TVP Historia Piątek, 08.04.2022 Zmiany z dnia 23.03.2022 w stosunku do raportu z dnia 16.03.2022 (dodano pozycję programową) 09:25 EPITAFIA KATYŃSKIE - EPITAFIA KATYŃSKIE. JÓZEF BILEWSKI Film dokumentalny, 3 min, Polska, 2010 Scenariusz: Paweł Pawlicki, Piotr Weychert, Paulina Brzezińska, Maciej Dancewicz, Marek Drążewski Muzyka: Monika Cybulska Józef Baran - Bilewski, do 1938 Baran (ur. 4 marca 1899 w Racławówce, zm. w kwietniu 1940 w Katyniu), lekkoatleta, mistrz Polski w rzucie dyskiem i pchnięciu kulą, olimpijczyk, kapitan artylerii Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej. (dodano pozycję programową) 10:35 PORUCZNIK ROBERT OSZEK - BOHATER NIEPODLEGŁEJ Film dokumentalny, 46 min, Polska, 2021 Reżyseria: Stefan Skrzypczak Scenariusz: Stefan Skrzypczak Historia kariery i życia por. Roberta Oszka, barwnego i bohaterskiego człowieka, którego losy łączą Śląsk z morzem i są metaforą marzeń i dokonań II Rzeczpospolitej. Już jako chłopiec, z polskiej rodziny robotniczej w Zabrzu, marzył o egzotycznych podróżach. Jako nastolatek w 1910 roku uciekł z domu i zaciągnął się na norweski statek wielorybniczy. Przez dwa lata pływał po północnym Atlantyku. Po powrocie został powołany do cesarskiej marynarki i wziął udział w niemieckiej ekspedycji do Meksyku i Haiti. Ukończył szkoły marynarki w Mürwik i Altonie i podczas I wojny walczył na niemieckim krążowniku pancernym SMS Blücher, na torpedowcach i trałowcach. Gdy Polska odzyskała niepodległość, Oszek zdezerterował z armii niemieckiej i wstąpił do polskiej marynarki wojennej w stopniu podporucznika. Walczył we Flotylli Pińskiej, która broniła Kresów Wschodnich, W czasie wojny polsko - bolszewickiej odznaczył się w zwycięskiej dla Polaków bitwie pod Czarnobylem, gdzie tak celnie kierował ogniem, iż udało się zatopić jedną z bolszewickich jednostek. Na wieść o wydarzeniach na Śląsku wziął urlop. W czasie III Powstania Śląskiego dowodził specjalnym oddziałem szturmowym marynarzy, który brał udział w najcięższych walkach, a jego samochód pancerny pomalowany w trupie czaszki, nazywany krążownikiem na kołach, budził strach wśród niemieckich oddziałów. Kpt. mar. Robert Oszek zasłynął także tym, uratował przed buntownikami Wojciecha Korfantego, przywódcę powstania. (dodano pozycję programową) 11:55 HISTORIA DOMINIKA SZAJNERA Film dokumentalny, 19 min, Polska, 2019 Reżyseria: Magdalena Kołodziejczyk, Rafał Kołodziejczyk Scenariusz: Magdalena Kołodziejczyk Zamojski Hans Klos. Podczas II wojny światowej uratował zabytkowe dzwony z katedry zamojskiej od przetopienia na potrzeby niemieckiego przemysłu zbrojnego, a przede wszystkim uratował setki mieszkańców Zamojszczyzny od wysiedleń, wykradając i przekazując do skopiowania niemieckie plany wysiedleń ludności. Mowa o ppłk. Dominiku Szajnerze - mieszkańcu Zamościa, przedwojennym podoficerze pułku lotniczego i wywiadowcy Armii Krajowej. (dodano pozycję programową) 13:10 SEKRETY KATEDRY NOTRE - DAME (THE SECRETS OF NOTRE DAME / LES SECRETS DE NOTRE DAME) Film dokumentalny, 57 min, Francja, 2017 Reżyseria: Sabine Paccini Film dokumentalny o słynnej gotyckiej katedrze Notre - Dame i jej sekretach. Część filmu to portret katedry, którą poznają turyści, zwiedzając stolicę Francji, a jest ich około 13 milionów rocznie. Druga część opowiada o jej sekretach związanych ze skarbami, relikwiami, kluczami, które mają prawo trzymać wyłącznie upoważnione do tego osoby. Poznamy rytuał otwierania miejsc niedostępnych dla zwykłego śmiertelnika, m. in. skarbca katedralnego, w którym znajduje się relikwiarz drzewa Krzyża Świętego oraz wiele innych bezcennych przedmiotów. Słynąca ze swoich rzygaczy, rozsławiona przez Victora Hugo, paryska katedra Najświętszej Maryi Panny należy do najczęściej odwiedzanych zabytków świata: przez jej mury przewija się 14 milionów turystów rocznie. Arcydzieło gotyckiej architektury nie zatraciło swojego wymiaru duchowego i sakralnego: co dzień odprawiano pięć mszy. Przez całą dobę, siedem dni w tygodniu 70 - osobowa grupa pracowników i wolontariuszy nie ustawała w wysiłkach, by miejsce zachowało swój szczególny charakter i atmosferę. W drodze wyjątku otworzyli wrota katedry przed ekipą Sabine Pacini. Ten film pozwoli nam poznać Notre - Dame taką, jakiej do tej pory nie oglądaliśmy i co przez długi czas będzie niemożliwe, bo jak wiadomo 15 kwietnia 2019 około godz. 18:50 w świątyni wybuchł pożar, który spowodował ogromne zniszczenia, m.in. doszło do zawalenia się dachu i iglicy katedry, co zostało zarejestrowane na taśmie filmowej. (dodano pozycję programową) 16:20 EPITAFIA KATYŃSKIE - EPITAFIA KATYŃSKIE. LEONARD NIEMIROWICZ Film dokumentalny, 3 min, Polska, 2010 Scenariusz: Paweł Pawlicki, Piotr Weychert, Maciej Dancewicz, Paulina Brzezińska, Marek Drążewski Muzyka: Monika Cybulska Kpt. Leonard NIEMIROWICZ - SZCZYTT, s. Adama i Salomei z Bugieniów, urodzony w 1900 roku w Mitawie w Kurlandii. Absolwent Korpusu Kadetów w Kazaniu. Uczestnik wojny 1920 roku. W 1921 roku ukończył Szkołę Podchorążych Piechoty w Bydgoszczy. Służył w 85. i 60. pp, następnie w baonie KOP Iwieniec. Padł ofiarą mordu katyńskiego w 1940 roku.