TVP Kultura Wtorek, 08.02.2022 09:15 POWIDOKI - GIUSEPPETOMASI DI LAMPEDUSA Dysk./wywiad/debata, 12 min, Polska, 2022 Wykonawcy: Barbara Schabowska(Prowadzący), Piotr Nowak(Prowadzący) "Powidoki" to program publicystyczny poruszający istotne zagadnienia z zakresu filozofii, etyki i socjologii. Dwoje prowadzących: dziennikarka Barbara Schabowska i filozof prof. Piotr Nowak na przykładach wybranych przez siebie książek podejmą dyskusję nad zawartością tych dzieł i ich społeczną recepcją. W tym odcinku przedmiotem dyskusji jest "Lampart", powieść, której autorem jest Giuseppe Tomasi di Lampedusa. Książka wydana już po śmierci autora w roku 1958, ukazuje schyłek świata starej burbońskiej arystokracji na Sycylii. 09:35 HYDROZAGADKA Komedia sensacyjna, 70 min, Polska 1970 Reżyseria: Andrzej Kondratiuk Scenariusz: Andrzej Bonarski, Andrzej Kondratiuk Muzyka: Waldemar Kazanecki Zdjęcia: Zygmunt Samosiuk Aktorzy: Roman Kłosowski, Zdzisław Maklakiewicz, Wiesław Michnikowski, Józef Nowak, Wiesław Gołas, Jerzy Duszyński, Franciszek Pieczka, Jerzy Turek, Iga Cembrzyńska, Ewa Szykulska Tytułową zagadką jest niewytłumaczalne znikanie wody w Warszawie podczas największych upałów. Nad jej rozwiązaniem biedzi się naukowiec, profesor Milczarek (Wiesław Michnikowski). Pomaga mu nieustraszony detektyw As (Józef Nowak), który podejmuje nierówną walkę z tajemniczym, demonicznym przeciwnikiem, sprawcą całej wodnej afery. Trop prowadzi najpierw do ciemnego typa zwanego Plamą, a potem do egzotycznego Maharadży. Swoją telewizyjną komedię Andrzej Kondratiuk utrzymał w konwencji groteski i parodii znanych filmów sensacyjnych i opowieści komiksowych. Większość gagów, postaci i humorystycznych sytuacji widzowie znają już z ekranów. Reżyser zadbał o to, by trzymać publiczność w napięciu, ale też zaserwować jej sporą dawkę rozrywki. Są więc w filmie taniec brzucha i mężczyzna pojawiający się niespodziewanie w haremie, a także komiczny Maharadża Kaburu, którego odtwarza niezrównany Roman Kłosowski. 11:00 NAJDŁUŻSZA WOJNA NOWOCZESNEJ EUROPY - ODC. 5 FILOLOG I GWOŹDZIE Serial historyczny, 64 min, Polska, 1981 Reżyseria: Jerzy Sztwiertnia Scenariusz: Andrzej Twerdochlib Zdjęcia: Andrzej Ramlau Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Krzysztof Kolberger, Marek Siudym, Henryk Machalica, Zdzisław Kozień, Mariusz Benoit, Joanna Sobieska, Beata Tyszkiewicz, Grażyna Szapołowska, Marek Bargiełowski, Ewa Lemańska, Jerzy Bończak, Aleksander Gawroński, Andrzej Krasicki, Ryszard Pietruski, Henryk Boukołowski Rok 1848 - Wiosna Ludów. Na fali patriotycznych zrywów powstaje w Poznaniu Polski Komitet Narodowy. Naczelnym wodzem oddziałów powstańczych zostaje mianowany Ludwik Mierosławski. Franke, pruski policjant, ucieka z Poznania i szuka pomocy u swego kuzyna, Janka Frankowskiego. Powstanie jednak upada. Na terenie Poznańskiego coraz większą popularność zyskuje młody naukowiec, Hipolit Cegielski. Widząc, że zrywy zbrojne nie doprowadzą do wyzwolenia kraju, staje się on rzecznikiem idei, że dla Polaków jedyną drogą ratunku jest rzetelna praca. Orędownikiem tego programu był Karol Marcinkowski - za jego namową Cegielski otworzył sklep z materiałami żelaznymi. 12:15 NAJDŁUŻSZA WOJNA NOWOCZESNEJ EUROPY - ODC. 6 JUŻ TYLKO NADZIEJA Serial historyczny, 67 min, Polska, 1981 Reżyseria: Jerzy Sztwiertnia Scenariusz: Andrzej Twerdochlib Zdjęcia: Andrzej Ramlau Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Krzysztof Kolberger, Wiesław Rudzki, Andrzej Seweryn, Piotr Garlicki, Gustaw Lutkiewicz, Barbara Grabowska, Jerzy Bińczycki, Henryk Bista, Kazimierz Kaczor, Krzysztof Kowalewski, Wiesława Mazurkiewicz, Tatiana Sosna - Sarno, Janusz Bylczyński, Andrzej Chrzanowski, Józef Duriasz Wzmagają się nastroje niepodległościowe. Szef poznańskiej policji pragnie ostatecznie rozprawić się z ugrupowaniami patriotycznymi. Zadanie rozszyfrowania grup konspiracyjnych otrzymuje Ludwik Franke. Tymczasem w Królestwie Kongresowym wybucha powstanie styczniowe, które odbija się szerokim echem również w Wielkopolsce. Na pomoc powstańcom śpieszą Bentkowski, Jackowski, ks. Smarzewski i Jan Frankowski. Janek ginie w potyczce, inni dostają się do więzienia. Wdowę odwiedza Ludwik Franke pod pretekstem spłacenia długu wdzięczności wobec rodziny świętej pamięci kuzyna. Zataja prawdziwy cel swojej wizyty i rolę, jaką odgrywa w poznańskiej policji. 13:35 TATI EKSPRES (TATI EXPRESS) Film dokumentalny, 57 min, Francja, 2015 Reżyseria: Emmanuel Leconte, Simon Wallon Scenariusz: Simon Wallon Dokumentalny portret Jacques ' a Tati, nazywanego francuskim Charliem Chaplinem. Aktor, reżyser, komik, kontynuator komedii slapstickowej, który wykreował słynną postać Pana Hulot, bohatera większości swoich filmów. Twórca obrazów takich jak m.in. "Dzień świąteczny" (1947), "Mój wujaszek" (1958), "Play Time" (1967), "Wakacje pana Hulot" (1953), "Pan Hulot wśród samochodów" (1971). 14:45 COCO CHANEL (COCO AVANT CHANEL / COCO BEFORE CHANEL) Film fabularny kinowy, 105 min, Belgia/Francja, 2009 Reżyseria: Anne Fontaine Aktorzy: Audrey Tautou, Alessandro Nivola, Emmanuelle Devos, Benoit Poelvoorde, Marie Gillain, Regis Royer Film o Coco Chanel powstał na podstawie książki francuskiej pisarki Edmonde Charles - Roux, oficjalnej biografki i bliskiej przyjaciółki legendarnej projektantki mody. Przedstawia początki kariery żądnej sławy i sukcesu Coco Chanel, ale także przybliża jej życie prywatne,.pragnienie wielkiej miłości, zmaganie się z samotnością. Po kilku latach spędzonych w sierocińcu, w niewielkiej francuskiej miejscowości Aubazine, gdzie zostawił ją ojciec, młodziutka Gabrielle Chanel rozpoczyna nowe życie. Biedna dziewczyna z prowincji wykorzystuje swoje umiejętności krawieckie, wykonując drobne poprawki dla artystów, a wieczorami pod pseudonimem Coco śpiewa i tańczy w nocnych barach. Dzięki bliskim relacjom z bogatym arystokratą, oficerem kawalerii Etienne Balsanem, dostaje się na paryskie salony. Swoimi oryginalnymi ubiorami Coco szokuje, ale także zaczyna intrygować damy z towarzystwa. Prawdziwym przełomem w życiu przyszłej legendy mody Coco Chanel okazuje się jednak znajomość z angielskim przemysłowcem Arthurem Capelem, który był największą miłością jej życia. Zginął tragicznie. 16:45 MENINA (MENINA) Dramat, 93 min, Francja, 2017 Reżyseria: Cristina Pinheiro Scenariusz: Ghislain Cravatte, Laura Piani Aktorzy: Naomi Biton, Nuno Lopez, Beatriz Batarda 8 - letnia Luisa razem z rodzicami uciekła z Portugalii do Francji na początku lat siedemdziesiątych. Widmo terroru jednak cały czas ją prześladuje, zwłaszcza że nie ma wsparcia ani u ojca, który jest alkoholikiem, ani u matki, która nie poświęca jej uwagi, zajęta jedynie swoja osobą. Luisa całkiem nieźle zaadaptowała się w nowym kraju, mówi bezbłędnie po francusku i czuje się jak Francuzka. Pewnego dnia ojciec oznajmia, że musi wyjechać i nie wróci prędko. Dziewczynka jest zrozpaczona. 2018 - główna nagroda na festiwalu w Goeteborgu. 18:30 DO DZIEŁA Magazyn, 15 min, Polska, 2021 Reżyseria: Jarosław Rybicki Scenariusz: Justyna Melonowska Wykonawcy: Justyna Melonowska (prowadząca) W dzisiejszym programie Justyna Melonowska porozmawia z doktorem religioznawstwa Tomaszem Dekertem o walce dobra ze złem i systemie aksjologicznym człowieka. Rozmówcy spróbują znaleźć odpowiedzi na wiele pytań. - Czy jest wśród nas ktoś, kto by nie pragnął być dobrym? Oczywiście, czasem upadamy, lecz przecież wiemy, w którym kierunku mamy iść, czy nie tak o sobie myślimy? Co jednak, jeśli właśnie wówczas, gdy sądzimy, że się szczególnie angażuję na rzecz człowieka, w istocie działam przeciw jego dobru? - rozważa prowadząca. W swej powiastce pt. "Antychryst" Włodzimierz Sołowjow kreśli postać wielkiego humanisty - człowieka wszelkich cnót, największego w historii ludzkości pacyfisty, ekologa i zwolennika ekumenizmu, którego jedynym pragnieniem jest być najlepszym człowiekiem i lekarzem wszystkich ran ludzkich. Kim on rzeczywiście jest? Audycja oparta na literaturze: Piotra Augustyniaka "Jezus Niechrystus"; Władimira Sołowjowa "Antychryst"; Bernarda McGinna "Antychryst"; Marka Twaina "Tajemniczy przybysz". 18:55 SANDITON - ODC. 3 (SANDITON) Serial kostiumowy, obyczajowy, 45 min, Wielka Brytania, 2019 Autor: Jane Austen Reżyseria: Olly Blackburn Aktorzy: Theo James, Rose Williams, Crystal Clarke odc. 3 Tom Parker ma coraz większe kłopoty finansowe. Młodzi arystokraci, w których widział potencjalnych inwestorów, znudzeni wyjeżdżają do Londynu. Jeden z nich, lord Babington, zakochuje się w Esther, która traktuje go obojętnie. Tom sprowadza do Sanditon znanego lekarza, który ma przyciągnąć kuracjuszy. Pokaz jego technik medycznych kończy się bardzo niefortunnie. W dodatku na budowie domów gościnnych dochodzi do groźnego wypadku. Przeciążony pracą robotnik odnosi poważne obrażenia. Charlotte i Sidney udzielają mu pomocy, co nieoczekiwanie zbliża ich do siebie. 20:05 TEATROTEKA - ZAKŁAD KARNY - O STÓWĘ Teatr, 53 min, Polska, 2017 Autor: Marta Guśniowska Reżyseria: Piotr Kurzawa Zdjęcia: Łukasz Gutt Psc Muzyka: Paweł Szamburski Aktorzy: Bartłomiej Firlet, Aldona Jankowska, Philippe Tłokiński, Antoni Ostrouch, Adam Biedrzycki, Włodzimierz Press, Krzysztof Strużycki, Michał Breitenwald, Andrzej Glazer, Krzysztof Krupiński, Tomira Kowalik, Elżbieta Romanowska Przewrotna groteska o zakładzie karnym, który staje się azylem wolności. Bohater odwiedzający w więzieniu swego brata, stopniowo odkrywa tajemnicę tego dziwnego miejsca. Okazuje się, że przebywający tam skazani, to ludzie, którzy dobrowolnie wybrali pobyt w odosobnieniu. Obowiązujący regulamin i organizowane zajęcia resocjalizacyjne, dają im poczucie sensu i porządku, których na próżno szukać w rzeczywistości poza murami. Zaś izolacja od trudów życia codziennego z jego aspektami ekonomicznymi i politycznymi pozwala odzyskać wewnętrzny spokój i poczucie wolności. Czy jednak ta utopijna wizja zaprogramowanej i narzuconej wolności nie staje się w rzeczywistości jeszcze jedną formą społecznego ucisku? Sztuka zdobyła III Nagrodę w konkursie Stowarzyszenia Autorów ZAiKS i WFDiF na utwór dramatyczny dla TEATROTEKI. Spektakl otrzymał Nagrodę Specjalną Jury w kategorii Comedy - Black / Dark na międzynarodowym festiwalu World Fest Houston w 2019 roku. 23:00 DO DZIEŁA Magazyn, 15 min, Polska, 2021 Reżyseria: Jarosław Rybicki Scenariusz: Justyna Melonowska Wykonawcy: Justyna Melonowska (prowadząca) W dzisiejszym programie Justyna Melonowska porozmawia z doktorem religioznawstwa Tomaszem Dekertem o walce dobra ze złem i systemie aksjologicznym człowieka. Rozmówcy spróbują znaleźć odpowiedzi na wiele pytań. - Czy jest wśród nas ktoś, kto by nie pragnął być dobrym? Oczywiście, czasem upadamy, lecz przecież wiemy, w którym kierunku mamy iść, czy nie tak o sobie myślimy? Co jednak, jeśli właśnie wówczas, gdy sądzimy, że się szczególnie angażuję na rzecz człowieka, w istocie działam przeciw jego dobru? - rozważa prowadząca. W swej powiastce pt. "Antychryst" Włodzimierz Sołowjow kreśli postać wielkiego humanisty - człowieka wszelkich cnót, największego w historii ludzkości pacyfisty, ekologa i zwolennika ekumenizmu, którego jedynym pragnieniem jest być najlepszym człowiekiem i lekarzem wszystkich ran ludzkich. Kim on rzeczywiście jest? Audycja oparta na literaturze: Piotra Augustyniaka "Jezus Niechrystus"; Władimira Sołowjowa "Antychryst"; Bernarda McGinna "Antychryst"; Marka Twaina "Tajemniczy przybysz". 23:30 MŁODA POLSKA - NA DRODZE Film fabularny kinowy, 22 min, Polska, 2017 Reżyseria: Bartosz Nowacki Scenariusz: Bartosz Nowacki Zdjęcia: Michał Sterzyński Aktorzy: Szymon Bobrowski, Adam Bobik, Magdalena Boczarska Podczas długiej podróży kobieta zabiera autostopowicza. Mężczyzna od samego początku nie wzbudza zaufania, a kobieta, czując niepokój i narastające zagrożenie, postanawia zabrać kolejną osobę. W zamkniętej przestrzeni auta między trójką nieznajomych nawiązuje się pełna napięcia gra. Bohaterowie skrywają tajemnice, które ujawniając się małymi krokami, doprowadzą do tragicznych w skutkach wydarzeń. 01:35 KINO NOCNE - OSTATNI SEANS FILMOWY (THE LAST PICTURE SHOW) Dramat obyczajowy, 121 min, USA, 1971 Reżyseria: Peter Bogdanovich Scenariusz: Lary Mcmurtry, Peter Bogdanovich Zdjęcia: Robert Surtees Aktorzy: Timothy Bottoms, Jeff Bridges, Ben Johnson, Cybil Shepherd Dwa Złote Globy - za reżyserię i dla najlepszej aktorki Cybill Shepherd. Oscary za drugoplanowe role zdobyli Cloris Leachman i Ben Johnson. Nominacje Akademia przyznała za najlepszy film, reżyserię, scenariusz, zdjęcia oraz dla aktorów: Ellen Burstyn i Jeffa Bridgesa. Dzieło Bogdanovicha to opowieść o niespełnionych marzeniach, rozczarowaniach i problemach związanych z wkraczaniem w wiek dojrzały. Bohaterami są młodzi przyjaciele, przeżywający pierwsze namiętności, niepokoje, borykający się z wieloma problemami. Akcja rozgrywa się na początku lat 50. w niewielkim teksaskim miasteczku, które zmienia się wraz z nadejściem ery telewizji. Zmieniają się ludzie, ogarnięci telewizyjną gorączką, zmienia się ich dotychczasowy styl życia. Obsypany nagrodami, bardzo głośny film stał się wydarzeniem artystycznym i komercyjnym, przeszedł do historii światowego kina. Urodzony w Nowym Jorku reżyser ma europejskie korzenie: jego rodzice wyemigrowali w 1928 roku z Jugosławii. Zasłynął m.in. jako twórca komedii "No i co, doktorku?", dramatu "Papierowy księżyc" oraz zrealizowanego w 1990 roku filmu "Texasville", opowiadającego o dalszych losach bohaterów "Ostatniego seansu filmowego". Rok 1951. Niewielka ponura mieścina Anarene w stanie Teksas leży przy trasie przelotowej, którą codziennie przemierzają wielkie ciężarówki. Przy tej głównej ulicy skupia się całe towarzyskie życie miasteczka, tu znajdują się sklepy, bar, sala bilardowa i jedyne kino Sama (Ben Johnson), podupadające w związku z rosnącą popularnością telewizji. Sonny (Timothy Bottoms) i Duane (Jeff Bridges) są przyjaciółmi ze szkolnych lat. Łączy ich wspólna pasja - filmy z Johnem Wayne'em i Spencerem Tracym. Wolny czas poświęcają również na grę w piłkę i uwodzenie dziewczyn. Sonny ma sympatię, jednak zrywa z nią i zostaje kochankiem dużo starszej od siebie Ruth (Cloris Leachman), żony trenera. Duane spotyka się z miejscową pięknością Jacy Farrow (Cybill Shepherd), która romansuje także z innymi chłopakami z miasteczka. Dziewczyna marzy o zamążpójściu i dostatnim życiu u boku bogatego Bobby'ego Sheene'a. W końcu zrywa z Duanem. Niebawem przyjaźń dawnych druhów zostaje wystawiona na próbę i ich drogi się rozchodzą. 03:50 USŁYSZCIE MÓJ KRZYK Film dokumentalny, 46 min, Polska, 1991 Scenariusz: Maciej Drygas Zdjęcia: Stanisław Śliskowski Wykonawcy: Kazimierz Kord, Elżbieta Chojnacka 8 września 1968 r. podczas dożynek na Stadionie X - lecia na znak protestu "przeciw tyranii kłamstwa ogarniającego świat" podpalił się 60 - letni Ryszard Siwiec z Przemyśla. Ofiara jego nie została zauważona przez publiczność na trybunach. W Archiwum WFD zachował się siedmiosekundowy skrawek taśmy, na którym operator utrwalił tragiczne wydarzenie. W filmie wykorzystano fragmenty autentycznego nagrania zarejestrowanego przez Ryszarda Siwca na dwa dni przed samospaleniem i ujęcie (7 sek) płonącego Ryszarda Siwca utrwalone przez operatora PKF Zbigniewa Skoczka. "Ja, Ryszard Siwiec, zdrów na ciele i umyśle, po długiej walce i rozwadze postanowiłem zaprotestować przeciw totalnej tyranii zła, nienawiści i kłamstwa opanowującego świat". Tymi słowami pięćdziesięcioletni księgowy z Przemyśla rozpoczął swój testament. 8 września 1968 roku podczas uroczystości dożynkowych na Stadionie X - lecia dokonał aktu samospalenia. Zanim podpalił swój nasączony benzyną garnitur, zdążył jeszcze rozrzucić kilkanaście ulotek zawierających protest przeciwko wkroczeniu wojsk Układu Warszawskiego do Czechosłowacji. Ciężko poparzonego Siwca przewieziono do szpitala. W kilka dni później zmarł. Nazwisko Siwca nie znalazło się na pierwszych stronach polskich ani zachodnich gazet. Przez wiele mięsięcy milczała również rozgłośnia Wolnej Europy. Kiedy ponad pół roku później na placu Vaclava w Pradze samospalenia dokonał Jan Palach, świat był wstrząśnięty. Opinia publiczna dowiedziała się również o podobnym proteście Litwina Romasa Kalanty. Na podstawie zachowanych dokumentów, zwierzeń najbliższych i relacji naocznych świadków autor filmu próbuje odpowiedzieć na pytania, jakimi motywami kierował się Siwiec, jakim był człowiekiem i jak należy określić popełniony przez niego czyn. Z tych dokumentów i wypowiedzi wyłania sie portret człowieka honoru, niegodzącego się na kompromisy, którego okrutna śmierć miała być protestem przeciwko panującemu systemowi. Film kończy wstrząsająca, przypadkowo nakręcona na stadionie sekwencja archiwalna - moment samospalenia Ryszarda Siwca.