TVP Kultura Niedziela, 20.02.2022 08:00 LITURGIA PRAWOSŁAWNA Z CERKWI W POZNANIU Sprawozdanie, 60 min, Polska, 2022 Autor: Beata Szydłowska Cerkiew prawosławna w Poznaniu jest miejscem, które gromadzi ludność prawosławną mieszkającą w stolicy Wielkopolski. Historia parafii rozpoczyna się w okresie międzywojennym, kiedy to prawosławna ludność Poznania zaczęła tworzyć wspólnotę współwyznawców w odrodzonym państwie polskim. Cerkiew pod wezwaniem św. Mikołaja została zaadoptowana na potrzeby kultu prawosławnego i do dziś świadczy o obrządku wschodnim na tych terenach. Dzięki transmisji Liturgii Świętej wierni będą mogli wysłuchać Pisma Świętego, śpiewów liturgicznych oraz zobaczyć urok poznańskiej świątyni. 10:45 KATARYNKA Film obyczajowy, nowela, 27 min, Polska, 1967 Reżyseria: Stanisław Jędryka Scenariusz: Zdzisław Skowroński Zdjęcia: Mieczysław Jahoda Muzyka: Lucjan Kaszycki Aktorzy: Tadeusz Fijewski, Aleksander Fogiel, Janusz Kłosiński, Zdzisław Maklakiewicz, Bronisław Pawlik, Iza Nowocin, Barbara Horawianka, Józef Łodyński, Helena Makowska, Czesław Piaskowski, Włodzimierz Skoczylas, Henryk Staszewski, Alicja Zommer Adaptacja noweli Bolesława Prusa. Bohaterką filmu jest niewidoma dziewczynka i mieszkający naprzeciwko sąsiad, który pod wpływem jej nieszczęścia zmienia swój stosunek do świata. Pełna ciepła historia o ludzkich cierpieniach i radościach. 11:25 MAŁE KOBIETKI (LITTLE WOMEN) Film obyczajowy, 114 min, USA 1994 Reżyseria: Gillian Armstrong Scenariusz na podstawie powieści Louisy May Alcott: Robin Swicord Zdjęcia: Geoffrey Simpson Muzyka: Thomas Newman Występują: Winona Ryder, Gabriel Byrne, Trini Alvarado, Samantha Mathis, Kirsten Dunst, Claire Danes, Christian Bale, Eric Stoltz, John Neville i inni Poczytna powieść o czterech siostrach March z niewielkiego amerykańskiego miasteczka, rozgrywająca się w okresie wojny secesyjnej i po jej zakończeniu, po raz pierwszy została przeniesiona na ekran w 1918 roku (był to film niemy). W zrealizowanych przez George'a Cukora "Małych kobietkach" z 1933 roku pamiętną kreację stworzyła Katharine Hepburn. Atrakcją nakręconej 16 lat później wersji Mervyna LeRoya była młodziutka Elizabeth Taylor. W filmie australijskiej reżyserki Gillian Armstrong niekwestionowaną gwiazdą została Winona Ryder, której grę Akademia nagrodziła nominacją do Oscara. Nominacje przyznano również za najlepszą muzykę oryginalną i kostiumy. Spośród czterech dotychczasowych adaptacji "Małych kobietek" powstała jeszcze w 1978 roku wersja telewizyjna Davida Lowella Richa. Louisa May Alcott (1832 - 1888), autorka wydanej w 1869 roku powieści, napisała książkę czerpiąc inspiracje z rodzinnego domu i własnych przeżyć. Kreśląc portret jednej z bohaterek, Joe, najbardziej niespokojnej z sióstr March, częściowo przedstawiła siebie. Osadzona w realiach połowy XIX wieku kostiumowa opowieść o nastolatkach wkraczających w świat dorosłych, o ich problemach, marzeniach, pierwszych fascynacjach miłosnych, stała się w Ameryce "czytadłem pokoleń". Choć trwa wojna secesyjna, cztery siostry wiodą sielski żywot w rodzinnym domu pod okiem mądrej, praktycznej i dzielnej matki, pani March (Susan Sarandon). Na barkach kobiety spoczywa cały ciężar obowiązków rodzinnych, podczas gdy jej mąż walczy na froncie. Rodzina mieszka w malowniczo położonym miasteczku Concord w stanie Massachusetts. Najstarsza z sióstr, Meg (Trini Alvarado), jest piękna i próżna. Joe (Winona Ryder) - to pełna temperamentu, zagorzała feministka, marząca o wielkiej literackiej karierze. Umuzykalniona Beth (Claire Danes) jest nieśmiała, delikatna i krucha. Najmłodsza, Amy (Kirsten Dunst, Samantha Mathis), uchodzi za egoistkę, jest zazdrosna o sukcesy starszego rodzeństwa, ale w gruncie rzeczy to dobra dziewczyna. Mimo zdarzających się nieporozumień siostry są bardzo zżyte i kochają się, a o dobre stosunki w rodzinie dba wyrozumiała i czuła matka. Akcja filmu rozpoczyna się podczas mroźnej i śnieżnej zimy, w Wigilię Bożego Narodzenia. Chociaż rodzina Marchów nie żyje w dostatku, dzieli się skromnym świątecznym jadłem z najuboższymi sąsiadami. Spore poruszenie wśród dorastających sióstr wywołuje pojawienie się w zamożnym domu naprzeciwko ich rówieśnika, Lauriego, który najpierw podkochuje się w Joe. Chłopak ma młodego, przystojnego nauczyciela, któremu od razu wpada w oko Meg. 13:40 BILET DO KINA - PODRÓŻ NA STO STÓP (HUNDRED - FOOT JOURNEY, THE) Film komediowy, obyczajowy, 117 min, USA/Indie/ Zjednoczone Emiraty Arabskie 2014 Reżyseria: Lasse Hallstrom Scenariusz: Steven Knight Aktorzy: Helen Mirren, Om Puri, Manish Dayal, Charlotte Le Bon, Amit Shah, Dillon Mitra Nominacja do nagrody Złoty Glob dla Helen Miren za rolę Mallory. Rodzina Kadamów o wielkich tradycjach kulinarnych opuszcza ze względów politycznych rodzinne Indie i jedzie do Francji. Zupełnie przypadkowo trafiają do niewielkiej miejscowości na południu kraju, gdzie postanawiają się osiedlić. Otwierają swój lokal akurat na przeciwko słynnej restauracji Madame Mallory, oznaczonej prestiżową gwiazdką w Przewodniku Michelin. Miejscowi - i nie tylko - znają to miejsce doskonale. Doceniając wyborną kuchnię Madame, licznie odwiedzają jej lokal. Nowa restauracja pod drugiej stronie ulicy, prowadzona przez emigrantów z Bombaju, spędza sen z powiek pani Mallory, która nie chce tu żadnej konkurencji, a już na pewno prymitywnej jej zdaniem kuchni indyjskiej, która zupełnie nie pasuje do jej wykwintnych potraw. Mocno przeszkadza jej rodzina Kadamów ze swoim kiepskim biznesem, zwłaszcza że do tej pory ona rządziła tu niepodzielnie. Ale pobudzające zmysły wspaniałe zapachy dochodzące z kuchni Kadamów i roznoszące się nad całą okolicą, zaczynają przyciągać coraz więcej klientów. Czy ostatecznie uwodzicielskie smaki orientalnej kuchni zawładną też podniebieniem wybrednej i dumnej Madame Mallory? 15:50 LE POEME HARMONIQUE - PODRÓŻ PRZEZ MUZYKĘ RENESANSU (IL VIAGGIO - A MUSICAL JOURNEY THROUGH ITALIAN RENAISSANCE) Koncert, 67 min, Francja, 2019 Wykonawcy: Le Pome Harmonique, Vincent Dumestre Vincent Dumestre ze swoim zespołem Le Poeme Harmonique zabiera nas w muzyczną podróż przez muzykę włoskiego renesansu we wnętrzu pięknego Palazzo Farnese w Rzymie. Le Poeme Harmonique z francuską mezzosopranistką Evą Zaicik wykonują utwory takich kompozytorów jak Castaldi, Monteverdi, Frescobaldi, Rossi, Buonamente i Uccellini. 17:15 NIEDZIELA Z... ROLAMI DANUTY SZAFLARSKIEJ Dysk./wywiad/debata, 40 min, Polska, 2019 Wykonawcy: Agnieszka Szydłowska (prowadząca) Program poświęcony jest wybitnej aktorce filmowej i teatralnej Danucie Szaflarskiej. Danuta Szaflarska wystąpiła w ponad 40 filmach i 80 spektaklach. Pamiętamy ją z takich obrazów jak "Zakazane piosenki", "Skarb", ale też "Pora umierać" czy "Między nami dobrze jest". Do końca życia nie schodziła ze sceny, grając w młodym zespole teatru TR Warszawa. 18:05 NIEDZIELA Z... ROLAMI DANUTY SZAFLARSKIEJ - PORA UMIERAĆ Film obyczajowy, 104, Polska 2007 Scenariusz i reżyseria: Dorota Kędzierzawska Zdjęcia: Artur Reinhart Muzyka: Włodzimierz Pawlik Aktorzy: Danuta Szaflarska, Krzysztof Globisz, Patrycja Szewczyk, Kamil Bitau, Robert Tomaszewski, Małgorzata Rożniatowska, Witold Kaczanowski, Weronika Karwowska, Kai Schoenhals i inni Tak jak dla 88 - letniej Krystyny Feldman rolą życia okazała się zagrana w wieku 88 lat postać Nikifora, tak starsza od niej o rok Danuta Szaflarska (rocznik 1915) dała brawurowy popis swoich umiejętności aktorskich w filmie "Pora umierać", gdzie wystąpiła już jako dama 92 - letnia, ale wspaniałej formy mógłby jej pozazdrościć niejeden 60 - latek. Jej występ doceniło jury FPFF w Gdyni w 2007 r. , gdzie aktorka zdobyła nagrodę za główną rolę kobiecą (za rolę Anieli otrzymała również Orła - Polską Nagrodę Filmową). Ponadto dziełu Doroty Kędzierzawskiej przyznano też nagrodę za dźwięk, nagrodę dziennikarzy i Złotego Klakiera dla najdłużej oklaskiwanego filmu. Obraz ten doceniono również na festiwalach w Trieście, San Francisco, Leeds i Malmoe oraz na krajowych festiwalach i przeglądach. "Pora umierać" to utrzymana w nostalgicznej, poetyckiej tonacji (jak zresztą wszystkie filmy Doroty Kędzierzawskiej) opowieść o starości, przemijaniu i samotności, o pragnieniu bycia potrzebnym aż do końca, o wierności zasadom i wartościom, które nie powinny ustępować przed naporem nowego tylko dlatego, że to nowe jest silniejsze, bardziej przebojowe, zachłanne. W filmie niewiele się dzieje, ale od wydarzeń i wartkich dialogów ważniejsze są tu nastroje, spojrzenia, gesty. Bohaterka filmu, sędziwa pani Aniela, mieszka z ukochaną suczką Filą w przedwojennej, mocno już nadgryzionej zębem czasu drewnianej willi pod Warszawą, utrzymanej w stylu falenicko - otwockim. Po latach dzielenia obszernego lokum z licznymi, dokwaterowanymi jej lokatorami, wreszcie pozbywa się ostatniego z nich. Znów może się poczuć naprawdę u siebie. Z satysfakcją i dumą właścicielki przechadza się po opustoszałych pomieszczeniach, wierzy, że teraz zacznie nowy etap w życiu. Ale syn Witek, który odwiedza ją od czasu do czasu z wnuczką, otyłą 8 - latką w okularach, nie zamierza spełniać matczynych marzeń o zamieszkaniu z nią z powrotem w rodzinnym domu. Nie ma na to również ochoty ani jego żona Marzenka, która nigdy nie była z teściową w najlepszych stosunkach, ani wnuczka, bardziej zainteresowana otrzymaniem w prezencie babcinego pierścionka niż mieszkaniem w nieciekawym dla niej miejscu. Na domiar złego, staruszkę nachodzą wysłannicy jej nowobogackiego sąsiada, który chętnie odkupiłby atrakcyjną działkę, a drewnianą ruderę po prostu rozebrał, żeby nie zasłaniała mu widoku. Dla Anieli jednak ten dom ma przede wszystkim wartość sentymentalną i nie wyobraża sobie jego sprzedaży: to przecież jej młodość, życie rodzinne, rozliczne pamiątki i wspomnienia. Każdy kąt, każdy sprzęt ma tutaj swoją historię, która jest także jej historią. Staruszka liczy więc, że syn przynajmniej wyperswaduje sąsiadowi próby wywierania na nią nacisków. Zamiast tego odkrywa jednak, że Witek potajemnie, późnym wieczorem, odwiedził wraz z żoną sąsiada, i że to właśnie on, a nie synowa, usiłuje dogadać się z "wrogiem" za plecami matki. Wzburzona nielojalnością i zdradą syna Aniela dochodzi do wniosku, że w takiej sytuacji pora umierać. Odwołuje telefonicznie dalsze wizyty syna, zakrywa kirem lustra, zatrzymuje stary zegar, wkłada czarną suknię, zapala świecę i z różańcem w rękach układa się na łóżku, by czekać na śmierć. Szybko jednak zmienia zdanie. Postanawia działać, biorąc sprawy w swoje ręce. 20:00 POKÓJ (ROOM) Dramat, 112 min, Kanada/Irlandia 2015 Reżyseria: Lenny Abrahamson Scenariusz na podstawie własnej powieści: Emma Donoghue Aktorzy: Brie Larson, Jacob Tremblay, Joan Allen, Sean Bridgers, William H. Macy Dramat, którego scenariusz napisała Emma Donoghue na podstawie własnej powieści "Room", wydanej w 2010 roku. Uhonorowany m.in. Oscarem 2016, Złotym Globem i nagrodą BAFTA dla najlepszej aktorki (Brie Larson) oraz trzema innymi nominacjami do Oscara znakomity, przejmujący dramat nakręcił irlandzki reżyser Lenny Abrahamson (rocznik 1966). To historia młodej kobiety, która była przetrzymywana w zamkniętym pomieszczeniu przez 7 lat. Jej syn, który teraz ma pięć lat, przyszedł na świat w niewoli i do tej pory nie widział nic poza czterema ścianami ich obskurnej budy. W Akron, w stanie Ohio, 24 - letnia Joy Newsome i jej 5 - letni syn Jack żyją w ciasnym, prymitywnym pomieszczeniu, nazywanym przez nich pokojem. Są przetrzymywani przez mężczyznę, który każe mówić do siebie Nick. Mały Jack, który jest jego synem, spędził w zamkniętej budzie swoje dotychczasowe życie, uznając tę klitkę za cały świat i myśląc, że po drugiej stronie jest już tylko pustka. Aby nie stresować dziecka, matka pozwala mu w to wierzyć. Nadchodzi jednak czas, kiedy Joy zdecyduje się powiedzieć synowi prawdę. Pragnie przy jego pomocy wyrwać się w końcu z niewoli, choć Nick strzeże ich pilnie, izoluje od świata, grożąc, że za próbę ucieczki czeka ich śmierć. Joy obmyśla ryzykowny plan wydostania się na wolność, a główną rolę ma tu odegrać właśnie 5 - letni Jack. Ostatecznie udaje im się wrócić do rodzinnego domu Joy, a Nick zostaje aresztowany. Okazuje się, że po tylu latach, wiele się zmieniło. Upragniona wolność przynosi nowe trudności i wyzwania. Matka i syn muszą odnaleźć się w innej teraz rzeczywistości. 22:10 SCENA MUZYCZNA - PROJEKT LEŚMIAN Koncert, 50 min, Polska, 2021 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Wykonawcy: Monika Bubniak, Przemysław Książek, Marek Horodniczy (prowadzący) W kolejnej odsłonie cyklu Scena muzyczna zaprezentuje się Projekt Leśmian. Monika Bubniak i Przemysław Książek od 2019 proponują słuchaczom nowe podejście do poezji śpiewanej: poezjom Bolesława Leśmiana towarzyszą elektroniczne brzmienia inspirowane HVOB, twórczością Stephana Bodzina oraz muzyką ludową. 23:50 BOSKI PORZĄDEK (GÖTTLICHE ORDNUNG, DIE) Dramat, 92 min, Szwajcaria 2017 Scenariusz i reżyseria: Petra Biondina Volpe Aktorzy: Marie Leuenberger, Maximilian Simonischek, Rachel Braunschweig, Sibylle Brunner, Marta Zoffoli, Bettina Stucky Akcja rozgrywa się na początku lat 70. XX wieku. Jest rok 1971. Bohaterka filmu to Nora, młoda mężatka, która zgodnie z panującymi zasadami prawa małżeńskiego nie pracuje, zajmuje się jedynie domem i dziećmi. Mieszka wraz z mężem Hansem, dwoma synami i zgorzkniałym teściem Gittfriedem w spokojnej, szwajcarskiej wiosce Appenzell, odcięta od wielkiego świata i polityki. Na prowincję jeszcze nie do wszystkich docierają echa rewolucji obyczajowej zapoczątkowanej w kulturze zachodniej w latach 60. Emancypację kobiet uważano za przekleństwo, grzech i naruszenie tzw. Boskiego porządku. Spokój rodziny, jak i lokalnej społeczności mogą poważnie zachwiać wydarzenia, w których bierze czynny udział bohaterka filmu, młoda gospodyni domowa, coraz bardziej świadoma potrzeby zmian społecznych. Postanawia pracować, na co mąż nie nie wyraża zgody. Ale Nora nie zamierza się poddawać, wraz ze swoimi zwolenniczkami podejmuje trudną walkę o równe prawa dla wszystkich, o przyznanie praw wyborczych szwajcarskim kobietom. Nora wraz ze swymi towarzyszkami wzywa do strajku. 01:40 TERAZ ANIMACJE! - NYOSHA (NYOSHA) Film animowany, 11 min, Izrael, 2012 Reżyseria: Liran Kapel, Yael Dekel Scenariusz: Liran Kapel, Yael Dekel Muzyka: Yoav Hudin Wykonawcy: Nomi Kapel Krótki film animowany. Poruszająca historia ocalałej z Holocaustu Nomi Kapel. 01:50 TERAZ ANIMACJE! - ANI SŁOWA (SOY UNA TUMBA) Film animowany, 12 min, Hiszpania, 2018 Reżyseria: Khris Cembe Scenariusz: Khris Cembe Wykonawcy: Alex Ferreiro, Federico Perez Krótki film animowany. Każdej nocy chłopiec patrzy, jak jego ojciec rozładowuje ładunek tytoniu z przemytu. Ale tej nocy to nie tytoń. (opis dystrybutora) 02:15 KINO NOCNE - ODYSEJA (L'ODYSSEE (ODYSSEY, THE)) Film przygodowy, 117 min, Francja/Belgia 2016 Reżyseria: Jerome Salle Scenariusz: Jerome Salle, Laurent Turner Aktorzy: Lambert Wilson, Pierre Niney, Audrey Tautou, Laurent Lucas, Benjamin Lavernhe Zapierająca dech w piersi biograficzna opowieść o niezwykłych losach kapitana Cousteau. Słynny podróżnik, odkrywca, wynalazca i gwiazda ówczesnych mediów przez lata swej działalności sprawił, że opinia publiczna zainteresowała się życiem oceanów, dostrzegła ich tajemnicze piękno i znaczenie dla planety. Opowieść rozpoczyna się w roku 1979, gdy kapitan Cousteau, załamany śmiercią syna w wypadku lotniczym, jest bliski usunięcia się w cień i porzucenia kariery naukowej. Na szczęście u jego boku stoi drugi syn, który stawia sobie za cel przywrócenie ojcu wiary w sens życia. Jednak by to mogło się dokonać, rodzina Cousteau musi wyruszyć w najważniejszą ze swych podróży, podczas której mierzyć się będzie z swoimi słabościami, wstydliwymi tajemnicami i grzechami sprzed lat. A wszystko to w niezwykłej scenerii bezkresnych oceanów, podmorskich raf i dalekich lądów. (opis dystrybutora)