TVP Kultura Wtorek, 22.02.2022 09:00 POWIDOKI - THOMAS BERNHARD MRÓZ Dysk./wywiad/debata, 12 min, Polska, 2022 Wykonawcy: Barbara Schabowska (prowadząca), Piotr Nowak (prowadzący) "Powidoki" to program publicystyczny poruszający istotne zagadnienia z zakresu filozofii, etyki i socjologii. Dwoje prowadzących: dziennikarka Barbara Schabowska i filozof prof. Piotr Nowak na przykładach wybranych przez siebie książek podejmą dyskusję nad zawartością tych dzieł i ich społeczną recepcją. W tym odcinku przedmiotem dyskusji jest książka "Mróz" Thomasa Bernharda. "Mróz" to debiut prozatorski Thomasa Bernharda, wydany w 1963 roku. Powieść została przyjęta z ogromnym zainteresowaniem przez krytykę literacką. 09:20 WYPRAWA W PRZESZŁOŚĆ (CESTA DO PRAVEKU) Film fantasy, przygodowy, 82 min, Czechosłowacja, 1955 Reżyseria: Fred Ladd, Karel Zeman Scenariusz: Karel Zeman, J. A. Novotny Zdjęcia: Antonin Horak, Vaclav Pazdernik Muzyka: E. F. Burian, Frantisek Strangmuller Aktorzy: Vladimir Bejval, Petr Herrman, Zdenek Hustak, Josef Lukas Jeden z najciekawszych dziecięcych filmów przygodowych w historii światowej kinematografii. O jego popularności świadczyło wprowadzenie go do amerykańskiej dystrybucji (z rozszerzonym prologiem i epilogiem), które nastąpiło po fenomenalnym sukcesie filmu "Diabelski wynalazek". To popularnonaukowe dzieło opowiada o czterech chłopcach, którzy na najzwyklejszej łódce wyruszają w podróż do prehistorii. Wyprawa w pełną tajemnic przeszłość naszej planety przypomina ciekawy podręcznik, pełen użytecznych uwag i wniosków, prezentowanych w formie chłopięcej zabawy. Dzięki temu anegdotycznemu evergreenowi już kilka generacji dzieci i dorosłych zapoznało się z prehistorią ludzkości. Pomysłowe triki i efekty specjalne należą do podręcznikowych metod tworzenia filmowych iluzji. (Źródło opisu: www.iluzjon.fn.org.pl) 11:00 KRÓLOWA BONA - ODC. 9 Serial historyczny, biograficzny, 56 min, Polska, 1980 Reżyseria: Janusz Majewski Scenariusz: Halina Auderska Zdjęcia: Zygmunt Samosiuk Muzyka: Zdzisław Szostak Aktorzy: Aleksandra Śląska, Zdzisław Kozień, Jerzy Zelnik, Anna Dymna, Zdzisław Wardejn, Lidia Korsakówna, Leonard Pietraszak, Jerzy Kamas, Piotr Fronczewski, Jerzy Trela, Bogusław Sochnacki, Marek Kondrat, Stanisław Ptak, Tadeusz Janczar, Stefan Szmidt Po śmierci Zygmunta Starego na uroczystości żałobne przyjeżdża jedyny już władca Rzeczypospolitej - Zygmunt August. Wobec oczekującej go z całym dworem Bony ogłasza swoje małżeństwo z Barbarą Radziwiłłówną. Oburzona postępowaniem syna królowa opuszcza Wawel i udaje się na Mazowsze, by stamtąd obserwować jego walkę o uznanie przez Sejm małżeństwa z Barbarą. Zebranych w Piotrkowie Trybunalskim posłów Zygmunt stawia przed dramatycznym wyborem: albo uznają małżeństwo z Barbarą, albo on zrzeknie się korony. 12:10 KRÓLOWA BONA - ODC. 10 Serial historyczny, biograficzny, 55 min, Polska, 1980 Reżyseria: Janusz Majewski Scenariusz: Halina Auderska Zdjęcia: Zygmunt Samosiuk Muzyka: Zdzisław Szostak Aktorzy: Aleksandra Śląska, Jerzy Zelnik, Anna Dymna, Zdzisław Wardejn, Lidia Korsakówna, Leonard Pietraszak, Jerzy Kamas, Piotr Fronczewski, Jerzy Trela, Bogusław Sochnacki, Marek Kondrat, Stanisław Ptak, Wieńczysław Gliński, Mariusz Benoit, Stefan Szmidt Długa i dramatyczna walka Zygmunta Augusta o uznanie jego małżeństwa z Barbarą Radziwiłłówną zostaje uwieńczona pełnym sukcesem. Przestraszeni groźbą abdykacji posłowie poddają się woli króla. 7 grudnia 1550 r. w katedrze wawelskiej odbywa się koronacja Barbary na królową Polski. Szczęście królewskiej pary nie trwa długo. Pół roku później Barbara umiera. Po raz drugi trzydziestoletni monarcha zostaje sam, skłócony z matką i nadal bezdzietny. Kierując się dobrem dynastii, Zygmunt August decyduje się na kolejne małżeństwo. Pragnąc rozbić koalicję cara Iwana z Ferdynandem Habsburgiem, planuje ślub z Katarzyną Austriaczką. 13:30 DZIENNIK OBSERWATORA Film dokumentalny, 62 min, Polska, 2017 Reżyseria: Jarosław Migoń Scenariusz: Jarosław Migoń Zdjęcia: Piotr Trela Muzyka: Marcin Gałażyn Film pokazuje dwanaście dni z życia Jacka Sroki. Podstawą opowieści filmowej jest dziennik czy raczej antydziennik artysty, mieszając artystyczne z intymnym, dystans z bliskością i wyobrażone z mniemanym. Świat obrazów Obserwatora przenika się z życiem osobistym, a prywatność zyskuje walor uniwersalny w jego pracach. Język filmu, trzeci bohater, prowadzi narrację pomiędzy dokumentem (opowieści o obrazach) a realizmem magicznym (frapujące animacje), znajdując własny wyraz, bogaty i niespodziewanie szeroki: podążamy z nim po zakamarkach domu, pracowni i wyobraźni artysty. 14:55 BBC PROMS: ANDRAS SCHIFF - PRELUDIA I FUGI Z I TOMU "DAS WOHLTEMPERIERTE KLAVIER" (BBC PROMS: ANDRAS SCHIFF - THE WELL - TEMPERED CLAVIER - PART 1) Koncert, 110 min, Wielka Brytania, 2017 Wykonawcy: Andras Schiff Występ Andrasa Shiffa podczas gali BBC Proms, podczas której artysta wykonał w całości "Das Wohltemperierte Klavier" Jana Sebastiana Bacha. 17:00 EROICA Nowela I: SCHERZO ALLA POLACCA Nowela II: OSTINATO - LUGUBRE Dramat wojenny, 80 min, Polska 1957 Reżyseria: Andrzej Munk Scenariusz: Jerzy Stefan Stawiński Zdjęcia: Jerzy Wójcik Muzyka: Jan Krenz Występują: Edward Dziewoński, Barbara Połomska, Ignacy Machowski, Leon Niemczyk, Kazimierz Opaliński, Kazimierz Rudzki, Henryk Bąk, Mariusz Dmochowski, Roman Kłosowski, Bogumił Kobiela, Józef Kostecki, Tadeusz Łomnicki, Józef Nowak, Wojciech Siemion Jedno z czołowych osiągnięć "szkoły polskiej", będące swoistym rozrachunkiem z mitologizowaniem wojennej przeszłości. Na VIII MFF w Mar del Plata w 1959 r. "Eroica" otrzymała III Nagrodę (za najlepszy film, najlepszy scenariusz i nagrodę FIPRESCI), a wcześniej, w 1958 r. "Syrenę Warszawską" Polskiej Kroniki Filmowej. Film należy do rzadko spotykanego gatunku - składa się z dwóch luźno ze sobą związanych tematycznie nowel. Część pierwsza opowiada o warszawskim cwaniaku, który przypadkowo wciągnięty w Powstanie Warszawskie zdobywa się na czyn bohaterski, choć właściwie niepotrzebny. Gdy wybucha powstanie, Dzidziuś Górkiewicz w popłochu opuszcza stolicę. Jest dobrze zarabiającym handlarzem i nie ma ochoty ginąć. Dociera do żony w Zalesiu. Żona Dzidziusia roztacza przed nim perspektywy spokojnego życia. Tymczasem Górkiewicz ruszony porywem patriotyzmu w ostatniej chwili postanawia wrócić do walczącej Warszawy. Akcja drugiego opowiadania rozgrywa się w niemieckim oflagu i po raz pierwszy przedstawiono w niej życie polskich oficerów w obozie jenieckim w czasie ostatniej wojny. Do legendy urasta tu ucieczka por. Zawistowskiego. Tylko najbardziej wtajemniczeni wiedzą, że cały czas jest on w obozie - ukryty w przewodzie wentylacyjnym. Mimo starań i opieki kolegów bohater umiera - z zimna i samotności. A wszystko po to, by zachować legendę, która podtrzymywała na duchu wszystkich stłoczonych w obozie żołnierzy. "Eroica" to nie pierwszy przykład współpracy scenarzysty Jerzego Stefana Stawińskiego i reżysera Andrzeja Munka. Wcześniej zrealizowali film "Człowiek na torach". Po wielu samodzielnych sukcesach - Stawiński jest m.in autorem scenariusza do filmu "Kanał", a Munk zdobył wiele nagród w dziedzinie filmu dokumentalnego - ich drogi spotkały się w "Eroice". W filmie tym swoją uwagę skupili na temacie bohaterstwa. W obu nowelach przedstawili bohaterstwo, które właściwie nie przyniosło żadnego konkretnego sukcesu, ale od niego ważniejsze dla autorów stały się pobudki psychiczne kierujące postępowaniem ludzi w trudnych momentach. W ten sposób przedstawili różnorodność charakterów, bogactwo ludzkich typów - studium psychologiczne bohaterów. Film prawie całkowicie zrealizowany został w plenerach, głównie w Warszawie, w Bukowinie i na Śląsku. Jest to także pierwszy polski film szerokoekranowy. 18:25 DO DZIEŁA Magazyn, 15 min, Polska, 2021 Reżyseria: Jarosław Rybicki Scenariusz: Justyna Melonowska Wykonawcy: Justyna Melonowska (prowadząca) Prostota. Temat rozmowy nawiązuje do stoicyzmu i dziedzictwa stoickiego w cywilizacji zachodniej. Zaprezentowana też zostanie problematyka "reguły" benedyktyńskiej jako klucza do prostego życia. Również problematyka uważności (mindfulness) i tzw. "slow life". Podstawą do dyskusji będą książki: Marka Aureliusza "Rozmyślania". Seneki "Myśli". Epikteta "Wybrane diatryby i Encheiridion", Pawła Mielcarka "Prosta droga", N. Diat ' a "Wielkie szczęście. Życie mnichów. Opowieść". Rozmówcą Justyny Melonowskiej będzie dr Paweł Milcarek. 20:00 RYSZARD LWIE SERCE (OPRA ROYAL DE VERSAILLES - RICHARD COEUR DE LION) Film muzyczny, opera, 86 min, Francja, 2019 Reżyseria: Marshall Pynkoski Wykonawcy: Le Ballet De L'Opera Royal, Le Concert Spirituel Choir, Le Concert Spirituel Orchestra, Remy Mathieu, Reinoud Van Mechelen, Melody Louledjian, Marie Perbost, Geoffroy Buffiere Inscenizacja opery komicznej "Ryszard Lwie Serce" Andre Gretry’ego w reżyserii Marshalla Pynkoskiego. 21:40 LEKKIE OBYCZAJE - HONOROWY OBYWATEL (EL CIUDADANO ILUSTRE) Film komediowy, 112 min, Argentyna/Hiszpania 2016 Reżyseria: Gaston Dupart, Mariano Cohn Scenariusz: Andres Dupart Aktorzy: Oscar Martinez, Dady Brieva, Andrea Frigerio, Nora Navas, Manuel Vicente, Marcelo D’Andrea, Belen Chavanne, Gustavo Garzon Laureat Literackiej Nagrody Nobla, pisarz Daniel Mantovani mieszka od kilkudziesięciu lat w Europie, w Hiszpanii. Choć do tej pory odrzucał wszystkie prestiżowe wyróżnienia na całym świecie, teraz przyjmuje zaproszenie do swego rodzinnego miasta w Argentynie, by odebrać medal Honorowego Obywatela Miasta. Mantovani wraca po latach do miejsca, które łączy się z rozmaitymi wspomnieniami i stało się inspiracją dla większości jego powieści, a bohaterami są właśnie mieszkańcy. Okazuje się, że przyjęcie zaproszenia w rodzinne strony, było najgorszą rzeczą, jaką pisarz mógł zrobić w całym swoim życiu. Za rolę pisarza Mantovaniego, Oscar Martinez zdobył w 2016 roku nagrodę dla najlepszego aktora na festiwalu w Wenecji. 00:35 MŁODA POLSKA - SPITSBERGEN Dramat, 24 min, Polska, 2017 Reżyseria: Michał Szcześniak Scenariusz: Michał Szcześniak, Monika Sirojc Zdjęcia: Bartosz Piotrowski Aktorzy: Magdalena Czerwińska, Marek Kossakowski, Izabela Kuna, Marian Dziędziel, Joanna Jarmołowicz Ratowniczka medyczna Magda wraca do pracy w trybie natychmiastowym po siedmiu miesiącach zawieszenia. Wciąż dręczą ją traumatyczne wspomnienia sprzed zwolnienia. Między nią a młodym, restrykcyjnym kierownikiem karetki szybko rodzi się konflikt. (Źródło: www.studiomunka.pl) 01:15 PANORAMA KINA POLSKIEGO - SERCE MIŁOŚCI Dramat, 74 min, Polska, 2017 Reżyseria: Łukasz Ronduda Scenariusz: Robert Bolesto Zdjęcia: Łukasz Gutt Muzyka: Wojciech Bąkowski Aktorzy: Justyna Wasilewska, Jacek Poniedziałek, Magdalena Cielecka, Rafał Domagała Historia związku artystów Zuzanny Bartoszek i Wojtka Bąkowskiego, w którym sztuka i miłość bez przerwy się przenikają. Ona - poetka przed debiutem i On - uznany artysta wizualny i muzyk. Kochają się, ale artystycznie konkurują ze sobą coraz bardziej. Bohaterowie bardzo podobni fizycznie i artystycznie, cały czas walczą ze sobą o autonomię twórczą i osobistą. Stopniowa emancypacja dziewczyny w relacji ze starszym partnerem oraz jej debiut artystyczny wystawiają ich związek na próbę. Para stanie przed wyborem: własna artystyczna droga czy wspólne życie. (ŹRÓDŁO: filmpolski.pl) 02:45 KINO NOCNE - MARIA ANTONINA (MARIE ANTOINETTE) Film biograficzny, 117 min, Francja/USA, 2006 Reżyseria: Sofia Coppola Aktorzy: Asia Argento, Kirsten Dunst, Judy Davis Obraz barwnego życia francuskiej królowej Marii Antoniny, żony króla Ludwika XVI, która żyła w burzliwym wieku XVIII. Maria Antonina (Kirsten Dunst) jest najmłodszą córką cesarzowej Marii Teresy Habsburg (Marianne Faithfull). W wieku 14 lat zostaje wydana za mąż za rok od niej starszego delfina Francji Ludwika XVI (Jason Schwartzman). Małżeństwo ma wymiar polityczny i ma cementować przyjaźń francusko - austriacką. Od momentu ślubu rodzina królewska, matka panny młodej i lud Francji czeka na potomka. Tymczasem młodzi nadal nie skonsumowali swojego związku. Wyrwana ze swojego dotychczasowego życia, młodziutka Maria Antonina musi dostosować się do dworskiego życia pełnego konwenansów. Nieznająca się na polityce, przytłoczona nową rolą, Maria oddaje się przyjemnościom. Podczas gdy francuski lud staje się coraz biedniejszy, królowa żyje bardzo rozrzutnie. Zaopatruje się w nowe stroje i klejnoty, uwielbia karmić się ciastkami oraz oddaje się hazardowi. Nie zdaje sobie sprawy z intryg politycznych, które ją otaczają, ani z sytuacji społecznej, w której znajduje się jej kraj. Próżna, a także podejrzewana o liczne romanse zostaje znienawidzona przez Francuzów... "Maria Antonina" to trzeci pełnometrażowy film Sofii Coppoli.