TVP Kultura Piątek, 18.03.2022 09:15 DWUNASTU GNIEWNYCH LUDZI (TWELVE ANGRY MEN) Dramat sądowy, 92 min, USA, 1957 Reżyseria: Sidney Lumet Scenariusz: Reginald Rose Zdjęcia: Borys Kaufman Muzyka: Kenyon Hopkins Aktorzy: Martin Balsam, Henry Fonda, Lee J. Cobb, Ed Begley, Jack Klugman, John Fiedler, Jack Warden, Edward Binns, E. G. Marshall Trzy Oscary, cztery nominacje do Złotych Globów to tylko kilka z wielu wyróżnień, jakimi został uhonorowany film Sidneya Lumeta z 1957 roku. Do tak spektakularnego międzynarodowego sukcesu przyczyniły się z pewnością doskonały scenariusz Reginalda Rose’a i gwiazdorska obsada z udziałem tak znakomitych postaci kina jak Henry Fonda, Lee J. Cobb, Ed Begley i Jack Klugman. Prestiżowe amerykańskie czasopismo The Hollywood Reporter"okrzyknęło dzieło Lumeta jednym z najlepszych filmów wszech czasów". Dramat sądowy, którego akcja toczy się w pokoju dla ławników sądowych - tytułowych dwunastu gniewnych. Ławnicy zbierają się, żeby wydać jednogłośny werdykt w sprawie o morderstwo. Wyrok skazujący chłopaka za zamordowanie ojca wydaje się być przesądzony. Jednak jeden z przysięgłych ma wątpliwości. Narada w dusznym pokoju przedłuża się niemiłosiernie, napięcie rośnie, jednak stopniowo, kolejni ławnicy ulegają argumentacji kolegi. 11:00 PRZEPROWADZKI - ODC. 3/10 - SERWANTKA GENERAŁOWEJ Serial obyczajowy, 53 min, Polska, 2000 Reżyseria: Leszek Wosiewicz Scenariusz: Cezary Harasimowicz Zdjęcia: Krzysztof Ptak Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Krzysztof Banaszyk, Artur Janusiak, Anna Romantowska, Leon Charewicz, Maja Ostaszewska, Piotr Adamczyk, Krzysztof Kolberger, Łukasz Lewandowski, Paweł Gędłek, Marian Glinka, Tomasz Pijanowski, Maciej Stuhr, Kinga Preis Rok 1905. Po kolejnym nieudanym zamachu na generała - gubernatora jego żona ma dosyć życia w ciągłym zagrożeniu. Postanawia więc wrócić do Petersburga. Przeprowadzkę zleca firmie Szczygła. Niebawem dowiadują się o tym koła konspiracyjne. Do Cześka zgłasza się bojowiec, który zamierza zgładzić namiestnika, umieszczając w jego serwantce bombę. Szczygieł staje przed poważnym dylematem: dobro ojczyzny czy klienta, który mu zaufał. Mimo oporów Czesiek przyjmuje bojowca do pracy, by ułatwić mu umieszczenie śmiercionośnego ładunku. Tymczasem pozostali tragarze buntują się, widząc, że "nowy" wyraźnie i bezkarnie lekceważy swoje obowiązki. Niewygodną dla Cześka sytuację niespodziewanie rozwiązuje Róża. Znalazłszy bombę, zwraca ją bojowcom, oświadczając, że jej firma nie zajmuje się wysadzaniem klientów w powietrze. Nawet, jeśli stoją za tym wzniosłe pobudki patriotyczne. 12:10 PRZEPROWADZKI - ODC. 4/10 - KANAPA DOKTORA REUTTA Serial obyczajowy, 52 min, Polska, 2000 Reżyseria: Leszek Wosiewicz Scenariusz: Cezary Harasimowicz Zdjęcia: Krzysztof Ptak, Piotr Śliskowski Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Krzysztof Banaszyk, Artur Janusiak, Krzysztof Kolberger, Leon Charewicz, Łukasz Nowicki, Wiktor Zborowski, Maja Ostaszewska, Olaf Lubaszenko, Kinga Preis, Maria Pakulnis Rok 1914. Wybucha I wojna światowa. Wzrastają nadzieje Polaków na odzyskanie niepodległości. W Warszawie mobilizacja idzie pełną parą. Mietek Szczygieł - wciąż zakochany w Róży, choć ożeniony z pracownicą firmy, Celiną - wstępuje do rosyjskiej armii i rusza na front. Tymczasem władze carskie zmuszają warszawiaków pochodzenia niemieckiego do opuszczenia miasta. Do firmy Cześka Szczygła zgłasza się Zygfryd Reutt, student medycyny, a zarazem syn znanego ordynatora Szpitala Ewangelickiego. Młodzian zamawia przeprowadzkę rodzinnego majątku do Niemiec. Zamówienie wiąże się z wielkim ryzykiem, gdyż jest równoznaczne z przekroczeniem linii frontu. Róża, która po długim oczekiwaniu niedawno zaszła w ciążę, chce odrzucić ofertę. Jednak, ku jej rozpaczy, Czesiek postanawia przeprowadzić Reuttów. Na granicy Królestwa stary ordynator dostaje ataku serca. Trzeba zrobić przystanek w pobliskiej szopie. Tymczasem ostrzał wokoło wzmaga się, a umierający Reutt nakazuje synowi wracać i walczyć o wolność Polski, gdyż to ona jest jego prawdziwą ojczyzną. 13:30 DROGA MIĘDZY NUTAMI. ZYGMUNT KRAUZE Film dokumentalny, 71 min, Polska, 2018 Reżyseria: Jan Sosiński Bohaterem filmu jest Zygmunt Krauze - polski kompozytor, pianista i pedagog. Studiował w Państwowej Szkole Muzycznej w Warszawie. Kontynuował studia w Paryżu jako stypendysta rządu francuskiego po kierunkiem Nadii Boulanger (1966 - 1967). Znany jest przede wszystkim jako twórca muzyki unistycznej, której zasady opierają się na teorii zaczerpniętej z malarstwa Władysława Strzemińskiego. Jest autorem pięciu oper, szeregu koncertów instrumentalnych oraz utworów symfonicznych i kameralnych. Współpracował również z architektami, tworząc muzykę przestrzenną, między innymi w Polsce, Austrii oraz Francji. W 1966 roku otrzymał pierwszą nagrodę na Międzynarodowym Konkursie dla wykonawców muzyki współczesnej Gaudeamus w Holandii. Od tej pory koncertuje jako pianista na całym świecie, wykonując przede wszystkim repertuar współczesny. W 1967 roku założył zespół Warsztat Muzyczny, w którym grał na fortepianie i którym kierował przez 25 lat. Zespół wykonywał utwory zamawiane u kompozytorów z całego świata. 16:20 JESTEM Dramat psychologiczno - obyczajowy, 93 min, Polska 2005 Scenariusz i reżyseria: Dorota Kędzierzawska Zdjęcia: Arthur Reinhart Muzyka: Michael Nyman Aktorzy: Piotr Jagielski, Agnieszka Nagorzycka, Edyta Jungowska, Barbara Szkałuba, Paweł Wilczak, Agnieszka Podsiadlik, Marcin Sztabiński, Elżbieta Okupska, Przemysław Bluszcz, Janusz Chabior, Łucjan Bieńkowski, Tomasz Beker, Kevin Rolof, Piotr Andrykowski, Mateusz Andrykowski "Kundel" ma 11 lat, drobną buzię, jasne włosy i poważne spojrzenie dorosłego człowieka, który już niejednego w życiu doświadczył. Bo też los go nie oszczędzał. Ojca pewnie nie zna albo już nie pamięta, matka oddała go do domu dziecka, bo nie radziła sobie z obowiązkami macierzyńskimi, do których zupełnie nie dorosła. Znacznie bardziej niż syn pochłania ją poszukiwanie właściwego partnera życiowego. Jak twierdzi, nie umie żyć sama, pragnie, żeby ktoś ją kochał, ale trafia na takich, którzy tylko chcą "zaliczyć" atrakcyjną jeszcze młodą kobietę. Szybko przychodzą i jeszcze szybciej znikają. A ona znów zostaje sama z dojmującą potrzebą miłości. Nie dostrzega, że tej miłości potrzebuje również jej syn, przeraźliwie samotny, pozbawiony opieki, domu, oparcia, o ileż dojrzalszy, mądrzejszy i wrażliwszy niż jego nieodpowiedzialna, egoistyczna matka. Pobyt w domu dziecka zapewnia dach nad głową i kawałek chleba, ale "Kundel" ma dosyć bezdusznych nauczycieli i okrutnych, prześmiewczych docinków rówieśników. Pewnego dnia ucieka z sierocińca. Ma nadzieję, że matka przygarnie go przynajmniej na jakiś czas, ale ona, jak zwykle, zajęta jest tylko sobą. Przegania go jak najgorszego natręta. Chłopiec zamieszkuje więc na opuszczonej, starej barce przycumowanej do brzegu. Zarówno mieszkańcom miasteczka, dobrze go znającym, jak i ludziom mieszkającym w stojącym na uboczu domu nad rzeką jego los jest całkowicie obojętny, z czego "Kundel" zdaje sobie sprawę. Ci pierwsi spotykają go, jak zbiera złom do rozklekotanego wózka, żeby zarobić parę groszy na jedzenie, gdyż ma swój honor i nie chce żebrać. Ci drudzy widzą go, jak krząta się po barce rano i wieczorem, myje się, je. Zainteresowanie budzi jedynie w dwóch córkach gospodarzy: siedmio - i ok. jedenastoletniej, które uważnie obserwują chłopca z daleka. Dodatkowo "Kundel" musi się wystrzegać swych dawnych kolegów z miasteczka, traktujących go jako obiekt swoistych polowań. Któregoś wieczoru młodsza z dziewczynek zagląda na barkę, a wreszcie staje oko w oko z "Kundlem". Odwagi dodaje jej wypite piwo. Dzieci zamieniają parę słów, mała odchodzi. Wraca do swojego dostatniego domu, w którym czuje się równie osamotniona i nieszczęśliwa jak jej nowy znajomy z barki. Nazajutrz pojawia się znowu i odtąd staje się regularnym, gorąco wyczekiwanym gościem na barce. Podrzuca też chłopcu jedzenie, przynosi baterie do znalezionego przez niego radia. Stopniowo między obojgiem małych nieszczęśników rodzi się przyjaźń. Wreszcie każde z nich ma kogoś, z kim może porozmawiać, kto go słucha i rozumie. On zwierza się jej, że jak dorośnie, zostanie poetą, choć pewnie nie do końca wie, co to znaczy. Ona, na pytanie, kim będzie w przyszłości, odpowiada, że starą panną, bo już wie, że to coś smutnego i przykrego, a tak się czuje w swoim zasobnym, lecz obojętnym domu. W przypływie desperacji oboje rozważają nawet wspólną ucieczkę barką w świat. O przyjaźń dziewczynki z obcym zaczyna być zazdrosna niedopuszczona do tajemnicy starsza siostra. Któregoś ranka, odwróciwszy uwagę siostry, dzwoni na policję, by złożyć doniesienie. "Jestem" to bodaj najdojrzalszy film w dorobku Doroty Kędzierzawskiej ("Wrony", "Nic", "Pora umierać") przejmujący, prawdziwy, zapadający w pamięć. Urzeka nie tylko znakomitą grą głównego bohatera, małego Ślązaka Piotra Jagielskiego, ale także poetyckimi zdjęciami Arthura Reinharta i wspaniałą muzyką Michaela Nymana. Na festiwalu w Gdyni w 2005 r. film otrzymał nagrody za muzykę, zdjęcia i dźwięk oraz nagrodę publiczności. Dodatkowo operatora Arthura Reinharta uhonorowano nagrodą główną na festiwalu Camerimage w Łodzi i Orłem - Polską Nagrodą Filmową. "Jestem" zebrało też laury na festiwalach w Berlinie, Belgradzie i 18:05 DO DZIEŁA Magazyn, 15 min, Polska, 2021 Reżyseria: Jarosław Rybicki Scenariusz: Justyna Melonowska Wykonawcy: Justyna Melonowska (prowadzący) Retoryka. Osią odcinka są rozważania na temat retoryki, aforystyki i moralistyki. Rozmowa z Piotrem Kaznowskim oparta jest o literaturę (m.in. Gustave Thibon "Diagnozy. Esej z fizjologii społecznej", Blaise Pascal "Myśli", Emil Cioran "Zmierzch wszelkiej myśli", Nicolas Gomez Davila "Nowe Scholia"). 18:55 REŻYSERZY - OLIVER STONE 4/10 SEZON 5 (OLIVER STONE 4/10 SEZON 5) Film dokumentalny, 45 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl dokumentalny poświęcony najważniejszym reżyserom kina. W tym odcinku przyglądamy się twórczości Olivera Stone ' a, twórcy takich filmów jak m.in. "JFK", "Pluton" czy "Urodzony 4 lipca". 20:00 WIECZÓR KINOMANA - WSTĘP DO FILMU - MONOS - ODDZIAŁ MAŁP Dysk./wywiad/debata, 5 min, Polska, 2021 Łukasz Jasina rozmawia z krytykiem filmowym Łukaszem Adamskim o filmie "Monos - Oddział małp", reż. Alejandro Landres 21:55 78/52. "PSYCHOZA" HITCHCOCKA (78/52) Film dokumentalny, 87 min, USA, 2017 Reżyseria: Alexandre O. Philippe Scenariusz: Alexandre O. Philippe Zdjęcia: Robert Muratore Muzyka: Jon Hegel Być może nie ma drugiej tak kluczowej dla historii kina sceny jak prysznicowa sekwencja z "Psychozy", arcydzieła Alfreda Hitchcocka z 1960 roku. Niezależnie od tego, ile razy była zacytowana czy sparodiowana, kiedy ogląda się ją w 2017 roku, nadal ma moc. "78/52" jest jej dekonstrukcją przeprowadzoną w najdrobniejszym szczególe. Tytuł odnosi się do liczby ustawień kamery i cięć w trwającej trzy minuty scenie. Sam Hitchcock poświęcił jej cały tydzień. Legendarne stały się anegdoty o hektolitrach sosu czekoladowego udającego w czarno - białym filmie krew czy o Marli Renfro zastępującej Janet Leigh w rozebranych scenach. Reżysera Alexandra Philippe ' a interesuje najbardziej wpływ, jaki ta sekwencja wywarła na rozwój globalnej popkultury. A odcisnęła piętno na kilku pokoleniach twórców i widzów, począwszy od Guillermo del Toro i Gusa Van Santa, który w 1998 roku odtworzył scena po scenie cały film w kolorze, skończywszy na psychofanach młodego pokolenia takich jak Elijah Wood. 23:40 TERAZ ANIMACJE! - ANI SŁOWA (SOY UNA TUMBA) Film animowany, 12 min, Hiszpania, 2018 Reżyseria: Khris Cembe Scenariusz: Khris Cembe Wykonawcy: Alex Ferreiro, Federico Perez Krótki film animowany. Każdej nocy chłopiec patrzy, jak jego ojciec rozładowuje ładunek tytoniu z przemytu. Ale tej nocy to nie tytoń. (opis dystrybutora) 23:50 TERAZ ANIMACJE! - LYKANTROPIA Film animowany, 5 min, Polska, 1981 Reżyseria: Piotr Dumała Scenariusz: Piotr Dumała Zdjęcia: Stanisław Kucner Muzyka: Aleksander Korecki, Andrzej Przybielski Fałszywe wilki, a właściwie ludzie przebrani w wilcze skóry, zostają wcześniej czy póżniej zdemaskowani i pożarci. 03:30 KINO NOCNE - CHARLOTTE RAMPLING. SPOJRZENIE (CHARLOTTE RAMPLING. THE LOOK) Film dokumentalny, 94 min, Francja, 2011 Reżyseria: Angelina Maccarone Charlotte Rampling pracowała z najsłynniejszymi reżyserami świata, choć karierę zaczynała na wybiegu dla modelek. To ona zagrała w "Zmierzchu Bogów", "Czarze orchidei", "Znikającym punkcie" i "Nocnym portierze", który wywołał debatę na temat łamania tabu. To również ona zainspirowała Helmuta Newtona do jego pierwszych nagich zdjęć. Była muzą Woody ' ego Allena i Paula Newmana, choć - jak sama twierdzi - wolała pracować z takimi awangardowymi reżyserami, jak Nagisa Ōshima czy Franois Ozon. Określana jako "przedmiot pożądania" tym razem stała się bohaterką filmu o niej samej. W dziewięciu odsłonach poznajemy zarówno najistotniejsze fakty z życia aktorki, jak i anegdoty na jej temat, połączone ze wspomnieniami bliskich jej osób, m.in. Paula Austera, Petera Lindbergha i Alexandra McQueena.