TVP Kultura Środa, 02.02.2022 08:10 DO DZIEŁA Magazyn, 15 min, Polska, 2021 Reżyseria: Jarosław Rybicki Scenariusz: Justyna Melonowska Wykonawcy: Justyna Melonowska (prowadząca) Muzyka. Tematem odcinka są książki o muzyce. Rozumienie muzyki w kluczu pitagorejskim, w którym chodzi nie o to, by "ja" mogło przejrzeć się w utworze muzycznym, ale by muzyka odzwierciedlała strukturę wszechświata, w czym dopiero odbiorca może się odnaleźć i "zobaczyć". Gościem programu będzie dr Antonia Karpowicz - Zbińkowska. 08:35 VIDEOFAN - PORTRETY: HONORATA MARTIN Felieton, 14 min, Polska, 2018 Wykonawcy: Honorata Martin Honorata Martin (1984) malarka, performerka, artystka multimedialna. Absolwentka Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku, studiowała także na Marmara University w Istambule. Martin sięga po różne formy wypowiedzi (malarstwo, rysunek, wideo, performans, rzeźba); podstawą jej twórczości jest jednak bezpośrednie doświadczenie. Podążając za nim, artystka wykracza poza instytucjonalne ramy sztuki, stara się usunąć barierę, jaką między twórcą a odbiorcą (i światem) wnoszą takie pojęcia jak dzieło sztuki czy wystawa. Interesują ją silne emocje, jakie towarzyszą pokonywaniu własnych ograniczeń i lęków, szukanie granic wytrzymałości psychicznej, fizycznej i emocjonalnej; w konsekwencji niektóre jej performatywne działania przybierają ekstremalną i ryzykowną postać. Rozpoczynając procesy twórcze, często świadomie unika projektowania ich finalnych rezultatów, aby nie zamykać się na przeżywanie tego co nieprzewidziane, ale prawdziwe. 08:55 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - MIECZYSŁAW WEJMAN Magazyn, 6 min, Polska, 2018 Reżyseria: Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks Wykonawcy: Piotr Rypson O serii "Tańczący" Mieczysława Wejmana opowiada Piotr Rypson. Cykl graficzny jest prawdopodobnie próbą opisania powstania w getcie warszawskim, przez co mógłby być porównywany z innym cyklem, który mierzył się z tematem okrucieństwa - "Okropności Wojny" Goi. W chwili kiedy ilustracje powstały, sprzęt do druku był zabroniony, dlatego i dziś zadziwia precyzja ich wykonania. 11:00 BLISKO, CORAZ BLIŻEJ - ODC. 18 TA ZIMA BYŁA GORĄCA. ROK 1945 Serial historyczny, 74 min, 19 odc. , Polska 1986 Reżyseria: Zbigniew Chmielewski Scenariusz: Albin Siekierski Zdjęcia: Jan Janczewski Muzyka: Piotr Marczewski Występują: Eugeniusz Kujawski, Janusz Sykutera, Tadeusz Szaniecki, Lidia Bienias, Maria Mielnikow - Krawczyk, Zbigniew Zaniewski, Marcin Sosnowski, Czesław Stopka, Stanisław Michalski, Henryk Stanek, Ewa Ziętek, Leszek Piskorz i inni Styczeń 1945. Jerzy Passtenreich - nowy dyrektor kopalni - postanawia ją zatopić. Jednak jego niecne zamiary w porę uniemożliwiają górnicy i partyzanci, którzy na czele z Zygmuntem, Robertem i Menderą zajmują kopalnię. Na szybie mocują biało - czerwoną flagę. Chcą w ten sposób powitać wkraczających na Śląsk polskich żołnierzy. 12:25 KRATKA Tragikomedia, 49 min, Polska 1996 Reżyseria: Paweł Łoziński Scenariusz: Paweł Łoziński, Piotr Czekanowski Zdjęcia: Jacek Bławut Muzyka: Janusz Grudziński Aktorzy: Jerzy Kamas, Michał Michalak, Jadwiga Bukowska, Jolanta Czaplińska, Jerzy Dominik, Lech Dyblik, Tomasz Grochoczyński i inni "Kratka" powstała jako jeden z filmów, zrealizowanych przez debiutujących reżyserów pod opieką Krzysztofa Kieślowskiego. Twórca "Dekalogu" jest zresztą autorem pomysłu, który legł u podstaw scenariusza. Reżyser "Kratki" - Paweł Łoziński (asystent Kieślowskiego podczas kręcenia "Trzech kolorów") skonstruował fabułę według starogreckiej zasady trzech jedności: czasu, miejsca i akcji. Bohaterami swego filmu uczynił zaś przedstawicieli dwu pokoleń: dziecko i starzejącego się mężczyznę. Pozornie dzieli ich wszystko. Jest jednak coś, co sprawia, że ich losy się krzyżują. Tym czymś jest kratka ściekowa w pobliżu wielkomiejskiego hotelu, pod którą leży banknot pięćsetfrankowy. Obaj bohaterowie próbują go zdobyć. Początkowo przeganiają się wzajemnie, ale zastawienie studzienki przez furgonetkę sprawia, że muszą połączyć wysiłki. Pawłowi Łozińskiemu udało się w "Kratce" stworzyć dwa wyraziste typy psychologiczne. Dziesięcioletni Sebastian to chłopiec z rozbitej rodziny, wychowany przez telewizję, ociekające krwią kino akcji i równie brutalne gry komputerowe. Wierzy, że wszelkie problemy można rozwiązać w stylu herosów z ekranu. Pała żądzą zdobycia pieniędzy, marzy też o zabiciu kochanka matki. W rzeczywistości jednak jest całkowicie bezbronny wobec świata dorosłych. Zraniony do żywego, uczy się wszakże bardzo szybko, w jaki sposób zadawać ból innym. Emeryt Eugeniusz jest równie samotny jak Sebastian. Nękany przez dojmującą biedę i poczucie zbędności ma wiele znamion postaci tragicznej. Łoziński, pokazując ich groteskowe wysiłki w celu wydostania upragnionego banknotu, nie szczędzi widzowi humorystycznych efektów. Sięgając jednak w motywacje i życiorysy swych bohaterów sprawia, że śmiech znika z ust. 13:30 ARTYŚCI ANTAGONIŚCI - ARTYŚCI ANTAGONIŚCI: TURNER I CONSTABLE - ODC. 5 (THE ANTAGONISTS: RIVALRY IN ART: TURNER VS CONSTABLE - EP. 5) Film dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2018 Reżyseria: Sylvie Kürsten,, Andreas Gräfenstein, Henrike Sandner Londyn, rok 1832. Na dorocznej wystawie Akademii Królewskiej malarz William Turner jednym gestem usuwa w cień obraz swojego rywala Johna Constable'a. Obaj byli najsłynniejszymi artystami swojej epoki. Jako pierwsi sprawili, że rodzimy angielski pejzaż stał się uznanym tematem malarskim. Rywalizowali w sferze sztuki, nie przekraczając granic dobrego smaku. Constable długo walczył o uznanie. Dziś uważany za konserwatystę, dla swoich współczesnych był zbyt śmiały. Zapobiegliwy i rozchwytywany za życia Turner uchodzi za śmiałego nowatora. 14:55 FRANTZ (FRANTZ) Dramat historyczny, 109 min, Niemcy/Francja, 2016 Reżyseria: Francois Ozon Scenariusz: Francois Ozon Zdjęcia: Pascal Marti Muzyka: Philippe Rombi Aktorzy: Pierre Niney, Paula Beer, Ernst Stötzner, Marie Gruber, Johann Von Bülow, Cyrielle Clair, Anton Von Lucke Niewielkie niemieckie miasto, lata 20. , tuż po wojnie. Młoda Niemka, Anna, odwiedza miejsce spoczynku poległego na froncie narzeczonego. Ku swemu zdumieniu, dziewczyna spotyka nad grobem Frantza tajemniczego mężczyznę obcego pochodzenia. Mężczyzna, Adrien, okazuje się przybyszem z Francji. Przedstawia się jako przyjaciel zmarłego. Z biegiem czasu między Francuzem a Niemką zaczyna się rodzić osobliwa więź. Tylko czy Adrien rzeczywiście jest tym, za kogo się podaje? 17:00 WROTA EUROPY Dramat historyczny, 73 min, Polska 1999 Reżyseria: Jerzy Wójcik Scenariusz: Jerzy Wójcik, Andrzej Mularczyk Zdjęcia: Witold Sobociński Muzyka: Zygmunt Konieczny Aktorzy: Alicja Bachleda - Curuś, Kinga Preis, Agnieszka Sitek, Agata Buzek, Piotr Szwedes, Andriej Jegorow, Piotr Adamczyk, Henryk Boukołowski, Katarzyna Groniec, Marianna Kawka i inni "Wrota Europy" powstały na motywach reportażu Melchiora Wańkowicza "Szpital w Cichiniczach". Twórcami filmu są artyści niezwykle zasłużeni dla polskiej kinematografii. Reżyser i współscenarzysta Jerzy Wójcik zasłynął już w latach 50. jako czołowy operator "szkoły polskiej". To również dzięki jego zdjęciom takie filmy jak "Kanał", "Eroica", "Popiół i diament", czy "Krzyż Walecznych" stały się klasykami. Kunszt operatorski i wszechstronność Wójcika widać też znakomicie w monumentalnych freskach historycznych ("Potop", "Faraon") i subtelnych dramatach psychologicznych ("Matka Joanna od Aniołów", "Anioł w szafie"). "Wrota Europy" to drugi po "Skardze" (1991) autorski film Wójcika. W pisaniu scenariusza pomagał mu wybitny specjalista w tej dziedzinie Andrzej Mularczyk ("Sami swoi", "Wyjście awaryjne", "Wielki podryw", seriale "Droga" i "Dom"). Na autora zdjęć wybrano równie utytułowanego Witolda Sobocińskiego ("Wszystko na sprzedaż", "Wesele", "Sanatorium pod Klepsydrą", "Ziemia obiecana", "Piraci" i "Frantic" Romana Polańskiego). Jakby tego nie było dość, muzykę napisał Zygmunt Konieczny ("Zmory", "Klucznik", "Ucieczka z kina Wolność", "Historia kina w Popielawach") - nestor polskich kompozytorów filmowych, autor sporej części repertuaru Ewy Demarczyk. W przeciwieństwie do realizatorów "Wrót Europy", w obsadzie dominują aktorzy bardzo młodzi, choć już uznani. Dotyczy to zwłaszcza odtwórczyń trzech głównych ról kobiecych. Zosię zagrała szesnastoletnia Alicja Bachleda - Curuś ("Pan Tadeusz"), Irę - Agnieszka Sitek (gwiazda serialu "Złotopolscy"), a Halę Kinga Preis, zwyciężczyni XX Przeglądu Piosenki Aktorskiej, znana także z kilku świetnych występów w Teatrze TV. W filmie Wójcika ich bohaterki są zaprzyjaźnionymi ze sobą młodziutkimi i naiwnymi siostrami miłosierdzia. W czasie zimy 1918 roku (właśnie wówczas toczy się akcja) dobrowolnie wyruszają do położonego niemal na linii frontu szpitala polowego. Swój wybór traktują nie tylko jako spełnienie patriotycznego obowiązku, lecz także jako romantyczną przygodę. Siedemnastoletnia Zosia ma jeszcze dodatkową motywację. Liczy, że w sąsiedztwie frontu spotka swego brata Pawła. Kiedy dziewczęta przez skutą lodem rzekę docierają do lecznicy, szybko przekonują się o bardzo trudnych warunkach, w których przyjdzie im pracować. Już pierwszego dnia zostają wysłane do pobliskiego miasteczka po brakujące środki opatrunkowe. Korzystając z sytuacji, Zosia gorączkowo szuka śladów bytności Pawła. Niestety, wskutek wzmagającego się z każdą minutą artyleryjskiego ostrzału siostry muszą wracać do szpitala. Rozpoczynają się paniczne przygotowania do ewakuacji. W saniach nie starcza miejsca dla wszystkich chorych, lecz mimo to naczelny lekarz postanawia ostatnią podwodą odesłać najmłodszy personel, czyli Zosię, Halę i Irenę. Te jednak podejmują brzemienną w skutki decyzję - zostaną na miejscu. Jeszcze nie wiedzą, że wraz z nadejściembolszewików staną w obliczu być może najcięższej próby w całym swoim życiu. 18:55 CZARNA ŻMIJA - SEZON 4, ODC. 5 (BLACK ADDER) Serial komediowy, 28 min, Wielka Brytania, 1989 Reżyseria: Richard Boden Scenariusz: Richard Curtis, Ben Elton Aktorzy: Rowan Atkinson, Tony Robinson, Hugh Laurie, Stephen Fry Seria czwarta zaczyna się w roku 1917. Edmund Czarna Żmija jest kapitanem wojsk brytyjskich podczas I Wojny Światowej. Trwa dochodzenie w sprawie przecieków tajnych informacji do nieprzyjaciela. Szpieg prawdopodobnie działa w lazarecie. Generał posyła tam swojego oficera, strzeliwszy mu w stopę, by jako pacjent rozszyfrował szpiega. 19:25 CZARNA ŻMIJA - SEZON 4, ODC. 6 (BLACK ADDER) Serial komediowy, 29 min, Wielka Brytania, 1989 Reżyseria: Richard Boden Scenariusz: Richard Curtis, Ben Elton Aktorzy: Rowan Atkinson, Tony Robinson, Hugh Laurie, Stephen Fry Seria czwarta zaczyna się w roku 1917. Edmund Czarna Żmija jest kapitanem wojsk brytyjskich podczas I Wojny Światowej. Nadchodzi rozkaz do wielkiego ataku. Czarna Żmija usiłuje się ratować, udając wariata i prosząc o pomoc znajomego promineneta, który miał u niego dług wdzięczności. 20:00 NA WSCHÓD OD HOLLYWOOD - ZAMA (ZAMA) Dramat, 110 min, Brazylia/Argentyna/Meksyk/Hiszpania, 2017 Reżyseria: Lucrecia Martel Scenariusz: Lucrecia Martel Zdjęcia: Rui Poas Aktorzy: Daniel Gimnez Cacho, Lola Dueas, Matheus Nachtergaele, Juan Minujn, Rafael Spregelburd Tytułowy bohater Diego de Zama to zarządca rezydujący na peryferiach XVIII - wiecznej hiszpańskiej kolonii. Żyje w stanie ciągłego oczekiwania na awans, pragnie wykazać się przed mocodawcami i zostać przez nich dostrzeżony. Wypatrując przyszłości, nie dostrzega jednak wartości tego, co dzieje się wokół niego. Jest więźniem urzędu, człowiekiem uporczywie przywiązanym do rytuałów, patrzącym na siebie przez pryzmat swojej pozycji społecznej. Tropikalny upał i wilgoć szybko jednak demaskują pustkę przywiezionych z Europy norm. [opis dystrybutora] 22:05 WIĘCEJ NIŻ FIKCJA - DZIEŃ W MUZEUM ORSAY (ORSAY, CHRONICLES OF A MUSEUM) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2017 Reżyseria: Bruno Ulmer Muzeum Orsay jest miejscem wyjątkowej kolekcji sztuki, bezkonkurencyjnej na świecie, z dziesiątkami tysięcy obrazów. Film jest zaproszeniem do niezwykłego świata sztuki, obserwacji funkcjonowania muzeum oraz odkrywania nieopowiedzianych historii kryjących się za arcydziełami malarstwa. 23:15 MIĘDZYNARODOWY JAZZOWY KONKURS SKRZYPCOWY IM. ZBIGNIEWA SEIFERTA - KONCERT GALOWY Koncert, 65 min, Polska, 2018 Wykonawcy: John Scofield, John Medeski, Konglomerat Big Band, Nikola Kołodziejczyk Dwunastu artystów z dziewięciu krajów zakwalifikowało się do konkursu, który odbywał się w drugiej połowie lipca 2018 roku w Krakowie i Lusławicach. Po raz drugi w swej historii Konkurs Seiferta otwarty był nie tylko dla skrzypków i altowiolistów, ale również dla wiolonczelistów. Każdemu z uczestników przesłuchań konkursowych towarzyszyło trio Dominika Wani okrzykniętego najwybitniejszym polskim pianistą jazzowym minionego roku. Zwycięzców konkursu poznaliśmy podczas koncertu galowego, który odbył się 28 lipca 2018 roku w Kijów Centrum w Krakowie. 02:55 KINO NOCNE - NIEWINNE (L'INNOCENTE) Dramat, 123 min, Włochy/Francja, 1976 Reżyseria: Luchino Visconti Scenariusz: Luchino Visconti, Enrico Medioli Zdjęcia: Pasqualino De Santis Muzyka: Franco Mannino Aktorzy: Giancarlo Giannini, Rina Morelli, Massimo Girotti, Marie Dubois, Laura Antonelli, Jennifer O'Neill Włochy, koniec XIX wieku. Bogaty Tullio (Giancarlo Giannini) za nic ma święte więzy małżeństwa. Mężczyzna nie ukrywa przed światem swojego związku z kochanką (Jennifer O'Neill) - o jego zdradach wiedzą wszyscy. Kiedy jednak jego żona (Laura Antonelli) wdaje się w namiętną relację z młodym pisarzem i zachodzi z nim w ciążę, przedstawiciele włoskiej elity są oburzeni. Kobieta musi zmierzyć się z utratą znajomych i ostracyzmem społecznym.