TVP Historia Sobota, 09.04.2022 Zmiany z dnia 23.03.2022 w stosunku do raportu z dnia 16.03.2022 (dodano pozycję programową) 08:35 WOJOWNICY CZASU - DZIEŃ NA ZAMKU, CZYLI UROKI ŚREDNIOWIECZA Film dokumentalny, 28 min, Polska, 2022 Reżyseria: Grzegorz Gajewski Scenariusz: Grzegorz Gajewski Zdjęcia: Krzysztof Krzyżanowski, Grzegorz Gajewski Muzyka: Krzysztof Ridan Kiedy w pierwszej połowie XIV wieku zachodnim granicom Polski zaczęły zagrażać najazdy wojsk czeskich Jana Luksemburskiego, jej piastowski władca, Kazimierz Wielki nakazał budowę zamków, które miały bronić ówczesnej stolicy, czyli Krakowa od strony Górnego Śląska. Powstał wówczas łańcuch warownych zamków do dziś znanych jako Orle Gniazda. Podobnie jak w całej ówczesnej Europie, zamki te nie były jedynie obronnymi fortecami, ale miejscami, w których toczyło się normalne życie z wszystkimi jego cieniami i blaskami. W programie "Wojownicy czasu" Grzegorz Gajewski podróżuje przez wieki i epoki, pokazując realia ówczesnego życia dzięki pieczołowicie je odtwarzającym grupom rekonstrukcji historycznej. Dawne historie i współcześni pasjonaci to właśnie "Wojownicy czasu". (dodano pozycję programową) 10:00 OKRASA ŁAMIE PRZEPISY - PASTERNAK NA POLSKI STÓŁ Magazyn, 24 min, Polska, 2022 Reżyseria: Tomasz Rostworowski Scenariusz: Tomasz Rostworowski, Karol Okrasa Zdjęcia: Adam Kubiak Wykonawcy: Karol Okrasa (prowadzący) W tym odcinku Karol Okrasa zaprasza widzów na kulinarną opowieść o zapomnianym pasternaku. Prawie każdy zna rymowankę Figa z makiem, z pasternakiem. Mówi się tak, żeby dać komuś do zrozumienia, że czegoś się nie da zrobić lub że czegoś się za żadne skarby świata nie zrobi. I choć wiele osób wie, co to jest figa, to już niewielu wie, że pasternak to warzywo. To krewny selera, choć z wyglądu przypomina korzeń pietruszki. Jest smaczny, aromatyczny i słodki, przy tym zdrowy, bo bogaty w potas i fosfor. Niestety, dziś rzadko jest spotykany w sprzedaży. Był jadany w Polsce od dawien dawna, bo rósł dziko, był pospolitą, a przy tym pożywną rośliną. Znany był już starożytnym Rzymianom, a od XVI wieku znajdziemy w krajowych źródłach liczne receptury z użyciem pasternaku. Sama nazwa to od łacińskiego słowa pastinaca, pochodzącego od pastinum oznaczającego motykę. W krajach anglosaskich, w Niemczech i Francji ciągle jest jadany, może więc powróci na polskie stoły. Karol Okrasa zaprezentuje widzom ciekawe potrawy z użyciem tego warzywa. 1/ Placki z pasternaku z wędzonym węgorzem; 2/ Wołowy gulasz z kapustą kiszoną i pasternakiem; 3/ Pieczony pasternak z sosem z fig i maku. (dodano pozycję programową) 11:25 EPITAFIA KATYŃSKIE - EPITAFIA KATYŃSKIE. WŁODZIMIERZ GODŁOWSKI Film dokumentalny, 3 min, Polska, 2010 Scenariusz: Paulina Brzezińska, Maciej Dancewicz, Marek Drążewski, Paweł Pawlicki, Piotr Weychert Muzyka: Monika Cybulska Włodzimierz Józef Godłowski (ur. 7 listopada 1900 w Stryju, zm. wiosną 1940 w Katyniu) polski lekarz neurolog i psychiatra, profesor nadzwyczajny. Porucznik służby zdrowia rezerwy Wojska Polskiego, uczestnik trzech wojen (1918 - 1920, 1939), ofiara zbrodni katyńskiej. Urodził się jako syn Aleksandra (lekarza pracującego w Lesku i Heleny, z domu z Bierzecka. W rodzinnym Stryju ukończył szkołę podstawową, a w 1918 Gimnazjum Męskie w Sanoku (w jego klasie byli m.in. Stanisław Michalski i Jakub Zaleski, również ofiary zbrodni katyńskiej oraz Marian Kister). Jako ochotnik wstąpił do Wojska Polskiego 3 listopada 1918, następnie podczas wojny polsko - ukraińskiej był w załodze pociągu pancernego Smok, uczestniczył w walkach o Lwów 1918 - 1919, za co został odznaczony Odznaką Honorową Orlęta. Pod koniec 1919 został przeniesiony do rezerwy. Po wybuchu wojny polsko - - bolszewickiej ponownie ochotniczo zgłosił się do Wojska Polskiego w 1920, został przydzielony do 43. Pułku Strzelców Kresowych i brał udział w walkach w Małopolsce Wschodniej, w ofensywie lubelskiej i na Wołyniu. Po zakończeniu działań wojennych został przeniesiony do rezerwy 6 grudnia 1920. (dodano pozycję programową) 13:35 KUCHNIA DWUDZIESTOLECIA - ODC. PATRZĄC NA PARYŻ. NAJLEPSZE ADRESY MIĘDZYWOJNIA. Magazyn, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Jerzy Grabowski Scenariusz: Łukasz Modelski Zdjęcia: Maciej Brola Wykonawcy: Łukasz Modelski (prowadzący) W kolejnym programie mówimy o menu restauracji Simona i Steckiego w Warszawie oraz restauracji Naftala Toepfera we Lwowie. W wiosennym menu u Simona i Steckiego w roku 1936 znajdujemy sztukę mięsa, karpia, pół kurczaka, ćwierć gęsi i proste zupy. W menu znajdują się również zrazy a la Radziwiłł, które przypomni prowadzący program Łukasz Modelski. We Lwowie jedną z najbardziej znanych restauracji okresu międzywojennego była restauracja Naftula Toepfera. Lokal znajdował się przy ulicy Trybunalskiej 12. Był to jeden z najwyżej cenionych adresow w mieście zarówno ze względu na kuchnię jak i na towarzystwo. Z menu tej restauracji poznamy przepis na kresową zupę cytrynową. (dodano pozycję programową) 19:00 GIGANCI HISTORII - JULIUSZ CEZAR - ŻYCIE I PODBOJE Teleturniej, 45 min, Polska, 2022 Reżyseria: Tomasz Motyl Scenariusz: Mikołaj Korzyński Wykonawcy: Przemysław Babiarz (prowadzący) Gajusz Juliusz Cezar był nieustraszonym wodzem z duszą poety. Podbił Galię, wyprawiał się daleko poza granice imperium rzymskiego, za Ren i do Brytanii. Tworzył dzieła literackie, które są cytowane do dziś. Cezar przez dziewięć lat zdobył w Galii 800 miejscowości, podbił 300 walecznych ludów i wrócił do Rzymu w chwale. Żeby wejść na szczyty władzy, umiał pozyskać potężnych sojuszników, a potem nie zawahał się wszcząć wojnę domową. Legendę o wielkim Cezarze, dla którego wzorem był Aleksander Wielki, podsyca jego romans ze słynącą z urody królową Egiptu Kleopatrą, oraz to, że zginął od ciosów nożem z rąk dawnych przyjaciół. Czy słowa "I ty Brutusie przeciwko mnie?" padły z ust Cezara, czy wymyślił je Szekspir, jest kwestią sporną. Jedno jest pewne, zawsze kiedy je wypowiadamy, myślimy właśnie o nim. Życie i dokonania potężnego władcy, który nie chciał tytułu królewskiego są tematem tego odcinka teleturnieju.