TVP Kultura Sobota, 19.03.2022 07:00 TYLE SŁOŃCA W CAŁYM MIEŚCIE. NIEZAPOMNIANE PRZEBOJE ANNY JANTAR Artystyczne/estradowe (widowisko), 44 min, Polska, 1993 Scenariusz: Ryszard Wolański Wykonawcy: Anna Jantar Program prezentujący największe przeboje i biografię tragicznie zmarłej w 1980 roku w katastrofie lotniczej piosenkarki Anny Jantar. W programie fragmenty festiwali, nagrania studyjne, teledyski. 08:25 TAMTE LATA, TAMTE DNI - KRZYSZTOF ZANUSSI Dysk./wywiad/debata, 25 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Makowska Wykonawcy: Marta Perchuć-Burzyńska (prowadząca) Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Miejscem spotkania z Krzysztofem Zanussim jest jego dom w podwarszawskich Laskach. Reżyser pokazuje też wiele pamiątek rodzinnych - fotografii oraz zapisów filmowych. 09:35 KASETA: DOKUMENTALNA SKŁADANKA (CASSETTE: A DOCUMENTARY MIXTAPE) Film dokumentalny, 87 min, Niemcy/USA, 2016 Reżyseria: Zack Taylor Scenariusz: Georg Petzold, Zack Taylor Zdjęcia: Zack Taylor Aktorzy: Damien Jurado, Ian Mackaye, Thurston Moore, Lou Ottens Narodziła się w 1963 roku w Holandii. Do jej ojcostwa rościli sobie prawa również Japończycy. Niemniej jednak to Lou Ottens z zespołem inżynierów z Philipsa opracował system nagrywania i pierwszą kasetę magnetofonową. Do tej pory muzyki można było słuchać z radia lub drogich płyt winylowych. Łatwe do przenoszenia i obsługi magnetofony i kasety wywołały prawdziwą rewolucję w muzyce. Stała się ona mobilna, demokratyczna - każdy mógł stworzyć swoją własną składankę albo nagrać nocną audycję w radiu, czujnie trzymając palec na przycisku rec. Dziś kaseta magnetofonowa skończyła już 50 lat i wydawałoby się, że przeszła na zasłużoną emeryturę, stopniowo wypierana przez płytę CD, mp3 i inne nośniki danych. Ale nawet w cyfrowych czasach nie brak jej wigoru. Film jest klasycznym dokumentalnym obrazem, w którym między anegdotami Ottensa, weteranów rocka, m.in. Henry ’ego Collinsa (Black Flag) i Thurstona Moore’a (Sonic Youth) oraz entuzjastycznymi wypowiedziami współczesnych fanów pobrzmiewają ciepłe dźwięki starych taśm. To jednocześnie sentymentalna podróż do krainy muzycznej młodości, pierwszych mixtape ’ów, entuzjazmu nagrywania wszystkiego dookoła, kreatywności składania własnych list. Sentymentalna nie tylko dla twórców i muzyków, ale dla całych pokoleń słuchaczy, którzy dorzucili się do powstania filmu na platformie Kickstarter. Film Zacka Taylora to jednak przede wszystkim osobista składanka różnych emocjonalnych wypowiedzi, którymi reżyser tak jak kiedyś twórcy mixtape ’ów dzieli się z nami. (Against Gravity) 11:20 SERIALOWA NOSTALGIA - BARBARA I JAN - ODC. 1 PIERWSZY REPORTAŻ Serial obyczajowy, 26 min, Polska, 1964 Reżyseria: Jerzy Ziarnik Scenariusz: Janusz Jaxa, Jerzy Ziarnik Zdjęcia: Jan Janczewski Aktorzy: Jan Kobuszewski, Janina Traczykówna, Mieczysław Pawlikowski, Teresa Lipowska, Krystyna Sienkiewicz, Witold Skaruch, Kazimierz Utrata Pierwszy polski serial telewizyjny. Barbara, młoda dziennikarka jednego z warszawskich pism, przygotowuje swój pierwszy reportaż z zakładu produkcyjnego. Do zakładu udaje się incognito, jako robotnica. 11:50 SERIALOWA NOSTALGIA - BARBARA I JAN - ODC. 2 GŁÓWNA WYGRANA Serial obyczajowy, 28 min, Polska, 1964 Reżyseria: Hieronim Przybył Scenariusz: Janusz Jaxa, Hieronim Przybył, Stanisław Bareja Zdjęcia: Jan Janczewski Aktorzy: Jan Kobuszewski, Janina Traczykówna, Mieczysław Pawlikowski, Włodzimierz Kwaskowski, Ryszard Pietruski, Anna Milewska, Marian Rułka, Witold Skaruch, Zdzisław Salaburski Na los, który posiada Jan, pada główna wygrana, ale punkt Toto - lotka, w którym kupon został złożony, okazuje się punktem fikcyjnym. 12:30 DO DZIEŁA Magazyn, 15 min, Polska, 2021 Reżyseria: Jarosław Rybicki Scenariusz: Justyna Melonowska Erotyzm. Tematem odcinka będą rozważania o erotyzmie, miłości i uczuciach. Rozmówca Justyny Melonowskiej, dr Michał Gołębiowski zastanowi się nad relacjami: erotyzm a uroda, erotyka a pornografia. Spróbuje odpowiedzieć na pytanie, czy erotyka ma wymiar etyczny? Jaka jest zależność między erotyzmem a wiernością. Rozmowa oparta na literaturze (m.in. Stefan Żeromski "Dzieje grzechu", Erskine Caldwell "Poletko Pana Boga", William Faulkner "Azyl", Michel Foucault, "Historia seksualności", Jules Guyot, "Brewiarz miłości doświadczalnej". 12:55 PÓŁ ŻARTEM, PÓŁ SERIO (SOME LIKE IT HOT) Komedia, 116 min, USA 1959 Reżyseria: Billy Wilder Scenariusz: Billy Wilder, I. A. L. Diamond Zdjęcia: Charles Lang Muzyka: Adolph Deutsch Aktorzy: Jack Lemmon, Tony Curtis, Marilyn Monroe, Joe E. Brown, George Raft, Pat O'Brien i inni Komedia zaliczana przez krytyków do filmów wszech czasów, a niektóre sceny dawno przeszły do legendy. Uwagę zwraca świetna gra odtwórców pierwszoplanowych ról, dużo wybornego humoru, sceny z udziałem słodkiej Marilyn Monroe. Film otrzymał nominacje do Oscara dla Billy'ego Wildera za reżyserię, dla Jacka Lemmona w kategorii najlepszy aktor oraz za najlepszy scenariusz i zdjęcia. Bohaterami są dwaj młodzi muzycy, Jerry i Joe. W dniu św. Walentego w jednym z chicagowskich garaży są przypadkowymi świadkami krwawych porachunków. Aby ocalić życie muszą uciekać przed rozwścieczonymi gangsterami, którzy zamierzają ich zlikwidować. Niefortunni muzycy angażują się do żeńskiej orkiestry i w damskich fatałaszkach udaje się im wymknąć z obławy. Joe i Jerry, już jako "kobiety", dołączają na dworcu do swojego zespołu, z którym mają koncertować na Florydzie. W pociągu przeżywają mnóstwo zabawnych perypetii. Kiedy docierają na miejsce, czeka ich jeszcze więcej niespodzianek. Jerry jako Daphne (niezapomniana rola Lemmona) staje się obiektem westchnień milionera Osgooda Fieldinga III (dzięki tej roli Joe E. Brown stał się na krótko gwiazdą), który jest przekonany, że spotkał kobietę swoich marzeń i oświadcza się. Tymczsem Joe (Tony Curtis) zakochuje się w pięknej Sugar Kane, którą zagrała niezapomniana Marilyn Monroe. Jack Lemmon w telewizyjnym dokumencie o Billym Wilderze wspominał o przygotowaniach do roli w tym filmie. Razem z Tonym Curtisem tysiące razy przymierzali damskie ciuchy, dobierali odpowiednie szminki, peruki. Kiedy byli przekonani, że wszystko jest już zapiete na ostatni guzik, Wilder polecił im pójść do damskiej garderoby. Zdumieni aktorzy dowiedzieli się, że trzeba mieć pewność, że wyglądają wiarygodnie. Próba wypadła pomyślnie. Do najdłużej nagrywanych scen w filmie, która trafiła także do Księgi Guinnessa, należy krótkie ujęcie z Marilyn Monroe. Aktorka miała tylko zapytać: "Gdzie jest ten bourbon?" i podejść do komody. Stale jednak popełniała jakiś błąd. Zniecierpliwiony kilkudziesiątą już próbą Wilder próbował jej pokazać, co ma zrobić. Marilyn odpowiedziała tylko: "Billy, nic nie mów, bo zapomnę, jak miałam to zagrać". Film "Pół żartem, pół serio" kończy się niezapomnianą kwestią, którą przeszła do historii kina. W swoim wywiadzie - rzece udzielonym Volkerowi Schlondorffowi w 1989 roku Billy Wilder wspominał: "Pamiętam, jak pracowaliśmy nad ostatnią sceną do filmu, w której Lemmon usiłuje przekonać Joego Browna, że nie może za niego wyjść. Brakowało ostatniej kwestii, ostatniego zdania, które wywołałoby salwę śmiechu. Wtedy Iz Diamond zaproponował:"Nikt nie jest doskonały". Nie powiem, żeby to nas rzuciło na kolana, ale było późno, byliśmy wykończeni, więc postanowiliśmy to przyjąć, żeby już dać tekst do przepisania. Liczyliśmy, że do czasu, kiedy trzeba będzie kręcić, wymyślimy coś naprawdę zabawnego". 15:10 OWSZEM MAZOWSZE - ODC. 7 Magazyn, 20 min, Polska, 2020 Reżyseria: Adam Strug Scenariusz: Adam Strug Cykl "Owszem Mazowsze" opowiada o ludziach żyjących na Mazowszu. To, co ich łączy, to twórczy obłęd, niezależnie od koniunktury lub dekoniunktury. Adam Strug, polski śpiewak i instrumentalista, autor piosenek, dziennikarz w swoim autorskim programie przybliża widzom niezwykłe postaci. Bohaterami odcinka są Sonia Wronkowska i Łukasz Kozak Sonia Wronkowska jest absolwentką muzykologii na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i studentką informatyki na Polsko - Japońskiej Akademii Technik Komputerowych. Pracę w Bibliotece Narodowej rozpoczęła w 2013 roku na stanowisku młodszego bibliotekarza w Zakładzie Zbiorów Muzycznych. W latach 2017 - 2019 pełniła funkcję kierownika Pracowni Rozwoju Polony (Zakład Zbiorów Cyfrowych), a następnie kierownika Pracowni Systemów IT (Zakład Technologii Informatycznych). Brała udział w realizacji projektów Omnis i Patrimonium jako product owner. Zainicjowała współpracę technologiczną BN z szeregiem instytucji i konsorcjów. Łukasz Kozak to mediewista, ekspert od technologii i mediów. Twórca najpopularniejszych w sieci przeglądów zbiorów zdigitalizowanych (m.in. Discarding Images i Stare obrazki ze zwierzętami). Autor promocyjnego sukcesu Polony z lat 2013 - 2015 (nominacja do nagrody Gwarancje Kultury 2015), prelegent na konferencji TEDxWarsaw 2014, kurator działu digitalizacji na konferencji Digital Cultures. Współpracował z licznymi instytucjami kultury i placówkami naukowymi w zakresie nowych mediów, technologii i wykorzystania zasobów cyfrowych. Od 2017 roku kurator programu muzycznego Festiwalu Nowe Epifanie. W Programie 2 Polskiego Radia, współprowadzi pierwszą polską audycję mediewistyczną "Kryzys wieku średniego". Autor licznych prac naukowych i popularyzatorskich, recenzent wykonań i nagrań muzyki dawnej, wykładowca. Związany z Biblioteką Narodową, ściśle współpracuje z Pracownią Rozwoju Polony przy tworzeniu nowych rozwiązań dla bibliotek cyfrowych. 15:50 RECITAL MARKA BRACHY I ALEKSANDRA DĘBICZA Koncert, 28 min, Polska, 2019 Wykonawcy: Aleksander Dębicz, Marek Bracha Na Konferencji TVP Kultura (22.10.2019) z okazji przejścia anteny w tryb HD wystąpili Marek Bracha i Aleksander Dębicz. Marek Bracha to wszechstronny pianista, koncertujący z repertuarem muzyki klasycznej, którą wykonuje na instrumentach współczesnych oraz tych z epoki. Współpracuje z polskimi kompozytorami, poszerzając repertuar o nowe pozycje solowe, kameralne oraz z towarzyszeniem orkiestr. Marek Bracha jest współzałożycielem i kuratorem festiwalu WarszeMuzik, który tworzy razem z flecistką Anią Karpowicz. Do dokonań fonograficznych pianisty należy wydana przez NIFC solowa płyta z utworami Fryderyka Chopina oraz nagrana dla wytwórni CD Accord płyta "Modern Soul", na której Marek Bracha towarzyszy skrzypaczce Agacie Szymczewskiej. Aleksander Dębicz to doskonały pianista i improwizator, poruszający się swobodnie w różnorodnych stylach muzycznych. Jego muzyczne poszukiwania obejmują działalność solową i kameralistykę. Aleksander Dębicz nie boi się także projektów pozostających w stylistyce muzyki jazzowej oraz popowej. Na koncercie TVP Kultura w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej pianiści wykonali wspólnie improwizacje na temat kompozycji między innymi Bacha, Mozarta, Tansmana, Weinberga, Szymanowskiego i Paderewskiego. 16:20 RECITAL PIOTRA ORZECHOWSKIEGO Koncert, 16 min, Polska, 2019 Wykonawcy: Piotr Orzechowski Piotr Orzechowski, czyli Pianohooligan wystąpił na Konferencji TVP Kultura (22.10.2019) z okazji przejścia anteny w tryb HD. Pianohooligan to pianista i kompozytor, absolwent sławnej Berklee College of Music, wielokrotnie nagradzany muzyk jazzowy młodego pokolenia. Lider kwartetu jazzowego High Definition, z którym wygrał kilka międzynarodowych. Na swoim koncie ma kilka albumów: płytę solową z aranżacjami i utworami inspirowanymi twórczością Krzysztofa Pendereckiego "Experiment: Penderecki" czy nagrany wraz z Marcinem Maseckim z towarzyszeniem Capelli Cracoviensis album "Bach Rewrite". Na koncercie TVP Kultura w Teatrze Wielkim Operze Narodowej, Piotr Orzechowski wykonał: "Preludium i Improwizację f - moll nr 12", "Preludium i Improwizację Fis - dur nr 13" oraz "Preludium i Improwizację fis - moll nr 14". 18:50 KULISY HOLLYWOODZKIEGO MUSICALU - ODC. 2 (THE 1930S. DANCING AWAY THE GREAT DEPRESSION) Film dokumentalny, 59 min, USA, 2009 Reżyseria: Mark Mclaughlin Wykonawcy: Shirley Jones Serial przedstawia historię hollywooodzkiego musicalu, dekada po dekadzie, widzianą oczami takich gwiazd jak: Liza Minelli, Shirley McLaine, Debbie Reynolds czy Mickey Rooney. Atutem serii są także liczne materiały archiwalne, począwszy od fragmentów omawianych filmów, przez wywiady z twórcami, po nagrania za kulisami. 20:00 BILET DO KINA - FIGHTER (THE FIGHTER) Film biograficzny, dramat sportowy, 110 min, USA 2010 Reżyseria: David O. Russell Scenariusz: Scott Silver, Paul Tamasy, Eric Johnson Aktorzy: Mark Wahlberg, Christian Bale, Amy Adams, Melissa Leo, Mickey O’Keefe, Jack McGee, Melissa McMeekin, Bianca Hunter Siedem nominacji do Oscara: najlepszy film, reżyser, scenariusz, montaż, najlepsza aktorka drugoplanowa Amy Adams. Złote statuetki i Złote Globy za role drugoplanowe odebrali Christian Bale i Melissa Leo. Główny wątek filmu koncentruje się na życiu zawodowego boksera Micky’ego Warda (Mark Wahlberg) oraz jego starszego przyrodniego brata Dicky’ego Eklunda. Scenariusz filmu zainspirowany dokumentem z 1995 roku zatytułowanym "High on Crack Street: Lost Lives In Lowell" o rodzinie Eklund - Ward. Micky Ward jest bokserem wagi półśredniej z Lowell w stanie Massachusetts, jego interesami zarządza despotyczna matka, a trenerem jest przyrodni brat Dicky. Ale Micky nie jest w dobrej formie, ostatnio przegrał kilka walk, ma problemy z byłą żoną, nie może się dogadać z bezwzględną matką, Alice Ward, drażnią go nadpobudliwe siostry i przede wszystkim ciągle popada w konflikt z przyrodnim bratem. Kiedyś Dicky także był obiecującym bokserem, miał nawet na swoim koncie wielkie sukcesy, jednak wskutek uzależnienia od narkotyków zaczął staczać się na samo dno. Tymczasem podczas wielkiej imprezy w Atlantic City Micky'emu znowu zabrakło szczęścia. Okazuje się, że bokser, z którym miał walczyć, nagle zachorował, naprędce wybrano więc innego zawodnika, który jest od niego blisko 10 kilogramów cięższy i reprezentuje zupełnie inny styl walki. Mimo oczywistych zastrzeżeń Micky'ego, jego matka i brat godzą się na walkę. Po przegranej Micky wycofuje się, mając już dość porażek i rodziny. W tym trudnym momencie ukojenie przynosi mu spotkanie z barmanką Charlene (Amy Adams). Ta znajomość staje się coraz bardziej ważna dla niego. Kilka tygodni później Alice aranżuje jednak kolejną walkę dla syna, choć ten nie wierzy w swoje siły. Matka i siedem sióstr niemal wymuszają na nim podjęcie decyzji, obwiniając przy tym Charlene, że to przez nią brakuje mu motywacji. Ostatecznie nakłania go do walki przyrodni brat. Ale Dicky pakuje się w kłopoty. Kiedy policja brutalnie próbuje go aresztować, Micky staje w jego obronie. W rezultacie on sam zostaje uwolniony, ale Dicky trafia za kratki. Czy Micky'emu uda się jeszcze stanąć do walki o mistrzowski tytuł? 22:05 SPIRIT OF ŁÓDŹ FESTIWAL - RICHARD BONA Koncert, 49 min, Polska, 2021 Koncert Richarda Bony w ramach letniego cyklu "Spirit of Łódź. Music Festival" w Monopolis. 03:20 SONITA (SONITA) Film dokumentalny, 90 min, Szwajcaria/Niemcy, 2016 Reżyseria: Rokhsareh Ghaemmaghami Aktorzy: Sonita Alizadeh, Rokhsareh Ghaemmaghami Film opowiada niewzykłą historię Sonity Alizadeh - młodej Afganki, która wbrew wszelkim przeciwnościom stała się znaną na całym świecie raperką i ikoną buntu przeciwko tradycji wydawania, czy raczej sprzedawania, za mąż nastoletnich dziewcząt. W 2008 roku, wraz z rodzicami i braćmi, 10 - letnia Sonita uciekła przed dyktaturą talibów do sąsiedniego Iranu. Choć w ośrodku dla uchodźców, w którym zamieszkali, jej głównym zajęciem było sprzątanie, to jej sytuacja była i tak lepsza niż byłaby w opanowanym przez talibów rodzinnym mieście Herat, bo w Iranie Sonita mogła chodzić do szkoły. Tu też odkryła rap, który okazał się jej wielką miłością. Jednak jej rodzina postanowiła, że musi wrócić do Afganistanu, by wyjść za mąż, gdyż pieniądze, które zgodził się zapłacić rodzinie jej przyszły mąż, są potrzebne na ożenek jej brata. Wraz z twórcami filmu śledzimy losy Sonity i jej walkę o prawo do własnego życia i podmiotowości w społeczności, w której kobiety nadal są traktowane przedmiotowo. Film był wielokrotnie nagradzany (18 nagród i 8 nominacji) na międzynarodowych festiwalach, zdobył m.in. Nagrodę Publiczności na Festiwalu Sundance i otrzymał wyróżnienie specjalne na festiwalu Millennium Docs Against Gravity w 2016 r. 05:20 TAMTE LATA, TAMTE DNI - KRZYSZTOF ZANUSSI Dysk./wywiad/debata, 25 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Makowska Wykonawcy: Marta Perchuć-Burzyńska (prowadząca) Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Miejscem spotkania z Krzysztofem Zanussim jest jego dom w podwarszawskich Laskach. Reżyser pokazuje też wiele pamiątek rodzinnych - fotografii oraz zapisów filmowych.