TVP Dokument Piątek, 25.03.2022 06:00 DZIKA POLSKA - OGRZEWANIE NA PUSZCZY Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2010 Scenariusz i reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski Na skraju Puszczy Białowieskiej mieszka ekolog i architekt Janusz Korbel. Puszcza jest dla niego świątynią i spędza tu każdą wolną chwilę. Ale jest też zagorzałym zwolennikiem zachowania tradycyjnego kształtu architektonicznego wsi puszczańskich. Sam mieszka w typowej, drewnianej chacie podlaskiej. Co jednak robić, by dla oszczędzania lasu, jak i leśnego powietrza, nie ogrzewać takich chat drewnem. Janusz zaczął od oszczędzania energii, oklejając okna specjalną przezroczystą folią, która wpuszcza energię promienistą do wewnątrz, a mało jej wypuszcza na zewnątrz. Ale przede wszystkim propaguje stosowanie źródeł czystej, odnawialnej energii, przede wszystkim domowe pompy cieplne, działające na zasadzie "odwrotności lodówki". Nasz bohater prezentuje przykłady już działających urządzeń, omawia własne do nich przymiarki i wskazuje na korzyści dla wsi w przyszłości. Ponieważ łączy w sobie naturę puszczańskiego romantyka z racjonalnym, inżynierskim spojrzeniem, jest w stanie naświetlić też kwestie ekonomiczne i zarysować perspektywy na przyszłość. 06:30 DZIKA POLSKA - ENERGETYCZNE BŁOTA Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2010 Scenariusz i reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski Wielkie bagna nad Biebrzą okazały się niespodziewanym źródłem energii. Nie chodzi tu o metan wydobywający się czasem z bagien i łatwo ulegający zapłonowi, ani o spalanie torfu (dziś już uważane za barbarzyństwo energetyczne i ekologiczne, choć jeszcze kilkadziesiąt lat temu snuto plany budowy elektrowni opalanej torfem). Źródłem energii, którą można stąd pozyskiwać z korzyścią dla przyrody, jest biomasa roślinna. Niegdyś powierzchnię torfowisk wykaszano, zbierając stąd liche siano, głównie na ściółkę. Nad Biebrzą stały setki stogów, czekających na mróz, gdy będzie można do nich dojechać po lodzie skuwającym błota. Wykaszane ręcznie torfowiska były siedliskiem lęgowym unikalnej fauny, zwłaszcza ptasiej, podobnej do tej, jaka zamieszkuje tundrę. Wraz ze zmianą charakteru gospodarki rolnej zaniechano wykaszania, a błota zaczęły szybko zarastać krzewami i lasem, skazując unikalną faunę na zagładę. Dla jej ochrony zaczęto te obszary wykaszać na nowo za pomocą nowocześniejszych technik niż kosa, ale pozostaje mnóstwo bezużytecznej biomasy. Powstają jednak programy jej wykorzystania do ogrzewania budynków. W odcinku ukazujemy entuzjastów i propagatorów tego rozwiązania. Pozwala to nam zarazem uchwycić jedyny w swoim rodzaju, historyczny zwrot w traktowaniu przyrody bagien, do niedawna uważanych za wstydliwe nieużytki. 07:05 TWARDZIELE NA PUSTKOWIU (BADLANDS HARD ROCK, TOUGH LIVES) Film dokumentalny, 49 min, Austria, 2017 Reżyseria: Mike Birkhead Film dokumentalny, który przeniesie nas w serce Ameryki Północnej na tereny preriowe. W tym przyrodniczym westernie poznamy bezkresny ekosystem z pieskiem preriowym na czele. To także okazja, by przyjrzeć się bliżej tak charakterystycznemu dla tego rejonu świata bizonowi. Wyżyna w Dakocie Północnej. Każdy pas koloru na skałach opowiada o innej epoce. Siedemdziesiąt pięć milionów lat historii uformowało kolejne warstwy skalne. Siły natury nie szanują przeszłości. Wiatr i woda niszczą góry, tworząc przedziwne formy. Świat smagany wichrem i ulewą. Na pierwszy rzut oka wydaje się surową pustynią wrogą życiu. Pomiędzy poszarpanymi szczytami siły natury stworzyły rozległe doliny, które gościnnie przyjmują rośliny i zwierzęta. Mieszkańcy na swój sposób wpływają na otoczenie. Krajobraz zmienia się powoli, oni muszą działać szybko. Wiosną i latem należy mądrze gospodarować, ponieważ te pory roku szybko się kończą. Późna zima na wyżynach Dakoty Północnej. Temperatura oscyluje wokół zera. Czyżby nadchodziła wiosna? Poznamy sekrety życia twardzieli - mieszkańców tej krainy. 08:05 PRZYSZŁOŚĆ LOTNICTWA CYWILNEGO (AIR TRAFFIC) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Reżyseria: Nadine Kuhn, Guillaume Couret Ponad 3 miliony ludzi podróżuje samolotem każdego dnia na całym świecie. Oznacza to 80 000 lotów dziennie, jeden na sekundę. Na całym świecie jest około 30 milionów lotów łączących 14 000 lotnisk. Europa jest jednym z głównych węzłów komunikacyjnych, z prawie 35% dziennym ruchem. Do 2030 r. oczekuje się 17 milionów lotów rocznie, zamiast dzisiejszych 10 milionów. Stanowi to ogromne wyzwanie dla przemysłu lotniczego, lotnisk i zarządzania ruchem. Ale jakie rozwiązania technologiczne można znaleźć, aby uniknąć przesycenia? Poznamy relację z podróży pary turystów, podróżujących z Paryża do Dubaju. Max, 25 lat i Chlo, 21 lat, wiedzą, jak spędzać wolny czas. Odkryjemy kulisy wielkich lotnisk, od wieży kontrolnej po kokpit, od bramki po wejście na pokład pasażerów i ich bagażu. Będziemy obserwować inżynierów lotniczych, którzy projektują przyszłe samoloty i systemy bezpieczeństwa. 09:15 DZIKA HISZPANIA - ODC. 1 PÓŁNOC ATLANTYCKA (WILD SPAIN / WILDES SPANIEN 1. THE ATLANTIC NORTH) Film dokumentalny, 49 min, Niemcy, 2016 Reżyseria: Hans - Peter Kuttler Dwuczęściowa opowieść dokumentalna o dzikiej przyrodzie Hiszpanii. To kraj, który jest jednym z najpopularniejszych miejsc wakacyjnych na świecie. Ale piaszczyste plaże i znane na całym świecie miasta to tylko jedna strona Hiszpanii. Kantabryjskie pasmo górskie na północy jest siedliskiem około 140 kantabryjskich niedźwiedzi brunatnych - największej populacji niedźwiedzi w Europie Zachodniej. Ponad linią lasu znajduje się królestwo kozicy kantabryjskiej i kolorowego pnącza. Nawet na południu Hiszpanii, bardzo popularnym wśród wczasowiczów, wciąż jest wiele nieznanych. Genety polują na zdobycz pod osłoną nocy. W ułamku sekundy europejski kameleon wystrzeliwuje swój półmetrowy język, aby złapać owady. Ale to pod wodą bogactwo zwierząt osiąga zenit z dziwnymi ślimakami morskimi i eleganckimi, błękitnymi rekinami. Odsłonimy dziką stronę regionu, który wielu uważa, że zna, ale w którym jest o wiele więcej do odkrycia. Na północy Hiszpanii kłębią się chmury nad Górami Kantabryjskimi. Wilgotne masy powietrza znad Atlantyku kumulują się nad blisko 500 - kilometrowym pasmem górskim. Hiszpania Północna nie zawsze jest słoneczna, za to dzięki częstym opadom jest obdarzona bujną, zieloną roślinnością. Góry Kantabryjskie rozciągają się od Kraju Basków na Wschodzie - po Galicię na Zachodzie. Park Narodowy Picos de Europa jest niewątpliwie jednym z najbardziej spektakularnych regionów hiszpańskich. Rozliczne rzeki i strumyki pełne życia przecinają Góry Kantabryjskie. 10:10 CZTERY PORY ROKU W WENECJI (FOUR SEASONS IN VENICE / 4 SAISONS A VENISE) Serial dokumentalny, 60 min, Francja, 2017 Reżyseria: Bertrand Aguirre, Remi Cadoret Miniseria przedstawiająca najpiękniejsze miasta Europy poprzez cztery pory roku i wydarzenia, które są dla nich charakterystyczne. "Cztery pory roku w Wenecji" to opowieść o karnawale zimą, wyścigu gondoli wiosną, festiwalu filmowym latem i powodziach jesienią w Wenecji. Pokazane są najciekawsze sezonowe imprezy w tym europejskim mieście. Poznamy również samą metropolię, jej zabytki, atmosferę, mieszkańców i to, co w niej najlepsze. Obejrzymy regaty wioślarskie "Voga Longa", odwiedzimy najpiękniejsze pałace nad Canal Grande i odkryjemy kulisy Międzynarodowego Festiwalu Filmowego. Poznamy tajemnicze zakątki laguny, ostatniego mistrza szklarstwa z wyspy Murano i weźmiemy udział w słynnym karnawale. Wenecja liczy zaledwie sześćdziesiąt tysięcy mieszkańców, którzy znają się nawzajem. 11:20 RAJSKIE WYSPY WIDZIANE Z NIEBA - ODC. 2 WYSPY POŁUDNIOWE (PARADISE ISLANDS FROM THE SKY / LES ILES PARADISIAQUES VUES DU CIEL. LES RVOLTS DES AUSTRALES) Serial dokumentalny, 11 min, Francja, 2009 Reżyseria: Yannick Charles Seria filmów dokumentalnych opowiadających o najpiękniejszych, egzotycznych wyspach świata. W odcinku drugim poznamy Wyspy Południowe. Dwa wieki temu ludzie zaopatrzeni w kiepskie mapy wypływali w morze w nadziei odkrycia nowych ziem. Płynęli miesiącami i latami, nie dając za wygraną. Na południe od Tahiti wciąż czuje się ów zew wielkiej przygody. Raivavae, 996 mieszkańców, Polinezja Francuska, Archipelag Wysp Południowych. Witamy we Francji. W leżącej na końcu świata Polinezji są takie same budki telefoniczne jak w Paryżu. Wyspa Tubuai kojarzona jest ze słynnym buntem na Bounty. Pierwszy kontakt zbuntowanych marynarzy z wyspiarzami zamienia się w masakrę. Dwunastu miejscowych ginie na plaży w Krwawej Zatoce, zwanej tak do dziś. 11:35 NIKT NIE POMOŻE Reportaż, 14 min, Polska, 1983 Zdjęcia: Adam Kaczanowski Kobieta ze starszą matką oraz dwójką nastoletnich dzieci od kilku lat mieszka w dwunastometrowym garażu, bez wody i prądu - taka informacja dotarła do łódzkiego oddziału Telewizji Polskiej. Tropem tym ruszył Michał Fajbusiewicz i okazało się, że przyczyną tej sytuacji jest konflikt rodzinny. Małżeństwo, po rozstaniu, nie może porozumieć się w sprawie podziału gospodarstwa rolnego, w którym wspólnie mieszkali. Sprawa trafia do sądu, ale postępowanie ciągnie się latami. Ten spór podzielił nie tylko małżonków, ale całą rodzinę. Kimś, kto liczy na szybkie rozwiązanie tego konfliktu, jest też właścicielka garażu, która zgodziła się przyjąć kobietę, ale nie spodziewała się, że do jej ogródka wprowadzi się więcej osób i że będą tam mieszkać aż tak długo. 11:55 FORMOZA Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2021 Scenariusz i reżyseria: Tomasz Nowak Film dokumentalny przybliżający wojskową jednostkę specjalną Formoza. Podobnie jak GROM i Jednostka Wojskowa Komandosów stanowi ona elitę Wojska Polskiego i uosabia najlepsze cechy polskiego żołnierza: profesjonalizm, poświęcenie i patriotyzm. Głównym obszarem działania komandosów Formozy jest Morze Bałtyckie. Zdolni są oni również do realizacji operacji w terenie górskim, czego dowiedli podczas misji w Afganistanie, gdzie blisko współpracowali z żołnierzami amerykańskimi. 13:00 PASZPORTY PARAGWAJU Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2019 Reżyseria: Robert Kaczmarek Film "Paszporty Paragwaju" opowiada o działalności grupy Aleksandra Ładosia, czyli nielegalnej polsko - żydowskiej struktury, zajmującej się masowym fałszowaniem dokumentów dla ratowania Żydów podczas II wojny światowej. Dotyczy to głównie okresu tzw. Akcji Reinhardt, której celem była zagłada ludności żydowskiej. "To Polacy pomogli najwięcej, polskie państwo nie mogło zrobić więcej. Przede wszystkim polskie państwo nie miało terytorium, było okupowane, więc dyplomaci i polski rząd na uchodźstwie robili, co mogli" - powiedział jeden z bohaterów filmu, Markus Blechner, konsul honorowy RP w Szwajcarii. W skład grupy wchodzili dyplomaci żydowskiego i polskiego pochodzenia, m.in. konsul Rzeczypospolitej Polskiej w Bernie w latach 1939 - 45 Konstanty Rokicki, ambasador Aleksander Ładoś, jego zastępca Stefan Ryniewicz i dyplomata Juliusz Kuehl. Należeli do niej także poseł na Sejm II RP Abraham Silberschein oraz przedstawiciel organizacji żydowskich Chaim Eiss. Paszporty krajów latynoskich, głównie Paragwaju, Salwadoru, Hondurasu, Boliwii, Peru i Haiti, chroniły swoich posiadaczy w gettach przed wywózką do niemieckich obozów zagłady. Ich właścicieli kierowano do obozów dla internowanych, gdzie pewna część z nich doczekała końca wojny. 13:50 DZIKA HISZPANIA - ODC. 2 POŁUDNIE ŚRÓDZIEMNOMORSKIE (WILD SPAIN / WILDES SPANIEN) Film dokumentalny, 48 min, Niemcy, 2016 Reżyseria: Hans - Peter Kuttler Dwuczęściowa opowieść dokumentalna o dzikiej przyrodzie Hiszpanii. To kraj, który jest jednym z najpopularniejszych miejsc wakacyjnych na świecie. Ale piaszczyste plaże i znane na całym świecie miasta to tylko jedna strona Hiszpanii. Kantabryjskie pasmo górskie na północy jest siedliskiem około 140 kantabryjskich niedźwiedzi brunatnych - największej populacji niedźwiedzi w Europie Zachodniej. Ponad linią lasu znajduje się królestwo kozicy kantabryjskiej i kolorowego pnącza. Nawet na południu Hiszpanii, bardzo popularnym wśród wczasowiczów, wciąż jest wiele nieznanych. Genety polują na zdobycz pod osłoną nocy. W ułamku sekundy europejski kameleon wystrzeliwuje swój półmetrowy język, aby złapać owady. Ale to pod wodą bogactwo zwierząt osiąga zenit z dziwnymi ślimakami morskimi i eleganckimi, błękitnymi rekinami. Odsłonimy dziką stronę regionu, który wielu uważa, że zna, ale w którym jest o wiele więcej do odkrycia. 14:50 NIEZWYKŁY ŚWIAT OWADÓW (LITTLE MATTERS: INSECTS) Film dokumentalny, 48 min, Niderlandy (Holandia), 2015 Reżyseria: Alvaro Mendoza Zdjęcia: Pablo Valdivieso Świat insektów, pomimo że tak bliski, pozostaje jednak w wielu przypadkach całkowicie tajemniczy. Jaka jest rola insektów w przyrodzie? Jak ewoluowały? Jak działają? Insekty to ponad 5 milionów sposobów funkcjonowania, przychodzenia na świat, jedzenia, komunikowania się, budowania schronienia, rozmnażania się i polowania. Komary, mrówki, termity wynalazły wiele genialnych metod, pozwalających im na przetrwanie, np. utrzymywanie w chłodzie upraw grzybów przez termity czy pułapki, budowane przez mrówki podczas polowania. Mikroskopowe zdjęcia przybliżają świat insektów i prezentują nieznane dotychczas, wysoce inteligentne zachowania zbiorowe w przestrzeni, która dotychczas była dla nas trudno dostępna. 15:50 CYBER - SENIORZY (CYBER SENIORS) Film dokumentalny, 49 min, Kanada, 2014 Reżyseria: Saffron Cassaday Humorystyczna i bardzo ciepła opowieść o seniorach, którzy poznają tajniki Internetu. Przewodnikami po tym nieznanym im świecie są młodzi ludzie, którzy cierpliwie odkrywają możliwości sieci przed początkowo niechętnymi seniorami. Bohaterowie mają od 77 do 93 lat. Mimo początkowych trudności, z czasem wpadają na coraz to ciekawsze pomysły, jak wykorzystać nowo nabyte umiejętności. Dla wielu jest to możliwość stałego kontaktu z najbliższymi, inni postanawiają nagrać poradniki na YouTubie, które cieszą się ogromną popularnością, jeszcze inni nagrywają swój pierwszy w życiu wideoklip. 16:55 CZTERY PORY ROKU W BARCELONIE (FOUR SEASONS IN BARCELONA / 4 SAISONS A BARCELONA) Serial dokumentalny, 59 min, Francja, 2017 Reżyseria: Bertrand Aguirre, Remi Cadoret Miniseria przedstawiająca najpiękniejsze miasta Europy poprzez cztery pory roku i wydarzenia, które są dla nich charakterystyczne. "Cztery pory roku w Barcelonie" to wycieczka do najpiękniejszego miasta w Hiszpanii. Pokazane są najciekawsze sezonowe imprezy w tym europejskim mieście. Poznamy również samą metropolię, jej zabytki, atmosferę, mieszkańców i to, co w nich najlepsze. Barcelona to najbardziej kosmopolityczne miasto Hiszpanii. Odwiedza ją rocznie siedemnaście milionów turystów. Część z nich osiedla się tu na stałe. Sagrada Familia to niekwestionowana gwiazda Barcelony. To także najstarszy plac budowy na świecie. Oprowadzi nas po nim spadkobierca Gaudiego, Jordi Fauli. Budowniczowie bazyliki chcą zakończyć wszystkie prace tuż przed setną rocznicą śmierci Gaudiego, która przypada na 2026 rok. 18:10 KOLEBKA LUDZKOŚCI (OUT OF THE CRADLE) Film dokumentalny, 51 min, Japonia/Niemcy, 2019 Reżyseria: Toru Suetsugu, Kyoko Misumi Scenariusz: Koji Yasumoto Film dokumentalny o eksploracji milionowej historii ludzkiej ewolucji. Pełno tu niespodzianek i niesamowitych zwrotów akcji, dramatów pokazujących, jak nasi przodkowie przeżywali kryzys po kryzysie. Film zrealizowany w wysokiej rozdzielczości, jest pełen niezwykle skomplikowanych sekwencji komputerowych z wykorzystaniem najnowocześniejszych nagrań VFX stworzonych przez światowej sławy twórców gier. To hiperrealistyczny świat, w którym żyli prehistoryczni przodkowie. Zobaczymy najważniejsze momenty na ścieżce ewolucyjnej prowadzącej do współczesnych ludzi. 19:10 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - BOTSWANA - KLEJNOT AFRYKI (FLAVORS) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i wybitne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. 20:10 OSTATNI POGANIE EUROPY (BALTIC TRIBES. LAST PAGANS OF EUROPY) Serial dokumentalny, 50 min, Polska/Łotwa, 2020 Reżyseria: Brothers Lauris, Raitis Abele Scenariusz: Toms Ķęncis Film dokumentalny, który w dwóch częściach prezentuje życie plemion bałtyckich we wczesnym średniowieczu. To imponująca wizualizacja. "Głównym przewodnikiem" w filmie jest kupiec z Jutlandii - Lars - który podróżuje po południowo - wschodnim wybrzeżu Bałtyku. Od Elbląga po Rygę, różne miejsca plemion bałtyckich, ich nawyki, tradycje, rytuały, prawa i inne aspekty życia. Dziś można je dokładnie zbadać i zrekonstruować. Do tego dochodzą wypowiedzi historyków, archeologów z Polski, Łotwy i Litwy. Widzowie będą mogli lepiej poznać przeszłe życie i historyczny kontekst wczesnego średniowiecza w południowo - wschodnim regionie Morza Bałtyckiego, co pozwoli utożsamić się z dziedzictwem, jakie te plemiona zostawiły dzisiaj nam. 21:10 OSTATNI POGANIE EUROPY (BALTIC TRIBES. LAST PAGANS OF EUROPY) Serial dokumentalny, 51 min, Łotwa/Polska, 2020 Reżyseria: Brothers Lauris, Raitis Abele Scenariusz: Toms Ķęncis Film dokumentalny, który w dwóch częściach prezentuje życie plemion bałtyckich we wczesnym średniowieczu. To imponująca wizualizacja. "Głównym przewodnikiem" w filmie jest kupiec z Jutlandii - Lars - który podróżuje po południowo - wschodnim wybrzeżu Bałtyku. Od Elbląga po Rygę, różne miejsca plemion bałtyckich, ich nawyki, tradycje, rytuały, prawa i inne aspekty życia. Dziś można je dokładnie zbadać i zrekonstruować. Do tego dochodzą wypowiedzi historyków, archeologów z Polski, Łotwy i Litwy. Widzowie będą mogli lepiej poznać przeszłe życie i historyczny kontekst wczesnego średniowiecza w południowo - wschodnim regionie Morza Bałtyckiego, co pozwoli utożsamić się z dziedzictwem, jakie te plemiona zostawiły dzisiaj nam. 22:10 MIASTO GNIEWU S.II - /12/ PO DRUGIEJ STRONIE Serial fabularyzowany TVP, 31 min, Polska, 2019 Scenariusz i reżyseria: Dawid Sawicki Muzyka: Tomasz Kamiński W tym odcinku widzowie poznają historie o policjantach, którzy przeszli na ciemną stronę. Opowiemy o problemach, z jakimi borykała się polska policja na początku XXI wieku, o warunkach finansowych, w jakich żyli wtedy policjanci. Przypomnimy historię policjanta, któremu proponowano łapówkę, ale nie zgodził się jej przyjąć. Opowiemy o policjantach pomawianych o współpracę z gangsterami. Przypomnimy historię Sławomira Opali, policjanta który popełnił samobójstwo po wyjściu z więzienia. Wspomnimy o Piotrze Wróblu, który zwerbował Jarosława Sokołowskiego ps. Masa, a później został oskarżony przed gansgterów o przyjmowanie łapówek. Pokażemy, jak cienka jest linia pomiędzy policjantem a przestępcą i jak łatwo czasami przejść na drugą stronę barykady. Naganne zachowania policjantów będzie omawiał również profiler kryminalny Jan Gołębiowski, który wyjaśni motywacje funckjonariuszy, którzy przeszli na ciemną stronę. 22:45 SPRAWA KEVINA ODC. 1 TAJEMNICA (THE KEVIN CASE / FALLET KEVIN) Serial dokumentalny, 58 min, Szwecja, 2017 Reżyseria: Dan Josefsson Dokumentalny serial kryminalny o dwóch chłopcach oskarżonych o morderstwo i o jednym z najbardziej wyjątkowych śledztw w historii kryminalnej Szwecji. Ostatniego dnia wakacji, w sierpniu 1998 roku 4 - letni Kevin zostaje znaleziony martwy na drewnianej palecie w pobliżu jeziora, w małym szwedzkim miasteczku. To, co początkowo wyglądało jak wypadek, wkrótce stało się jednym z najbardziej wyjątkowych śledztw w historii kryminalnej Szwecji. Na początku policja podejrzewała, że za morderstwem stoją dzieci, a po kilku miesiącach na konferencji prasowej potwierdzono to, co niewyobrażalne. Dwóch braci, Robin i Christian, 5 i 7 lat, udusili swojego kolegę. Kiedy jednak dziennikarz śledczy Dan Josefsson skontaktował się z dorosłymi już, żyjącymi w ukryciu braćmi, dowiedział się, że śledztwo w sprawie morderstwa jest dalekie od zakończenia. Usłyszał, że bracia nie przyznają się do zamordowania Kevina. Werdykt staje się wątpliwy. Josefsson ujawnia, co naprawdę się wydarzyło. Wraz z zespołem dziennikarzy przeprowadza dziennikarskie śledztwo, które doprowadza do rezygnacji głównego chirurga Paolo Macchiariniego. Odkrywa brakujące elementy układanki, która była trzymana z dala od opinii publicznej przez prawie dwie dekady. 23:55 ONI BYLI WSZĘDZIE Reportaż, 17 min, Polska, 1969 Reżyseria: Tadeusz Kopel Zdjęcia: Tadeusz Tarasin Odkrycie i eksploatacja złóż siarki w II połowie XX wieku zapoczątkowały powstanie potężnego przemysłu siarkowego. Polski przemysł siarkowy zlokalizowany w Tarnobrzeskim Zagłębiu Siarkowym był fenomenem technicznym, technologicznym, cywilizacyjnym i kulturowym. Reportaż pokazuje budowę huty, wiercenia, montaż urządzeń elektrycznych, remonty koparek, zakładanie elektrofiltrów oraz wypowiedzi szefów. 00:20 OD MORZA ŚRÓDZIEMNEGO DO AFRYKI POŁUDNIOWEJ - ODC. 5. SZLAKIEM WYSP (FROM THE MEDITERANEAN TO SOUTH AFRICA / DE LA MEDITERRANE A L'AFRIQUE DU SUD. AUTOUR DE LA MEDITERRANEE) Serial dokumentalny, 11 min, Francja, 2010 Reżyseria: Yannick Charles Seria dokumentalna, która pozwoli poznać szlak od Morza Śródziemnego aż po Południową Afrykę. Wysp jest mrowie, a wszystkie piękne. Oto najdalej położony na południe, jałowy i kamienisty skrawek Europy, leżąca 800 km od Rzymu wyspa Lampeduza. Wszyscy zawsze i wszędzie marzą o wyspach Morza Śródziemnego. Lampeduza nie jest wyjątkiem. Idylliczne plaże to raj dla turystów i świetny interes dla biur podróży. W Afryce wyspy też są obiektem marzeń. Zwłaszcza nieodległa od wybrzeży Tunezji i Libii Lampeduza. Na wysypisku dziesiątki łodzi, którymi przypłynęli nielegalni imigranci. Są niszczone, by nie zajmowały miejsca. Od 2004 roku trwa dramat. Włoskie władze nie panują nad sytuacją. Co tydzień przypływają setki uchodźców. Dla Afrykańczyków Lampeduza stała się furtką do Europy. W 2008 roku przypłynęło ich tu 30 tysięcy. Wyspa jest mała. Nieraz sytuacja stawała się wybuchowa. 00:30 NOTACJE - KS. BP. JAN BAGIŃSKI. DRAMAT NA WOŁYNIU Cykl dokumentalny, 11 min, Polska, 2010 Autor: Krzysztof Tadej Ks. biskup Jan Bagiński urodził się 31 maja 1932 r. w Kamionce. W czasie II wojny światowej był świadkiem rzezi Polaków na Wołyniu. Jest doktorem teologii dogmatycznej. W latach 1959 - 1976 był prefektem i wicerektorem Wyższego Seminarium Duchownego w Nysie. W latach 1985 - 2009 biskup pomocniczy diecezji opolskiej. 00:50 PASZPORTY PARAGWAJU Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2019 Reżyseria: Robert Kaczmarek Film "Paszporty Paragwaju" opowiada o działalności grupy Aleksandra Ładosia, czyli nielegalnej polsko - żydowskiej struktury, zajmującej się masowym fałszowaniem dokumentów dla ratowania Żydów podczas II wojny światowej. Dotyczy to głównie okresu tzw. Akcji Reinhardt, której celem była zagłada ludności żydowskiej. "To Polacy pomogli najwięcej, polskie państwo nie mogło zrobić więcej. Przede wszystkim polskie państwo nie miało terytorium, było okupowane, więc dyplomaci i polski rząd na uchodźstwie robili, co mogli" - powiedział jeden z bohaterów filmu, Markus Blechner, konsul honorowy RP w Szwajcarii. W skład grupy wchodzili dyplomaci żydowskiego i polskiego pochodzenia, m.in. konsul Rzeczypospolitej Polskiej w Bernie w latach 1939 - 45 Konstanty Rokicki, ambasador Aleksander Ładoś, jego zastępca Stefan Ryniewicz i dyplomata Juliusz Kuehl. Należeli do niej także poseł na Sejm II RP Abraham Silberschein oraz przedstawiciel organizacji żydowskich Chaim Eiss. Paszporty krajów latynoskich, głównie Paragwaju, Salwadoru, Hondurasu, Boliwii, Peru i Haiti, chroniły swoich posiadaczy w gettach przed wywózką do niemieckich obozów zagłady. Ich właścicieli kierowano do obozów dla internowanych, gdzie pewna część z nich doczekała końca wojny. 01:45 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - NA ŚCIEŻKACH PAMIĘCI Magazyn historyczny, 22 min, Polska, 2021 Autor: Adam Sikorski W tym odcinku pt. "Na ścieżkach pamięci" głównym bohaterem opowieści jest generał broni Stanisław Szeptycki, jedna z najciekawszych postaci wojska II Rzeczpospolitej. Karierę zaczynał w c.k. armii austrowęgierskiej, ale w momencie narodzin Legionów natychmiast poprosił o przeniesienie do nich. 4 listopada 1918 roku Rada Regencyjna mianowała go generałem dywizji i inspektorem generalnym broni oraz powierzyła mu tymczasowo dowództwo nad wszystkimi oddziałami Wojska Polskiego na obszarze byłej okupacji austro - węgierskiej, a także tej części Galicji, która znajdowała się pod polską władzą. 16 listopada 1918 roku Józef Piłsudski mianował go szefem Sztabu Generalnego. Dalej w karierze zaliczył stanowisko ministra Spraw Wojskowych, a co ciekawe po II Wojnie, już w wieku niemal 80 lat, ciągle działał społecznie w PCK. Był świetnym żołnierzem i wielkim patriotą. W Korczynie planujemy poszukiwania na terenie pałacowych ogrodów, a znalezione przedmioty będą zalążkiem ekspozycji muzealnej w gnieździe rodowym wielkiego generała. 02:15 MROŻEK I BALTAZAR Film dokumentalny, 54 min, Polska, 2010 Scenariusz i reżyseria: Tadeusz Śmiarowski Zdjęcia: Grzegorz Ruzik, Piotr Wąsowski, Andrzej Adamczak Wykonawcy: Antoni Libera, Susana Osario Mrożek, Sławomir Mrożek, Maciej Englert, Piotr Adamczyk, Krzysztof Masłoń, Ludwik Flaszen, Prof. Anton Maria Raffo, Emilio Lerici, Georges Werler, Prof. Pierro Marchesiani, Torsten Bauer, Michaił Mokiejew, Aleksander Fieklisow, Wiaczesław Ziła Film dokumentalny o Sławomirze Mrożku - jednym z najwybitniejszych polskich pisarzy i dramaturgów. Pisał od dwudziestego roku życia. Jest autorem co najmniej 43 dramatów, dwóch powieści, ponad 400 opowiadań, jednej autobiografii oraz Dziennika 1962 - 1989, na którego opublikowanie zdecydował się po blisko 20 latach od dokonania ostatniego wpisu... Mrożek wyjechał z Polski w 1963 roku i mieszkał kolejno we Włoszech, Francji, Niemczech i Meksyku. Do Polski powrócił w 1996 roku. W 2003 roku, po przejściu choroby, której rezultatem była utrata zdolności mowy, przeżył sen, w którym poznał swoje nowe imię i nazwisko zarazem Baltazar. Tak zatytułował też swoją autobiografię, napisaną w ramach terapii. W 2008 roku przeprowadził się do Nicei. W Polsce jako dramaturg zadebiutował sztuką Policja. Od 1962 rozpoczęła się jego kariera międzynarodowa. O twórczości i życiu Mrożka opowiadają żona Susana Osario Mrożek, polscy i zagraniczni pisarze, reżyserzy, aktorzy, krytycy (m. in. Ludwik Flaszen, Maciej Englert, Antoni Libera, Piotr Adamczyk, Georges Werler, prof. Anton Maria Raffo, prof. Pierro Marchesiani, Michaił Mokiejew, Torsten Bauer, Wiaczesław Ziła), a także sam bohater filmu Sławomir Mrożek. 29 czerwca 2010 roku Sławomir Mrożek ukończył 80 lat. Ekipa Telewizji Polskiej jako jedyna uczestniczyła w urodzinowym kameralnym spotkaniu w gronie bliskich znajomych i przyjaciół Sławomira Mrożka, które odbyło się w czerwcu w Nicei. 03:15 NIEPOGODZENI Film dokumentalny, 47 min, Polska, 2013 Scenariusz i reżyseria: Alina Mrowińska Zdjęcia: Adam Fręśko Bohaterami filmu są: niewidoma od urodzenia Monika i jej mąż Wojtek z porażeniem mózgowym. Wspierają się i uzupełniają, nie godzą się ze swoją niepełnosprawnością, mają takie same marzenia jak ludzie zdrowi. Towarzyszymy im w czasie drogi do szpitala w Bydgoszczy, gdzie Wojtek ma mieć przeprowadzoną operację wszczepienia stymulatorów do półkul mózgowych. Ma ona zredukować jego ruchy mimowolne, poprawić mowę. Czy operacja się uda? Jak Monika i Wojtek poradzą sobie ze swoimi oczekiwaniami i emocjami?