TVP Kultura Poniedziałek, 14.03.2022 07:50 NIEDZIELA Z... TWÓRCZOŚCIĄ AGNIESZKI OSIECKIEJ Dysk./wywiad/debata, 40 min, Polska, 2021 Scenariusz: Katarzyna Jurkowska Wykonawcy: Katarzyna Sanocka (prowadząca) Autorka ponad dwóch tysięcy tekstów piosenek, poetka, autorka spektakli teatralnych i telewizyjnych, dziennikarka, reżyser filmowy. Uważała, że umiejętność kierowania dużymi grupami ludzi nie jest jej najmocniejszą stroną, dlatego porzuciła reżyserię na rzecz pisania. Muzykę do jej piosenek komponowali wybitni twórcy: Krzysztof Komeda, Adam Sławiński, Seweryn Krajewski, Zygmunt Konieczny. Pozostawiła po sobie nie tylko piosenki, ale też legendę towarzyską. Bohaterką kolejnego odcinka programu "Niedziela z..." jest Agnieszka Osiecka. 08:45 PRZYGODY BARONA MUNCHAUSENA (THE ADVENTURES OF BARON MUNCHAUSEN) Film fantasy, 121 min, Wielka Brytania/Niemcy 1988 Reżyseria: Terry Gilliam Scenariusz: Charles McKeown, Terry Gilliam Zdjęcia: Giuseppe Rotunno Muzyka: Michael Kamen ktorzy: John Neville, Sarah Polley, Eric Idle, Charles McKeown, Jack Purvis, Uma Thurman, Jonathan Pryce, Oliver Reed, Robin Williams i inni "Uczta dla oczu", "film prześliczny - czysta poezja" - pisali recenzenci o dokonanej przez Terry'ego Gilliama ekranizacji przygód barona Munchausena. Zrealizowana z rozmachem opowieść z udziałem międzynarodowych gwiazd i 8 tysięcy statystów, wyrafinowana plastycznie, pełna surrealistycznego humoru, a zarazem życiowej mądrości. Bogactwo wizualne filmu to zasługa tyleż pomysłów reżysera, co realizującego jego (i własne) wizje scenografa Dante Ferrettiego, zdobywcy 3 Oscarów, wieloletniego współpracownika Felliniego. Pod jego kierownictwem zbudowano 67 ogromnych dekoracji. On też znalazł miejsca na zdjęcia: średniowieczno - renesansowe miasteczko Belicte pod Saragossą, zniszczone podczas wojny domowej i nigdy nie odbudowane oraz plaże hiszpańskiej miejscowości Almeria. Sceny we wnętrzach powstały w wytwórni Cinecitta. Tytułowy baron to postać autentyczna. Żyjący w latach 1720 - 97 Karl Friedrich Hieronymus von Munchausen, niemiecki oficer na żołdzie rosyjskim, walczył z Turkami, po czym osiadł w Hanowerze, gdzie zabawiał się opowiadaniem przy winie, w gronie przyjaciół, swoich wojennych i myśliwskich przygód. Ich całkowite nieprawdopodobieństwo, przeplatane ironicznymi obserwacjami, zyskało mu wielką popularność, stał się bohaterem ludowej legendy. Przyjaciel gawędziarza fantasty, Rudolf Erich Raspe, który zbiegł do Anglii, spisał i wydał w 1785 r. angielską wersję przygód barona. W rok później poeta Gottfried Burger ogłosił przerobiony i poszerzony przekład niemiecki. Akcja filmu rozpoczyna się w bliżej nieokreślonym europejskim mieście obleganym przez Turków. Przeważające siły wroga stale nacierają, miasto obraca się w rumowisko. W gruzach teatru, przy akompaniamencie armatniej kanonady, trupa aktorska Henry'ego Salta wystawia "Przygody barona Munchausena". Mieszkańcy miasta czekają z rezygnacją na śmierć, wypełniając sobie ostatnie godziny oglądaniem widowiska. W trakcie spektaklu na scenie nieoczekiwanie pojawia się prawdziwy bohater sztuki i namawia gorąco widzów, aby nie upadali na duchu i stanęli do walki. Dla zachęty przytacza parę własnych przygód - m.in. opowiada o pobycie na dworze okrutnego sułtana, z którym założył się o własną głowę, że dostarczy mu w godzinę butelkę najprzedniejszego wina - dowodząc, że nawet w ostatniej sekundzie może przyjść ratunek. Ludzie nie chcą go jednak słuchać. Słowom barona daje wiarę jedynie 10 - letnia córeczka szefa trupy aktorskiej, Sally. Baron nakazuje uszyć z bielizny aktorek wielką czaszę balonu i wraz z dziewczynką wyrusza na poszukiwanie swych czterech towarzyszy, obdarzonych nadprzyrodzonymi zdolnościami: Albrecht jest najsilniejszy na świecie, Berthold mknie niczym wiatr, Adolphus widzi dalej niż luneta, a Gustavus ma w płucach siłę huraganu. Przy ich pomocy - zapewnia baron - bez trudu uda się odeprzeć turecki atak. Poszukując współtowarzyszy on i Sally przeżywają dziesiątki przygód: docierają na Księżyc i do podziemnego królestwa Wulkana, wpadają do brzucha wielkiej ryby, skąd baron wydobywa się drażniąc morskiego potwora tabaką, później wyciąga się sam za włosy z morskiej głębiny, lata nad Turkami na armatniej kuli itd. Kiedy wreszcie odnajduje dawnych kompanów, okazuje się, że są starzy i zmęczeni i nie w głowie im przygody. Trzeba będzie całej siły perswazji barona i usilnych nalegań małej Sally, niespokojnej o los bliskich, by jeszcze raz zdecydowali się podjąć trud. 11:00 QUO VADIS? - ODC. 5/6 Serial historyczny, 47 min, Polska 2002 Scenariusz i reżyseria: Jerzy Kawalerowicz Zdjęcia: Andrzej J. Jaroszewicz Muzyka: Jan A. P. Kaczmarek Aktorzy: Paweł Deląg, Magdalena Mielcarz, Bogusław Linda, Michał Bajor, Jerzy Trela, Franciszek Pieczka, Krzysztof Majchrzak, Agnieszka Wagner, Małgorzata Pieczyńska, Danuta Stenka, Rafał Kubacki, Jerzy Nowak, Marta Piechowiak i inni Chciwy i mściwy Chilon zdradza i wydaje wszystkich chrześcijan. Donosi Neronowi, że Winicjusz jest chrześcijaninem, a być może jest nim także Petroniusz. Neron nie chce w to wierzyć, Tygelinus natomiast próbuje wykorzystać tę okazję, by rozprawić się z Petroniuszem. Neron odkłada to na później. Winicjusz dowiaduje się, że Ligia została uwięziona. Petroniusz nie jest w stanie mu pomóc. Przegrał starcie z Tygelinusem i czuje, że jego życie wisi na włosku. Chrześcijanie mrą w więzieniach. Winicjusz idzie do Piotra, który naucza jeszcze nie pojmanych, błogosławiąc ich na mękę i śmierć. Zrozpaczony młodzieniec błaga Piotra, by wstawił się do Chrystusa o ocalenie Ligii. Jest załamany, zwłaszcza że dostaje wiadomość, że ukochana jest chora. Neron rozpoczyna okrutne prześladowania chrześcijan. Ku uciesze ludu zebranego w amfiteatrze, część z nich każe rzucić na pożarcie lwom, część - ukrzyżować. Ligii na razie nie ma wśród skazanych na śmierć. 12:00 QUO VADIS? - ODC. 6/6 Serial historyczny, 47 min, Polska 2002 Scenariusz i reżyseria: Jerzy Kawalerowicz Zdjęcia: Andrzej J. Jaroszewicz Muzyka: Jan A. P. Kaczmarek Aktorzy: Paweł Deląg, Magdalena Mielcarz, Bogusław Linda, Michał Bajor, Jerzy Trela, Franciszek Pieczka, Krzysztof Majchrzak, Agnieszka Wagner, Małgorzata Pieczyńska, Danuta Stenka, Rafał Kubacki, Jerzy Nowak, Marta Piechowiak i inni W pałacowych ogrodach płoną żywcem chrześcijanie. Chilon spostrzega wśród nich Glaukusa. Załamuje się. Krzyczy, że są niewinni, a podpalaczem Rzymu jest Neron. Wzburzony tłum zwraca się przeciw cezarowi. Tygelinus biciem nakłania Chilona, by publicznie odwołał oskarżenie. Grek, nawrócony i ochrzczony przez Pawła z Tarsu, odmawia. Neron ma zamiar wyjechać z Rzymu. Petroniusz godzi się wyjechać z nim, ale chce wyprawić wesele Winicjusza i Ligii, na które cezar zezwolił. Neron każe wypuścić dziewczynę z więzienia, lecz w kolejnym dniu igrzysk na arenie pojawia się Ursus, a potem wpada na nią byk z Ligią przywiązaną do grzbietu. Ursus wychodzi zwycięsko ze starcia ze zwierzęciem. Tłum domaga się łaski dla niego i dziewczyny. Neron ulega. Petroniusz każe siostrzeńcowi zabrać Ligię na Sycylię. Winicjusz błaga Piotra, by jechał wraz z nimi. Winicjusz pisze do wuja z Sycylii o swoim szczęściu. Tymczasem Petroniusz dowiaduje się, że Neron, za namową Tygelina, przyśle mu wyrok śmierci. Urządza ucztę, podczas której wraz z Eunice popełnia samobójstwo. Część legionów buntuje się przeciw cezarowi. Neron szaleje. Tygelinus nakłania go, by wyjechał z Rzymu. Przerażony Neron popełnia samobójstwo. Opuszczający Rzym Piotr widzi Chrystusa. Wraca do miasta. 13:00 KILKA OPOWIEŚCI O CZŁOWIEKU Film dokumentalny, 19 min, Polska, 1983 Reżyseria: Bogdan Dziworski Scenariusz: Bogdan Dziworski Zdjęcia: Krzysztof Ptak Muzyka: Janusz Hajdun Wykonawcy: Jerzy Orłowski Bohater filmu - Jerzy Orłowski - mimo głębokiego kalectwa (nie ma obu rąk), daje sobie radę we wszystkich sytuacjach życia codziennego. Znakomicie rysuje, jest autorem świetnych portretów. Autor przedstawia bohatera jako człowieka mocnego, człowieka sukcesu, by dopiero na końcu zdradzić zwykłą ludzką rozpacz i bunt kaleki. 13:30 SSAKI Film komediowy, 10 min, Polska, 1962 Reżyseria: Roman Polański Scenariusz: Andrzej Kondratiuk Aktorzy: Henryk Kluba, Michał Żołnierkiewicz Polański pokazuje relacje międzyludzkie. Bohaterowie - dwaj mężczyźni (tytułowe ssaki) - ciągle się wykorzystują... najpierw ciągną się na sankach, a gdy ich zabrakło zaczynają nosić się na barana. Okazuje się, że zależność między ludźmi polega na ciągłej dominacji i wykorzystywaniu. Film jest niemy, czarno- biały. Warto zwrócić uwagę na wspaniałą kompozycję kadru i świetną muzykę Krzysztofa Komedy. 13:55 REŻYSERZY - MARTIN SCORSESE 3/10 SEZON 5 (MARTIN SCORSESE 3/10 SEZON 5) Film dokumentalny, 45 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl dokumentalny poświęcony najważniejszym reżyserom kina. W tym odcinku przyglądamy się twórczości Martina Scorsese, reżysera m.in. słynnego "Taksówkarza", "Ulic nędzy", "Wściekłego byka" czy "Króla komedii". 14:55 WNUSIO (GRANDMA'S BOY) Film komediowy, familijny, niemy, 63 min, USA, 1922 Reżyseria: Fred C. Newmeyer Zdjęcia: Walter Lundin Muzyka: Robert Israel Aktorzy: Harold Lloyd, Mildred Davis, Sammy Brooks, Anna Townsend Pierwszy prawdziwy pełnometrażowy film Harolda Lloyda. Legendarny komik gra tutaj Sonny'ego, nieudacznika łatwo dającego się stłamsić silniejszemu rywalowi. Poznajemy prawdziwą miłość Sonny'ego - ukochaną babcię. Daje ona Sonny'emu magiczny środek, który ponoć pomógł jego dziadkowi zostać bohaterem podczas wojny secesyjnej. Chłopak przechodzi transformację i wrzuca do studni bandziora terroryzującego całą miejscowość. Na koniec oczywiście okazuje się, że magiczny środek był sprytnym fortelem babci, a Sonny dokonał wszystkich bohaterskich czynów sam. 16:15 WAKACJE PANA HULOT (VACANCES DE MONSIEUR HULOT) Film komediowy, 84 min, Francja, 1953 Reżyseria: Jacques Tati Scenariusz: Jacques Tati, Henri Marquet Zdjęcia: Jaques Mercanton Muzyka: Alain Romans Aktorzy: Jacques Tati, Nathalie Pascaud, Michele Rolla, Valentine Cemax, Louis Perrault Pan Hulot wybiera się na wakacje do cichego, nadmorskiego kurortu. Wraz z jego przybyciem kończy się spokój hotelowych gości - bo chociaż bohater nie ma złych intencji - każdy jego ruch wywołuje katastrofę... To drugi film długometrażowy Jacquesa Tatiego. Błyskotliwy, iskrzący się od wywrotowych pomysłów i zaskakujących wypadków obraz zdobył nagrodę krytyki na Festiwalu w Cannes w 1953 roku, a także paletę nagród na festiwalach w Nowym Jorku, na Kubie czy w Edynburgu. 20:00 KINO MOCNYCH WRAŻEŃ - W OBLICZU ŚMIERCI (LIVING DAYLIGHTS) Film sensacyjny, 125 min, Wielka Brytania/USA 1987 Reżyseria: John Glen Scenariusz: Richard Maibaum, Michael G. Wilson Aktorzy: Timothy Dalton, Maryam d'Abo, Jeroen Krabbe, Joe Don Baker, John Rhys - Davies, Art Malik, Andreas Wisniewski, Thomas Wheatley i inni Szesnasty film o przygodach brytyjskiego superagenta 007. Bond przybiera tym razem rysy przystojnego, ciemnookiego Timothy Daltona, Walijczyka, absolwenta Królewskiej Akademii Sztuki w Londynie. Po udanym występie we "W obliczu śmierci" powrócił dwa lata później w roli agenta 007 w "Licencji na zabijanie". Aktor zagrał Bonda tylko dwa razy. Agent 007 w wydaniu Daltona, mimo że dokonuje cudów zręczności i z każdej opresji wychodzi zwycięsko, jest bardziej rzeczywisty i swojski od swych poprzedników, nie ma w sobie nic z pomnikowego bohatera, czasem waha się i myli. W przeciwieństwie do Seana Connery'ego i Rogera Moore'a nie traktuje też kobiet przedmiotowo. Jest poważny i - jak przystało w dobie AIDS - wierniejszy. Spędza niewiele czasu w sypialni, zajmując się głównie wypełnianiem swojego zadania. Dlatego w filmie jest "więcej akcji" i 30 - milionowy budżet filmu pochłonęły w dużym stopniu efektowne sceny pościgów, pojedynków czy widowiskowych walk na afgańskim poligonie. John Glen, który reżyserował wcześniej trzy inne filmy z tej serii, doskonale wiedział, jak sobie z tym radzić. Daltonowi partneruje angielska aktorka Maryam d'Abo, blondynka w stylu Grace Kelly. W jej żyłach płynie ponoć krew irlandzka i gruzińska. Zdjęcia kręcono w Anglii, Austrii, Maroku, USA, we Włoszech i na Gibraltarze. Tytułową piosenkę wykonuje popularny w drugiej połowie lat 80. norweski zespół A - Ha. W czasie ćwiczeń brytyjskich agentów specjalnych na Gibraltarze nieznany sprawca zabija trzech spośród nich. Jedyny ocalały, James Bond, pokonuje go wreszcie i dowiaduje się, że zabójca zostawił przy swych ofiarach "wizytówki" ze złowrogo brzmiącym napisem "Smierć szpionam". Niebawem Bond udaje się do Bratysławy, skąd zostanie przerzucony na Zachód generał KGB Georgij Koskow. Bond ma unieszkodliwić snajpera, który otrzymał zadanie zabicia generała. Strzelcem okazuje się piękna czeska wiolonczelistka, Kara Milovy. Bond nie zabija jej, domyślając się, że dziewczyna została przypadkowo wplątana w całą sprawę. Przerzucony do Anglii Koskow zostaje umieszczony w dobrze strzeżonym ośrodku. Twierdzi, że akcją "Smierć szpionam" kieruje generał KGB Leonid Puszkin i namawia do zamordowania go, zwłaszcza że na liście przyszłych ofiar znajduje się także Bond. Niespodziewanie Koskow zostaje porwany przez rosyjskiego agenta Necrosa. Okazuje się jednak, że porwanie było zaaranżowane przez Brada Whitakera, psychopatycznego amerykańskiego handlarza bronią, który ofiarowuje Koskowowi gościnę w swojej willi w Tangerze. Obaj chcą zdefraudować 50 milionów dolarów przeznaczonych przez Rosję na zakup nowoczesnej broni, która ma być użyta w Afganistanie. Tymczasem Bond kontaktuje się z Karą i dowiaduje się, że dziewczyna, zakochana w Koskowie, została wciągnięta przez KGB w polityczno - szpiegowskie machinacje. Obiecując, że zabierze ją do ukochanego, Bond ucieka z Karą do Austrii. Rodzi się między nimi uczucie. Gdy w Wiedniu, w ramach akcji "Smierć szpionam", ginie kolejny brytyjski agent, Bond odkrywa, że porwanie Koskowa zostało zaaranżowane i wraz z Karą rusza jego tropem do Tangeru. Zjawia się tam także generał Puszkin, który ma pewne podejrzenia co do lojalności swego kolegi. 23:05 PANORAMA KINA POLSKIEGO - EXCENTRYCY CZYLI PO SŁONECZNEJ STRONIE ULICY Film komediowy, 107 min, Polska, 2015 Reżyseria: Janusz Majewski Scenariusz: Włodzimierz Kowalewski, Janusz Majewski Zdjęcia: Adam Bajerski Muzyka: Wojciech Karolak Aktorzy: Maciej Stuhr, Sonia Bohosiewicz, Natalia Rybicka, Anna Dymna, Wojciech Pszoniak, Wiktor Zborowski, Marian Dziędziel, Adam Ferency, Władysław Kowalski, Jerzy Szejbal Bardzo dobrze przyjęty film o marzeniach i tęsknotach młodych ludzi zafascynowanych kulturą Zachodu, z przewijającymi się wątkami romansowym i szpiegowskim, wzbogacony fantastyczną muzyką i świetnymi piosenkami oraz znakomitą obsadą. Aktorstwo jest właśnie jedną z najmocniejszych stron "Excentryków" - jak pisał jeden z krytyków. Wyreżyserował film Janusz Majewski, twórca pamiętnych "Zaklętych rewirów", które przeszły do historii polskiego kina. W 2015 roku za swoje dzieło reżyser otrzymał Srebrne Lwy 40. Festiwalu Filmowego w Gdyni, a za drugoplanową rolę męską nagroda przypadła Wojciechowi Pszoniakowi. Akcja "Excentryków..." została ulokowana w Polsce końca lat 50. , w czasach Gomułki, kiedy to w 1956 roku nastąpiła pewna odwilż w naszym kraju. Dało się to odczuć także w muzyce rozrywkowej, która do tej pory właściwie była całkowicie zakazana przez władze. Wtedy nie zdołano już zatrzymać narastającej jazzowej fali i inwazji rock&rolla, jako muzyki wolności. Podtytuł "Excentryków..." On The Sunny Side of The Street (Po słonecznej stronie ulicy) nawiązuje zresztą do słynnego standardu jazzowego wykonywanego m.in. przez wielkiego Louisa Armstronga. To właśnie w tym czasie do kraju wraca z Anglii po wojennej emigracji Fabian, grający na puzonie muzyk jazzowy i świetny tancerz. Wraz z grupą podobnych sobie ekscentryków Fabian zakłada swingowy big - band, który w łaknącej takiej muzyki Polsce z miejsca odnosi ogromny sukces. Już po pierwszym występie big - band Fabiana zdobywa całe rzesze wielbicieli. W orkiestrze solistką zostaje intrygująca Modesta. On i ona tworzą idealną parę nie tylko w życiu prywatnym, bo jako świetny duet sprawdzają się także na scenie - okrzyknięci "królem i królową swingu". Są wolni i kolorowi, wyróżniają się na tle szarej polskiej rzeczywistości. Pewnego dnia sielankowy nastrój pęka jak mydlana bańka. Modesta nagle znika bez śladu. 02:15 MONSTRUM (COLOSSAL) Czarna komedia sci - fi, 104 min, USA/Kanada/Hiszpania 2016 Scenariusz i reżyseria: Nacho Vigalondo Aktorzy: Anne Hathaway, Jason Sudeikis, Dan Stevens, Tim Blake Nelson, Austin Stowell Po utracie pracy pisarka z ambicjami Gloria (Anne Hathaway) popada w alkoholizm. Zrażony jej zachowaniem chłopak Tim rozstaje się z nią. I do tego eksmituje ją z nowojorskiego mieszkania, w którym razem żyli. Nie mając innego wyboru, Gloria opuszcza Nowy Jork i postanawia wrócić do rodzinnego miasteczka w Nowej Anglii, by zacząć wszystko od nowa. Spotyka się z przyjacielem z dzieciństwa Oscarem, który teraz prowadzi bar po zmarłym ojcu. Jest dla niej bardzo życzliwy i miły, pomaga jej umeblować się w nowym miejscu, daje swój stary telewizor i proponuje pracę w swoim barze, którą ona akceptuje. Ale alkoholowy problem Glorii znowu narasta. Po pracy przesiaduje w barze z Oscarem i jego przyjaciółmi, Garthem i Joelem, pijąc do rana. Tymczasem media donoszą o gigantycznym monstrum, które zaatakowało stolicę Korei Południowej, siejąc zniszczenie i postrach. Gloria dochodzi do wniosku, że jej losy są w jakiś sposób związane z makabrycznymi wydarzeniami w Seulu. Odkrycie, dlaczego jej pozornie mało ważne istnienie ma tak ogromny wpływ na losy świata, będzie dla Glorii okazją do uporania się z przeszłością i swoimi słabościami.