TVP Dokument Sobota, 05.03.2022 06:00 DZIKA POLSKA - ŻERUJ Z MARCINEM (23) Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2007 Scenariusz i reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Tematem tego wydania "Dzikiej Polski" będzie m. in. dokarmianie dzikich zwierząt. Miejscem najlepiej nadającym się pod realizację tego tematu jest oczywiście śródleśna chata Marcina Kostrzyńskiego w okolicach Górzna. Marcin od wielu lat dokarmia zimą leśne zwierzęta. Jego stołówka ma swoich stałych bywalców: dziki, jelenie, sikory, które czują się na podwórku Marcina bezpiecznie. Marcin jest bardzo pomysłowym restauratorem, ciągle wymyśla nowe udoskonalone karmiki, rynienki itp. Razem z Tomkiem Kłosowskim opowiedzą o menu leśnych zwierząt i o tym, jak należy dokarmiać zwierzęta, aby nie zrobić im krzywdy. Zaprezentujemy również najnowsze wynalazki Marcina. 06:30 DZIKA POLSKA - ŚWIAT WEDŁUG NOCKA Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2007 Scenariusz i reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Nigdzie zimą nie jest nietoperzom tak dobrze, jak w tunelach dawnych umocnień obronnych. W samych tylko podziemiach Międzyrzeckiego Rejonu umocnień zimuje cała kolonia 37 tysięcy nietoperzy, gdzie z tego powodu utworzono rezerwat Nietoperek. Ale wiele pomniejszych zimowisk tych ssaków kryje się w zburzonych bunkrach Wału Pomorskiego czy w przepastnych korytarzach twierdzy Poznań. Narratorzy "Dzikiej Polski" zapuszczają się w te czeluście, ale w taki sposób, by nie straszyć nietoperzy głosem, światłem, a nawet oddechem. Wolą sami na starych wojskowych pryczach poddać się klimatowi hibernacji. Bo, jak zapewniają, także ludzie mają ukryte, genetyczne mechanizmy wyłączania różnych funkcji życiowych, właściwych nietoperzom. Tyle, ze u tych zwierząt są one czynne, a u nas prawie nie. Wyprawy po zagruzowanych podziemiach byłyby trudne bez przewodnika i znawcy nietoperzy, dr. Andrzeja Kepela. Dla tych drobnych ssaków, widzących świat na falach ultradźwięków, które same wytwarzają i odbierają jak żywe sonary, to żadna sztuka. Ludzie muszą się biedzić w mdłym świetle czołowych latarek. 07:00 SIŁA NATURY - ODC. 2 BUDOWNICZY (WILD WORKERS MASTER BUILDERS 2/3) Serial dokumentalny, 51 min, USA, 2018 Reżyseria: Jeremy Hogarth Seria o najbardziej pracowitych stworzeniach świata. Każdego dnia, gdy idziemy do pracy, aby spędzić kolejny dzień w biurze lub gdziekolwiek prowadzi nas nasza działalność, niewielu, jeśli w ogóle, myśli o miliardach dzikich robotników, którzy dzień po dniu trudzą się, aby utrzymać naszą planetę w dobrym stanie. Jednak bez ogromnych stad, które pasą się na otwartych łąkach, niezliczonych armii mrówek i termitów, niewidzialnych i cichych kopaczy, którzy pomagają utrzymać żyzne gleby, nasz świat byłby innym miejscem. Dzicy robotnicy pracują w oceanach, a także w lasach i na równinach - właściwie wszędzie. W trzech wciągających odcinkach seria opowiada historie o tym, jak nasz świat jest kształtowany i zorganizowany, często bez naszej wiedzy. 08:05 DANIA. DZIKA I PIĘKNA 5. MIASTA (WILD AND WONDERFUL DENMARK EP. 5. THE CITY) Serial dokumentalny, 52 min, Dania, 2020 Reżyseria: Mark Jessen W tym serialu odkryjemy niesamowitą przyrodę i piękne ekosystemy Danii. Będziemy śledzić życie znanych i nieznanych zwierząt, które zostały uchwycone za pomocą oszałamiających fotografii. Serial przedstawia dramatyczne wydarzenia w królestwie zwierząt, opowiadając historie narodzin i śmierci, godów i głodu, polowań lub bycia ściganym. To rodzinne oglądanie w najlepszym wydaniu, ale dramat nie zawsze jest dla osób o słabym sercu. Zwierzęta grają główne role, lecz unikalna, duńska geografia i naturalne lokalizacje są również istotnymi elementami narracji. 09:10 NIEUSTRASZONY MIODOŻER (ULTIMATE HONEY BADGER) Film dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2013 Scenariusz: Lesslie Schwerin, Graeme Duane, Jess Reiss Muzyka: William Goodchild Afrykański borsuk jest jednym z najodważniejszych zwierząt świata. Od pierwszych chwil życia poluje na skorpiony, węże i wielkie afrykańskie mrówki. Nie lęka się również spotkań z lwami i szympansami. Badżi została osierocona dwa tygodnie po urodzeniu. Teraz musi być edukowana, by wrócić do życia w środowisku naturalnym. Weterynarze treserzy, specjalizujący się w zachowaniach rateli miodożernych, przystosowują ją do samodzielnego życia. Mała bohaterka stopniowo przyswaja sobie kolejne lekcje. Umiejętność podążania za zapachem, uodpornienie się na jad skorpionów i węży, walka o własną norę to zadania, które są prawdziwym wyzwaniem dla młodej rateli. Musi sobie poradzić, jeśli chce podtrzymać legendę największego wojownika sawanny. 10:10 EKSPEDYCJA CHINY, W POSZUKIWANIU SHANGRI - LA ODC. 2. ARMIA TERAKOTOWA PIERWSZEGO CESARZA (EXPEDITION CHINA: SEARCH FOR SHANGRI - LA EPISODE 2: THE FIRST EMPEROR’S TERRACOTTA ARMY / UNCOVERING THE MYSTERIES OF SHANXI PROVINCE) Serial dokumentalny, 50 min, USA, 2019 Reżyseria: Keith Neubert Scenariusz: Gary Hines Seria dokumentalna, która zabierze widzów w podróż po najpiękniejszych i najatrakcyjniejszych miejscach w Chinach. Będą zaskakujące zwroty akcji, w których uczestniczy amerykański poszukiwacz przygód i były gracz NFL, Keith Neubert. Będzie on przemierzał i odkrywał Chiny swoim Harleyem Davidsonem. Po inspirującej wędrówce do Świątyni Shaolin (miejsca narodzin Kung - Fu) otrzyma on mapę, która pozwoli mu odbyć epicką podróż po intrygach i sekretach Chin i odkryć tajemnicze Shangri - La. Część druga to bliższe poznanie Armii Terakotowej Pierwszego Cesarza oraz Prowincji Shanxi. To najbardziej zadziwiające odkrycie archeologiczne ostatnich czasów. Od dwóch tysięcy lat ta armia duchów stoi gotowa, by walczyć za pierwszego władcę Chin, potężnego i zwycięskiego przywódcę, owładniętego żądzą władzy i paranoją. Terakotowa armia spoczywała nikomu nieznana prawie siedem metrów pod ziemią, dopóki tutejszy farmer nie zaczął kopać studni. Od razu wezwano archeologów. Obecnie, po czterdziestu latach odzyskano już wiele tysięcy terakotowych żołnierzy. Spacerowanie wśród dwutysiącletnich wojowników z terakoty jest surrealistyczne. 11:05 WOKÓŁ MÓRZ II - ODC. 14 SYLT. SAINT - TROPEZ MORZA PÓŁNOCNEGO (AROUND THE SEA II EP. 14 SYLT. SAINT - TROPEZ DE LA MER DU NORD) Serial dokumentalny, 15 min, Francja, 2018 Reżyseria: Antoine Laura Kontynuacja opowieści o krajach, miastach i ludziach, których życie związane jest z wodą. Ocean Spokojny, Karaiby, wybrzeże Francji, Ocean Polarny czy wybrzeże Afryki - będziemy podróżować, żeglować i dowiadywać się wszystkiego o świecie widzianym oczami mieszkańców, którzy żyją i pracują wokół tych niezwykłych miejsc. Raj dla jednych, a dla innych ekologiczne cierpienie. W tym odcinku poznamy niemiecką wyspę Sylt, nazywaną Saint - Tropez Morza Północnego. Czterdziestokilometrowy pas jasnego piasku, słońce i piękne widoki. Lazurowe Wybrzeże ma godnego konkurenta! W sezonie odwiedza ją w sumie milion turystów. To głównie zamożniejsi przedstawiciele niemieckiego społeczeństwa, amatorzy dobrej zabawy. Gdy jest chłodno, ludzie przynoszą koce i spędzają w koszach całe dnie. 11:20 MORSKIE ZAWODY - KAPITAN KAPITANÓW Film dokumentalny, 21 min, Polska, 1969 Scenariusz i reżyseria: Andrzej Androchowicz Zdjęcia: Janusz Pietrzykowski Opowieść o Konstantym Maciejewiczu, kapitanie Żeglugi Wielkiej, pierwszym dowódcy żaglowca "Dar Pomorza", wykładowcy w szkołach morskich w Tczewie, Gdyni i Szczecinie, organizatorze Szkoły Morskiej w Szczecinie. Kapitan Maciejewicz był autorytetem dla kilku pokoleń polskich marynarzy i kapitanów. O jego silnym charakterze, o wspólnych rejsach opowiadają jego wychowankowie. Wspomnienia i anegdoty o słynnym "Macaju" wzbogacone zostały fragmentami filmów archiwalnych i fotografiami z rejsu dookoła świata. 11:50 OSTATNIA GÓRA Film dokumentalny, 82 min, Polska, 2019 Reżyseria: Dariusz Załuski Scenariusz: Anna Maria Filipow, Dariusz Załuski Muzyka: Maja Pietraszewska - Koper Film dokumentalny o dramatycznych losach Narodowej, zimowej wyprawy na K2. Zdobycie K2 zimą to jedno z największych wyzwań współczesnego himalaizmu sportowego. Główną trudnością we wspinaczce zimowej na ośmiotysięczniki są silne huraganowe wiatry wiejące ze średnią prędkością 120 km/h, które mogą dochodzić nawet do 180 km/h. W czasie sezonu zimowego mają miejsce średnio 2 - 3 kilkunastogodzinne tzw. okna wiatrowe, kiedy siła wiatru jest mniejsza niż 60km/h. W takich momentach z obozów szturmowych położonych powyżej 7000 m możliwe są ataki na szczyt. By zmieścić się czasowo w oknie wiatrowym tempo wspinaczki w górę i powrotu musi być niezwykle szybkie. O sukcesie decyduje wytrzymałość i siła himalaistów. Dodatkowym problemem są temperatury, które spadają do 50 stopni C. Zimą też znacznie rosną trudności techniczne. Z powodu silnych wiatrów i niskich temperatur brak jest śniegu, a stoki góry pokryte są z reguły szklistym lodem. Polacy przez kilkadziesiąt dni starali się osiągnąć cel, jednak zła pogoda i wiele innych zdarzeń uniemożliwiły osiągnięcie celu. Kierownik wyprawy Krzysztof Wielicki podjął decyzję o zakończeniu wyprawy i 19 marca 2018 r. , po 80 dniach trwania Zimowej Narodowej Wyprawy na K2, himalaiści powrócili do kraju. Film jest kroniką dramatycznych i zapierających dech w piersiach zdarzeń, które miały miejsce podczas tej wyprawy. 13:20 BRUDASEK Dokument fabularyzowany, 15 min, Polska, 1951 Reżyseria: Janusz Nasfeter Scenariusz: Marta Reszczyńska Zdjęcia: Mieczysław Vogt Film oświatowy, wyprodukowany przez łódzką Wytwórnię Filmów Oświatowych, z przeznaczeniem dla dzieci. Twórcy przedstawiają historię tytułowego "Brudaska" - Józia - który stroni od codziennego mycia się. Chłopiec jest leniwy, spóźnia się do szkoły i dzień w dzień chodzi z brudnymi rękami i twarzą. Dlatego też Józio zyskał wśród uczniów niechlubne przezwisko "Brudasek". Przedstawione perypetie uczą chłopca, że dbanie o codzienną higienę pozwala uniknąć zachorowań, co w przypadku małych dzieci jest niezwykle ważne. 13:35 ŚWIAT W SOCZEWCE Film dokumentalny, 13 min, Polska, 1953 Reżyseria: Janusz Star Film popularnonaukowy, wyprodukowany przez łódzką Wytwórnię Filmów Oświatowych, zaznajamia widza z historią powstania soczewki oraz z jej zastosowaniem w teleskopie i mikroskopie. Ukazuje wagę tego wynalazku, który na zawsze zmienił postrzeganie świata przez człowieka. 13:55 KRAINY NIEZWYKŁYCH PRZEOBRAŻEŃ - ODC. 1 NOWA ANGLIA (SEASONAL WONDERLANDS. NEW ENGLAND) Cykl dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: Paul Bradshaw Serial BBC Worldwide prezentujący zjawiska transformacji przyrody w czasie zmieniających się pór roku, najwspanialsze zjawiska, przepiękne zdjęcia. Na Ziemi zachodzą nieustanne przeobrażenia. W kolejnych latach następujące po sobie pory roku przynoszą zmiany w przyrodzie. W naszych filmach przyjrzymy się trzem wyjątkowo niezwykłym przemianom. W niektórych miejscach naszej planety są one tak znaczne, że można je dostrzec z przestrzeni kosmicznej. Archipelag Svalbard. W ciągu kilku tygodni skute lodem pustkowie zaczyna tętnić życiem. Delta Okavango w Afryce. Pustynia przeobraża się tu w magiczny wodny świat. Lasy Nowej Anglii eksplodują feerią niezwykłych barw. W tych błyskawicznie zmieniających się krajobrazach życie rozwija się w niebywale pomysłowy, często zaskakujący sposób. Nowa Anglia. Region najbardziej wielobarwnych lasów Ameryki. Obejmuje sześć stanów: Od Maine na północy po Connecticut na południu. 17 miliardów drzew, głównie klonów i dębów, znajduje się jakby w stanie zawieszenia. Wśród nich wiele zwierząt zamieszkujących Nową Anglię jeszcze nie wybudziło się ze snu zimowego. Najwyższe ssaki Ameryki nie przesypiają zimy. Wraz ze wzrostem temperatury w drzewach zaczyna krążyć woda, która rozprowadza węglowodany zmagazynowane w drewnie. Ta płynna energia to siła napędowa dla całego lasu. Jest tak bogata w cukier, że służy do wyrobu syropu klonowego. Na całym obszarze Nowej Anglii goszczą ptasi przybysze z Meksyku. Łosie to zwierzęta o najdłuższych nogach w Ameryce Północnej. Bobry z Nowej Anglii powalają miliony drzew rocznie. Zobaczymy tę cudowną krainę na przestrzeni wszystkich pór roku. 14:55 KTO CHCE ZOSTAĆ ASTRONAUTĄ? - ODC. 4 (ASTRONAUTS TOUGHETS JOB IN THE UNIVERSE) Cykl dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Tom Coveney Czwarta część to kolejne zmagania ze szkoleniem na astronautę i egzaminami do zdania. W tym odcinku rywalizacja zaostrza się, kandydaci na astronautów są celowo pozbawieni tlenu, aby zobaczyć, czy mogą rozpoznać oznaki niedotlenienia, krytyczne dla astronauty na spacerze kosmicznym. Ich zdolność do wytrzymania silnych przeciążeń podróży kosmicznej jest testowana w wirówce dla ludzi. Ich umiejętności komunikacyjne są weryfikowane w specjalnych testach, a zdolność do zaimponowania Chrisowi i współpracownikom w zakresach posiadanej specjalistycznej wiedzy kosmicznej. 16:00 ALERGIE WSPÓŁCZESNEGO ŚWIATA (ALLERGIES: MODERN LIFE AND ME) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2014 Reżyseria: Rebecca Harrison Film dokumentalny BBC. Alergie rosną i osiągają rozmiary epidemii, ale co ciekawe tylko w świecie zachodnim. Profesor Graham Rook uważa, że zmiany, które wprowadziliśmy w naszym środowisku, wpływają na nasz mikrobiom - bakterie, które żyją w każdym z nas i na nas - i że ma to wpływ na nasz układ odpornościowy. Ten dokument pokaże życie dwóch zwykłych rodzin, aby sprawdzić, czy teoria sprawdza się w realnym świecie. Od zakupów żywności po sposób, w jaki myje się ręce - czy eksperyment pozwoli wyjaśnić, dlaczego nasilają się alergie? 17:00 BEN I JAMES NA PUSTYNI - ODC. 1 (BEN AND JAMES VERSUS THE ARABIAN DESERT) Cykl dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2013 Reżyseria: David Harrison Poszukiwacz przygód Ben Fogle i były brytyjski olimpijczyk James Cracknell podróżują po najbardziej niegościnnych miejscach na Ziemi i podejmują największe wyzwanie: być pierwszymi mieszkańcami Zachodu, którzy samotnie i bez przewodnika pokonają Pustynię Arabską. Jest to obszar większy niż Francja, Belgia i Holandia razem wzięte, z górami piasku o wysokości wieży Eiffla, gdzie temperatury w ciągu dnia osiągają 40 stopni Celsjusza. 18:00 HISTORIE WILEŃSKIE - ODC. 8 ("HISTORIE WILEŃSKIE") Serial dokumentalny, 25 min, Litwa/Polska, 2021 Scenariusz i reżyseria: Wojciech Klimala Zdjęcia: Bartosz Frątczak Alicja i Ryszard Eliakasowie są chyba najmniej stereotypowymi Polakami na Litwie. W niedużej wsi na Wileńszczyźnie założyli Centrum Rozwoju Osobistego o baśniowej nazwie "Ziemia ważek". Uczą tu medytacji, gry na gongach, organizują koncerty, prowadzą muzykoterapię. Eliakasowie czerpią inspirację zarówno z kultur Wschodu, jak i Zachodu - po to, by odwiedzający "Ziemię ważek" człowiek, sam znalazł odpowiedź na pytanie, kim jest i co tak naprawdę jest w jego życiu najważniejsze. 18:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.IV - ODC. 40 ŻUŁAWSKA DEPRESJA Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2017 Scenariusz i reżyseria: Radosław Kotarski Od wieków na polskich ziemiach mieszkała niesamowicie ciekawa społeczność, którą nazywano mennonitami. Przez całe stulecia wzbogacała swoją kulturą oraz budowlami krajobraz Żuław i terenów położonych blisko Wisły. Dlaczego przybyli do Polski? Co sprawiło, że nieustannie musieli walczyć z powodziami? Jak radzili sobie z żuławską depresją? Na te pytania odpowie Radosław Kotarski w najnowszym odcinku "Podróży z historią". 19:10 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 104 DOLINA BIEBRZY Magazyn, 21 min, Polska, 2018 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Michał Piedziewicz Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Dolina Biebrzy to jeden z najbardziej dziewiczych rejonów naszego kraju. Gęste lasy zamieszkiwane między innymi przez łosie, wokół ciągnące się po horyzont bagna, a zarazem siedliska tysięcy ptaków. Biebrza to rzeka typowo nizinna - ma źródła na Podlasiu, w pobliżu granicy z Białorusią, a swój bieg kończy po przepłynięciu ponad 160 km, wpadając do Narwi. O jej uroku decydują długie fragmenty, w trakcie których rzeka meandruje majestatycznie przez rozległą pradolinę. By odpowiednio nacieszyć się Biebrzą, można skorzystać z gęstej sieci szlaków pieszych, rowerowych oraz wodnych. Uroki doliny pomagają też poznać liczne punkty widokowe. Okolica to nie tylko cuda natury, ale również ślady przeszłości. Carska droga, Twierdza Osowiec czy działalność hrabiego Karola Brzostowskiego zainteresują każdego pasjonata historii. Podobnie jak miejscowość Wizna. Zwana polskimi Termopilami obrona Wizny to bitwa, która rozegrała się w tej okolicy we wrześniu 1939 roku. Polscy żołnierze, pod dowództwem kapitana Władysława Raginisa przez trzy dni bohatersko opierali się przeważającym i lepiej uzbrojonym oddziałom niemieckim. Po poddaniu wycieńczonego oddziału kapitan Raginis popełnił samobójstwo. Jego szczątki, pochowane najpierw bezimiennie u podnóża góry, dopiero po latach przeniesiono do grobu w tak długo bronionym bunkrze. 19:40 MONOTONIA Film dokumentalny, 8 min, Polska, 1979 Reżyseria: Ewa Kopaczewska Film opowiada o sytuacji kobiet w zakładzie produkcyjnym POLAM. Zapis zebrania dotyczącego pracy kobiet zostaje skontrastowany z ujęciami z hali produkcyjnej i pełną goryczy narracją pracownic. Etiuda Szkoły Filmowej. 19:50 ŁODZIE WYPŁYWAJĄ O ŚWICIE Film dokumentalny, 13 min, Polska, 1955 Reżyseria: Ryszard Ber Etiuda opowiada o życiu bałtyckich rybaków. Mężczyźni należący do portretowanej społeczności wypływają na łodziach na otwarte morze, bliscy oczekują w napięciu ich powrotu. Etiuda Szkoły Filmowej. 20:10 OPERA PARYSKA (PARIS OPERA) Film dokumentalny, 106 min, Francja, 2017 Reżyseria: Jean - Stephane Bron Opera Paryska to jeden z największych, najpiękniejszych i najbardziej rozpoznawalnych teatrów na świecie; na scenie może występować jednocześnie 450 aktorów, a widownia mieści 2200 osób. Gmach opery olśniewa, choć kryje też w sobie wiele tajemnic. Opera Paryska to również jeden z najbardziej skrytych, zamkniętych w sobie teatrów na świecie, którego kulisy funkcjonowania są w zasadzie nieznane. Film je odsłania, pokazując, jak tak naprawdę funkcjonuje to niezwykłe przedsiębiorstwo, w skład którego wchodzą opera i balet. Stara się uchwycić szczególną atmosferę i charakter tego miejsca, ukazując trudno dostępne przeciętnemu odbiorcy wnętrza, odkrywając ukryte za kurtyną olśniewające przestrzenie, maszynerię teatralną, próby i przygotowania do premierowego przedstawienia, a także zawiłości pracy i organizacji artystycznego programu instytucji, której losy są powiązane z politycznymi i społecznymi wydarzeniami we Francji. Obserwujemy przygotowania dyrektora opery Stephane’a Lissnera do jego pierwszej konferencji prasowej, a potem próby rozwiązywania sporów pracowniczych. Podglądamy, jak pracują maszyniści, garderobiane, specjaliści od kostiumów i peruk. Widzimy, jak zachowuje się zespół na próbie "Mojżesza i Aarona" Arnolda Schönberga i śledzimy losy młodego Rosjanina, który zaczyna wokalną karierę w operze, a jego drogi krzyżują się z Brynem Terfelem, jednym z największych głosów naszych czasów. Niestety zapowiedź strajku komplikuje nieco sprawy, a ataki terrorystyczne w Paryżu pogrążają w żałobie nie tylko miasto, lecz również operę. Zespół jednoczą próby do sześciogodzinnej opery "Śpiewacy norymberscy" Ryszarda Wagnera. Film jest szczerym i pełnym intymnych ujęć spojrzeniem na całokształt funkcjonowania czołowej teatralnej sceny świata. Pokazuje to, co dla widza opery jest widzialne i niewidzialne: kulisy, mechanizmy i ludzi niezbędnych do jej prawidłowego działania, a także szeroki społeczno - kulturowy kontekst, jaki się z tą instytucją wiąże. 22:10 MIKROKOSMOSY Film dokumentalny, 16 min, Polska, 2021 Reżyseria: Dorota Roś Pewnego dnia astronauta NASA, Jeff Williams, zamieścił na swoim profilu w social mediach zdjęcie mozaiki żyznych pól widzianych z kosmosu. Jego followersi odkryli, że to pola należące do gminy Bychawa na Lubelszczyźnie, gdzie życie toczyło się swoim rytmem, pełnym małych tęsknot i radości oraz przygotowań do największego w regionie festiwalu pierogów. Mieszkańcy Bychawy wznieśli na chwilę głowy i spojrzeli w górę, a potem rozejrzeli się po swojej okolicy. 22:35 MIŁOŚĆ Film dokumentalny, 91 min, Polska, 2012 Scenariusz i reżyseria: Filip Dzierżawski Zdjęcia: Andrzej Wojciechowski Muzyka: Zespół Miłość Wykonawcy: Tymon Tymański, Mikołaj Trzaska, Leszek Możdżer, Maciej Sikała Film opowiada o historii i reaktywacji zespołu "Miłość", jednej z najważniejszych polskich formacji jazzowych lat 90. ubiegłego wieku. Grupa powstała w kwietniu 1988 r. , w klasycznym składzie zakończyła działalność w końcu lat 90. , a ostatecznie rozwiązała sie w 2002 r. 9 sierpnia 2009 - w ramach Off Festivalu w Mysłowicach - reaktywowana specjalnie na tę okazję Miłość zagrała koncert. Muzycy Miłości: Tymon Tymański, Mikołaj Trzaska, Leszek Możdżer i Maciej Sikała spotykają się ponownie. Wspominając stare czasy i dramatyczną historię zespołu, próbują stworzyć nową muzykę i rozpocząć kolejny etap w historii grupy. Czy powrót po latach jest możliwy? Film zakwalifikowano do Konkursu Polskiego oraz do nowej sekcji konkursowej pełnometrażowych filmów dokumentalnych DocFilmMusic Krakowskiego Festiwalu Filmowego 2013 Film otrzymał nominację do Polskich Nagród Filmowych ORŁY 2014 w kategorii Najlepszy Dokument. Dotychczasowe nagrody film "Miłość": Kraków (Krakowski Festiwal Filmowy - Konkurs PolskI - Grand Prix "Złoty Lajkonik" (uzasadnienie jury: "To bardzo głęboki, wzruszający i osobisty portrety pokolenia rodzącego się i dojrzewającego, nie tylko muzycznie, w początkach wolnej Polski") Kraków (Krakowski Festiwal Filmowy - Konkurs Polski) - Nagroda dla najlepszego producenta - Piotr Kielar Kraków (Krakowski Festiwal Filmowy) - Nagroda Publiczności Chicago (Festiwal Filmu Polskiego w Ameryce) - Nagroda "Odkrywcze Oko" dla młodego utalentowanego twórcy - Filip Dzierżawski. 00:20 LIBAN. WYBUCH GNIEWU Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2021 Scenariusz i reżyseria: Krzysztof Dzięciołowski Zdjęcia: Andrew Carter Muzyka: Zeid Hamdan , Marc Codsi Wybuch chemikaliów w Bejrucie latem ubiegłego roku niszczy pół miasta, zabija 200 osób i rani ponad 7500. Największa nieatomowa eksplozja XXI wieku szokuje świat. Śledztwo trwa, zmieniają się prokuratorzy, rodziny poszkodowanych czekają na sprawiedliwość. Młode pokolenie Libańczyków, wyrosłe 10 lat temu na doświadczeniu arabskiej wiosny, czuje wściekłość na władze. I żąda zmian. W trybie rewolucji. Wybuch w porcie to dla wielu kulminacja przewlekłego, politycznego chaosu oraz olbrzymiej korupcji. W czasie koronawirusa upada służba zdrowia, a instytucje państwa nie spełniają podstawowych potrzeb społecznych. Liban stoi na krawędzi zapaści ekonomicznej i politycznej. Czy kraj ma szansę wyjść z kryzysu? 01:20 PIONIERZY Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2017 Scenariusz i reżyseria: Krzysztof Kunert Struktura filmu została skonstruowana na podstawie istotnych momentów związanych z historią Wrocławia w powojennym okresie, w latach 1945 - 1948, widzianą oczami pierwszych mieszkańców miasta. Film składa z kilku części. Pierwsza część ukazuje losy osób, które reprezentują kierunki napływu ludności do powojennego Wrocławia. Ich osobiste historie odsłaniają nie tylko indywidualne motywy przyjazdu, ale są także egzemplifikacją szerszego społecznego zjawiska - masowego napływu ludności do Wrocławia. Towarzyszyły mu różnorakie intencje, od zwykłej ciekawości, poprzez państwowe nakazy, po próbę ucieczki i ukrycia wojennej przeszłości. Opowieściom towarzyszą symbole: historycznego, towarowego pociągu oraz Dworca Nadodrze, a także historyczne przestrzenie ulic Śródmieścia. W tej części ukazane są również ludzkie losy splecione z codzienną rzeczywistością, także tą materialną. Przedstawione historie ukazują ambiwalentne wobec niej postawy: z jednej strony dość powszechny szaber, a z drugiej okupioną wyrzeczeniami troskę o dobra kultury. Przykładem tej ostatniej postawy jest ocalenie i transport Panoramy Racławickiej. Kolejna część to opowieść o codzienności powojennego Wrocławia, nazywanego wówczas podobnie jak całość Ziem Zachodnich - polskim "dzikim zachodem". To opowieść o walce o względną normalność i stabilizację, której wyrazem było m.in. zdobycie dachu nad głową i pracy. W tej części zaprezentowano widzowi skalę wojennych zniszczeń oraz akcje mające na celu względne przywrócenie miastu jego podstawowych funkcji. Podjęty zostanie również problem tzw. zinstytucjonalizowanego szabru. W trzeciej części są przedstawione problemy związane z koegzystencją napływających do Wrocławia Polaków i jego dotychczasowych mieszkańców Niemców. Spotkania te obfitowały w różne postawy od nienawiści i dominującej wówczas niechęci po tzw. ludzkie traktowanie, pomoc, a niekiedy i sympatię. W tej części omówione zostaną także nastroje społeczne, które towarzyszyły pierwszym mieszkańcom powojennego Wrocławia - strach, niepewność, poczucie tymczasowości, tęsknota za utraconą na wschodzie kraju małą ojczyzną, a z drugiej strony ogromny entuzjazm towarzyszący wielu, zwłaszcza młodym przybyszom. Część czwarta to opowieść o zmaganiu z trudną codziennością. Jej wyrazem były szaber place - symbole ówczesnego dzikiego zachodu, na których zdobywało się środki do życia. Powojenna codzienność to także przemoc, rozboje i walka z podziemiem niepodległościowym, dla którego członków Wrocław był dogodnym miejscem ucieczki. W ostatniej części zaprezentowano historie osób, w których opowieściach można uchwycić owego niezwykłego ducha towarzyszącego pierwszym powojennym wrocławianom. Poprzez różnorodne zabiegi związane z odtworzeniem klimatu kultowej, mieszczącej się u zbiegu ulic Szewskiej i Wita Stwosza jadłodajni U Fonsia, ukazana zostanie niezwykła energia wrocławian. Wyłonione są tu te elementy, które uzasadniają ów fenomen budowy nowej tożsamości Wrocławia i szerzej Dolnego Śląska - rolę elity intelektualnej, ludzi kultury, kapłanów, a przede wszystkim rodzących się na gruzach miasta silnych więzi, wspólnych doświadczeń, przeżyć i działań. 02:25 MIĘDZY PRAWDĄ A WYOBRAŹNIĄ? OPOWIEŚCI TWÓRCÓW POLSKIEJ SZKOŁY FILMOWEJ Film dokumentalny, Polska 2007 Reżyseria: Tadeusz Bystram Scenariusz i współpraca reżyserska: Stanisław Zawiśliński Zdjęcia: Lesław Skuza Polska szkoła filmowa pozostaje do dziś szczytowym okresem artystycznym w naszej kinematografii. Narodziła się tuż po październikowej odwilży, kiedy to młodzi filmowcy znaleźli się w awangardzie przemian. Zaledwie kilka lat jej działalności (według różnych źródeł istniała w latach 1957 - 1961 lub nawet 1956 - 1964) zaowocowało filmami bardzo oryginalnymi, różnorodnymi, dojrzałymi artystycznie, a jednocześnie szalenie nowatorskimi, utrzymanymi w nowofalowym klimacie. Podejrzliwie przyjmowane w kraju przez tzw. czynniki oficjalne, filmy te spotykały się z bardzo żywym przyjęciem publiczności i triumfowały na międzynarodowych festiwalach, gdyż mówiły o polskich tragediach, kompleksach, rozterkach w sposób uniwersalny, zrozumiały także poza granicami kraju. Szkoła polska stawiała na kino autorskie, odcinając się całkowicie od wzorów przedwojennych i przedwojennych gwiazd. Po latach wojny, a później stalinowskiego terroru wnosiła świeży, jakże potrzebny w sztuce i życiu społecznym oddech. Szczególną rolę w kształtowaniu się szkoły polskiej i powstawaniu kolejnych obrazów z tego nurtu odegrały utworzone jeszcze przed październikiem 1956 r. zespoły filmowe, a zwłaszcza zespół filmowy Kadr. Gromadziły one entuzjastów kina, znających się świetnie na swojej pracy. To ich zasługą było wyłanianie z masy zgłaszanych projektów tych naprawdę wartościowych, promowanie zdolnych filmowców kosztem faworytów partyjnych. Wiele ówczesnych filmów stanowiło adaptacje literatury, ale i oryginalne scenariusze wychodziły często spod ręki pisarzy. Szczęśliwym trafem ówczesne kino przyciągnęło wielu ludzi pióra: Kazimierza i Mariana Brandysów, Tadeusza Konwickiego, Józefa Hena, Jerzego Andrzejewskiego, Marka Hłaskę, Jerzego Stefana Stawińskiego. Solidne literackie podstawy przekładały się na jakość całego filmu. Niezwykłym osiągnięciom reżyserskim i scenariuszowym towarzyszył rozwój kunsztu operatorskiego, a renoma naszych operatorów utrzymuje się do dziś. Rosło też nowe, nieobciążone teatralnymi naleciałościami pokolenie aktorskie z takimi legendami ekranu, jak: Zbigniew Cybulski, Lucyna Winnicka, Tadeusz Janczar, Leon Niemczyk. W filmie Tadeusza Bystrama przypominającym dokonania polskiej szkoły filmowej wspominają tamte niezwykłe lata i zrealizowane wtedy dzieła ich twórcy: reżyserzy, scenarzyści, operatorzy i aktorzy. Oglądamy ich wypowiedzi zarejestrowane specjalnie na potrzeby tego filmu oraz nagrania archiwalne. O szkole polskiej mówią m. in.: Andrzej Wajda, Andrzej Munk, Kazimierz Kutz, Janusz Morgenstern, Stanisław Różewicz, Tadeusz Konwicki, Jerzy Kawalerowicz, Jerzy Stefan Stawiński, Wojciech Jerzy Has, Czesław Petelski, Stanisław Lenartowicz, Roman Polański, operatorzy Jerzy Wójcik i Jan Laskowski, aktorzy: Wieńczysław Gliński, Gustaw Holoubek, Leon Niemczyk. Opowiadają o atmosferze, w jakiej powstawały znaczące do dziś filmy, o perturbacjach politycznych, kłopotach z cenzurą, problemach technicznych towarzyszących pracom produkcyjnym, ale też ogromnym zapale i zaangażowaniu ludzi kina, ich radości tworzenia. Wypowiedzi sław ilustrują fragmenty filmów z tamtego okresu: "Kanał", "Człowiek na torze", "Zimowy zmierzch", "Pętla", "Eroica", "Popiół i diament", "Baza ludzi umarłych", "Ostatni dzień lata", "Pociąg", "Zezowate szczęście", "Do widzenia, do jutra", "Nikt nie woła", "Świadectwo urodzenia", "Matka Joanna od Aniołów".