TVP Dokument Wtorek, 15.02.2022 06:00 DZIKA POLSKA - LECĄ ŻURAWIE Serial dokumentalny, 23 min, Polska, 2012 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Wysmukły, wyprostowany, dumnie chodzi po polach na zgrabnych, długich nogach. Ma eleganckie popielate upierzenie i czarne końcówki skrzydeł. Żuraw jest ważnym gatunkiem wzbogacającym ptasią różnorodność w Polsce. Miejscem akcji odcinka są okolice Nowogardu Szczecińskiego, a bohaterem jest doskonały obserwator żurawi, filmowiec Marek Piotrowicz, który podpatruje gody żurawi. Żurawie zaczynają widowiskowy taniec godowy, którego widok zapiera dech w piersiach. Gesty, które mogą być stosowane w walce w tym wypadku zamieniane są na miłosne sygnały. To taniec miłości a nie, jak mogłoby wydawać się na pierwszy rzut oka, agresji. Ptaki krążą wokół siebie z rozpostartymi skrzydłami, wykonują niespodziewane wyskoki i głębokie skłony, podrzucają w górę kępki traw. Puszą się, przeganiają i trąbią jak ćwiczący hejnaliści, a wszystko to czynią na podmokłych łąkach. Z upływem czasu to widowisko powtarza się coraz rzadziej, aż zanika zupełnie, co oznacza, że ptaki zajęły się gniazdem i wysiadywaniem jaj. 06:35 DZIKA POLSKA - BIAŁY KRÓL NIEBA Serial dokumentalny, 23 min, Polska, 2012 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Jeszcze nie tak dawno możliwość spotkania orła w naszym kraju była czymś niezwykłym, dostępnym tylko dla wybrańców. Orły bieliki oglądano tylko w muzeach lub ogrodach zoologicznych, gdzie można było zapoznać się jedynie z cząstką ich piękna. Prawdziwy ich majestat objawia się jednak w locie. Zaledwie sto lat temu bielik - największy z naszych orłów - znajdował się na granicy wymarcia. Dzisiaj jest często spotykany w całym pasie pojezierzy, w dolinach dużych rzek oraz w okolicy stawów rybnych. Jego obecność przyczynia się do wzbogacenia różnorodności ptasiego świata. Jako doskonały drapieżnik reguluje i wpływa na liczebność drobniejszego ptactwa. Miejscem akcji odcinka jest rzeka Biebrza a głównym narratorem jest Paweł Mirski z Komitetu Ochrony Orłów. 07:00 PORTRETY DOKUMENTALNE - TOMASZ WOLSKI. LEKARZE. Cykl dokumentlany, 5 min, Polska, 2021 Cykl opowiadający o najważniejszych, najciekawszych filmach wybitnych polskich filmowców zajmujących się sztuką dokumentu. 07:10 ZIEMIA - PODWODNY ŚWIAT - CZ. 13. CHACK MOL I ŻARŁACZ BIAŁOPŁETWY Cykl dokumentalny, 43 min, Polska, 2016 Scenariusz i reżyseria: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Meksykańska cenota oraz pradawne majańskie miasto Coba. Film pozwala nie tylko zajrzeć w głąb historii Ziemi i dawnych ludów, ale zbliża do tajemnicy najgroźniejszego z morskich drapieżników - rekina, który jest arcydziełem ewolucji. 08:10 WILDLIFE SOS - NA RATUNEK DZIKIEJ PRZYRODZIE ODC. 7 (WILDLIFE SOS EP. 7) Serial dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: James Incledon Serial dokumentalny, który śledzi pracę personelu i wolontariuszy w Wildlife Aid Foundation - organizacji zajmującej się ratowaniem, opieką i rehabilitacją chorych, rannych lub osieroconych zwierząt. Seria jest pełna ekscytujących i rozdzierających serce akcji ratunkowych, zarówno w Wielkiej Brytanii, jak i na całym świecie. W odcinku siódmym Simon zostaje wezwany na plac budowy w południowym Londynie po lisa, który zaklinował się w maleńkiej szczelinie jednego z opuszczonych budynków. Trzeba go ostrożnie, ale szybko wyciągnąć, aby budowniczowie mogli kontynuować swoją pracę. Międzynarodowe podróże Simona są kontynuowane tym razem do najbardziej wysuniętych na południe wybrzeży Afryki, do Boulders Beach, na obrzeżach Kapsztadu w RPA. Ta plaża jest miejscem występowania endemicznych pingwinów Jackass, których liczebność dramatycznie spadła od 1960 roku z powodu ingerencji człowieka w ich naturalne środowisko. Simon szybko zostaje włączony do akcji ratunkowej, mającej na celu przeniesienie kolonii pingwinów z placu budowy i na własnej skórze doświadcza niebezpieczeństw związanych z tego rodzaju ratowaniem. 09:05 GEPARDY OCEANICZNYCH GŁĘBIN (CHEETAHS OF THE DEEP) Film dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2013 Reżyseria: Rafa Herrero Massieu Film przedstawia podwodny, bajkowy świat wokół Wysp Kanaryjskich, archipelagu górzystych wysp pochodzenia wulkanicznego położonych na Oceanie Atlantyckim na północny zachód od wybrzeży Afryki. Łagodny klimat oceaniczno - subtropikalny z umiarkowanymi temperaturami, rzadkimi i nieregularnymi opadami, zależnymi od wyspy i jej strefy, ciepła woda oraz otoczenie skał sprzyjają zwierzętom i roślinom. Walenie, delfiny Risso, płetwale Bryde’a, delfiny uzdeczkowe, żółwie zielone to tylko niektóre z bardzo rzadkich gatunków, jakie tutaj występują. 10:05 PRZEWODNIK PUTIFARA - ODC. 4 LONDYN, ZWIEŃCZENIE IMPERIUM (PUTIPHAR'S TRAVEL GUIDE A 19TH CENTURY GLOBE - TROTTER 4. LONDON, THE EMPIRE APEX) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Reżyseria: Sebastien Lafebvre, Stanislas Valroff Scenariusz: Helene Chevereau Petrus Putifar jest fikcyjnym podróżnikiem i autorem przewodników turystycznych. Odkrywa zabytki do odwiedzenia, muzea, ogrody, miejsca do zwiedzenia, spaceruje po miastach i dzieli się swoimi spostrzeżeniami. Czwarty odcinek to wizyta w siedzibie Monarchii Brytyjskiej, zwieńczeniu imperium, mieście, które urzeka swoim pięknem. Pod koniec XIX wieku Wielka Brytania jest największym światowym mocarstwem. Londyńska giełda jest najważniejszą giełdą na świecie. Najmocniejszą walutą jest funt szterling. Gospodarka Wielkiej Brytanii osiągnęła apogeum. Królowa Wiktoria włada imperium obejmującym między innymi Anglię, Szkocję, Walię, Irlandię, Kanadę oraz Indie. Siedzibą królowej jest pałac Buckingham. W centrum Londynu znajdują się Hide Park i Kensington Garden, liczące razem 250 hektarów. To zielone płuca miasta, które wraz z innymi terenami zielonymi walczą ze smogiem. 11:05 LEKARZ TRZECH POKOLEŃ Film dokumentalny, 21 min, Polska, 1989 Scenariusz: Lena Skwirtniańska Film dokumentalny o niezwykłych losach wyjątkowego lekarza wielu pokoleń krakowskich pacjentów, doktora Mariana Ciećkiewicza. Snujący swą opowieść o długim życiu, którego początek przypada na rok 1893 roku, bohater filmu prowadzi nas przez gwałtowne i zmienne losy historii Polski, która determinowała życie większości młodych Polaków. Poznamy doktora w wielu wcieleniach, jako ucznia klasycznego gimnazjum w zaborze austriackim, studenta medycyny, żołnierza walczącego na frontach dwóch wojen światowych oraz lekarza piastującego ważne funkcje w służbie zdrowia. W wieku 96 lat, po prawie 50 - letniej karierze lekarza medycyny, doktor Ciećkiewicz wciąż pozostaje aktywny zawodowo, służąc swą wiedzą społeczeństwu. Ilustracją wspomnień są fragmenty archiwalnych materiałów filmowych oraz fotografie dokumentujące okresy: I wojny światowej, kampanii wrześniowej podczas II wojny światowej oraz Kraków podczas okupacji niemieckiej. 11:35 TAM, GDZIE SIĘ LUDZIE NIE UMAWIALI Film dokumentalny, 54 min, Polska, 2007 Scenariusz i reżyseria: Dżamila Ankiewicz Zdjęcia: Leszek Skuza, Petro Aleksowski Obraz powojennego życia kulturalnego pokazany poprzez spotkania w słynnych warszawskich restauracjach i kawiarniach, takich jak "Kameralna", PIW, "Czytelnik", Związek Literatów, czy SPATiF. Narratorami są m.in. Andrzej Dobosz, Stefania Grodzieńska, Barbara Hoff, Gustaw Holoubek, Tadeusz Konwicki, Janusz Krasiński, Kazimierz Kutz, Marek Nowakowski. 12:45 SAHARA, CZĘŚĆ 1, TAJEMNICA MAURETANII (SAHARA EPISODE 1, SECRET OF MAURETANIA) Serial dokumentalny, 50 min, Niderlandy (Holandia), 2018 Reżyseria: David Kleijwegt Seria dokumentalna, opowiadająca o tym, co dzieje się w części świata sąsiadującej z Saharą. Przez wieki kolonizatorzy omijali to miejsce, bo największa piaszczysta pustynia na planecie była zbyt gorąca i zbyt nieprzenikniona. Teraz wydaje się, że Europa przesunęła swoją południową granicę na Saharę, aby zatrzymać migrację i walczyć z terroryzmem. Co mieszkańcy Sahary myślą o tej ingerencji? Reporter Bram Vermeulen przemierza pustynię z zachodu na wschód, od Oceanu Atlantyckiego do Morza Czerwonego. W pierwszej części odwiedzi Mauretanię. Będzie musiał poradzić sobie z upałem, niebezpieczeństwami związanymi z postępującym dżihadyzmem, desperacją migrantów i ukrytym światem niewolnictwa. Odkryje sieci handlu ludźmi i spotka się z mieszkańcami najbardziej niegościnnych miejsc na ziemi. Podróż przez najgorętszy kontynent zaczynamy w bardzo chłodny dzień. Ruszamy od atlantyckiego brzegu Afryki, na zachodniej granicy Mauretanii i krańcu Sahary. Choć to wiele kilometrów od Europy, towarzyszymy patrolowi hiszpańskiej straży granicznej. Południowa granica Europy przesunęła się na wielką pustynię Afryki, którą toczy migracja, terroryzm i przeludnienie. Mauretania nadal przyciąga migrantów z czarnej Afryki, których nie interesuje już Europa, lecz tutejsze rybołówstwo. Mauretania to kraj, w którym czarna Afryka zderza się z muzułmańską północą. Jest islamską republiką. 13:45 WYSPA SMOKÓW (DRAGON ISLAND) Film dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: Boris Von Schoenebeck Scenariusz: Kira Ivanoff Film dokumentalny, którego bohaterem jest waran zwany też smokiem z Komodo. To największa współcześnie żyjąca jaszczurka, odkryta w 1910 roku. Aby ją chronić, założono w 1980 roku Park Narodowy Komodo. To wyspa, gdzie nadal żyją smoki - istny park jurajski, w którym wciąż rządzą pradawni władcy. Aktywny w dzień, noc spędza w wygrzebanych przez siebie norach. Poluje z zasadzki, do upatrzonej zdobyczy zakrada się od tyłu. Atakując mniejszą zdobycz, może rzucić się wprost do jej szyi. W tym filmie będziemy mogli obserwować to niezwykłe zwierzę z bardzo bliska. Waran jest drapieżnikiem, może zjeść konia lub jelenia. Odnotowano także kilka śmiertelnych ataków na ludzi, warany są także kanibalami. Te zwierzęta nie mają wrogów naturalnych w łańcuchu pokarmowym, jedynym zagrożeniem dla młodych waranów są dorosłe osobniki. Głęboko w odległym Pacyfiku leży Pierścień ognia. Ten region, tworzący 75 procent ziemskich wulkanów i odpowiadający za 90% trzęsień ziemi jest jednym z najtrudniejszych habitatów na naszej Planecie. To pradawne królestwo ognia piekielnego, idealne tło dla opowieści o smokach. Ten smok to kolos: ma blisko 4 metry długości i waży 100 kg. Podstępny i wytrwały drapieżnik - nie ma tu wrogów. Śmiertelnie groźny gad z ogonem jak rapier biega z prędkością 40 km/godz. Życie na Wyspie Smoków toczy się zgodnie z rytmem pływów. Odizolowani od stałego lądu wyspiarze to istny tygiel gatunków, które nie mając wielkiej konkurencji, wspaniale się rozwijają. Niszowe środowisko jest chronione przez ogromną fosę z oceanu, a tutejsze stworzenia znakomicie się przystosowały, co pozwala im przetrwać. Życie na Wyspie Smoków to nieustanne przypływy i odpływy. Także populacja smoków maleje i powiększa się. 14:50 LEKARZ I ŻOŁNIERZ (THE SURGEON AND THE SOLDIER) Film dokumentalny, 53 min, USA/Australia, 2017 Reżyseria: David Roach Film dokumentalny przedstawiający postać słynnego australijskiego chirurga prof. Munjeda Al Muderisa. Jest to też historia jego niezwykłej, pionierskiej metody chirurgicznej dla osób po amputacji kończyn zwanej osseointegracją. Osseointegracja to bezpośrednie strukturalne i czynnościowe połączenie pomiędzy uporządkowaną, żywą kością i powierzchnią obciążonego wszczepu. Uważa się, że tlen zawarty w tkance kostnej tworzy na powierzchni tytanowego wszczepu warstwę dwutlenku tytanu, na której może odkładać się nowa, mineralizująca się tkanka kostna tworząca właściwe mocowanie implantu. Integracja powierzchni wszczepu z kością jest procesem ciągłym i polega na ustawicznej resorpcji i absorpcji tkanki kostnej. Na utrzymanie równowagi między tymi procesami mają wpływ siły biomechaniczne, powstające w wyniku pracy protezy. Prof. Munjed Al Muderis postanawia zmienić życie młodego brytyjskiego żołnierza, który stracił obie nogi na wojnie na Bliskim Wschodzie, a potem musiał stoczyć kolejną bitwę z brytyjskim wojskiem, aby móc wyjechać na operację do Australii, do dr. Munjeda, który obiecywał mu poprawę życia. Sam profesor wielokrotnie toczył własne spory z kolegami po fachu i bardzo dramatyczne dyskusje z władzami Australii. Jest obecnie wiodącym, pionierskim chirurgiem. Prywatnie Munjed jest uchodźcą, który przybył do Australii statkiem i doświadczył okropności zatrzymania i widma deportacji. Jest niezwykłym lekarzem, zdeterminowanym, aby zrealizować swoje ambicje, uczynić życie kalekich osób lepszym i podarować niepełnosprawnym nowe możliwości poruszania się o własnych siłach. 15:55 REWOLUCJA W DOLINIE KRZEMOWEJ - ODC. 2 OD PIERWSZYCH TARGÓW KOMPUTEROWYCH DO WWW (THE SILICON VALLEY REVOLUTION - HOW A FEW NERDS DID CHANGE THE WORLD / DIE SILICON VALLEY REVOLUTION - WIE EIN PAAR FREAKS DIE WELT VERÄNDERN) Film dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2017 Reżyseria: Jan Tenhaven Dokumentalna podróż do Doliny Krzemowej, gdzie znajdują się siedziby wielomiliardowych przedsiębiorstw IT. Początki to amatorskie eseje o kolorze, chaosie i rewolucyjnych poruszeniach. Hipisi, miłośnicy majsterkowania i sprytni biznesmeni wprawili w ruch niewiarygodną rewolucję. Pionierzy domowego komputera chcieli tylko zmienić świat i zepchnąć Wielkiego Brata z tronu: chcieli komputerów dla każdego. Ten dokument, w ekskluzywnych wywiadach z pionierami rewolucji komputerowej, ukazuje początki domowego komputera. Moment, w którym komputer opuścił królestwo hobbystów, nastąpił wtedy, gdy Dan Bricklin i Bob Frankston stworzyli elektroniczny arkusz kalkulacyjny VisiCalc. Gdy pojawił się pod koniec 1979 roku, księgowi byli zachwyceni. Liczby migały i zmieniały się. Mogli zmienić jedną i śledzić pozostałe. Popłakali się z radości. Lata 80. to lata pomysłów, które powstały w kilku laboratoriach za sprawą grupy hobbystów i objęły całe społeczeństwo. Lata 80. to więc rozwój ogromnego przemysłu. Nawet Bill Gates początkowo nie docenia Internetu. Dopiero później opracowuje przeglądarkę, którą agresywnie wprowadza na rynek przy pomocy prawie monopolistycznego Microsoftu. Historia Google jest ciekawa. Dwóch studentów przyjrzało się wyszukiwarkom typu Yahoo i stwierdziło, że to chłam. To, co prywatne, staje się coraz bardziej publiczne. Model biznesowy Marka Zuckerberga opiera się na tym pomyśle. Tak więc ta rewolucja małych komputerów stała się rewolucją każdej istoty ludzkiej na planecie, posiadającej smartfon lub połączonej z Internetem. Czyli ta rewolucja na Zachodnim Wybrzeżu jest rewolucją na następne 500 lat. Zaczęła się na tych wybrzeżach i jak fala przetoczyła się po całej planecie. 17:05 PRZEWODNIK PUTIFARA - ODC. 5 NEAPOL, UDUCHOWIONY I WULKANICZNY (PUTIPHAR'S TRAVEL GUIDE A 19TH CENTURY GLOBE - TROTTER 5. NAPLES, SPIRITUAL AND VOLCANIC) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Reżyseria: Sebastien Lafebvre, Stanislas Valroff Scenariusz: Helene Chevereau Petrus Putifar jest fikcyjnym podróżnikiem i autorem przewodników turystycznych. Odkrywa zabytki do odwiedzenia, muzea, ogrody, miejsca do zwiedzenia, spaceruje po miastach i dzieli się swoimi spostrzeżeniami. Odcinek piąty to podróż po Neapolu - mieście pełnym duchowości i magii, pamiątek z przeszłości. Nie bez znaczenia jest też wulkaniczne sąsiedztwo w tym zakątku Europy. Jego mieszkańcy mają podobno równie wybuchowy charakter jak pobliski wulkan. A religijność równie silną jak wiarę w zabobony. Niezwykłe noce i dnie, muzea, zabytki, uciechy. Początki miasta osnute są mitologią. W "Odysei" syrena Partenope i jej siostry oczarowały swymi głosami żeglarzy. Odyseusz oparł się im, zatykając uszy woskiem. Nie mogąc oczarować herosa, Partenope umarła z żalu. Jej ciało zdryfowało aż do wysepki Megaride, na której wznosi się Castel dell’Ovo. Od tamtej pory Neapol bywa nazywany miastem Partenope. 18:10 WYPRAWA NA DNO: TRÓJKĄT BERMUDZKI (DRAIN THE BERMUDA TRIANGLE) Film dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Wayne Abbott Scenariusz: Jobim Sampson Trójkąt Bermudzki - sama nazwa pobudza wyobraźnię. W tym filmie poznamy badania nad dziwnymi cechami geologicznymi, aby rzucić światło na tajemnicze zdarzenia, które zostały udokumentowane w granicach tego obszaru oceanu. Dołączymy do kilku nowych ekspedycji nurkowych i wypraw w poszukiwaniu nauki kryjącej się za mitem. Bermudy, niewielki archipelag, 1050 kilometrów na wschód od wybrzeża Stanów Zjednoczonych. Od wieków stanowił schronienie dla statków żeglujących po Atlantyku, w jego wodach czai się jednak śmiertelna groźba. Grudzień, rok 1945. Eskadra samolotów marynarki U. S. A. znika u wybrzeży Florydy. Marzec. Rok 1918. Duży transportowiec amerykański, płynący do Baltimore, rozpływa się w powietrzu. Od lat wiele statków i samolotów znikało bez śladu w obszarze liczącym 725 tysięcy kilometrów kwadratowych. Stanowił on źródło tajemnic, legend i obaw. Oto Trójkąt Bermudzki. Dzięki nowoczesnej technice możemy usunąć wodę, warstwę po warstwie i odsłonić ukryty krajobraz. Osuszymy Trójkąt Bermudzki. Schodząc coraz głębiej, zbadamy jego najciemniejsze zakątki, odsłaniając tajemnice Trójkąta. Co znajdziemy na dnie, gdy woda opadnie całkowicie? Osuszenie Trójkąta Bermudzkiego po raz pierwszy ukazało niezwykle zróżnicowany teren, z fantastycznymi tworami na dnie. Mity i legendy o Trójkącie mają się dobrze, my jednak już wiemy, że zagrożenie nie pochodzi od nadprzyrodzonych mocy, ale powodują je realne i zabójcze siły przyrody. 19:10 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - PORTUGALIA. SKARB PÓŁWYSPU IBERYJSKIEGO (FLAVORS) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos W tym odcinku podróż do Portugalii. Portugalia leży na zachodnim skraju Europy. Przez wiele stuleci była celem licznych podbojów. Wypływali stąd i wracali tu najwięksi odkrywcy i podróżnicy. Kraj ten odznacza się niezrównanym bogactwem kulturowym i religijnym, ale także fascynującą przyrodą. Odkryjemy dziś miejsce, w którym szczęście miesza się z melancholią. 20:10 ANGLIA. PO BREXICIE Film dokumentalny, 44 min, Polska, 2021 Reżyseria: Konrad Zagórski, Marcin Kopeć Scenariusz: Konrad Zagórski Zdjęcia: Siarhei Marchyk W 2016 roku w narodowym referendum większość Brytyjczyków opowiedziała się za tzw. Brexitem. Pięć lat później, po opuszczeniu przez Wielką Brytanię struktur Unii Europejskiej, świat obiegły zdjęcia pustych półek sklepowych oraz kolejek na stacjach benzynowych ze Zjednoczonego Królestwa. Film opowiada historię mieszkańców Wielkiej Brytanii, którzy stanęli po dwóch stronach barykady - pozostania oraz wyjścia z Unii. Stara się zrozumieć, jakie były przyczyny Brexitu oraz jakie są jego konsekwencje. Jak zmieniła się sytuacja Wielkiej Brytanii po wyjściu z Unii Europejskiej? 21:15 SZKOCKA WOLNOŚĆ Film dokumentalny, 44 min, Polska, 2021 Reżyseria: Konrad Zagórski, Marcin Kopeć Scenariusz: Konrad Zagórski Zdjęcia: Siarhei Marchyk Szkocja przez setki lat była niezależnym królestwem, wielokrotnie najeżdżanym przez Anglików. Traciła i odzyskiwała swoją niepodległość. Wydawałoby się, że ten dumny, pięciomilionowy naród, związany od 1707 roku z Anglią traktatem o Unii, od zawsze pragnął być wolny. Jednak w 2014 roku Szkoci w narodowym referendum, mając szansę odzyskać swoją niepodległość, opowiedzieli się za pozostaniem w strukturach Wielkiej Brytanii. Strach przed problemami gospodarczymi, zmianą waluty i wyjściem ze struktur Unii Europejskiej przesądził o wyniku. Dwa lata później Londyn ogłosił brexit, coś, czego nikt się nie spodziewał. Film opowiada historię ruchu niepodległościowego w Szkocji oraz przybliża poglądy społeczeństwa szkockiego na temat niepodległości. 22:10 SZEROKIE TORY - JEDEN DZIEŃ Z ŻYCIA ZNAWCY ŚRODOWISKA KRYMINALNEGO W PETERSBURGU Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2001 Scenariusz: Barbara Włodarczyk Zdjęcia: Wiktor Politow W tym wydaniu spotkanie z Andriejem Konstantinowem - rosyjskim ekspertem od przestępczości. Andriej mieszka w Petersburgu, który zyskał miano kryminalnej stolicy Rosji. Od kilku lat zajmuje się pisaniem o przestępczości, kieruje agencją dziennikarstwa śledczego, która specjalizuje się w sprawach kryminalnych. 22:45 ŚWIAT OD ŚWITU DO ZMIERZCHU - EREWAŃ OD ŚWITU DO ZMIERZCHU Cykl dokumentalny, 42 min, Polska, 2013 Scenariusz i reżyseria: Maciej Drygas, Mirosław Dembiński Jeden z bohaterów tego filmu, operator wielkiego dźwigu budowlanego, patrzy na miasto z wysoka. Widzi niejedno. Ten dystans i samotność na wysokościach prowokują do przemyśleń, którymi chętnie się dzieli z twórcami filmu. Kamera i my, widzowie, razem z nią przejmujemy ten punkt widzenia. Oglądamy z góry dachy domów, wijące się wśród nich pasma ulic i nagle zauważamy młodą dziewczynę, robiącą fotografie. Ona też lubi odgórną perspektywę. Maluje panoramy miasta z widokami dachów o spokojnej, nieco melancholijnej kolorystyce. Paradoksalnie jednak, ten film trzyma się blisko ziemi. Widzimy, jak żyje wielodzietna rodzina, w której ojciec zbiera złom, a jeden z synów sprzedaje na środmiejskich ulicach święte obrazki za grosze. Widzimy, jak w piwnicznej piekarni pracują kobiety wypiekające starodawnym sposobem lawasze, ormiańskie chleby. Przyglądamy się także codziennym rytuałom starego małżeństwa, ich pogodnym pogwarkom, niespiesznym gestom i milczeniu, w które się pogrążają. Spokojna narracja filmu próbuje uchwycić coś, co wypełnia przestrzeń pomiędzy wzniosłą perspektywą dźwigu z widokiem na Ararat a przyziemną krzątaniną wokół codziennych spraw, walką o przeżycie kolejnego dnia. Każdy widz będzie musiał nazwać to po swojemu. 23:35 POWRÓT Film dokumentalny, 12 min, Polska, 1978 Scenariusz i reżyseria: Wojciech Jankowski Zdjęcia: Krzysztof Kalukin, Tadeusz Roman, Jerzy Augustyński, Romuald Farat Po samotnym rejsie dookoła świata na jachcie "Mazurek" kapitan żeglugi wielkiej, Krystyna Chojnowska - Liskiewicz, powróciła 18 czerwca 1978 roku do Gdańska. Przybyła w towarzystwie innych jednostek pływających, przy dźwiękach okrętowych syren, powitały ją tłumy ludzi, które czekały na nadbrzeżu. Po przywitaniu się z rodziną złożyła meldunek o zakończeniu rejsu dookoła świata. Trasa rejsu wynosiła 31166 mil, odwiedziła 21 portów w 10 krajach. Po meldunku odegrano hymn Polski. W Sali Białej Ratusza Głównego Miasta Gdańska, kapitan zameldowała I sekretarzowi KC PZPR, Edwardowi Gierkowi, o zakończeniu pierwszego, kobiecego, samotnego rejsu dookoła świata i złożyła banderę jachtu na jego ręce. Edward Gierek wręczył kwiaty, wygłosił przemówienie i udekorował żeglarkę Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. 23:50 NOTACJE - MAREK BUDZYŃSKI. ZAWÓD ARCHITEKT Cykl dokumentalny, 10 min, Polska, 2012 Autor: Anna Więckowska Marek Budzyński (ur. 7 kwietnia 1939 R. w Poznaniu), architekt i urbanista, profesor Politechniki Warszawskiej, laureat Honorowej Nagrody SARP z 1993 roku. W latach 70. i 80. generalny projektant warszawskiego Ursynowa. Autor najciekawszych gmachów współczesnej Warszawy, takich jak BUW i Sąd Najwyższy. 00:05 TAM, GDZIE SIĘ LUDZIE NIE UMAWIALI Film dokumentalny, 54 min, Polska, 2007 Scenariusz i reżyseria: Dżamila Ankiewicz Zdjęcia: Leszek Skuza, Petro Aleksowski Obraz powojennego życia kulturalnego pokazany poprzez spotkania w słynnych warszawskich restauracjach i kawiarniach, takich jak "Kameralna", PIW, "Czytelnik", Związek Literatów, czy SPATiF. Narratorami są m.in. Andrzej Dobosz, Stefania Grodzieńska, Barbara Hoff, Gustaw Holoubek, Tadeusz Konwicki, Janusz Krasiński, Kazimierz Kutz, Marek Nowakowski. 01:10 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ODC. 220 Z PIWNICY W PRZESTWORZA Magazyn historyczny, 22 min, Polska, 2020 Autor: Adam Sikorski Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju. 01:35 CAŁKIEM SPORA APOKALIPSA - TADEUSZ KONWICKI Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2002 Reżyseria: Andrzej Titkow Zdjęcia: Andrzej Popławski Tadeusz Konwicki jest postacią dobrze znaną a zarazem zagadkową. Ma wiele twarzy. Artysta i żołnierz, dowcipny i błyskotliwy, pisał książki oraz kręcił filmy, o których było głośno. Po roku 1989 zmieniła się rola pisarza w społeczeństwie. Film próbuje odpowiedzieć na pytanie, jaka jest rola współczesnego inteligenta w epoce transformacji ustrojowej w drodze do zjednoczonej Europy. 02:35 DOM NA SARDYNII Film dokumentalny, 48 min, Polska, 2009 Scenariusz i reżyseria: Krzysztof Piotrowski Filmowa opowieść o trzech polskich kobietach, które wyemigrowały przed laty do Włoch, mieszkają na Sardynii, gdzie spędzają swoje życie, będąc żonami i matkami we włoskich rodzinach. Starają się zachować swoją tożsamość, wychowują swoje dzieci po polsku, zapewniając im na przyszłość możliwość wyboru, czy chcą być Polakami, czy Włochami. Film opowiada o mieszaniu się kultur i obyczajów w sferze historii, tradycji i codzienności oraz o życiu na obczyźnie w dobie Unii Europejskiej.