TVP Kultura Sobota, 19.02.2022 Zmiany z dnia 10.02.2022 w stosunku do raportu z dnia 25.01.2022 (dodano pozycję programową) 18:20 CO DALEJ? - CZY JEST MOŻLIWA POLITYKA MORALNIE CZYSTA? WOKÓŁ KSIĄŻKI "O MACHIAVELLIM" LEO STRAUSSA Dysk./wywiad/debata, 25 min, Polska, 2022 Scenariusz: Paweł Krzemiński Wykonawcy: Piotr Gociek (prowadzący) Porozmawiamy dzisiaj o polityce. Ale nie o bieżących przetasowaniach w sejmie czy rządzie, ale o istocie polityki. Z punktu widzenia Niccolo Macchiavellego i Leo Straussa. Machiavelli przez jednych uważany jest za ojca współczesnej polityki, przez innych za kogoś, kto tę politykę ostatecznie zepsuł, odsuwając na bok kwestie moralności w polityce. Nie można dostrzec prawdziwej myśli Machiavellego, jeśli nie uda się ożywić w sobie przednowożytnej, klasycznej, jak i biblijnej tradycji Zachodu - pisze Leo Strauss we wprowadzeniu do swojej książki "O Macchiavellim", którą właśnie wydała "Teologia Polityczna". Niccolo Macchiavelli to włoski prawnik, dyplomata, pisarz, a przede wszystkim myśliciel polityczny z przełomu XV i XVI wieku. Już w 1559 roku jego pisma znalazły się na kościelnym indeksie ksiąg zakazanych, a obecnie powszechnie jest uważany za nauczyciela zła w polityce. Pojęcie makiawelizmu w polityce oznacza działania, w których nadrzędnym celem jest racja stanu, usprawiedliwiająca użycie wszelkich środków, nawet podstępnych i okrutnych. Potocznie makiawelizm to działanie w myśl zasady "cel uświęca środki". Leo Strauss, który poświęcił swoją pracę temu autorowi, to niemiecko - amerykański filozof polityki. Wykładał nauki polityczne na University of Chicago, a wielu jego uczniów zostało wpływowymi intelektualistami. Jak zauważa Leo Strauss, florenckiego myśliciela wyróżniało to, że "Niemoralną doktrynę, którą starożytni pisarze przekazywali w ukryciu i z wyczuwalnym wstrętem, Machiavelli głosi jawnie i bez ogródek". Przejdźmy teraz do polityki. Istnieją okoliczności, w których od polityków wręcz oczekujemy kłamstwa. Minister finansów decyduje, że dla dobra wspólnego należy zdewaluować złotego. Dziennikarz pyta go o pogłoski na temat zbliżającej się dewaluacji. Jeśli nie skłamie i potwierdzi, że to prawda - zniweczy cel całego przedsięwzięcia. Jeśli minister obrony jest pytany: "Jest plotka, że przenosicie siły w to lub tamto miejsce" - czy oczekujemy od niego, że powie prawdę? Politycy zwykle twierdzą, że cokolwiek robią lub mówią, leży w interesie publicznym, służy dobru kraju, podczas gdy często jest to w interesie partii i samych polityków. Najgorszy rodzaj kłamstwa pojawia się wtedy, gdy politycy - a dotyczy to reprezentantów wszystkich kierunków ideologicznych - zaczynają wierzyć, że dobro kraju zależy od tego, czy pozostaną oni u władzy. Jeśli wygra druga strona, kraj zejdzie na psy... i w imię tego aroganckiego twierdzenia zaczynają kłamać z zaciśniętymi zębami lub - co gorsza - wyrządzają krzywdy moralne jeszcze gorsze niż kłamstwo. Istnieją przypadki polityków uczciwych. Poznajemy ich po tym, że podejmują działania lub wygłaszają oświadczenia, które narażają na ryzyko ich polityczną przyszłość, które mogą spowodować, że przegrają wybory. Są to wyjątki potwierdzające regułę. Niezależnie od tego, czy politycy czytają "Księcia" Niccolo Macchiavellego, czy nie, są jego mimowolnymi naśladowcami. Świat polityki ma bardzo duże predyspozycje do tego, żeby ludzie w nim zanurzeni wyzbywali się wszelkich zasad moralnych. Naszym, czyli wyborców obowiązkiem jest patrzeć im na ręce i prowadzić selekcję pozytywną, a nie negatywną. W programie udział biorą: - dr hab. KAROLINA WIGURA socjolog, UW, Kultura Liberalna, - Richard von Weizsäcker Fellow w Robert Bosch Academy w Berlinie - prof. dr hab BARTOSZ JASTRZĘBSKI filozof, pisarz, Uniwersytet Wrocławski, Teologia Polityczna - prof. JOSEPH WEILER prawnik, profesor na New York University School of Law i wykładowca na Center for European Studies, Harvard University - prof. CHANTAL DELSOL, filozofka kierująca Ośrodkiem Studiów Europejskich na Uniwersytecie Marne - la - Valle w Paryżu. (dodano pozycję programową) 23:35 MOCNE KINO - TYLKO DLA ODWAŻNYCH (ONLY THE BRAVE) Dramat, 128 min, USA 2017 Reżyseria: Joseph Kosinski Scenariusz: Ken Nolan, Eric Warren Singer Aktorzy: Josh Brolin, Miles Teller, Jeff Bridges, James Badge Dale, Taylor Kitsch, Jennifer Connelly Od ponad 20 lat Eric Marsh służy w straży pożarnej w Prescott, w stanie Arizona. Uchodzi w swoim fachu za jednego z najlepszych, jak nikt inny zna się na gaszeniu pożarów. To nie tylko jego zawód, ale również pasja i poświęcenie. Eric zabiega o utworzenie specjalnego oddziału strażaków wyszkolonych w w gaszeniu pożarów lasów, przy użyciu sprzętu przenoszonego na plecach. Jego szef Duane Steinbrink ostrzega, że wiąże się to z jeszcze większą odpowiedzialnością i dłuższymi godzinami pracy w sezonie. Żona Amanda nie jest zachwycona tą perspektywą, bo mąż z powodu nadmiaru zajęć już teraz odwleka sprawe powiększenia rodziny. Wśród młodych ludzi, których angażuje Eric jest Brendan McDonough. Załoga traktuje z rezerwą ten wybór. Brendan nigdzie nie pracuje, ma problemy z narkotykami, a jego dziewczyna spodziewa się ich dziecka. Kiedy rodzi się córka, Brendan chce udowodnić, że może żyć inaczej, dlatego Eric daje mu szansę, choć zdaje sobie sprawę z wielkiego ryzyka. Po morderczych treningach grupa Marsha zdobywa wreszcie certyfikat. Oddział bierze udział w gaszeniu kilku poważnych pożarów lasów. Nadchodzi czerwiec 2013 roku. Specjalny oddział strażaków z Prescott ma wykonać najtrudniejsze zadanie. Musi zmierzyć się z szalejącycm żywiołem, trawiącym lasy Yarnell Hill, w pobliżu ich miasta. 19 oddanych sprawie i gotowych na wszystko strażaków pokazuje całemu światu, co znaczy odwaga i bezgraniczne poświęcenie, nawet za cenę życia. (dodano pozycję programową) 01:55 CO DALEJ? - CZY JEST MOŻLIWA POLITYKA MORALNIE CZYSTA? WOKÓŁ KSIĄŻKI "O MACHIAVELLIM" LEO STRAUSSA Dysk./wywiad/debata, 25 min, Polska, 2022 Scenariusz: Paweł Krzemiński Wykonawcy: Piotr Gociek (prowadzący) Porozmawiamy dzisiaj o polityce. Ale nie o bieżących przetasowaniach w sejmie czy rządzie, ale o istocie polityki. Z punktu widzenia Niccolo Macchiavellego i Leo Straussa. Machiavelli przez jednych uważany jest za ojca współczesnej polityki, przez innych za kogoś, kto tę politykę ostatecznie zepsuł, odsuwając na bok kwestie moralności w polityce. Nie można dostrzec prawdziwej myśli Machiavellego, jeśli nie uda się ożywić w sobie przednowożytnej, klasycznej, jak i biblijnej tradycji Zachodu - pisze Leo Strauss we wprowadzeniu do swojej książki "O Macchiavellim", którą właśnie wydała "Teologia Polityczna". Niccolo Macchiavelli to włoski prawnik, dyplomata, pisarz, a przede wszystkim myśliciel polityczny z przełomu XV i XVI wieku. Już w 1559 roku jego pisma znalazły się na kościelnym indeksie ksiąg zakazanych, a obecnie powszechnie jest uważany za nauczyciela zła w polityce. Pojęcie makiawelizmu w polityce oznacza działania, w których nadrzędnym celem jest racja stanu, usprawiedliwiająca użycie wszelkich środków, nawet podstępnych i okrutnych. Potocznie makiawelizm to działanie w myśl zasady "cel uświęca środki". Leo Strauss, który poświęcił swoją pracę temu autorowi, to niemiecko - amerykański filozof polityki. Wykładał nauki polityczne na University of Chicago, a wielu jego uczniów zostało wpływowymi intelektualistami. Jak zauważa Leo Strauss, florenckiego myśliciela wyróżniało to, że "Niemoralną doktrynę, którą starożytni pisarze przekazywali w ukryciu i z wyczuwalnym wstrętem, Machiavelli głosi jawnie i bez ogródek". Przejdźmy teraz do polityki. Istnieją okoliczności, w których od polityków wręcz oczekujemy kłamstwa. Minister finansów decyduje, że dla dobra wspólnego należy zdewaluować złotego. Dziennikarz pyta go o pogłoski na temat zbliżającej się dewaluacji. Jeśli nie skłamie i potwierdzi, że to prawda - zniweczy cel całego przedsięwzięcia. Jeśli minister obrony jest pytany: "Jest plotka, że przenosicie siły w to lub tamto miejsce" - czy oczekujemy od niego, że powie prawdę? Politycy zwykle twierdzą, że cokolwiek robią lub mówią, leży w interesie publicznym, służy dobru kraju, podczas gdy często jest to w interesie partii i samych polityków. Najgorszy rodzaj kłamstwa pojawia się wtedy, gdy politycy - a dotyczy to reprezentantów wszystkich kierunków ideologicznych - zaczynają wierzyć, że dobro kraju zależy od tego, czy pozostaną oni u władzy. Jeśli wygra druga strona, kraj zejdzie na psy... i w imię tego aroganckiego twierdzenia zaczynają kłamać z zaciśniętymi zębami lub - co gorsza - wyrządzają krzywdy moralne jeszcze gorsze niż kłamstwo. Istnieją przypadki polityków uczciwych. Poznajemy ich po tym, że podejmują działania lub wygłaszają oświadczenia, które narażają na ryzyko ich polityczną przyszłość, które mogą spowodować, że przegrają wybory. Są to wyjątki potwierdzające regułę. Niezależnie od tego, czy politycy czytają "Księcia" Niccolo Macchiavellego, czy nie, są jego mimowolnymi naśladowcami. Świat polityki ma bardzo duże predyspozycje do tego, żeby ludzie w nim zanurzeni wyzbywali się wszelkich zasad moralnych. Naszym, czyli wyborców obowiązkiem jest patrzeć im na ręce i prowadzić selekcję pozytywną, a nie negatywną. W programie udział biorą: - dr hab. KAROLINA WIGURA socjolog, UW, Kultura Liberalna, - Richard von Weizsäcker Fellow w Robert Bosch Academy w Berlinie - prof. dr hab BARTOSZ JASTRZĘBSKI filozof, pisarz, Uniwersytet Wrocławski, Teologia Polityczna - prof. JOSEPH WEILER prawnik, profesor na New York University School of Law i wykładowca na Center for European Studies, Harvard University - prof. CHANTAL DELSOL, filozofka kierująca Ośrodkiem Studiów Europejskich na Uniwersytecie Marne - la - Valle w Paryżu.