TVP Dokument Niedziela, 13.02.2022 06:00 DZIKA POLSKA - DRAPIEŻNICY W GALARECIE Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2012 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz O śluzowcach nazywanych też śluzorośla mało kto słyszał, niewielu zdaje sobie sprawę z ich istnienia. Już sama nazwa, zupełnie niesłusznie, może budzić złe skojarzenia, albowiem to co oślizgłe nie cieszy się specjalnymi względami wśród ludzi. A jednak są to fascynujące organizmy. Czym zatem są śluzowce? Na to pytanie odpowiedzą: prof. Marek Kozłowski z SGGW w Warszawie oraz Maciej Romański z Wigierskiego Parku Narodowego. 06:30 DZIKA POLSKA - ŻYWY RELIKT MOKRADEŁ Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2012 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Łoś jest gatunkiem wciąż objętym moratorium, czyli całorocznym okresem ochronnym. Na Bagnach Biebrzańskich bytuje unikalna pod względem genetycznym populacja, którą w dobie ogromnej presji na ochronę różnorodności genetycznej należałoby otoczyć szczególną troską, a nawet formą ochrony. Jesień to czas, gdy spora część łosi opuszcza bagna, gdzie zanika wegetacja i nie bardzo jest co jeść i przenosi się do lasów, najchętniej sosnowych. Spotkania oko w oko z łosiem bywają wtedy codziennością. W nadbiebrzańskiej wsi jest uprawa sosnowa ogrodzona pokaźnymi dechami wspartymi na żelaznych belkach. Łosie rezydują tu od świtu, o czym świadczą zwisające smętnie, połamane tęgimi łosiowymi kopniakami sztachety i poobgryzane czuby sosenek, bo sosna jest dla łosia tym, czym schabowy dla nas, mówi bohater odcinka dr hab. Mirosław Ratkiewicz z Uniwersytetu w Białymstoku. Od jesieni łosie widzi się tu częściej niż latem krowy, do których zresztą te dzikie zwierzęta dołączają czasem na pastwiskach. 07:00 ZIEMIA - PODWODNY ŚWIAT - CZ. 12. WODA OD WSCHODU I EL KAFEIN Cykl dokumentalny, 44 min, Polska, 2016 Scenariusz i reżyseria: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Matka natura nieustannie tworzy zadziwiające miejsca zarówno pod wodą, jak i na ziemi. Każde z nich skrywa wiele tajemnic, niektóre mogą być zaliczone do cudów świata. Jukatańskie systemy jaskiniowe są jednym z takich miejsc, a spoczywający na dnie morza wrak El Kafein zdążył już stać się częścią podwodnego ekosystemu. Jego droga w głąb morza jednak nie jest jeszcze zakończona. 07:55 WILDLIFE SOS - NA RATUNEK DZIKIEJ PRZYRODZIE ODC. 6 (WILDLIFE SOS EP. 6) Serial dokumentalny, 47 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: James Incledon Serial dokumentalny, który śledzi pracę personelu i wolontariuszy w Wildlife Aid Foundation - organizacji zajmującej się ratowaniem, opieką i rehabilitacją chorych, rannych lub osieroconych zwierząt. Seria jest pełna ekscytujących i rozdzierających serce akcji ratunkowych, zarówno w Wielkiej Brytanii, jak i na całym świecie. W odcinku szóstym Simon zaczyna dzień od prawdziwego wyzwania, jakim jest ratowanie pięknego jastrzębia, który został uwięziony w ogromnej sortowni pocztowej. Bardzo ważne jest, aby akcja ratunkowa odbyła się tak szybko, jak to możliwe, ponieważ ptaki te są znane z tego, że bardzo łatwo się stresują, a następnie są narażone na nadwyrężenie serca. W ramach swoich międzynarodowych podróży Simon ma okazję odwiedzić Ruandę w sercu Afryki, aby zobaczyć pracę zespołu specjalistów weterynarii, którzy walczą o ochronę i zapewnienie przetrwania wspaniałych goryli górskich. Po wylądowaniu w górach wspinaczka Simona trwa kilka godzin. Zespół lekarzy Gorilla Doctors zabiera Simona na wędrówkę w aktywny, wulkaniczny region, który jest domem dla tych wrażliwych, wysoce zagrożonych zwierząt. Z głębokiej afrykańskiej dżungli Simon powraca do Anglii. Tutaj każdego roku ginie na drogach 74 000 jeleni. Ekspert Jochen opracowuje aparat, który ma pomóc zmniejszyć tę przerażającą liczbę. 08:55 ŻYCIE LASU. GRZYBY Film dokumentalny, 37 min, Polska, 2020 Reżyseria: Michał Ogrodowczyk Scenariusz: Tomasz Leski, Marcin Pietras Grzyby, czyli przedstawiciele jednego z pięciu królestw świata organizmów żywych, odgrywają niezwykle istotną, często niezauważalną lub niedocenianą, rolę w funkcjonowaniu wszystkich ekosystemów, w tym również ekosystemów leśnych. Jest to także jedna z najbogatszych pod względem gatunkowym grup organizmów obecnych na kuli ziemskiej. Szacuje się, że na naszej planecie może występować nawet ponad 5 milionów gatunków grzybów. 09:45 WIEŻA EIFFLA - ARCYDZIEŁO INŻYNIERII (SECRETS OF THE EIFFEL TOWER / QUAND LA TOUR EIFFEL SE DEVOILE) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2012 Reżyseria: Martin Blanchard Film dokumentalny prezentujący słynną, paryską Wieżę Eiffla w jak najszerszym spektrum. Każdego roku to miejsce odwiedzało około 7 milionów turystów. Ponad 120 lat od jej powstania ta wspaniała konstrukcja - symbol stolicy Francji - nadal fascynuje, po prostu dlatego, że jest czymś więcej niż zwykłą wieżą o długości 324 metrów. Wieża Eiffla to radosny symbol, który porusza wyobraźnię wszystkich ludzi. Za tym mitem stoi, a raczej pracuje 300 agentów Socit d'Exploitation de la Tour Eiffel (Sete) i jego wykonawców. Od bunkra zakopanego pod Champ de Mars po najwyższe piętro, codziennie ożywiają i dbają oni o słynną Grande Dame; poznamy ich oraz inne sekrety Wieży. Wielka Dama jest wieżą, ale też symbolem miasta, narodu, nowoczesności i elegancji. Symbolem radosnym. Za to ją podziwiamy. Odwiedziło ją 250 milionów ludzi. Wieża nadaje się do ważnych wydarzeń. To symboliczna budowla. Podczas targów rolniczych zawsze pojawia się zadanie, czy można wciągnąć krowy na pierwszy poziom. Być może kiedyś się to uda. Raz już wciągnięto słoniątko. Wieża zawsze była kojarzona ze szczęśliwymi wydarzeniami. Restauracja Jules Verne stała się ulubionym miejscem oświadczyn. Co rano Pole Marsowe przed wieżą zmienia się w platformę logistyczną. Tutaj są dostarczane produkty żywnościowe. Restauracja na 120 miejsc ma jedną gwiazdkę Michellina i ceny.... na miarę widoków. 10:45 WOKÓŁ MÓRZ II - ODC. 8 OSTATNI REJS AMOCO CADIZ (AROUND THE SEA II EP. 8 LE DERNIER VOYAGE DE L AMOCO CADIZ) Serial dokumentalny, 22 min, Francja, 2018 Reżyseria: Herle Jouon Kontynuacja opowieści o krajach, miastach i ludziach, których życie związane jest z wodą. Ocean Spokojny, Karaiby, wybrzeże Francji, Ocean Polarny czy wybrzeże Afryki - będziemy podróżować, żeglować i dowiadywać się wszystkiego o świecie widzianym oczami mieszkańców, którzy żyją i pracują wokół tych niezwykłych miejsc. Raj dla jednych, a dla innych ekologiczne cierpienie. W tym odcinku o katastrofie, która odcisnęła piętno na pamięci zbiorowej Bretończyków. Tankowiec rozbił się przy wejściu do małego portu w Finistre. Czterdzieści lat po wypadku po Amoco Cadiz został już tylko zatopiony kadłub. Na tankowcu doszło do awarii steru. Wysłany na ratunek holownik dotarł zbyt późno. Statek rozbił się o skały. Zebrał się sztab kryzysowy do spraw zagrożeń ekologicznych. Mieszkańcy wybrzeża byli zrozpaczeni. Domagali się podpalenia statku. Amoco Cadiz miał za sobą długi rejs zanim rozbił się o przybrzeżne skały Bretanii. Na początku lutego 1978 roku tankowiec napełnił cysterny w Zatoce Perskiej. Trafiło do nich dwieście dwadzieścia tysięcy ton ropy. Miała zostać przewieziona do portu w Rotterdamie. Piętnastego marca 1978 roku Amoco Cadiz wpłynął do Kanału La Manche. Trwał silny sztorm. Szesnastego rano Pasquale Bardari, włoski kapitan tankowca, mierzył się z silnym wiatrem i wysoką falą. O dziewiątej czterdzieści pięć ster zaczął odmawiać posłuszeństwa. Bardari zszedł z mostka do maszynowni, gdzie dowiedział się o awarii. 11:10 O. ANDRZEJ ZALEWSKI - MIĘDZY WSCHODEM A ZACHODEM... Reportaż, 25 min, Polska, 2021 Scenariusz: Beata Kamińska Ksiądz Andrzej Zalewski to misjonarz, werbista, grekokatolik. Powołuje się na słowa papieża Jana Pawłą II o wizji chrześcijańskiej Europy, oddychającej wschodnim i zachodnim płucem. I o sympatii JP II do grekokatolików, czego przejawem było m.in. ustanowienie współpatronami Europy św. Cyryla i św. Metodego (czczonych w Kościele greckokatolickim jako Apostołów Słowian) oraz wyniesienie do chwały ołtarzy 27 grekokatolików, męczenników reżimu hitlerowskiego i komunistycznego (podczas pielgrzymki na Ukrainę w 2001roku). Przypomina, że przecież to jeden Kościół, uznający tego samego papieża, choć w innym tylko obrządku. Ksiądz Andrzej urodził się w Reszlu na Warmii. Sakrament chrztu, komunii i bierzmowania przyjął w kościele parafialnym pw. św. Apostołów Piotra i Pawła. Na jego decyzję wyboru życia zakonnego miały wpływ niezwykłe osoby. Panie Irena i Leokadia Karmaza, emerytowane polonistki z Wileńszczyzny, dzięki którym był na pielgrzymce w Częstochowie, Gierzwałdzie jak i na Europejskich Spotkaniach Młodzieży Taize w Hamburgu i Lizbonie. Siostra Kinga Średzińska MSF (Misjonarka Świętej Rodziny), która przypomniała mu o wielkim marzeniu, byciu misjonarzem. Obecnie pracuje w Białymstoku, gdzie jest spora społeczność grekokatolików i tu prężnie działa, uczy dzieci religii, pomaga potrzebującym, jest tam, gdzie być powinien. O. Andrzej jest osobą z ogromnym potencjałem, widać po nim radość służenia ludziom i kościołowi, pasję. Ma ogromne poczucie humoru, a swoim ciepłem dobrego człowieka przyciąga do siebie wiernych. Reportaż pokazuje jego pasję, ogromne zaangażowanie w sprawy Kościoła oraz pracę z ludźmi. Opowiada o kamieniach milowych w jego życiu. 11:55 ANGLIA. PO BREXICIE Film dokumentalny, 44 min, Polska, 2021 Reżyseria: Konrad Zagórski, Marcin Kopeć Scenariusz: Konrad Zagórski Zdjęcia: Siarhei Marchyk W 2016 roku w narodowym referendum większość Brytyjczyków opowiedziała się za tzw. Brexitem. Pięć lat później, po opuszczeniu przez Wielką Brytanię struktur Unii Europejskiej, świat obiegły zdjęcia pustych półek sklepowych oraz kolejek na stacjach benzynowych ze Zjednoczonego Królestwa. Film opowiada historię mieszkańców Wielkiej Brytanii, którzy stanęli po dwóch stronach barykady - pozostania oraz wyjścia z Unii. Stara się zrozumieć, jakie były przyczyny Brexitu oraz jakie są jego konsekwencje. Jak zmieniła się sytuacja Wielkiej Brytanii po wyjściu z Unii Europejskiej? 12:45 TOMEK NA GRANICACH... RZECZYPOSPOLITEJ Cykl reportaży, 22 min, Polska, 2021 Reporterska opowieść o tym, co dzisiaj pozostało z dziedzictwa i kultury II Rzeczypospolitej. Nie tylko tego materialnego, ale przede wszystkim mentalnego. Kraju wyrosłego na pograniczu Zachodu i Wschodu, gdzie od wieków ścierały się wpływy wielkich mocarstw, etniczne namiętności, trwały religijne waśnie. Kraju, który z trudem próbował łączyć ten kipiący kocioł w jeden polityczny i cywilizacyjny organizm. 13:15 WOJCIECH CEJROWSKI- BOSO PRZEZ ŚWIAT - (114) - PERU. ŚWINKA MORSKA Cykl reportaży, 26 min, Polska, 2021 Scenariusz i reżyseria: Wojciech Cejrowski Zdjęcia: Dariusz Bassel Muzyka: Wojciech Cejrowski, Cezary Makiewicz Chlewik w Peru. W chlewiku świnki, ale morskie. Prosta hodowla, a Wojciech Cejrowski pokazuje i objaśnia tak, że po 20 minutach jesteś w stanie otworzyć taką hodowlę w Polsce. Ponieważ świnki morskie są dużo mniejsze od prosiaków, większość obowiązków mogą wziąć na siebie dzieci w wieku szkolnym, tak jak w Peru. Pokarmimy, pogłaszczemy i zjemy. (Bo to świnki spożywcze.) 13:50 PINGWINY W UKRYTEJ KAMERZE ODC. 2. PIERWSZE KROKI (PENGUINS - SPY IN HUDDLE) Serial dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2013 Reżyseria: John Downer Kamera szpieg podąża za pingwinami. To pozwoli podglądać te zwierzęta z bardzo bliska. Zobaczymy, jak się zachowują, jakie stosują taktyki w różnych sytuacjach po to, by przetrwać, obronić się, zdobyć pożywienie, wychować potomstwo. Po sukcesie filmu "Niedźwiedzie w ukrytej kamerze", postanowiono zrobić podobny eksperyment z pingwinami. Bohaterowie filmu to pingwiny cesarskie zamieszkujące Antarktykę, pustynie w Ameryce Południowej oraz wyspy Falklandy. Nowoczesna technika filmowania pozwoliła na zebranie sporego materiału. Umożliwiła też wtopienie się w kolonię tych ptaków. Wiele scen pokazanych w filmie jest zabawnych, inne zaś bardzo wzruszające i zaskakujące. Jeden z pingwinów zakochuje się nawet w sztucznym pingwinie "nafaszerowanym" techniką filmową. 14:55 KTO CHCE ZOSTAĆ ASTRONAUTĄ? - ODC. 2 (ASTRONAUTS TOUGHETS JOB IN THE UNIVERSE) Cykl dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Tom Coveney W drugim odcinku będziemy śledzić dalsze losy kandydatów na astronautów. Ci, którzy pozostali po pierwszej selekcji, przejdą bardziej wymagające testy przygotowane przez astronautę Chrisa Hadfielda i jego panel ekspertów. Będą poddawani zadaniom na granicy swoich możliwości. W symulowanym awaryjnym wodowaniu muszą uciec z podwodnej kapsuły. W największej brytyjskiej firmie zajmującej się technologiami kosmicznymi muszą wiedzieć, jak obsługiwać robota Mars Rover. W czasie spotkania towarzyskiego, zorganizowanego przez Chrisa i współpracowników, będą poddani obserwacji, która dostarczy kolejnych informacji na temat ich charakterów. Nie wszyscy kandydaci przejdą przez ten etap selekcyjny. 16:00 NASZE POCHODZENIE - ODC. 2 ROLA POŻYWIENIA (ORIGINS OF US 2 GUTS) Cykl dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2011 Reżyseria: Sacha Baveystock Seria popularno - naukowa, badająca anatomiczne zmiany, które dały nam i naszym przodkom przewagę nad innymi reprezentantami fauny. Jedzenie sprawia, że zachowujemy się dziwnie. Wpływa nawet na relacje z płcią przeciwną. To, w jaki sposób szukaliśmy pożywienia i jak je trawiliśmy, nie tylko wpłynęło na budowę naszego ciała, ale i wzmocniło nasz sukces jako gatunku. 17:00 MIASTA TĘTNIĄCE ŻYCIEM - ODC. 3 MOSKWA (WORLD’S BUSIEST CITIES) Cykl dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Sarah Gibbs Hongkong, Meksyk, Moskwa i Delhi - najbardziej zatłoczone, skomplikowane i chaotyczne miasta na świecie. Od transportu i inżynierii po żywność i handel, najbardziej ruchliwe miasta świata podejmują logistyczne i społeczne wyzwania. To filmy o najbardziej kultowych megamiastach. Odcinek trzeci zabierze nas w podróż po stolicy Rosji. Moskwa to też największe miasto tego kraju. Liczy 12, 6 mln mieszkańców, przy czym cała aglomeracja liczy 17, 2 mln mieszkańców. Jeden z najważniejszych ośrodków politycznych, gospodarczych, kulturowych, religijnych, finansowych, edukacyjnych, komunikacyjnych oraz turystycznych Rosji. Miasto jest obecnie jednym z najważniejszych ośrodków finansowych świata. W światowym rankingu pod względem kosztów życia Moskwa zajęła w 2006 r. pierwsze miejsce jako najdroższe miasto świata. Ważnym środkiem transportu w Moskwie jest metro. Pierwszą linię moskiewskiego metra uruchomiono w 1935 r. , a składa się na nie: 200 stacji, 12 linii i torowiska o łącznej długości 333 km. Moskwa jest zatłoczona, imponująca i emanuje militarną potęgą. 18:00 HISTORIE WILEŃSKIE - ODC. 6 ("HISTORIE WILEŃSKIE") Serial dokumentalny, 24 min, Litwa/Polska, 2021 Scenariusz i reżyseria: Wojciech Klimala Zdjęcia: Bartosz Frątczak Małgorzata Mozyro studiowała stosunki międzynarodowe, bo szczerze wierzyła w to, że polityka może zmienić świat na lepsze. Przez lata pracowała w dyplomacji, ale coraz częściej zarywała noce i wstawała skoro świt po to, by robić zdjęcia. Zawodowo zajęła się tym niedawno, ale bardzo szybko zaczęto o niej mówić jako o jednej z najbardziej wyrazistych wileńskich fotografek. Kobiety, które stają przed jej obiektywem, twierdzą, że sesja zdjęciowa u Małgorzaty Mozyro zastąpiła im co najmniej kilka spotkań z psychoterapeutą. 18:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.IV - ODC. 38 ŁÓDŹ FILMOWA Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2017 Scenariusz i reżyseria: Radosław Kotarski Nie byłoby polskiego kina bez miasta, które określa się mianem Hollyłódź. Dlatego Radosław Kotarski przybywa do Łodzi, gdzie poznaje tajniki historycznych produkcji filmowych. Przygląda się temu, jak tworzono filmy fabularne, gdzie wyświetlano pierwsze ruchome obrazy i tworzy własną animację w legendarnym studiu Se - Ma - For. Będzie to podróż pełna dawnych, filmowych wspomnień. 19:05 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 97 BIELSKO - BIAŁA Magazyn, 24 min, Polska, 2018 Scenariusz i reżyseria: Agnieszka Grabarska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tomasz Bednarek odwiedza Bielsko - Białą. Powstała z połączenia dwóch różnych miast, które dzieliła rzeka, pochodzenie, i w których mieszkało wiele narodów tworzących swoistą mieszankę religii, kultur oraz idei. Już w XIX wieku Bielsko i Biała tworzyły wspólny organizm gospodarczy, jeden z najprężniejszych w monarchii habsburskiej. Istotnym elementem scalającym gospodarczo obydwa miasta był przemysł włókniarski. Na moście nad rzeką Białą znajdował się ważny administracyjny punkt graniczny. Przechodząc przez niego, przekraczało się nie tylko granicę Bielska i Białej, ale też granicę Śląska i Małopolski. Oficjalne połączenie miast nastąpiło w 1951 roku. Obecnie warto tu zwiedzić Zamek Książąt Sułkowskich - rezydencję magnackiego rodu Sułkowskich, ostatnich właścicieli zamku, oraz Fałatówkę. W odległości 10 kilometrów od centrum miasta, w Bystrej, od 1910 roku mieszkał i tworzył Julian Fałat, jeden z najwybitniejszych polskich akwarelistów. Ekspozycja prezentuje obrazy olejne i akwarele: autoportrety, portrety rodziny, przyjaciół, pejzaże, będące świadectwem wielu podróży artysty. Bielsko - Biała to niegdyś miasto 100 przemysłów, nazywane jest też małym Wiedniem. Tu właśnie powstały również wspaniałe filmy animowane. Nie tylko Bolek i Lolek, ale również ich koleżanka Tola, pies Reksio, czy Baltazar Gąbka to tylko niektórzy bohaterowie polskich kreskówek. Znane z dzieciństwa postaci powstały w Studiu Filmów Rysunkowych w Bielsku - Białej, które jest najstarszym, działającym nieprzerwanie studiem filmów animowanych w Polsce. Wyjeżdżając z miasta, warto ruszyć w góry - sąsiedztwo kilkunastu szczytów górskich Beskidu Śląskiego oraz Małego widoczne jest nieomal z każdego okna, każdej ulicy czy placu Bielska - Białej. 19:30 NAPRZÓD KOLEJARZE Etiuda, 10 min, Polska, 1956 Scenariusz i reżyseria: Robert Stando Zdjęcia: Anatol Fidek Dla fanów PKP. Humorystyczne przedstawienie życia kolejarzy w ekranizacji artykułu prasowego "Naprzód kolejarze". Robert Stando umiejętnie buduje napięcie między słowem a obrazem. 19:45 JAK CO DZIEŃ... Film dokumentalny, 11 min, Polska, 1955 Scenariusz i reżyseria: Kazimierz Karabasz Zdjęcia: Zbigniew Karpowicz Etiuda studencka Kazimierza Karabasza - mistrza polskiego kina dokumentalnego ukazująca ciężką pracę podmiejskiej kolejki dojazdowej, codzienne perypetie podróżnych oraz mozolną i precyzyjną pracę maszynistów i dróżników. 20:10 WOJCIECH KILAR. MIĘDZY AWANGARDĄ A HOLLYWOOD. Film dokumentalny, 75 min, Polska, 2017 Reżyseria: Wioletta Rotter - Kozera Film dokumentalny oparty jest na rozmowach z artystami, wykonawcami oraz reżyserami filmowymi, z którymi twórca współpracował. Jednocześnie z filmem ukazała się książka wydana przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne, będąca zapisem rozmów przeprowadzonych w trakcie rejestracji filmu. Światowej sławy polski kompozytor Wojciech Kilar jest jedną z najbardziej znaczących i jedną z najbarwniejszych postaci polskiej kultury. 21:35 ZA MŁODZI NA ŚMIERĆ - WŁADIMIR WYSOCKI (VLADIMIR VYSOTSKY BEHIND THE MYTH) Абарваныя жыцці: Уладзімір Высоцкі (Too Young to Die: Vladimir Vysotsky), д/ф Cykl dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2014 Scenariusz i reżyseria: Matthias Schmidt "Za młodzi na śmierć" (Too Young To Die) to cykl dokumentalny opowiadający historię różnych artystów, którzy zbyt szybko odeszli z tego świata. Będąc u szczytu sławy, śmierć, często tragiczna zresztą, przekreśliła ich niesamowite kariery. W dokumencie przedstawiono kulisy ich śmierci oraz wpływ, jaki wywarli na świat sztuki. Nie zabrakło również bogatych materiałów archiwalnych. Bohaterem tego odcinka jest Władimir Wysocki. 22:40 TAMTE LATA, TAMTE DNI - KRZYSZTOF ZANUSSI Magazyn, 25 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Makowska Prowadząca: Marta Perchuć-Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Miejscem spotkania z Krzysztofem Zanussim jest jego dom w podwarszawskich Laskach. Reżyser pokazuje też wiele pamiątek rodzinnych - fotografii oraz zapisów filmowych. 23:15 NAWET NIE WIESZ JAK BARDZO CIĘ KOCHAM Film dokumentalny, 80 min, Polska, 2016 Scenariusz i reżyseria: Paweł Łoziński Zdjęcia: Kacper Lisowski Film opowiada o dramacie dwóch kobiet, matki i córki, związanych ze sobą trudnym, skomplikowanym uczuciem. Kluczowe dla bohaterek jest spotkanie z kimś trzecim, obcym - doświadczonym terapeutą profesorem Bogdanem de Barbaro. Ekstremalnie bliskie kadry (niezwykłe zdjęcia Kacpra Lisowskiego) wyłapują każdą emocję na twarzach kobiet. Jako widzowie jesteśmy świadkami napięć, łez, żalu i frustracji. Podglądamy sesje w ciągu kilku miesięcy i widzimy, jak ewoluuje relacja matki i córki. Ale przecież to, co dzieje się za drzwiami gabinetu, powinno być owiane tajemnicą zawodową. 00:45 STAN NIEWAŻKOŚCI Film dokumentalny, 57 min, Polska, 1994 Scenariusz i reżyseria: Maciej Drygas Współpraca reżyserska: Władimir Fienczenko, Vita Żalakeviciute Zdjęcia: Andrzej Musiał, Jewgienij Bakałow, Stanisław Śliskowski Muzyka: Paweł Szymański Kosmos poraził ich, widok Ziemi zaskoczył i zachwycił. Doznawali uniesień, choć wszystko było trudne: praca w stanie nieważkości i w ciasnym wnętrzu, problemy z fizjologią, przeróżne dolegliwości, pragnienie kobiety, tęsknota. Przeżyć tych jednak nie oddaliby za nic. Byli dumni. Dumny był cały naród radziecki, dowodząc politycznym przeciwnikom swej wyższości. Podbój kosmosu powszedniał. Aż runął mur dzielący świat na dwa wrogie obozy i zaczęły się kłopoty. Zabrakło pieniędzy na kontynuowanie programu kosmicznego. Na Bajkonurze sterczą w niebo rdzewiejące konstrukcje. Po stepie poniewierają się szczątki kapsuł. W takim właśnie momencie Maciej Drygas dotarł do sześciu radzieckich kosmonautów - Hermana Titowa, Gieorgija Greczki, Witalija Żebrowa, Władimira Sołowiowa, Aleksandra Ławiejkina i Walerija Polakowa. Rozmawiał z konstruktorem rakiet, prof. Konstantinem Feoktistowem, pionierem medycyny kosmicznej, prof. Olegiem Gazeko, prof. Anatolijem Grigoriewem i Wierą Pacajewą, wdową po kosmonaucie. Odnalazł uczestników eksperymentów medycznych Jewgienija Kiriuszyna i Michaiła Griszkowa. Udało mu się również uzyskać dźwiękowe fragmenty seansów łączności Ziemi ze stacją orbitalną i zarejestrowane na dyktafonie dzienniki kosmonauty Walerego Polakowa, nigdy wcześniej niepokazywane materiały z archiwów PO "Energia" w Kaliningradzie, moskiewskiego Instytutu Problemów Medyczno - Biologicznych, Rosyjskiego Państwowego Archiwum Dokumentacji Filmowej, Rosyjskiego Centrum Dokumentacji Kosmicznej, moskiewskiego "Videokosmosu" i Studia Filmowego "Newa" w Sankt Petersburgu. Z tego bogatego, a miejscami wręcz sensacyjnego materiału Drygas skonstruował fascynujący film. Po mistrzowsku buduje w nim nastrój zachwytu kosmosem i radości spełnionych marzeń, by złamać go, odsłaniając tajemnicę okrutnych eksperymentów medycznych, z całą bezwzględnością prowadzonych na ludziach i zwierzętach, a potem przyciemnić go jeszcze bardziej pokazując tragedię katastrof i śmierci i wreszcie zakończyć goryczą zawodu, bezsensu i pustki. Film Drygasa otrzymał m.in. I nagrodę na Bałtyckim Festiwalu Filmów Dokumentalnych i Telewizyjnych na Bornholmie, wyróżnienie jury na prestiżowym Międzynarodowym Festiwalu Twórczości Radiowej i Telewizyjnej Prix Italia oraz Grand Prix na międzynarodowych festiwalach w Monte Carlo, Strasburgu i Egipcie. 01:50 ZAUNGAESTE - ZZA PŁOTU Film dokumentalny, 51 min, Polska/Niemcy 2008 Scenariusz, zdjęcia i reżyseria: Leszek Dawid, Matl Findel Muzyka: Wojciech Błażejczyk Pomysł filmu był prosty: Polak w Niemczech i Niemiec w Polsce mieli w ciągu tygodnia zarejestrować garść obrazków z codziennego życia. Każdy taki obrazek to statyczne, kilkudziesięciosekundowe ujęcie z jednej kamery. O tym, czy jesteśmy w Niemczech czy w Polsce, informują nazwy dni tygodnia, których nazwy ukazują się na ekranie w dwóch językach: polskim i niemieckim. Jeśli jest Sonntag, Montag czy Dienstag to znaczy, że jesteśmy w Niemczech. Odpowiednio: niedziela, poniedziałek czy wtorek przenoszą nas do Polski. Za sprawą Leszka Dawida oglądamy więc migawki ze zlotu starych samochodów, rodzinę planującą wyjazd na wyspę Rugię, starego organistę grającego organach, lekcję tańca dla najmłodszych adeptek szkoły baletowej czy obwoźną sprzedaż tanich produktów spożywczych dla ubogiej klienteli w Niemczech. Mati Findel pokazuje z kolei ludzi wychodzących z kościoła po niedzielnej mszy, pensjonariuszy domu opieki prowadzonego przez zakonnice, przygotowania do występu pod gołym niebem zespołu muzycznego czy wodzireja prowadzącego zabawę weselną w sali bankietowej gdzieś w Polsce. Niektóre obrazki pokazują odmienne sytuacje, inne są niemal bliźniaczym odbiciem życia po obu stronach granicy: np. rybak łowiący ryby w Polsce i para łowiąca ryby w Niemczech, mężczyzna grający na ganku na gitarze dla swojej żony czy syn grający na gitarze dla słuchających go rodziców. Po latach przemian społeczno - gospodarczych różnice między oboma krajami w znacznym stopniu się zatarły, wyrównuje się poziom życia. I tu i tam ludzie miewają te same radości i smutki, borykają się z podobnymi problemami finansowymi czy zdrowotnymi. Za płot nie musimy już patrzeć zazdrośnie, lepiej z ciekawością i życzliwością. 02:50 JEDEN DZIEŃ W PRL (JEDEN DZIEŃ W PRL) Film dokumentalny, 58 min, Polska/Francja, 2005 Reżyseria: Maciej Drygas Muzyka: Paweł Szymański 27 września 1962 roku. Tego dnia nie zdarzyło się w PRL nic szczególnego. Prognoza pogody przewidywała zachmurzenie umiarkowane. Ponad 1600 obywateli przyszło na świat, około 600 zmarło. Dzień jak co dzień. "Jeden dzień w PRL" to unikatowa próba odtworzenia jednego zwykłego dnia z życia ludzi w komunistycznej Polsce. Autor wybrał dzień, w którym z punktu widzenia wielkiej historii w Polsce nie wydarzyło się nic znaczącego. Co w tym dniu robili obywatele i czym żyło państwo? W filmie, którego dokumentacja i realizacja trwała 3 lata, reżyser wykorzystał materiały archiwalne właśnie z 27 września 1962 roku. Oprócz materiałów filmowych są to autentyczne dokumenty, listy, notatki, które powstały tego dnia. To właśnie te dokumenty decydują o sile tego z pozoru prostego i zwykłego filmu. Fakt, że czytają je amatorzy - ludzie w różnym wieku pochodzący z różnych regionów w Polsce, sprawia, że robią jeszcze większe wrażenie. Dokumenty te pokazują życie w PRL z perspektywy pojedynczych ludzi, są nie tylko świadectwem historii, ale przede wszystkim poruszającym zapisem osobistych przeżyć i zdarzeń. Usłyszeć wśród nich można rozpaczliwy list żony do męża odsiadującego karę w więzieniu, ocierające się o absurd notatki z obserwacji inwigilowanych przez milicję ludzi, zapisy podsłuchiwanych rozmów. W filmie wykorzystane zostały m.in. materiały archiwalne IPN, TVP, Polskiego Radia, WFDiF i pochodzące ze zbiorów prywatnych. Autor filmu, Maciej J. Drygas, jest dokumentalistą, reżyserem filmowym i radiowym, scenarzystą, twórcą głośnego dokumentu "Usłyszcie mój krzyk" nagrodzonego w 1991 roku Feliksem dla najlepszego filmu dokumentalnego, a także laureatem wielu międzynarodowych festiwali, m.in. Prix Italia za słuchowisko dokumentalne "Testament" i Grand Prix na Międzynarodowym Festiwalu Twórczości Telewizyjnej w Monte Carlo za film dokumentalny "Stan nieważkości".