. Gestapo prowadzi śledztwo w sprawie dziwnej choroby, na którą zapadają Ślązacy służący w Wehrmachcie. Efektem jest aresztowanie i w końcu śmierć doktora Kulickiego. Zygmunt w obawie przed służbą w wojsku szuka ratunku u ojca ukrywającego się na terenie GG. 12:30 SMUTNE POTWORY Etiuda filmowa, 31 min, Polska, 2013 Reżyseria: Justyna Tafel Scenariusz: Justyna Tafel Zdjęcia: Weronika Bilska Muzyka: Matt Kelly Aktorzy: Barbara Kubiak, Piotr Głowacki, Iwona Karlicka, Adrian Chudzik, Barbara Kończy, Wanda Łuczak, Kinga Krucz, Jerzy Matula, Stefan Rola Etiuda szkolna Justyny Tafel. Sześcioletnia bohaterka filmu to mała księżniczka, a przynajmniej tak jej się wydaje. Wyobraża też sobie, że jej tata jest rycerzem, który dzielnie walczy z potworami. 13:30 PRZYGODY GAPISZONA - ODC. 9 - GAPISZON FOTOAMATOREM Film animowany, 10 min, Polska, 1966 Reżyseria: Jerzy Kotowski Scenariusz: Jerzy Kotowski, Bohdan Butenko Wykonawcy: Brak Dialogów/Narratora . Gapiszon z babcią idą do zoo. Chłopiec robi zdjęcia gościom ogrodu, czym naraża się pracującemu na miejscu fotografowi. Osiołek, z którym pozują do zdjęć dzieci, porywa Gapiszonowi jego aparat. Zaczyna się gonitwa, podczas której raz po raz sprzęt chłopca zmienia właściciela. W końcu Gapiszonowi udaje się przechytrzyć osiołka i zamknąć go w klatce. Z pułapki uwalnia zwierzę fotograf. Mały urwis spotyka w końcu babcię, która nie zauważyła, że wnuczek gdzieś się zapodział. Wracają razem do domu. (opis dystrybutora) 13:40 PRZYGODY GAPISZONA - ODC. 10 - GAPISZON NA STACJI Film animowany, 6 min, Polska, 1968 Reżyseria: Jerzy Kotowski Scenariusz: Jerzy Kotowski, Bohdan Butenko Wykonawcy: Brak Dialogów/Narratora . Ostatni odcinek serii "Przygody Gapiszona" jest wyjątkowy, bo jako jedyny powstał w kolorze. Tytułowy bohater ubrany w czerwony strój wysiada na stacji kolejowej i rusza na spotkanie z babcią. Po drodze oczywiście przytrafiają mu się różne przygody, podczas których gubi swoje bagaże. (opis dystrybutora) 14:10 REŻYSERZY - ROBERT WISE 7/10 SEZON 3 (THE DIRECTORS - ROBERT WISE) Film dokumentalny, 45 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl dokumentalny poświęcony najważniejszym reżyserom kina. W tym odcinku poznajemy twórczość Roberta Wise'a, twórcy m.in. legendarnych "Dźwięków muzyki" czy "West Side Story". 15:10 PRZYGODA NA MARIENSZTACIE Komedia obyczajowa, 93 min, Polska, 1953 Reżyseria: Tadeusz Buczkowski Scenariusz: Ludwik Starski Zdjęcia: Seweryn Kruszyński Aktorzy: Lidia Korsakówna, Tadeusz Schmidt, Adam Mikołajewski, Wanda Bojarska, Tadeusz Kondrat, Antonina Górecka, Barbara Rachwalska, Joanna Walter, Zofia Wilczyńska, Edmund Biernacki, Edward Dziewoński, Wacław Kowalski, Michał Gazda, Leopold Nowak, Wojciech Siemion Pierwszy pełnometrażowy, kolorowy polski film. Mimo propagandowego wydźwięku dokumentuje jednak entuzjazm towarzyszący odbudowie Warszawy. Młoda dziewczyna, Hanka Ruczajówna, przyjeżdża z wycieczką do Warszawy. Stolica podoba się jej ogromnie, a jeszcze bardziej przystojny murarz Janek. Spędza z nim wieczór podczas zabawy na Mariensztacie. Wraca do rodzinnej wsi, lecz bardzo tęskni i wkrótce powtórnie przyjeżdża do Warszawy. Podejmuje tu naukę i pracę. Spotyka przypadkowo Janka, przodownika pracy, który przyjmuje ją do swojej "trójki murarskiej". Niechęć majstra Ciepielewskiego do kobiet powoduje, że między młodymi dochodzi do konfliktu. Hanka przenosi się na inną budowę i z koleżankami murarkami rzuca wyzwanie brygadom męskim. Trwa ożywiony ruch współzawodnictwa pracy, a Hanka i Janek po wielu perypetiach godzą się i rozpoczynają wspólnie nowe życie. 16:55 MISTRZ Dramat, 76 min, Polska, 1966 Reżyseria: Jerzy Antczak Scenariusz: Zdzisław Skowroński Zdjęcia: Jan Janczewski Muzyka: Johann Sebastian Bach Aktorzy: Janusz Warnecki, Ignacy Gogolewski, Ryszarda Hanin, Andrzej Łapicki, Henryk Borowski, Igor Śmiałowski, Zbigniew Cybulski "Mistrz" wystawiony w Teatrze TV przyniósł twórcom m.in. nagrodę państwową I stopnia. Film Jerzego Antczaka według tejże sztuki zdobył Prix Italia. Jury festiwalu, uznawanego za najpoważniejszą imprezę radiowo - telewizyjną w świecie, nagrodziło scenariusz i reżyserię. Recenzenci byli jednak zgodni, że "Mistrz" w ogromnym stopniu zawdzięcza międzynarodowe laury Januszowi Warneckiemu. Z myślą o nim napisał sztukę Zdzisław Skowroński. Jerzy Antczak namówił przeszło 70 - letniego artystę, heroicznie znoszącego swoje kalectwo, do zagrania roli, która przeszła do historii naszej telewizji. Notabene, właśnie w telewizji, we współpracy z Antczakiem, ten wybitny aktor stworzył u schyłku życia trzy wielkie kreacje ("Milczenie morza" Vercorsa, "Głos" i "Mistrz" Skowrońskiego). "Mistrza" oglądało się ze ściśniętym gardłem. A przecież aktor nie próbował wyciskać łez. Był skupiony, surowy w wyrazie. W pewnym sensie grał siebie - aktora tułającego się w młodości po prowincjonalnych teatrach, człowieka, który przeżył Pawiak, okupację, poniżenie i wielkie cierpienie. W sztuce Zdzisława Skowrońskiego postać "mistrza" powraca we wspomnieniach młodego aktora. Przygotowuje się on właśnie do roli Makbeta. Słynny monolog ze sztyletem mówi tak, jakby "kogoś widział przed sobą". Rzeczywiście, ma przed oczami scenę z czasów okupacji. W podwarszawskim dworku schronili się uciekinierzy z miasta. Wśród nich - stary aktor, pochłonięty przygotowaniami do wymarzonej roli Makbeta, święcie przekonany, że zagra ją po wojnie. W domu zjawia się gestapo. Szuka partyzantów, którzy wysadzili pociąg. Spośród zebranych wybiera zakładników. Stary buchalter, jak zapisano w kenkarcie, nie interesuje gestapowców. Wskazują na młodego aktora. "Mistrz" chce przekonać wszystkich, że on też jest artystą, choć nigdy w życiu nie zagrał żadnej wielkiej roli. Tej ostatniej szansy nie może stracić. I nie traci. 18:55 CZARNA ŻMIJA - SEZON 4, ODC. 1/6 (BLACK ADDER) Serial komediowy, 29 min, Wielka Brytania, 1989 Reżyseria: Richard Boden Scenariusz: Richard Curtis, Ben Elton Aktorzy: Rowan Atkinson, Tony Robinson, Hugh Laurie, Stephen Fry "Czarna Żmija" to podróż, z dużym przymrużeniem oka, przez historię Wielkiej Brytanii. Przewodnikami od siedmiu boleści są kolejni Edmundowie Czarne Żmije oraz ich służący, Baldrickowie. Seria czwarta zaczyna się w roku 1917. Edmund Czarna Żmija jest kapitanem wojsk brytyjskich podczas I Wojny Światowej. Tym razem Baldrick jest szeregowcem, a porucznikiem - głupcem Hugh Laurie, książę Walii z serii III. Wszyscy walczą w okopach na pierwszej linii frontu we Francji. Jest rok 1917. Kapitan Czarna Żmija zwabiony obiecaną nagrodą, czyli wycieczką do Paryża, podejmuje się namalować propagandowy obrazek z frontu na okładkę londyńskiego pisma. Zamiast nagrody "artyści" zostają posłani na front. Czarna Żmija wykręca się jak zwykle i zostaje kucharzem generała. 19:25 CZARNA ŻMIJA - SEZON 4, ODC. 2 (BLACK ADDER) Serial komediowy, 29 min, Wielka Brytania, 1989 Reżyseria: Richard Boden Scenariusz: Richard Curtis, Ben Elton Aktorzy: Rowan Atkinson, Tony Robinson, Hugh Laurie, Stephen Fry W okopach, na pierwszej linii frontu tkwią dwa miliony żołnierzy w głodzie i poniewierce. Kapitan Czarna Żmija dostaje rozkaz ataku w samobójczej operacji. Udaje wpierw, że nie słyszy go przez telefon, a potem zjada pocztowego gołębia z rozkazem. A za to grozi kara śmierci. 20:00 KINO MOCNYCH WRAŻEŃ - DIAMENTY SĄ WIECZNE (DIAMONDS ARE FOREVER) Film sensacyjny, 115 min, Wielka Brytania 1971 Reżyseria: Guy Hamilton Scenariusz na podstawie powieści Iana Fleminga: Richard Maibaum i Tom Mankiewicz Aktorzy: Sean Connery, Jill St. John, Charles Gray, Lana Wood, Jimmy Dean, Bruce Cabot, Putter Smith, Bruce Glover, Norman Burton i inni Ian Fleming, autor cyklu powieści o przygodach Jamesa Bonda, był człowiekiem o słabych nerwach. Kiedy przedstawiono mu Seana Connery'ego jako kandydata na superagenta 007, ponoć zemdlał. Tymczasem Connery okazał się Bondem idealnym, tyle że - jak na wymagania producentów - mało wytrwałym. Na szóstą propozycję zagrania tajnego agenta odpowiedział "nie", dzięki czemu George Lazenby, australijski gwiazdor reklamówek, na chwilę został idolem, zagrawszy Bonda w filmie "W tajnej służbie Jej Królewskiej Mości". Jednak producenci nie ustawali w poszukiwaniach bardziej pasującego następcy, a jednocześnie próbowali jeszcze raz skusić Connery'ego. Aktor przystał w końcu na ich prośby, zarzekając się, że "Diamenty" będą jego ostatecznym pożegnaniem z rolą Bonda. Wbrew tym stanowczym zapowiedziom, w 1983 r. Connery uległ ponownie namowom producentów i wystąpił w jeszcze jednym filmie z tej serii pod znamiennym tytułem "Nigdy nie mów nigdy". Rozprawiwszy się ostatecznie ze swym śmiertelnym wrogiem Ernstem Stavro Blofeldem, James Bond przyjmuje kolejne zlecenie. Ma wyjaśnić przyczyny zwiększonego przemytu diamentów z Afryki Południowej do USA oraz związanych z tym kilku morderstw. Jednocześnie wiadomo, że przemycane kamienie nie pojawiają się na rynku, co oznacza, że tajemniczy nabywca gromadzi je w sobie tylko wiadomym celu. Podając się za znanego pasera Petera Franksa, Bond udaje się do Amsterdamu, gdzie kontaktuje się z Tiffany Case, równie ponętną co przedsiębiorczą pośredniczką w nielegalnym handlu kosztownościami. Z jej polecenia przewozi dużą ilość skradzionych diamentów do Los Angeles, a stamtąd do Las Vegas w trumnie zawierającej zwłoki prawdziwego Petera Franksa. Na miejscu okazuje się, że diamenty są fałszywe, ale w hotelu czeka już na Bonda Tiffany. Dziewczyna proponuje mu, by wspólnie oszukali przemytniczą szajkę i podzielili się powierzonymi jej klejnotami. Kłopot jednak w tym, że adresat cennego depozytu, ekscentryczny miliarder Willard Whyte, również nie ma zamiaru rezygnować z brylantów. Jeden z jego współpracowników, Bert Saxby, wykrada diamenty ze skrytki na dworcu, gdzie ukryła je Tiffany. James Bond i panna Case podążają jego śladem. "Diamenty są wieczne" był - zdaniem krytyków - najbardziej udanym filmem z bondowskiej serii od czasu "Goldfingera". Zasługa to nie tyle wyjątkowo skomplikowanego scenariusza czy sprawnej reżyserii Guya Hamiltona, twórcy także wspomnianego "Goldfingera", co sposób potraktowania roli przez Seana Connery. Bond idealny w jego wydaniu sięgnął tutaj szczytu - Connery konsekwentnie ośmiesza te cechy charakteru superagenta, które zadecydowały o jego ogromnym powodzeniu. W "Diamentach" Bond jest nie tylko męski, ale wręcz samczy, równie często jest bity, jak zwycięża, posługuje się specjalnymi gadżetami, wykonanymi specjalnie z myślą o nim i doskonale czuje się nawet w skradzionym pojeździe księżycowym. Wreszcie, ładuje się w najcięższe tarapaty, ale z pułapki bez wyjścia wyciągają go przeciwnicy. Ten lekko kpiący nastrój udzielił się także reżyserowi, który dzieli powikłany scenariusz na niemal niezależne od siebie sekwencje, ilustrujące klasyczne chwyty filmu szpiegowskiego,wzbogaconego o elementy science fiction, melodramatu i komedii sensacyjnej. Na uwagę zasługuje też strona muzyczna filmu. Tradycją bondowskiej serii były od początku pisane specjalnie do każdego odcinka przebojowe piosenki. Siódmy film z tego cyklu otwiera utwór "Diamonds Are Forever" w brawurowym wykonaniu Shirley Bassey. 22:30 PANORAMA KINA POLSKIEGO - DZIKIE RÓŻE Dramat, 93 min, Polska, 2017 Reżyseria: Anna Jadowska Scenariusz: Anna Jadowska Zdjęcia: Małgorzata Szyłak Muzyka: Agnieszka Stulgińska Aktorzy: Marta Nieradkiewicz, Michał Żurawski, Halina Rasiakówna, Konrad Skolimowski Młoda kobieta, chcąc znowu poczuć się kochaną i adorowaną, wplątuje się w romans z nastolatkiem. Niestety za tą chwilę zapomnienia przyjdzie zapłacić jej wysoką cenę. Sytuacja komplikuje się jeszcze bardziej, gdy wraca mąż. Podejrzenia, plotki i oskarżenia będą przeplatać się z inną tragedią - na plantacji dzikich róż, gdzie pracuje kobieta, zaginie jej 2 - letni synek Jasio. Czy chłopiec się odnajdzie? Czy ta rodzina ma szansę przetrwać? I wreszcie, czy Ewa pogodzi rolę walczącej o małżeństwo kobiety z rolą matki, która być może będzie musiała porzucić własne dziecko? 01:25 MONSTRUM (COLOSSAL) Czarna komedia sci - fi, 104 min, USA/Kanada/Hiszpania 2016 Scenariusz i reżyseria: Nacho Vigalondo Aktorzy: Anne Hathaway, Jason Sudeikis, Dan Stevens, Tim Blake Nelson, Austin Stowell Po utracie pracy pisarka z ambicjami Gloria (Anne Hathaway) popada w alkoholizm. Zrażony jej zachowaniem chłopak Tim rozstaje się z nią. I do tego eksmituje ją z nowojorskiego mieszkania, w którym razem żyli. Nie mając innego wyboru, Gloria opuszcza Nowy Jork i postanawia wrócić do rodzinnego miasteczka w Nowej Anglii, by zacząć wszystko od nowa. Spotyka się z przyjacielem z dzieciństwa Oscarem, który teraz prowadzi bar po zmarłym ojcu. Jest dla niej bardzo życzliwy i miły, pomaga jej umeblować się w nowym miejscu, daje swój stary telewizor i proponuje pracę w swoim barze, którą ona akceptuje. Ale alkoholowy problem Glorii znowu narasta. Po pracy przesiaduje w barze z Oscarem i jego przyjaciółmi, Garthem i Joelem, pijąc do rana. Tymczasem media donoszą o gigantycznym monstrum, które zaatakowało stolicę Korei Południowej, siejąc zniszczenie i postrach. Gloria dochodzi do wniosku, że jej losy są w jakiś sposób związane z makabrycznymi wydarzeniami w Seulu. Odkrycie, dlaczego jej pozornie mało ważne istnienie ma tak ogromny wpływ na losy świata, będzie dla Glorii okazją do uporania się z przeszłością i swoimi słabościami. 03:55 ZA KULISAMI SNÓW (THE MAKING OF A DREAM) Film dokumentalny, 62 min, Szwajcaria, 2017 Reżyseria: Daniela Ambrosoli Scenariusz: Daniela Ambrosoli Filmowy esej ukazujący historię oraz sylwetki tancerzy baletowych. Przedstawia zarówno blaski, jak i cienie związane z tym zawodem. Młodzi tancerze opowiadają o ogromnym trudzie nauki oraz różnorodnych wyrzeczeniach podejmowanych już w bardzo wczesnym etapie życia. Mówią także o radości i spełnieniu po realizacji kolejnych życiowych marzeń.