TVP Historia Wtorek, 01.03.2022 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 1 MARCA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1933 - otwarcie magistrali kolejowej łączącej Górny Śląsk z Gdynią; 1936 - pierwsza audycja dla zagranicy Polskiego Radia; 1945 - MBP przeniesiono z Lublina do Warszawy, a Aleje Ujazdowskie przemianowano na al. Stalina; 1963 - pierwszy przeszczep wątroby; 07:00 WOJENNE DZIEWCZYNY S.II - ODC. 14 (S. II ODC. 1) Serial wojenny, 44 min, Polska, 2017 Reżyseria: Michał Rogalski Scenariusz: Marek Kreutz, Piotr Starzak Aktorzy: Aleksandra Pisula, Marta Mazurek, Vanessa Aleksander, Michał Czernecki, Józef Pawłowski, Tomasz Włosok, Maria Dębska, Katrin Buhring, Marek Ślosarski, Sebastian Jasnoch, Magdalena Czerwińska, Dariusz Majchrzak, This Maag, Joanna Balas Marysia jest przesłuchiwana na Szucha. Nie chce wyjawić prawdziwego nazwiska. Niemiec katuje ją, a następnie druzgocze dłoń dziewczyny przyciskiem do papieru. Pobita Marysia trafia do celi na Pawiaku. Ranna Irka przebywa w domu Grudzińskiego na folwarku. Stefan podczas rozmowy z dziewczyną znów zauważa chłopaka, który twierdzi, że nie jest Kamilem, lecz Filipem Sroką. Leokadia i inne uwięzione kobiety starają się pomóc Marysi w cierpieniu. Leokadia podpowiada Marysi, że musi zaufać lekarzom, wtedy otrzyma pomoc. Za jego pośrednictwem Marysia przekazuje informację o swoim położeniu. W kryjówce konspiracyjnej Konstanty z Zoją, głodni i wyczerpani czekają na Marysię. Z odsieczą przybywa Ewka, która znajduje schronienie dla rodziny Marysi w domu Nawrota. Margarette przejmuje prowadzenie agenta Rudolfa. Niemka na własną rękę poszukuje Alicji Janiak. Po kolejnym drastycznym przesłuchaniu Leokadia usiłuje popełnić samobójstwo, połykając truciznę. Marysia wzywa pomoc. Kobietę udaje się odratować. Filip Sroka zostaje przyprowadzony na folwark Grudzińskiego. Nie rozumie, czemu biorą go za Kamila Brodzkiego. Okazuje się, że podczas bombardowania został ciężko ranny. Uratowano go, ale stracił pamięć. Ewka organizuje akcję mającą na celu wydostanie Marysi. Angażuje w nią dawnych przyjaciół z przestępczego półświatka. Dzięki pomocy lekarzy obie kobiety Marysia i Leokadia zostają wywiezione ze szpitala. 08:15 HISTORIA POLSKI - KAZIMIERZ PUŁASKI - BOHATER DWÓCH NARODÓW Film dokumentalny, 49 min, Polska, 2007 Reżyseria: Jolanta Kessler-Chojecka Scenariusz: Jolanta Kessler-Chojecka Zdjęcia: Jacek Knopp, Łukasz Starek, Marko Stojanovic, Richard Adams Muzyka: Christoph Voise Kazimierz Pułaski lepiej jest znany w Stanach Zjednoczonych aniżeli w Polsce. W dziesiątkach amerykańskich miast są ulice imienia Pułaskiego, ma on w Stanach kilkadziesiąt pomników, z których najważniejszy stoi w centrum Waszyngtonu. Nasz rodak znany jest Amerykanom jako twórca kawalerii. Ale Kazimierz Pułaski jest także polskim bohaterem, jednym z najważniejszych dowódców konfederacji barskiej. 11:25 NIEZWYKŁE DWUDZIESTOLECIE. HISTORIA GOSPODARCZA II RP - BUDOWA GDYNI ODC. 4 Film dokumentalny, 26 min, Polska, 2018 Reżyseria: Jacek Papis Czwarty odcinek z serii opowiada o wyczynie, jakim było zbudowanie portu i miasta w Gdyni. Budowa ta wymuszona została koniecznością, gdyż w wyniku traktatu wersalskiego w 1920 roku Gdańsk stał się Wolnym Miastem, zaś odradzająca się Rzeczpospolita otrzymała jedynie niewielki kawałek Wybrzeża Bałtyckiego, pozbawiony większego portu. Gdynia stała się w okresie międzywojennym naszym oknem na świat; nowoczesnym, modernistycznym miastem, które, gdyby nie wojna, byłoby najszybciej rozbudowującym się miastem świata. 12:00 BODO - ODC. 6 Serial biograficzny, 54 min, Polska, 2015 Reżyseria: Michał Rosa, Michał Kwieciński, Marta Kownacka (obsada), Scenariusz: Piotr Derewenda, Doman Nowakowski Zdjęcia: Kamil Płocki Muzyka: Atanas Valkov Aktorzy: Tomasz Schuchardt, Agnieszka Wosińska, Anna Pijanowska, Adam Fidusiewicz odc. 6. Bodo i Zula Pogorzelska występują w teatrze Qui Pro Quo, który stał się legendą dwudziestolecia międzywojennego. Aby mieć możliwość solowego numeru, Bodo godzi się na udawany na potrzeby gazet romans z Zulą. Wkrótce Bodo lansuje swój pierwszy przebój "Titinę". Dostaje również propozycję zagrania w filmie. 14:15 GURGACZ. KAPELAN WYKLĘTYCH Dokument fabularyzowany, 76 min, Polska, 2017 Reżyseria: Dariusz Walusiak Scenariusz: Dariusz Walusiak Aktorzy: Wojciech Trela, Michał Chorosiński Filmowy portret niezwykłego kapłana, który nie wahał się konsekwentnie podążać drogą sumienia w najczarniejszych latach powojennej Polski. Ksiądz Władysław Gurgacz, jezuita, był kapelanem Polskiej Podziemnej Armii Niepodległościowej. Głosił prawdę w czasach zniewolenia, ratował zbłąkane dusze, prowadził ludzi do Boga. Idąc za głosem sumienia, trwał do końca przy młodych żołnierzach, którzy z bronią w ręku przeciwstawiali się komunistycznemu reżimowi. W 1939 roku, na początku swej kapłańskiej drogi, przed obrazem Maryi Królowej Polski złożył siebie w ofierze za ratowanie ukochanej Ojczyzny. Osiem lat później został skazany na śmierć. "Gurgacz. Kapelan Wyklętych" to przejmujący obraz na styku dokumentu i fabuły. Archiwalne fotografie, zapiski kapłana, świadectwa przeplatają się ze scenami fabularnymi, w których znakomitą kreację głównego bohatera stworzył Wojciech Trela. Najnowsze dzieło Dariusza Walusiaka, współtwórcy "Teraz i w godzinę śmierci", to nie tylko filmowy zapis dramatycznej, prawdziwej historii. To przede wszystkim poruszająca opowieść o wolności, poświęceniu dla ideałów i głębokiej wierze. 16:00 RYNGRAF Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2018 Reżyseria: Anna Zapert, Dorota Kania Scenariusz: Dorota Kania Zdjęcia: Robert Krauz Muzyka: Konstancja Kochaniec Film opowiada o ludziach podążających tropem ryngrafu wykopanego przez ekipę prof. Krzysztofa Szwagrzyka z dołów śmierci na Bródnie w kwaterze 45N. Na początku nie wiedziano, czy to jest jakiś przedmiot, czy po prostu rdza. Przy czyszczeniu nagle ten rdzawy kawałek zaczął przemawiać, najpierw wyłoniły się zadrapania, potem litera, ułożył się wyraz. Człowiek pozostawił po sobie najważniejszy ślad: imię, nazwisko, adres, napis po łacinie, skrót NSZ - piękne świadectwo służbie idei. Więźniowie wiedzieli, że wkrótce nie będzie po nich żadnego śladu. 17:05 WOJENNE DZIEWCZYNY S.II - ODC. 15 (SERIA II ODC. 2) Serial wojenny, 43 min, Polska, 2017 Reżyseria: Michał Rogalski Scenariusz: Marek Kreutz, Ewa Popiołek Aktorzy: Aleksandra Pisula, Marta Mazurek, Vanessa Aleksander, Michał Czernecki, Józef Pawłowski, Tomasz Włosok, Joanna Balas, Maria Dębska, Katrin Buhring, This Maag, Marek Ślosarski, Sebastian Jasnoch, Magdalena Czerwińska, Dariusz Majchrzak Major Powała przesłuchuje Kamila Brodzkiego. Nie wierzy, że porucznik cierpi na całkowitą amnezję. Do pokoju wchodzi niespodziewanie Irka, podbiega do Kamila, lecz on jej nie poznaje. Irka ma żal do brata, że ukrywał przed nią prawdę. Witek mówi siostrze, że Kamil może zostać oskarżony o zdradę i oddany pod sąd. Do domu Nawrota przychodzą Niemcy, z którymi Rozi robi interesy. Kobieta częstuje ich bimbrem. Do pijanych Niemców docierają odgłosy na piętrze, znajdują ukrytych Konstantego i Zoję. Niezauważona do tej pory Marysia oddaje do Niemców dwa celne strzały. Na folwarku Grudzińskiego Irce udaje się wejść podstępem do pokoju Kamila. Dziewczyna tłumaczy narzeczonemu sytuację, w jakiej się znalazł i przekonuje o konieczności ucieczki do Warszawy. Powała, dowiedziawszy się o ucieczce obojga, wycofuje Witka z akcji i daje mu rozkaz zameldowania się w Warszawie u komendanta rejonu. Po wpadce u Nawrota, Marysia z rodziną znajduje schronienie u profesora Wójtowicza. Irce z Kamilem pomaga w Warszawie Ewka, która lokuje ich w konspiracyjnym mieszkaniu. Andrzej pomaga Marysi w znalezieniu bezpiecznego mieszkania. Lokuje ją u swojej znajomej sprzed wojny - Natalii Wieleżyńskiej. Margarethe udaje się do Abwehry w Sulejówku, gdzie proponuje Brennerowi współpracę. Informuje Niemca, iż ustaliła, że Kamil Brodzki żyje. 19:00 HISTORIA POLSKI - MÓJ TATA Film dokumentalny, 47 min, Polska, 2019 Reżyseria: Leszek Staroń Scenariusz: Grzegorz Kasperek Prawie każdy Polak zna postać rotmistrza Witolda Pileckiego, ale większość zna jego zasługi w okresie II wojny światowej i okoliczności jego zamordowania w 1948 roku przez polskie władze komunistyczne. Losy jego rodziny po wybuchu wojny w 1939 roku, jego żony i dwójki dzieci syna Andrzeja i córki Zofii pozostają dla ogółu Polaków nieznane. Film przedstawia losy córki Zofii i jej starania o zachowanie pamięci ojca w kolejnych pokoleniach, począwszy od chwili jego śmierci w okresie PRL, przez lata jego pełnej rehabilitacji, aż do chwili obecnej, kiedy jeszcze ciągle trwają poszukiwania zwłok bohaterskiego rotmistrza. 20:00 FESTIWAL KULTURY NARODOWEJ "PAMIĘĆ I TOŻSAMOŚĆ" - GALA 2022 Bez klasyfikacji, 90 min, Polska, 2022 Reżyseria: Cyprian Ziąbski Wykonawcy: Agata Konarska (prowadząca) Uroczysta gala drugiej edycji Festiwalu Kultury Narodowej "Pamięć i tożsamość". Na festiwal zgłoszono produkcje w kategoriach: Film i serial fabularny, Film i serial dokumentalny, Cykliczne programy o charakterze tożsamościowym, Teatr, Rekonstrukcja, Koncert i widowisko oraz Dla dzieci Polak mały. Przewidziane są dodatkowo dwie kategorie specjalne - Dziedzictwo bł. kardynała Stefana Wyszyńskiego oraz Ojczyzna w nutach Chopina. Nowością tegorocznej edycji będzie konkurs Pitching FKN - przestrzeń, w której zewnętrzni twórcy filmów dokumentalnych będą mogli zaprezentować swoje projekty w fazie developmentu. Zwycięzca konkursu będzie nagrodzony możliwością współpracy z TVP przy realizacji projektu. Jeszcze jedną nowością będzie nagroda publiczności, którą zdobędzie pozycja festiwalowa o największej liczbie zdobytych głosów oddanych podczas trwania plebiscytu. 22:40 WYKLĘTY Dramat wojenny, 107 min, Polska, 2017 Reżyseria: Konrad Łęcki Scenariusz: Konrad Łęcki Zdjęcia: Karol Łakomiec Muzyka: Szymon Szewczyk Aktorzy: Wojciech Niemczyk, Janusz Chabior, Robert Wrzosek, Marcin Kwaśny, Hanna Świętnicka Scenariusz filmu został oparty na faktach. Historia głównego bohatera została zainspirowana losami jednego z żołnierzy wyklętych, Józefa Franczaka, ps. Lalek. Akcja rozgrywa się w Polsce, w latach 1945 - 1948. To opowieść o żołnierzach zbrojnego podziemia niepodległościowego, walczących z władzą ludową o powojenny kształt Polski. Ludzie, którzy mimo olbrzymiej przewagi resortu bezpieczeństwa, wspieranego przez radzieckie NKWD, walczyli do końca o swoją sprawę. W scenie otwierającej film widz poznaje głównego bohatera jako zaledwie dwulatka. Chłopiec wraz z matką żegna swego ojca, oficera wyruszającego na wojnę polsko - sowiecką. Potem akcja przenosi się do drugiej połowy lat 40. , ubiegłego wieku. Kierownictwo resortu bezpieczeństwa zarządza bezapelacyjną likwidację oddziałów walczących w lesie. Wśród nich jest niezłomny Józef Franczak, ps. Lalek. 01:25 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ODC. 201 PIERWSZA OFIARA WRZEŚNIA '39 Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Samotnie przeciwko Rzeszy. W niemieckich kronikach atak na Polskę w roku 1939 roku opisywany jest jako atak niemalże rycerski w biały dzień i z otwartą przyłbicą - tak jak idą zwycięzcy. Sęk w tym, że to fałsz. Realia były zupełnie inne i o tym będzie nasza dzisiejsza opowieść. Rozpoczynamy ją w lasach nieopodal Piły, na linii dawnej granicy Rzeczypospolitej i Rzeszy Niemieckiej. Przypomnimy postać pierwszego poległego na ziemi wielkopolskiej 1 września 1939 r. polskiego żołnierza kaprala Piotra Konieczkę. 02:50 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - SPALIĆ LONDYN CZ. 2 Magazyn, 26 min, Polska, 1993 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Zbigniew Maziarz Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Audycja cykliczna popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Wykorzystano w niej materiały archiwalne. Odcinek poświęcony niemieckim przygotowaniom do zniszczenia Londynu, m.in. budowie w Eperlecques bunkrów, z których można by było wystrzeliwać rakiety V - 2 na Londyn. W bunkrze miała znajdować się fabryka paliwa oraz montownia rakiet.