TVP Dokument Czwartek, 10.02.2022 06:00 DZIKA POLSKA - PASTWISKO DLA SUSŁA Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2012 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Bohaterem odcinka jest Krzysztof Próchnicki, przyrodnik zajmujący się ochroną susłów. Dzięki niemu udaje nam się sfilmować te piękne zwierzęta w rezerwacie Suśle Wzgórza. Pracownicy Zespołu Zamojskich Parków Krajobrazowych opracowali program ochrony gatunku. Polega on na wykonaniu czynnych działań ochronnych typu: rekultywacja zdegradowanych pastwisk, organizacja wypasu i koszeń w celu poprawy warunków siedliskowych. Program obejmuje również badania naukowe. 06:30 DZIKA POLSKA - UWAŻNIE O WAŻKACH Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2012 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Dr Grzegorz Tończyk, naukowiec z z Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego, jest zaangażowany w projekt ochrony ważek śródleśnych torfowisk. Projekt jest próbą podjęcia czynnej ochrony ważek związanych z tym typem środowiska, poprzez odpowiednio prowadzone działania służące zachowaniu i odtwarzaniu ich siedlisk. Ponadto w filmie występuje Zbigniew Fijewski z Mazowiecko - Świętokrzyskiego Towarzystwa Ornitologicznego. 07:05 ZIEMIA - PODWODNY ŚWIAT - CZ. 9. KRÓLEWSKIE KATAKUMBY I ZATOKA PADANG Cykl dokumentalny, 44 min, Polska, 2016 Scenariusz i reżyseria: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Tematem jest woda - źródło życia. Dla mieszkańców Bali stała się świętością. Zwierzęta zamieszkujące zatokę Padang żyją w świecie, w którym każdy intruz jest śmiertelnym wrogiem. Niektóre z nich posiadają niezwykłą i niebezpieczną broń. Film pokazuje, w jaki sposób dzika przyroda walczy na śmierć i życie. 08:00 WILDLIFE SOS - NA RATUNEK DZIKIEJ PRZYRODZIE ODC. 3 (WILDLIFE SOS EP. 3) Serial dokumentalny, 47 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: James Incledon Serial dokumentalny, który śledzi pracę personelu i wolontariuszy w Wildlife Aid Foundation - organizacji zajmującej się ratowaniem, opieką i rehabilitacją chorych, rannych lub osieroconych zwierząt. Seria jest pełna ekscytujących i rozdzierających serce akcji ratunkowych, zarówno w Wielkiej Brytanii, jak i na całym świecie. W tym odcinku Simon odwiedza dr Laurie Marker w sercu przepięknego regionu Kalahari w Afryce Południowej, aby być świadkiem jej pracy z potężnym drapieżnikiem gepardem! Jego wizyta przebiega idealnie, obserwuje wypuszczenie sześciu uratowanych gepardów z powrotem na wolność. Ledwie jednak przybył, został wciągnięty w nieoczekiwany dramat, gdy jeden z gepardów padł ofiarą zagrażającego życiu ataku! Po powrocie do Surrey, Simon odbiera telefon od grupy pracowników biurowych w sprawie lisa, który wpadł przez świetlik do budynku, a następnie postanowił zdrzemnąć się w szafce na materiały biurowe! Dzwoni telefon z Chiswick, który wymaga od Simona ustawienia w nocy fotopułapki, aby obserwować aktywność podejrzanego lisa. 09:00 WOŁANIE MAŁEJ BIAŁUCHY (CALL OF THE BABY BELUGA) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: Susan Chisholm, Michael Parfit Film dokumentalny o małej białusze arktycznej, uratowanej po wyrzuceniu jej na brzeg kanadyjskiej rzeki. Ten epizod zaprowadzi nas w fascynujący świat zagrożonych wali białych. Białucha ma cechę dziedziczną, przejawiającą się niezdolnością do wytwarzania ciemnego barwnika. Białucha ma bardzo wydatny melon - warstwę podskórnego tłuszczu na czole, który pełni ważną rolę w echolokacji, dzięki czemu ma ona jeszcze lepsze zdolności echolokacyjne niż delfiny. Film zawiera także opowieści o działaniach oddanych temu niezwykłemu ssakowi naukowców. To właśnie oni przez dziesięciolecia pracowali i starali się ocalić ten gatunek. W życiu białuch - inaczej wali białych - więź między matką a dzieckiem jest niezwykle ważna. Nigdy się nie rozstają, chyba że matka umiera. Biolog Robert Michaud natychmiast zjawił się na plaży z białuszką, bo zna jej świat. Od 1983 roku jego dzień zaczyna się blisko tego miejsca, zwanego Pointe Noir. Tu rzeka Saguenay spotyka się z rzeką Świętego Wawrzyńca, zasilaną przez wszystkie Wielkie Jeziora Ameryki Północnej. Robert bada blisko 900 białuch, żyjących w estuarium. Niemniej jego prace dotyczą całego gatunku. Te zwierzęta można porównać do nas. Są ssakami społecznymi, żyjącymi do 80 lat. Ich społeczności są dość skomplikowane. Może nie tak jak nasze, ale są z innej planety. To niezwykle społeczne, komunikatywne i mające potrzebę dotyku stworzenia. Żyją na terenach Arktyki, gdzie przez wiele miesięcy jest kompletnie ciemno, nie ma słońca i trzeba nawigować przez lód. Dźwięk jest dla nich tym, czym dla nas wzrok. Polegają na dźwięku, by się komunikować ze sobą i prowadzić niezwykle skomplikowaną interakcję społeczną, a także, by nawigować w czasie żerowania. Białuchy generalnie zachowują się jak my w hałaśliwych barach. Powtarzają komunikaty i upraszczają przekaz. W którymś momencie przestają, informują, że odezwą się później i milkną. 10:05 PRZEWODNIK PUTIFARA - ODC. 1 PARYŻ, MIASTO ŚWIATŁA (PUTIPHAR'S TRAVEL GUIDE A 19TH CENTURY GLOBE - TROTTER 1. PARIS, THE CITY OF LIGHTS) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Reżyseria: Sebastien Lafebvre, Stanislas Valroff Scenariusz: Helene Chevereau Petrus Putifar jest fikcyjnym podróżnikiem i autorem przewodników turystycznych. Odkrywa zabytki do odwiedzenia, muzea, ogrody, miejsca do zwiedzenia, spaceruje po miastach i dzieli się swoimi spostrzeżeniami. Podążamy za nim do Paryża, Londynu, Wiednia, Konstantynopola, Amsterdamu, Petersburga, Neapolu, Lizbony, Barcelony, Wenecji i na Francuską Riwierę. Pierwszy odcinek to wizyta w pełnym świateł Paryżu. Paryskie noce i dnie, muzea, zabytki, uciechy... Dziewiętnasty wiek to stulecie przemian, cudów technologicznych i demokratyzacji turystyki. Paryż to stolica wszystkiego: sztuki, literatury, elegancji i dobrego smaku. O świcie pociąg naszego bohatera wjeżdża na stację Saint Lazare - to pierwsza paryska stacja kolejowa, otwarta w 1837 roku i największa stacja dla podróżnych we Francji. Paryż - co za cudowne słowo! Nie sposób się tu nudzić. Nie zapomnijcie dewizy przewodnika Putifara: Podróżnik troski śle precz, o brzasku bieży krokiem lekkim. Bądź ciekaw, patrz i ceń. 11:05 W OBRONIE WŁASNEJ - KRAKÓW UZDROWISKIEM? Film dokumentalny, 28 min, Polska, 1985 Scenariusz: Marek Zaliński, Ryszard Kubowicz Kraków - miasto zabytków cennych dla kultury polskiej stanowi również niechlubny przykład aglomeracji zmagającej się z ogromnym zanieczyszczeniem środowiska naturalnego: gleby, powietrza. Obecność niebezpiecznych pyłów w atmosferze stanowi zagrożenie zdrowotne dla mieszkańców Krakowa. Fatalne zanieczyszczenie rzeki Wisły powoduje wymieranie jej ekosystemu. Autorzy programu stawiają pytanie: czy miasto, gdzie dewastacji ulega środowisko naturalne, może być uzdrowiskiem? Na postawione pytanie odpowiada autor raportu dotyczącego Uzdrowisk Krakowskich - Tadeusz Wojtaszek. Przedstawia bogatą historię leczenia uzdrowiskowego w Krakowie (sięgającą 400 lat wstecz). Według autora raportu, Kraków i jego okolice posiadają bezcenne zasoby wód mineralnych, które w przeszłości były wykorzystywane w leczeniu jego mieszkańców. Zasoby wód siarczanowych, chlorkowych, sodowo - magnezowych stanowią podstawę leczenia uzdrowiskowego w Krakowie, Krzeszowicach i Wieliczce. Są ważnym elementem leczenia chorób reumatycznych, neurologicznych, metabolicznych oraz chorób narządów ruchu. Woda mineralna Krakowianka, bogata w selen, magnez, wapń, stanowi wspaniałe antidotum na zanieczyszczenie krakowskiego powietrza. O problemach z wydobyciem i wykorzystaniem złóż wody w Uzdrowisku Mateczny opowiada dyrektor Krakowskich Uzdrowisk - Józef Kmiecik. Przedstawia plany rozbudowy uzdrowiska. Z podobnymi problemami boryka się Uzdrowisko w Swoszowicach, sięgające historią swej działalności wieku XVI. Naczelny lekarz Uzdrowisk krakowskich, Jan Miklasiński, przedstawia formy leczenia uzdrowiskowego stosowane w terapii leczniczej licznych pacjentów uzdrowiska - często pracowników zakładów przemysłowych, między innymi Huty im. Lenina. Wspomina o owocnej współpracy z hutą, która jest zaangażowana finansowo w pomoc w rewaloryzacji i rozbudowie zabytkowych obiektów Uzdrowiska Swoszowice. Jan Miklasiński podkreśla rolę, jaką pełni zakład przyrodoleczniczy - leczący tworzywem naturalnym, z własnym zapleczem rehabilitacyjnym - dla mieszkańców Krakowa, zwłaszcza pracowników zakładów przemysłowych. Przedstawiciel władz uzdrowisk krakowskich przedstawia koncepcję skuteczniejszego wykorzystania potencjału leczniczego uzdrowiska Swoszowice. 11:40 BORN2DRIVE (BORN2DRIVE) Film dokumentalny, 88 min, Norwegia, 2019 Reżyseria: Daniel Fahre Scenariusz: Linn - Jeanethe Kyed Dokument o 15 - letnim Oliverze Solbergu, najmłodszym na świecie kierowcy rajdowym. Chłopak jeździ samochodem rajdowym o mocy 600 koni mechanicznych, przyspieszającym do setki w 1, 9 sekundy. Oliver Solberg jest synem trzykrotnego rajdowego mistrza świata Pettera Solberga i zawodniczki rajdowej Pernilli Solberg. Jest najmłodszym kierowcą rajdowym na świecie. Marzył o tym od dziecka i wygląda na to, że w rodzinie, w której żyłach płynie benzyna, to zupełnie naturalne. Okazało się, że chłopak ma talent, którego nie można zmarnować. Jest bystry, pracowity i zawzięty. Urodził się, by prowadzić. Porywający film dokumentalny nawet dla tych, którzy z samochodami nie mają nic wspólnego. Jeden ze zwycięzców Plebiscytu Publiczności 35. Warszawskiego Festiwalu Filmowego. 13:20 AKTOR PANA BOGA Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2018 Scenariusz i reżyseria: Mariusz Malec Zdjęcia: Tomasz Wójcik Muzyka: India Czajkowska Portret Franciszka Pieczki "Gdybym miał obsadzić scenę spotkania Pana Boga z dobrym aktorem, to w obu rolach widziałbym Franciszka Pieczkę. Dwie postaci i jeden człowiek? Tak naprawdę to jedna osoba i dziesiątki ról niezwykłych, czyli zapamiętanych. Chodząca spolegliwość, niski tembr głosu, potężna dłoń i sylwetka, jakaś zaduma w spojrzeniu, skłonność do cudów w codzienności i na planie, w pracy - jakby cudotwórstwo nie wystarczało - jeszcze punktualność wymieszana ze skromnością, uczciwość na życie po śląsku i obdarowywanie najbliższych poczuciem bezpieczeństwa oraz zapamiętana przez wszystkich widzów niespieszna narracja opowieści o kreowanej postaci". (fragment eksplikacji reżyserskiej Mariusza Malca) 13:55 GEPARD, MISTRZ SZYBKOŚCI (CHEETAH THE PRICE OF SPEED) Film dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2010 Reżyseria: Graeme Duane Tym razem filmowcy zabierają nas do parku Serengeti, aby pokazać życie gepardów, uważanych za najszybciej biegające zwierzęta świata. Ciało geparda jest smukłe i muskularne z długimi łapami, mimo iż zwierzę wygląda na wątłe i delikatne. Klatka piersiowa jest obszerna, a talia wąska. Ma małą głowę i krótki pysk, wysoko umieszczone oczy, duże nozdrza i małe okrągłe uszy. Jako jedyny z kotowatych nie potrafi chować pazurów. Futro geparda jest płowe z okrągłymi czarnymi plamkami i czarnymi liniami po bokach pyska. Gepardy są jedynymi wielkimi kotami, które nie ryczą, lecz wydają inne dźwięki. Potrafią ćwierkać, szczekać, syczeć, mruczeć, miauczeć i rechotać. Gepard nie jest w stanie zaatakować i zabić żadnej żywej istoty, jeżeli ta przed nim nie ucieka. Zabicie musi bezwzględnie być poprzedzone pogonią za uciekającą z największą prędkością ofiarą. Gdy ofiara nie ucieka, wówczas łańcuch myśliwski tego kota zostaje przerwany, bez względu na to jak bardzo zwierzę byłoby głodne. 14:55 KOMEDA - MUZYCZNE ŚCIEŻKI ŻYCIA (.) Film dokumentalny, 51 min, Niemcy/Polska/Szwajcaria, 2009 Scenariusz i reżyseria: Claudia Buthenhoff-Duffy Wykonawcy: Roman Polański, Zofia Komedowa, Andrzej Wajda, Jerzy Skolimowski, Tomasz Stańko, Henning Carlsen, Andrzej Krakowski, Jorgen Leth Filmowy esej na temat muzyki i jej odniesień do życia wielkiego artysty Krzysztofa Komedy - Trzcińskiego, lekarza, pianisty jazzowego i kompozytora muzyki filmowej, twórcy znanych w świecie standardów jazzowych, autora muzyki do filmów Romana Polańskiego: "Nóż w wodzie", "Matnia" i "Dziecko Rosemary". Dokument opowiada też o jego postawie wobec przemian społecznych, politycznych i kulturowych w okresie powojennym oraz o exodusie polskich artystów w latach 50. i 60. Krzysztof Komeda był symbolem artystycznej opozycji w komunistycznej Polsce lat 50. i 60. Wyjechał do Ameryki, gdzie zobaczył całkiem inny styl życia. Zmarł w 1969 r. w wieku 38 lat po tragicznym wypadku w Los Angeles. W filmie Krzysztofa Komedę wspominają m. in. Roman Polański, Tomasz Stańko, Jerzy Skolimowski, Andrzej Wajda, Zofia Komedowa. Ilustracją są materiały archiwalne oraz fragmenty filmów, do których muzykę skomponował Krzysztof Komeda. 16:00 KU ZIELONYM MIASTOM - ODC. 2 (CITIES TURN GREEN EP. 2) Cykl dokumentalny, 52 min, Francja, 2013 Reżyseria: Frederic Planchenant Seria dokumentalna opowiadająca o miejskich ogrodach i zieleni w miastach. Ludzie coraz częściej chcą mieć więcej zieleni wokół siebie, a mniej betonu i ruchu ulicznego. Projektanci i ogrodnicy mają coraz nowsze i coraz bardziej niezwykłe pomysły architektoniczne, aby przywrócić naturę do miast. Dzięki niesamowitej kreatywności w miastach powstają plantacje, gospodarstwa rolne i ogrody w pionie, i w poziomie. W tym serialu przeniesiemy się do zielonych miast i poznamy niesamowitych ludzi, którzy realizują nową filozofię i wierzą w ekologiczny styl życia. 17:05 PRZEWODNIK PUTIFARA - ODC. 2 WIEDEŃ, DUMA AUSTRII (PUTIPHAR'S TRAVEL GUIDE A 19TH CENTURY GLOBE - TROTTER 2. VIENNA, SPLENDOR OF AUSTRIA) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Reżyseria: Sebastien Lafebvre, Stanislas Valroff Scenariusz: Helene Chevereau Petrus Putifar jest fikcyjnym podróżnikiem i autorem przewodników turystycznych. Odkrywa zabytki do odwiedzenia, muzea, ogrody, miejsca do zwiedzenia, spaceruje po miastach i dzieli się swoimi spostrzeżeniami. Drugi odcinek zabierze nas do Wiednia, stolicy i dumy Austrii. Wiedeńskie noce i dnie, muzea, zabytki, uciechy... Austria to zlepek niezupełnie dopasowanych piętnastu narodów. Rozległe imperium ma tylko jedną stolicę i jest nią Wiedeń. Dzięki cesarzowi Franciszkowi Józefowi miasto śmiało wkroczyło w nowoczesność. Zburzono mury obronne, które je krępowały i zastąpiono majestatycznym bulwarem. W kilka lat Wiedeń stał się jedną z najpiękniejszych stolic. To miasto tańca, muzyki i smyczka wielkiego Johana Straussa. Wiedeń stał się wielkim miastem w drugiej połowie XIX wieku. Liczba mieszkańców się podwoiła. Nie mieścili się w dawnych jego granicach. Chciano je powiększyć, ale na przeszkodzie stały okalające stare miasto fortyfikacje. 18:10 WIELKA PODRÓŻ CHOINKI (THE CHRISTMAS TREE'S / LE GRAND VOYAGE DU SAPIN DE NOEL) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2017 Reżyseria: Dorothee Frenot Film dokumentalny o choince. Trudno wyobrazić sobie Wigilię bez choinki. Ta tradycja zrodziła się 500 lat temu w Alzacji. Ozdabiało się choinkę jabłkami i słodyczami, w nawiązaniu do rajskiej jabłoni. Piąta rano. Przez Strasburg przejeżdża niezwykły konwój z największą w Europie świąteczną choinką. Waży 9 ton i ma 32 metry wysokości. Ścięto ją w Wogezach. Jak co roku stanie na placu Kleberta. Poznamy ciekawy los, jaki spotkał choinkę, wiele lat uprawy kończy się w naszych salonach, gdzie służy do dekoracji i umieszczenia tuż pod nią świątecznych prezentów. Dowiemy się, jak to symboliczne drzewko podróżuje po Europie. Od gruzińskich lasów, gdzie nasiona zbierane są z wierzchołków stuletnich drzew, poprzez Danię, niekwestionowanego lidera rynku, który zalewa Europę swoimi choinkami. W Morvan niektórzy francuscy producenci próbują przeciwdziałać konkurencji, narzucając swoje know - how. Inni wolą postawić na etykietę ekologiczną. Wreszcie podróż zakończymy na kilku przykładach choinek w miastach, w których ich stawianie i dekorowanie jest prawdziwym wydarzeniem. Zajrzymy też do restauracji, gdzie również wykorzystuje się elementy drzewka do wzbogacenia dań o niepowtarzalne aromaty. 19:10 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - BALEARY. HISZPAŃSKIE PIĘKNOŚCI (FLAVORS) Serial dokumentalny, 51 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Baleary to jeden z najchętniej odwiedzanych archipelagów świata. Przyjeżdżając tu, warto zejść z utartych, turystycznych szlaków, by poznać architektoniczną spuściznę Majorki i kulturalne dziedzictwo Minorki. Ibiza to nie tylko szalone nocne życie, lecz także wspaniała przyroda, a turkusowe wody wokół Formentery przywodzą na myśl Karaiby. Majorka to największa i najbardziej zróżnicowana wyspa archipelagu. Tubylcy nazywają ją La Roqueta, czyli "skałka". Dzikie, skaliste wybrzeże znajduje się w północno - zachodniej części wyspy. Miasteczka takie, jak Estellenscs leżą zwykle z dala od wybrzeża, w cieniu lasów, porastających masyw Serra de Tramuntana. U ich podnóża znajdują się plaże albo małe zatoki dla kutrów. 20:10 ZŁOTE ŁANY - ODC. 4 Serial dokumentalny, 23 min, Polska, 2000 Scenariusz i reżyseria: Ewa Straburzyńska Zdjęcia: Piotr Sędzikowski Muzyka: Bartosz Straburzyński Konsultacja językowa i narracja: prof. Jan Miodek Edward Wełpa wymyślił coś, czego nie mają Gralowie, a czym na pewno ich zaskoczy. W tym celu jedzie do gospodarza, który hoduje lochę dzika, zwaną Kaśką. Potem zaś idzie do Kałczorów, którzy z udanej krzyżówki mają dzikoświnki. Przy tej okazji rozmawia z przyjacielem o przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej. Obaj zastanawiają się, czy padną małe gospodarstwa, czy raczej duże. Państwo Kałczorowie znaleźli się w trudnej sytuacji. Dali się zwieść preferencyjnym kredytom i dobiły ich odsetki. Teraz próbują się ratować, przestawiając gospodarstwo na agroturystykę. U pani Steni zaś, zgodnie z tradycją, odbywa się świniobicie, bo na weselnym stole muszą się znaleźć wędliny własnej roboty. Pani Wanda wraca z pełnymi garnkami z pola. Zaniosła tam Irkowi obiad, ale śpieszący się i zdenerwowany syn nie chciał jeść. Chłopak cały czas zastanawia się, czy tegoroczne żniwa pozwolą mu wyjść na prostą. Pani Wanda żałuje, że nie przeniosła się do miasta. Miała taki zamiar, ale mąż zmarł przedwcześnie i została sama z pięciorgiem dzieci. W takiej sytuacji o przenosinach nie mogło być mowy. Pana Franciszka odwiedza Belg z propozycją kupienia jego ziemi. Wszystkie grunty dookoła i młyn już wykupił. Ma zamiar stworzyć ośrodek rekreacyjny ze stajniami i restauracją. Gospodarstwo pana Franciszka trochę mu przeszkadza w realizacji planów. Agnieszka Konopkówna szczepi prosięta. W ogromnym gospodarstwie rodziców wiecznie jest dużo pracy. Rodzina spotyka się tylko przy kolacji. Mają wówczas czas, by chwilę porozmawiać. Agnieszka jest dumna, że żyje na wsi. Konopkom dokucza jednak ludzka zawiść. W barze Alaska spotykają się ludzie ze wsi i podróżni. Właśnie wpadł przejazdem jakiś chłopak i opowiada o dziewczynie, którą stracił. 20:40 ZŁOTE ŁANY - ODC. 5 Serial dokumentalny, 25 min, Polska 2000 Scenariusz i reżyseria: Ewa Straburzyńska Zdjęcia: Piotr Sędzikowski Muzyka: Bartosz Straburzyński Konsultacja językowa i narracja: prof. Jan Miodek Ekipa filmowa staje się sprawcą nieszczęścia: rozbicia szyby w kombajnie Irka. Młodzieniec jest wściekły. Jego matka, pani Wanda, próbuje łagodzić sprawę, jak zawsze rozdając jabłka. W sali wynajętej w miasteczku trwa wesele najstarszej córki pani Steni. U Franciszków natomiast odbywa się pieczenie chleba - zajęcie, które niemal całkiem odeszło w przeszłość. Zgodnie z tradycją, gospodarz wyrabia ciasto w wielkiej dzieży, a gospodyni rozpala w piecu. Joanna przed kilkoma laty wyjechała do Holandii. Wyszła tam za mąż za Henka, który zawsze marzył, by mieć swoje gospodarstwo. Na urzeczywistnienie pragnienia w kraju jednak nie było go stać. Na przeszkodzie stały też ograniczenia narzucone przez Unię Europejską. Oboje pomyśleli o Polsce. Henk kupił zdewastowany i zdegradowany majątek popegeerowski i zaczął gospodarzyć. Zawistnicy dwa razy podpalali mu stodoły z sianem, ale się nie poddał. Jego obory opuszcza mleko doskonałej jakości. Czternastoletni syn holenderskich przyjaciół Henka spędza w Złotych Łanach wakacje. Pracuje, by pomóc gospodarzowi, co sprawia mu autentyczną radość. W barze Alaska pan Jan, zwany poetą, martwi się, że musi wyjechać do Niemiec, którego to kraju nie darzy najlepszymi uczuciami. Ale właśnie tam wyjechała córka i teraz wychodzi za mąż, na szczęście - zdaniem pana Jana - za Polaka. 21:15 KAKOFONIA DONBASU (THE CACOPHONY OF THE DONBAS / KAKOFONIYA DONBASU) Film dokumentalny, 61 min, Ukraina, 2018 Reżyseria: Igor Minaev Zdjęcia: Volodimir Palilik Muzyka: Vadim Sher Dokument o elicie klasy robotniczej ZSRR, czyli o górnikach z Donieckiego Zagłębia Węglowego (Donbasu). Stworzona przez sowiecką propagandę fałszywa równoległa rzeczywistość, doprowadziła do wybuchu wojny. Życie tam zapowiadało się na symfonię pracy, radości i dobrego samopoczucia, ale wszystko okazało się oszustwem i manipulacją. Nie ma już złudzeń. "symfonia Donbasu" zamieniła się w "kakofonię Donbasu". 22:30 A W ODDALI UJADAŁY PSY (THE DISTANT BARKING OF DOGS) Film dokumentalny, 55 min, Dania/Szwecja/Finlandia, 2017 Reżyseria i zdjęcia: Simon Lereng Wilmont Muzyka: Joaquin Garcia Akcja tego filmu dokumentalnego rozgrywa się we wschodniej Ukrainie na froncie wojny. Dokument opowiada o życiu 10 - letniego ukraińskiego chłopca Olega. Przez rok oko kamery obserwuje jego przeobrażenie z niewinności prawie w dorosłość pod presją wojny. Oleg mieszka ze swoją ukochaną babcią Aleksandrą w małej wiosce. Nie mając innego miejsca, zostają tu i patrzą, jak inni opuszczają to miejsce. Życie staje się coraz trudniejsze z każdym dniem, a wojna nie ma końca. Żyją w tej na wpół opuszczonej wiosce, w której są oni prawie jedynymi stałymi mieszkańcami. Film pokazuje, jak kruche, ale i kluczowe dla przetrwania są bliskie relacje. Z perspektywy chłopca film pokazuje, jak wygląda dorastanie w strefie działań wojennych oraz ujawnia konsekwencje wojny dla dzieci ze wschodniej Ukrainy. Poprzez złe doświadczenia i cierpienie całe pokolenie będzie miało problem w przyszłości. 23:30 WYJECHANI Telenowela dokumentalna TVP, 25 min, Polska, 2008 Scenariusz i reżyseria: Jacek Szatański, Katarzyna Kawecka Telenowela dokumentalna przedstawiająca losy polskich emigrantów - osób, które wyjechały do różnych krajów Europy. 00:05 LATA DOBREJ ROBOTY Reportaż, 21 min, Polska, 1969 Rozwój Katowic w latach 60. XX wieku. Do 1969 roku "smutna stolica Śląska Czarnego" przeszła prawdziwą metamorfozę. Katowice zaczęto określać mianem cudu urbanistyki. Powstały wielkie osiedla mieszkaniowe i kilka reprezentacyjnych budowli: pomnik Powstańców Śląskich, hala widowiskowo - sportowa Spodek, Pałac Ślubów. W tym okresie wzrosła ranga miasta jako ośrodka naukowego i kulturalnego. Katowice stały się centrum akademickim, gdy powołano Uniwersytet Śląski. Nastąpił szybki rozwój przemysłu węglowego, handlu i usług, służby zdrowia, komunikacji miejskiej, szkolnictwa. Powstały parki, zieleńce i miejsca wypoczynku. W audycji wykorzystano fragmenty: "Marsza weselnego" Felixa Mendelssohna i piosenki "A w Katowicach są dziewczyny ładne..." (ref.) - wyk. , muz. , sł. - nieznane. 00:35 NOTACJE - ANDRZEJ ZYDOROWICZ. DZIECKO SZCZĘŚCIA Cykl dokumentalny, 11 min, Polska, 2012 Autor: Krzysztof Tadej Jeden z najsłynniejszych polskich komentatorów sportowych, Andrzej Zydorowicz wspomina swoje relacje z igrzysk olimpijskich. Opowiada o kulisach tych wydarzeń, a także specyfice pracy komentatora sportowego. Andrzej Zydorowicz urodził się w 1942 r. w Radomiu. Dziennikarz radiowy i telewizyjny, komentator sportowy, działacz samorządowy. Absolwent Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, był sprawozdawcą radiowym i komentatorem TVP na dziewięciu zimowych i letnich igrzyskach olimpijskich. Relacjonował osiem finałów piłkarskich Mistrzostw Świata i sześć finałów Mistrzostw Europy. 00:45 ANIA. RZECZ O ANNIE DYMNEJ Film dokumentalny, 43 min, Polska, 2017 Scenariusz i reżyseria: Marta Węgiel Film jest zapisem jednego dnia z życia Anny Dymnej. Ekipa TVP Kraków towarzyszy aktorce od porannej kawy, poprzez wizyty w Fundacji Anny Dymnej Mimo Wszystko, w PWST, w Salonie poezji, w Starym Teatrze, a także w bardzo prywatnych odwiedzinach grobu na cmentarzu na Salwatorze. Rano na tarasie swojego domu Anna Dymna mówi o rodzinie, wspomina najważniejsze związki z mężczyznami, opowiada o synu. Wraca także do początków swojej kariery. Następnie jedziemy z nią na cmentarz, co jest okazją rozmowy o największej miłości Wiesławie Dymnym. Kolejne miejsce to szkoła teatralna i zajęcia ze studentami. Ze szkoły kierujemy się do Teatru im. J. Słowackiego na kolejny już Salon Poezji, a potem do Starego Teatru. 01:40 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ODC. 217 HISTORIA OPOWIADANA OBRAZEM Magazyn historyczny, 22 min, Polska, 2020 Autor: Adam Sikorski 1. Historia opowiadana obrazem O ile o najnowszej historii wiemy coraz więcej, o tyle rosnące tempo życia sprawia, że codzienność spycha bohaterów czasów trudnych i wielkich na dalszy plan. Są jednak ludzie, którzy starają się podejmować walkę z tym zjawiskiem i to na różne sposoby. Dziś w przestrzeni, w której w roku 1920 odpoczywali żołnierze - ochotnicy z 236. pułku piechoty, na współczesnym budynku szkoły pojawił się mural upamiętniający 100 - lecie Bitwy Warszawskiej, a zwłaszcza pobytu w tym miejscu księdza Ignacego Skorupki wraz z żołnierzami. 2. Partyzancki matecznik Kolejna nasza wyprawa to ta z gatunku ekstremalnych. Strome, błotniste jary w okolicach Krosna skrywają tajemnice radiostacji Armii Krajowej, zniszczonej w dramatycznych okolicznościach. Wracamy w to miejsce po raz kolejny, ale powód jest niebagatelny. 02:10 LATAWCE Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2006 Scenariusz i reżyseria: Beata Dzianowicz Zdjęcia: Jacek Petrycki Tematem filmu jest prawdziwy obraz współczesnego Afganistanu, egzotycznej rzeczywistości nieznanej Europejczykom. Na film złożą się krótkie, samodzielne filmy zrealizowane przez uczestników kursu filmowego, który zorganizowano w elitarnej szkole średniej o profilu plastyczno-muzycznym w Kabulu. Uczestnicy kursu to dziś młodzi afgańscy adepci sztuki filmowej. Wszystkie epizody łączy wspólny temat - coś, co przykuło uwagę młodego realizatora, niezwykły temat, osoba, wydarzenie. 03:10 WYŚLĘ WAM KARTKĘ Film dokumentalny, 54 min, Polska, 2014 Scenariusz i reżyseria: Anna Duda-Ziętek Opowieść o niezwykłej 16 - letniej Adzie, która w przyszłości chce zamieszkać w Nowym Jorku, by tam grać koncerty, adoptować dzieci i wozić jedzenie do Afryki. Tymczasem jej życie to cztery ściany sali na zamkniętym oddziale szpitala dziecięcego, chemioterapia, dźwięk pompy, tęsknota za nieobecnym ojcem, któremu chce tę nieobecność wybaczyć, troska o mamę - przyjaciółkę, której "dobrze wychodzi bycie mamą i tatą", i z którą Ada, z tego zamkniętego oddziału, chciałaby jak najszybciej uciec.