TVP Historia Piątek, 08.04.2022 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 8 KWIETNIA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1525 - Polska zawarła w Krakowie traktat z Zakonem Krzyżackim, (Hołd Pruski); 2005 - pogrzeb Jana Pawła II; żałoba po nim objęła cały świat; 07:00 WOJENNE DZIEWCZYNY S.IV - ODC. 42 (SERIA IV ODC. 3) Serial wojenny, 41 min, Polska, 2021 Reżyseria: Anna Kazejak, Filip Zylber Scenariusz: Wojciech Lepianka Muzyka: Bartosz Chajdecki, Piotr Komorowski Aktorzy: Aleksandra Pisula, Marta Mazurek, Vanessa Aleksander, Maja Szopa, Marcin Brzoska, Sebastian Jasnoch, Katrin Buhring, Peter Wolf, Magdalena Czerwińska, Magdalena Smalara, Paweł Małaszyński Irka, Ewka i Marysia biorą udział w akcji wysadzenia pociągu, którym jedzie ze Wschodu niemiecki generał. Sukces operacji byłby wielkim osiągnięciem propagandowym dla polskiego podziemia. Wszystko idzie zgodnie z planem do momentu, gdy Nitka odkrywa, że do pociągu został dołączony wagon z małymi dziećmi. Leokadia i Kruk podejmują natychmiastową decyzję o odwołaniu akcji, ale Ewka i Marysia są już na wiadukcie, gdzie podłożyły ładunki wybuchowe, mają tylko kilka chwil by je usunąć. Uciekając z wiaduktu dziewczyny się rozdzielają. Ewka trafia w ręce niemieckiego żołnierza. Ratuje ją Sońka, brat bliźniak jej ukochanego Ażura, który zginął na początku okupacji. 07:55 KUCHNIA DWUDZIESTOLECIA - ODC. 19 KAWIARNIA LITERACKA. FENOMEN NIEISTNIEJĄCY. Magazyn, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Jerzy Grabowski, Jerzy Grabowski, Jerzy Grabowski Scenariusz: Łukasz Modelski, Łukasz Modelski, Łukasz Modelski Zdjęcia: Maciej Brola, Maciej Brola, Maciej Brola Wykonawcy: Łukasz Modelski (prowadzący) Kawiarnie literackie przedwojennej Polski to osobny i doskonale opracowany temat. Specyficzne obyczaje, specyficzne menu i mnóstwo anegdot. Jednak dopiero w dwudziestoleciu międzywojennym bywalcy Małej Ziemiańskiej, Picadora, Kresów, IPS-u, SiM - u czy Zodiaku zrezygnowali z napojów "wprost od krowy", przerzucając się na te z wypalanych ziaren. Konsumpcji towarzyszyły nierzadko emocje natury artystycznej. Ten odcinek będzie poświęcony gustom kulinarnym poetów i pisarzy dwudziestolecia wojennego, m.in. Julana Tuwima, Kazimierza Przerwy - Tetmajera, Antoniego Słonimskiego, Jana Lechonia, Kazimierza Wierzyńskiego czy Jarosława Iwaszkiewicza, Którzy staną się przewodnikami po kultowych i mniej znanych kawiarniach oraz restauracjach międzywojnia. Z nimi poznamy m.in. smak pączków na leguminę i kilku skandali towarzyskich. Łukasz Modelski, redaktor, historyk sztuki i kultury średniowiecza, autor książek o historii kuchni, uczestnik inicjatyw kulinarnych związanych z próbami ustalenia kanonu polskiej kuchni, znany widzom TVP Historia z cykli "Kuchnia Jagiellonów", "Kuchnia Żydów polskich" i "W kotle historii" tym razem proponuje smakowitą wyprawę znaczoną najważniejszymi historycznymi datami i kulturowym obrazem dwudziestolecia międzywojennego. Niezwykłego okresu w historii, kiedy po 123 latach niewoli kształtowała się polska państwowość, powstawały wielkie inwestycje, łączyły się ziemie podzielone kulturowo, ekonomicznie, politycznie przez zaborców. W wyniszczonej w czasie I wojny światowej Europie i Polsce kulinarne pomysły łączyły niedostatek z tradycją, rzeczywistość z marzeniami. Smaki, które wówczas powstały dla nas do dziś są smakami rodzinnego domu. 08:25 HISTORIA POLSKI - KRYSTYNA - OSTATNIA KLASÓWKA Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2011 Reżyseria: Grażyna Ogrodowska, Bożena Klimach Krystyna Bochenek, dziennikarka, polityk, senator, wicemarszałek. Zginęła 10 kwietnia 2010 r. w katastrofie samolotu w Smoleńsku. Nie chcielibyśmy filmu, w którym smutne wspomnienia "jaka była", przeplatają się ze zdjęciami archiwalnymi. Krystyna nie byłaby z niego zadowolona. Sama pewnie zrobiłaby go inaczej. Nie po to nigdy nie zadowoliła się jednym sukcesem, udaną akcją i projektem, żyjąc jak wulkan energii, żeby zostawić po sobie tylko łzawe reminiscencje i żal, że "tak było i już nie będzie". Dlatego w filmie o Krystynie Bochenek staramy się pokazać, że to, co wymyśliła i konsekwentnie przeprowadzała, starczyłoby na życiorys dla kilku aktywnych osób. I co ważne, żaden z tych projektów nie umarł wraz z Nią. Były to jednak takie przedsięwzięcia i pomysły, które, jak się teraz okazuje, można poprowadzić dalej. 09:30 SENSACJE XX WIEKU - NA WŁASNE RYZYKO Kameralne i studyjne (widowisko), 22 min, Polska, 1995 Reżyseria: Barbara Gajos Scenariusz: Bogusław Wołoszański Muzyka: Dariusz Żebrowski Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Kulisy wydarzeń związanych z próbą obalenia sekretarza generalnego KC KPZR Nikity Chruszczowa, podjętą przez grupę jego najbliższych współpracowników. 09:55 SENSACJE XX WIEKU - ZŁOTO ROMANOWÓW Kameralne i studyjne (widowisko), 24 min, Polska, 1998 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Audycja cykliczna o charakterze sensacyjnym, popularyzująca wiedzę o historii XX wieku. Odcinek poświęcony jednej z najbardziej szokujących i intrygujących świat tragedii, która wydarzyła się w piwnicy kupieckiego domu w Jekaterynburgu. W lipcu 1918 roku bolszewicy zamordowali carską rodzinę: cara Mikołaja II, jego żonę Aleksandrę, dzieci oraz kilka osób służby. Nie wiadomo, gdzie zapodziała się gigantyczna fortuna carskiej rodziny. A zapewne to był powód, dla którego cara, jego żonę i dzieci więziono i zamordowano. Jednakże ślady ujawnione w ostatnich latach pozwalają wskazać kierunek poszukiwań. Przedstawienie tamtych tragicznych wydarzeń jest podstawą do pokazania przełomowego czasu dla historii Rosji - wojny, rewolucji i upadku dynastii. 10:25 PORUCZNIK ROBERT OSZEK - BOHATER NIEPODLEGŁEJ Film dokumentalny, 46 min, Polska, 2021 Reżyseria: Stefan Skrzypczak Scenariusz: Stefan Skrzypczak Historia kariery i życia por. Roberta Oszka, barwnego i bohaterskiego człowieka, którego losy łączą Śląsk z morzem i są metaforą marzeń i dokonań II Rzeczpospolitej. Już jako chłopiec, z polskiej rodziny robotniczej w Zabrzu, marzył o egzotycznych podróżach. Jako nastolatek w 1910 roku uciekł z domu i zaciągnął się na norweski statek wielorybniczy. Przez dwa lata pływał po północnym Atlantyku. Po powrocie został powołany do cesarskiej marynarki i wziął udział w niemieckiej ekspedycji do Meksyku i Haiti. Ukończył szkoły marynarki w Mürwik i Altonie i podczas I wojny walczył na niemieckim krążowniku pancernym SMS Blücher, na torpedowcach i trałowcach. Gdy Polska odzyskała niepodległość, Oszek zdezerterował z armii niemieckiej i wstąpił do polskiej marynarki wojennej w stopniu podporucznika. Walczył we Flotylli Pińskiej, która broniła Kresów Wschodnich, W czasie wojny polsko - bolszewickiej odznaczył się w zwycięskiej dla Polaków bitwie pod Czarnobylem, gdzie tak celnie kierował ogniem, iż udało się zatopić jedną z bolszewickich jednostek. Na wieść o wydarzeniach na Śląsku wziął urlop. W czasie III Powstania Śląskiego dowodził specjalnym oddziałem szturmowym marynarzy, który brał udział w najcięższych walkach, a jego samochód pancerny pomalowany w trupie czaszki, nazywany krążownikiem na kołach, budził strach wśród niemieckich oddziałów. Kpt. mar. Robert Oszek zasłynął także tym, uratował przed buntownikami Wojciecha Korfantego, przywódcę powstania. 11:50 HISTORIA DOMINIKA SZAJNERA Film dokumentalny, 19 min, Polska, 2019 Reżyseria: Magdalena Kołodziejczyk, Rafał Kołodziejczyk Scenariusz: Magdalena Kołodziejczyk Zamojski Hans Klos. Podczas II wojny światowej uratował zabytkowe dzwony z katedry zamojskiej od przetopienia na potrzeby niemieckiego przemysłu zbrojnego, a przede wszystkim uratował setki mieszkańców Zamojszczyzny od wysiedleń, wykradając i przekazując do skopiowania niemieckie plany wysiedleń ludności. Mowa o ppłk. Dominiku Szajnerze - mieszkańcu Zamościa, przedwojennym podoficerze pułku lotniczego i wywiadowcy Armii Krajowej. 12:20 QUO VADIS? - ODC. 1/6 Serial kostiumowy, 45 min, Polska 2002 Scenariusz i reżyseria: Jerzy Kawalerowicz Zdjęcia: Andrzej J. Jaroszewicz Muzyka: Jan A. P. Kaczmarek Aktorzy: Paweł Deląg, Magdalena Mielcarz, Bogusław Linda, Michał Bajor, Jerzy Trela, Franciszek Pieczka, Krzysztof Majchrzak, Agnieszka Wagner, Małgorzata Pieczyńska, Danuta Stenka, Rafał Kubacki, Jerzy Nowak, Marta Piechowiak i inni Telewizyjna wersja (sześcioodcinkowa) jednego z największych przedsięwzięć w dziejach polskiej kinematografii - ekranizacji powieści "Quo vadis" Henryka Sienkiewicza, uhonorowanej literacką Nagrodą Nobla. Łączny koszt produkcji tego obrazu wyniósł 18 mln dolarów. Zdjęcia kręcono w Tunezji, na południu Francji, we Włoszech, Warszawie i podstołecznym Piasecznie. Zaangażowano 53 aktorów, ponad 1000 statystów i 50 kaskaderów. Tresowane lwy przyjechały z Czech. Jerzy Kawalerowicz w swej superprodukcji nie próbował odczytywać Sienkiewicza na nowo, nie starał się szokować widza nowatorskimi rozwiązaniami - po prostu pozostał wierny literackiemu pierwowzorowi. Na szczególną uwagę zasługują kreacje Bogusława Lindy (Petroniusz), Krzysztofa Majchrzaka (Tygelinus), Michała Bajora (Neron), Jerzego Treli (Chilon) i Franciszka Pieczki (Piotr apostoł). Autorem scenografii jest Janusz Sosnowski, dopracowanych w szczegółach kostiumów - Magdalena Tesławska i Paweł Grabarczyk. Kinowa wersja "Quo vadis" reprezentowała Polskę w rywalizacji Oscarowej. Lata 60. ery nowożytnej. Cesarzem Imperium Rzymskiego jest Neron, człowiek despotyczny i okrutny, przy tym niezwykle próżny. 30 lat wcześniej w Judei został ukrzyżowany Jezus. Jego wyznawcy jeszcze się kryją, lecz ciągle ich przybywa. Wielu mieszka w Rzymie. Chrystus zdobywa dusze zwłaszcza biedoty, ale chrześcijanami stają się także patrycjusze. Do domu Petroniusza przybywa jego siostrzeniec, Marek Winicjusz, który wrócił właśnie z wojny w Azji Mniejszej. Młodzieniec z zachwytem opowiada wujowi o dziewczynie spotkanej w domu Plaucjusza, gdzie udzielono mu pomocy po upadku z konia. Jest nią Ligia Kalina, córka króla plemienia Ligów, przetrzymywana w Rzymie jako zakładniczka. Pragnąc pomóc zakochanemu Winicjuszowi zdobyć wybrankę, Petroniusz knuje intrygę. Z rozkazu Nerona Ligia zostaje sprowadzona do pałacu cesarskiego, by następnie zostać nałożnicą Winicjusza. Wyuzdanie bywalców dworu cezara przeraża ją. Tymczasem Winicjusz staje się coraz bardziej natarczywy. Widząc to, Ursus, niewolnik Ligii, wynosi ją z sali. Następnej nocy, za wiedzą życzliwej dziewczynie Akte, byłej kochanki Nerona, chrześcijanie porywają Ligię. 13:20 SEKRETY KATEDRY NOTRE - DAME (THE SECRETS OF NOTRE DAME / LES SECRETS DE NOTRE DAME) Film dokumentalny, 57 min, Francja, 2017 Reżyseria: Sabine Paccini Film dokumentalny o słynnej gotyckiej katedrze Notre - Dame i jej sekretach. Część filmu to portret katedry, którą poznają turyści, zwiedzając stolicę Francji, a jest ich około 13 milionów rocznie. Druga część opowiada o jej sekretach związanych ze skarbami, relikwiami, kluczami, które mają prawo trzymać wyłącznie upoważnione do tego osoby. Poznamy rytuał otwierania miejsc niedostępnych dla zwykłego śmiertelnika, m. in. skarbca katedralnego, w którym znajduje się relikwiarz drzewa Krzyża Świętego oraz wiele innych bezcennych przedmiotów. Słynąca ze swoich rzygaczy, rozsławiona przez Victora Hugo, paryska katedra Najświętszej Maryi Panny należy do najczęściej odwiedzanych zabytków świata: przez jej mury przewija się 14 milionów turystów rocznie. Arcydzieło gotyckiej architektury nie zatraciło swojego wymiaru duchowego i sakralnego: co dzień odprawiano pięć mszy. Przez całą dobę, siedem dni w tygodniu 70 - osobowa grupa pracowników i wolontariuszy nie ustawała w wysiłkach, by miejsce zachowało swój szczególny charakter i atmosferę. W drodze wyjątku otworzyli wrota katedry przed ekipą Sabine Pacini. Ten film pozwoli nam poznać Notre - Dame taką, jakiej do tej pory nie oglądaliśmy i co przez długi czas będzie niemożliwe, bo jak wiadomo 15 kwietnia 2019 około godz. 18:50 w świątyni wybuchł pożar, który spowodował ogromne zniszczenia, m.in. doszło do zawalenia się dachu i iglicy katedry, co zostało zarejestrowane na taśmie filmowej. 14:30 CO JADAJĄ PAPIEŻE? (EATING LIKE A POPE) Film dokumentalny, 50 min, Francja, 2016 Reżyseria: Frederic Lapage Muzyka: Carolin Petit Wykonawcy: Janusz Szydłowski Film dokumentalny o tym, co spożywają papieże oraz inni ludzie pracujący lub goszczący w Watykanie. Jan Paweł II oraz jego ulubione kremówki i pierogi, tyrolskie przysmaki Benedykta XVI, argentyńskie słodycze Franciszka - to tylko niektóre przykłady. Poznamy również farmę, która znajduje się w Castel Gandolfo. To wspaniała podróż po mało znanej gastronomii Watykanu. 15:30 GENIUSZE I MARZYCIELE. ZYGMUNT PUŁAWSKI - POLSKIE SKRZYDŁA Film dokumentalny, 53 min, Polska, 2020 Reżyseria: Jarosław Minkowicz Film o największych osiągnięciach polskich pilotów i konstruktorów lotniczych nie musi być nudnym wykładem z historii. Szczególnie, gdy prawie całą historię można oprzeć na romansie zdolnego inżyniera i pięknej malarki. "Polskie skrzydła" to opowieść o zazdrości i namiętności, które z jednej strony okażą się zgubne, ale z drugiej zaowocują rozwojem całego polskiego przemysłu lotniczego na skalę, o jakiej nikt nawet nie śmiał marzyć. Jest piękna kobieta. Są wspaniali mężczyźni i ich maszyny. Podziw tłumów. Namiętność i tragedia. Klęska i nowa nadzieja. Zygmunt Puławski - pilot i inżynier, konstruktor lotniczy. Opracował nowe rozwiązania w lotnictwie: podwozie nożycowe, oryginalny układ skrzydeł nazywany płatem Puławskiego. 17:05 WOJENNE DZIEWCZYNY S.IV - ODC. 43 (SERIA IV ODC. 4) Serial wojenny, 45 min, Polska, 2021 Reżyseria: Anna Kazejak, Filip Zylber Scenariusz: Wojciech Lepianka Muzyka: Bartosz Chajdecki, Piotr Komorowski Aktorzy: Aleksandra Pisula, Marta Mazurek, Vanessa Aleksander, Maja Szopa, Danuta Stenka, Robert Gonera, Maciej Brzoska, Mateusz Rzeźniczak, Katrin Buhring, Peter Wolf, Magdalena Czerwińska, Paweł Małaszyński, Magdalena Smalara, Wojciech Solarz Irka jest przesłuchiwana na Szucha. Dziewczyny mają pomysł jak mogą ją wydostać. W tej sytuacji nie pomogą już żadne pieniądze, postanawiają skorzystać z kontaktu Sońki i szantażować Schneidera. Nadal mają zdjęcia wykonane podczas porwania oficera, na których mężczyzna narkotyzuje się morfiną. Sońka ustawia w swoim mieszkaniu nad teatrem spotkanie Meiera z Ewką i Marysią. Siostrzeniec Schneidera nie chce się zgodzić na warunki dziewczyn. Stawia ultimatum, najpierw negatywy, potem uwolnienie Irki. Nagle do teatru wpada oddział żandarmów i sprawy zaczynają się komplikować. 18:05 PACYFIK W OGNIU - ODC. 2/3 (WWII IN THE PACIFIC) Film dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2015 Trzyczęściowa seria o wojnie na Pacyfiku. Opowiada niezwykłą historię wojny stoczonej na rozległych wodach oceanu, gdzie stosowano nowe formy walki, wykorzystywano myśliwce i bombowce, budowano dla nich pływające pasy startowe. 19:05 HISTORIA POLSKI - SMOLEŃSKI LOT Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2011 Reżyseria: Monika Sieradzka Scenariusz: Monika Sieradzka Zdjęcia: Adam Fręśko Film "Smoleński lot" to zapis osobistego dramatu osób, które straciły w katastrofie swoich bliskich. Relacjonując skutki, jakie wywołała ta tragedia, skupiamy się na historii jednej z rodzin, dotkniętej zarówno przez zbrodnię katyńską, jak i katastrofę smoleńską. Ekipa TVP podróżuje z bohaterami do miejsc, w których rozegrały się te tragiczne wydarzenia. Tym samym przypominamy coś, co często ginie w gorącej atmosferze debaty o smoleńskiej tragedii - główny cel podróży Prezydenta RP wraz z delegacją, którym było upamiętnienie ofiar stalinowskiej zbrodni na cmentarzu wojskowym w katyńskim lesie. 20:20 TEATR TELEWIZJI - BOULEVARD VOLTAIRE Spektakl teatralny, 72 min, Polska 2010 Scenariusz i reżyseria: Andrzej Bart Zdjęcia: Witold Adamek Muzyka: Jakub Kapsa Występują: Ewa Wiśniewska (Pani Z.), Janusz Gajos (Pan R.), Agnieszka Grochowska (Paulina), Krystyna Tkacz (Bela), Ewa Ziętek (Adela), Leonard Pietraszak (Leo Fish) Ceniony prozaik, scenarzysta i twórca filmów dokumentalnych debiutuje jako reżyser na deskach Teatru TV. Andrzej Bart znany jest głównie jako autor powieści "Rien ne va plus" (Nagroda Kościelskich w 1991 roku) i "Fabryka muchołapek", której wątki wykorzystał Borys Lankosz w swym głośnym dokumencie "Radegast". Innym wspólnym dokonaniem Barta (scenariusz) i Lankosza (reżyseria) jest czarna komedia "Rewers", laureatka licznych nagród, w tym Złotych Lwów na XXXIV Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni przed dwoma laty. W "Boulevard Voltaire" Bart po raz kolejny wraca do jednego ze swych ulubionych tematów, a mianowicie skomplikowanych relacji polsko - żydowskich. Głównymi bohaterami tej kameralnej sztuki są ludzie bardzo dojrzali, pozornie krańcowo różni i wywodzący się z odmiennych środowisk, a w rzeczywistości mający podobne upodobania, tęsknoty i refleksje na temat własnego, powoli kończącego się życia. Pani Z. jest zamożną Żydówką, która jako dziecko wyjechała z Polski po 1956 roku, na fali gomułkowskiej odwilży. Jej mąż, również Żyd, tyle że z Białostocczyzny, zrobił we Francji wielką karierę jako ekonomista. Życie państwa Z. upłynęło więc nie tylko w dostatku, ale i na salonach politycznych, naukowych i finansowych elit. Jedyna córka małżeństwa Z. , Paulina, również zaszła daleko, a mianowicie na stanowisko... generała armii Izraela. Dziś jednak paryskie życie Pani Z. wypełnia głównie samotność. Córka jest daleko, mąż nie żyje, jedyna przyjaciółka Bela to osoba zbyt pospolita, by dopuścić ją do prywatnych sekretów, a podstarzały amant Leo Fish prawi wprawdzie czułe słówka, ale tak naprawdę dybie na majątek. W rezultacie pozbawiona realnego wsparcia Pani Z. nie może sobie poradzić nawet z cieknącym w kuchni kranem. Adela, służąca pochodząca z tej samej wsi, gdzie ukrywał się w czasie wojny pan Z. , zasięga języka wśród tańszych od francuskich polskich hydraulików. Ci jednak są rozchwytywani i nie biorą tak małych zleceń. Na szczęście nie wszyscy. Zadania naprawy kranu podejmuje się Pan R. , emerytowany hydraulik - amator. Dziwnym zrządzeniem losu puka on do drzwi Pani Z. właśnie wtedy, gdy raczy się ona codzienną porcją muzyki klasycznej, której jest szczerą wielbicielką. Ku wielkiemu zaskoczeniu gospodyni Pan R. okazuje się jeszcze większym koneserem pięknych dźwięków niż ona. Bez problemu rozpoznaje też obrazy sławnych artystów, ozdabiające ściany mieszkania Pani Z. , potrafi opisać zalety markowych trunków, mimo że sam nie pije. Jest przy tym mężczyzną bardzo uprzejmym, skromnym i taktownym. Wszystko to sprawia, że Pani Z. zaczyna szukać kolejnych pretekstów, by widywać tajemniczego Polaka częściej. Z biegiem czasu dowiaduje się, że jest on poetą i hungarystą, którego we Francji zatrzymało niegdyś wprowadzenie w Polsce stanu wojennego. Początkowo zażywał sławy bohatera, lecz później było już tylko gorzej. W rezultacie skończył jako zapomniany niemal przez wszystkich samotnik, dorabiający do skromnej emerytury najprostszymi usługami hydraulicznymi. Stopniowo zażyłość między Panią Z. i Panem R. nabiera coraz bardziej intymnego charakteru, co nie umyka uwagi jej znajomych i córki, którzy bynajmniej nie są tym faktem zachwyceni. 21:55 KARAIBSKA WYPRAWA JOANNY LUMLEY. ODC. 2 (JOANNA LUMLEY'S HIDDEN CARIBBEAN) Film dokumentalny, 46 min, Wielka Brytania, 2020 Aktorka i prezenterka Joanna Lumley odkrywa dwa najbardziej intrygujące kraje na Karaibach, by podzielić się ich ukrytymi skarbami. Swoją przygodę rozpoczyna w kubańskiej stolicy Hawanie, a kończy w tętniącym życiem Haiti. Oba kraje z pewnością nie należą do najbogatszych, lecz są obfite pod wieloma innymi względami. Miasta pełne kolorowych ulic tętniących rytmem życia ustępują miejsca dziewiczym wybrzeżom, nieskazitelnym plażom, majestatycznym górom i bujnym lasom. Joanna Lumley testuje drinki, podawane w wydrążonym ananasie, podziwia występy tancerzy i muzyków, namorzyny oraz stado flamingów. Zwiedza aptekę w której czas zatrzymał się jakieś sto lat temu. Ze zrozumieniem odnosi się do objawów kultu Che Guevary i Fidela Castro. Haiti, najuboższe państwo na zachodniej półkuli, swoją rewolucję przeżyła już na przełomie XVIII i XIX wieku, a i potem nie omijały ją katastrofy. Widać skutki trzęsienia ziemi z 2012 roku. Brytyjka także tutaj szuka ludzi, mających nadzieję na lepszą przyszłość oraz niewykorzystanych w pełni atutów: czystych plaż, zatok idealnych dla surferów, zapierających dech w piersiach widoków, stylowych budynków. Obserwuje wypiek bezglutenowego chleba z manioku, płynie sfatygowaną żaglówką na wyspę, odkrytą niegdyś przez osławionego pirata Morgana, gdzie jest świadkiem obrzędów voodoo. Kibicuje artystom, próbującym znaleźć kupców na makabryczne rzeźby i malowidła. Robiąc zakupy w Santiago de Cuba, demonstruje, na czym polega różnica między sklepami państwowymi i prywatnymi. W Port - au - Prince załatwia kilku dzieciom ulicy pobyt w ośrodku opieki. 22:55 AFGANISTAN, PORANIONY KRAJ CZĘŚĆ 2. (THE TRAP. 40 YEARS OF WAR IN AFGANISTAN / AFGANISTAN. STURZ IN DEN ABGRUND/AFGHANISTAN - THE WOUNDED LAND) Film dokumentalny, 44 min, Niemcy, 2020 Reżyseria: Marcel Mettelsiefen, Mayte Carrasco Dwuczęściowy dokument o historii Afganistanu. Na początku lat 70. Afganistan wydawał się rajem dla hipisów poszukujących nieskażonego piękna, tanich narkotyków i egzotycznej przygody. Kobiety miały więcej wolności, a ludzie żyli w pokoju. Pod tą powierzchnią kraj znajdował się jednak na rozdrożu: między Wschodem a Zachodem, islamem i komunizmem, nowoczesnością i tradycją. Kiedy komuniści przejęli władzę, wszystkie te sprzeczności wybuchły i rozpoczęła się niekończąca wojna. Grupa młodych buntowników - mudżahedinów (święci wojownicy) z determinacją przeciwstawiając się armii radzieckiej ostatecznie tę wojnę wygrała. Zachodnie media zwróciły uwagę, kreując niejako legendę, podkreślając zasługi ich kultowego dowódcy Masuda, jako człowieka, który wygrał zimną wojnę. Pozostawiony sam sobie, chcąc zadbać o przyszłość swojej ojczyzny, Masud i inni dowódcy ruchu oporu kontynuowali walkę. Tym razem jednak skierowaną przeciwko sobie. Afganistan opętany chaosem brutalnej wojny domowej stał się też poligonem i bazą treningową dla terrorystycznej siatki Osamy Bin Ladena. Po 11 września miliony Afgańczyków liczyły na powrót złotej ery, ale ich zejście do otchłani trwało nadal. Dawni wojownicy dzisiaj stali się rządzącymi. Naród cały czas dotykała spirala przemocy, która wydawała się nie mieć końca. Poprzez osobiste historie naszych bohaterów - wojowników i cywilów, mężczyzn i kobiet, opowieści z pierwszej ręki świadków wojny 40 - lecia - i materiały filmowe odkryte w Afganistanie, Rosji i świecie arabskim film dokumentalny pokazuje historię konfliktu, który naznaczył świat, w którym dzisiaj żyjemy. 23:45 TAJNE AKTA III RZESZY. NAZISTOWSKI MESJASZ (ODC. 6/6) Film dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Sam Taplin, Paul Jenkins, Sid Bennett Odc. 6 Lato 1941 roku. Niemcy przygotowują się do "Operacji Barbarossa" - inwazji na ZSRR. Jeżeli zniszczą potęgę radziecką, Hitler uzyska dominację w Europie. Jak zaczęła się przemiana Adolfa Hitlera w nazistowskiego przywódcę, człowieka odpowiedzialnego za najbardziej wyniszczający konflikt w historii świata? Cofamy się do roku 1923, gdy przebywał w więzieniu. Wtedy napisał swój manifest "Mein Kampf" i rozmyślał o tym, jak przekonać cały kraj do swoich zbrodniczych planów. Pewny tego, że jest zbawcą i wybrańcem narodu. 00:45 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ODC. 223 REMBERTÓW. OBÓZ SPECJALNY NUMER 10 Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki W tym odcinku: - Wraz z posuwaniem się Armii Czerwonej na Zachód, tuż za frontem na zajętych przez Sowietów Ziemiach wyrastała zaraz mordercza sieć terroru. Naczelnym celem nowej władzy stało się wytropić, pojmać lub zabić wszystkich skłonnych do oporu. Rembertów - dziś spokojne miejsce służące celom wojskowym - miało w tym zbrodniczym dziele miejsce szczególne. Naszym dzisiejszym zadaniem jest zlokalizowanie dawnego obozu przejściowego NKWD. 01:15 SENSACJE XX WIEKU - NA WŁASNE RYZYKO Kameralne i studyjne (widowisko), 22 min, Polska, 1995 Reżyseria: Barbara Gajos Scenariusz: Bogusław Wołoszański Muzyka: Dariusz Żebrowski Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Kulisy wydarzeń związanych z próbą obalenia sekretarza generalnego KC KPZR Nikity Chruszczowa, podjętą przez grupę jego najbliższych współpracowników. 01:40 SENSACJE XX WIEKU - ZŁOTO ROMANOWÓW Kameralne i studyjne (widowisko), 24 min, Polska, 1998 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański(Prowadzący) Audycja cykliczna o charakterze sensacyjnym, popularyzująca wiedzę o historii XX wieku. Odcinek poświęcony jednej z najbardziej szokujących i intrygujących świat tragedii, która wydarzyła się w piwnicy kupieckiego domu w Jekaterynburgu. W lipcu 1918 roku bolszewicy zamordowali carską rodzinę: cara Mikołaja II, jego żonę Aleksandrę, dzieci oraz kilka osób służby. Nie wiadomo, gdzie zapodziała się gigantyczna fortuna carskiej rodziny. A zapewne to był powód, dla którego cara, jego żonę i dzieci więziono i zamordowano. Jednakże ślady ujawnione w ostatnich latach pozwalają wskazać kierunek poszukiwań. Przedstawienie tamtych tragicznych wydarzeń jest podstawą do pokazania przełomowego czasu dla historii Rosji - wojny, rewolucji i upadku dynastii. 02:10 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - BERCHTESGADEN Magazyn, 19 min, Polska, 1995 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Odcinek poświęcony rezydencjom Adolfa Hitlera w Berchtesgaden koło Obersalzbergu, w których zapadały kluczowe dla XX wieku decyzje: Berghof (u stóp góry Kehlstein) i Adlerhorst (na szczycie góry). To właśnie w Berchtesgaden zapadła decyzja o ataku na Polskę.