TVP Kultura Czwartek, 07.04.2022 08:40 MIESZCZANIE ŻYWIECCY - WIESŁAW Film dokumentalny, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Scenariusz: Grzegorz Jankowski Wiesław Wilga - rzeźbiarz samouk. Dzieli swoją twórczość na komercyjną i prywatną, dla niego opartą o emocje. Robi od lat szopkę w Żywcu i chodzi co niedziela do kościoła, ale jak sam mówi, jest praktykujący, ale niewierzący. Jest samotny, nigdy nie założył rodziny, zagubiony. Jego sklep plastyczny z którego żył, został zamknięty. By przeżyć, pracuje w domu kultury jako konserwator, czyści rury, maluje ściany, kosi trawnik, odśnieża. 11:00 TRZECIA GRANICA - ODC. 7/8 - MYLNE SZLAKI (.) Serial przygodowy, wojenny, 6 min, Polska/Węgry 1975 Reżyseria: Wojciech Solarz Scenariusz: Adam Bahdaj Muzyka: Wojciech Kilar Aktorzy: Andrzej Wasilewicz, Krzysztof Chamiec, Mieczysław Janowski, Jerzy W. Braszka, Zofia Saretok, Jędrzej Cudzich, Andrzej Kozak, Witold Dębicki, Stanisław Michalik, Jerzy Janeczek, Jan Krzyżanowski, Leszek Długosz Bukowian zostaje aresztowany przez gestapo. Obersturmfuehrer Lemke liczy na to, że wyciągnie od niego wiele partyzanckich i kurierskich tajemnic. Andrzejowi udaje się jednak uciec. Trafia do słowackich partyzantów, którzy posądzają go o zabicie dwóch pracujących dla nich policjantów. W ostatniej chwili ratuje go znajoma Słowaczka. 12:10 TRZECIA GRANICA - ODC. 8/8 - PORACHUNKI (.) Serial przygodowy, wojenny, 48 min, Polska/Węgry 1975 Reżyseria: Wojciech Solarz Scenariusz: Adam Bahdaj Muzyka: Wojciech Kilar Występują: Andrzej Wasilewicz, Jerzy W. Braszka, Janina Sokołowksa, Borys Marynowski, Zofia Saretok, Krzysztof Chamiec, Mieczysław Janowski, Leszek Długosz, Jerzy Janeczek, Maciej Rayzacher, Jan T. Stanisławski, Tadeusz Huk Andrzej Bukowian bierze udział w słowackim powstaniu przeciwko Niemcom. Spotyka wielu starych przyjaciół i pozyskuje też nowych. Gdy wojna ma się ku końcowi, Andrzej wraca w rodzinne strony. Dowiaduje się, że cała jego rodzina zginęła. Postanawia zostać z partyzantami. 13:30 ZAPOMNIANE KOBIETY SZTUKI (WOMEN PAINTERS, FOUR CENTURIES OF STRUGGLE) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2018 Reżyseria: Manuelle Blanc Dokument opowiada, jak ważną rolę w historii malarstwa odgrywały kobiety. Film jest dokumentalną podróżą przez cztery stulecia, która odkrywa przed nami sylwetki najważniejszych malarek w historii sztuki, od renesansu po czasy współczesne, wśród nich poznajemy: Sofonisbe Anguissole, Artemisie Gentileschi, Rosalbe Carriere, Angelike Kauffmann, Elisabeth Vigee - Lebrum, Adelaide Labille - Guiard. 14:35 WEHIKUŁ CZASU Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2018 Reżyseria: Jan Bujnowski Scenariusz: Jan Bujnowski Zdjęcia: Jan Grobliński Do samotnego, mieszkającego w Londynie artysty ulicznego z Polski, przylatują w odwiedziny sędziwi rodzice, których od dawna nie widział. Mężczyzna ma nadzieję, że uda mu się wykorzystać tę okazję do rozwiązania wieloletniego konfliktu z ojcem, którego obwinia o swoją obecną sytuację. W trakcie wizyty rodziców okazuje się jednak, że prawdziwy problem bohatera leży gdzie indziej. (ŹRÓDŁO: filmpolski.pl) 15:20 MYSZ Film obyczajowy, 40 min, Polska 1979 Scenariusz i reżyseria: Wiktor Skrzynecki Zdjęcia: Zdzisław Kaczmarek Muzyka: Lech Brański Występują: Zuzanna Antoszkiewicz, Sławomira Kozieniec, Piotr Łysak, Filip Łobodziński, Maria Homerska, Magda Teresa Wójcik, Marek Bargiełowski, Zygmunt Maciejewski, Leszek Bałdyga, Wiktoria Buczyńska, Katarzyna Figura, Barbara Grabowska, Sławomir Górecki, Dariusz Jurczyk, Krzysztof Miazga, Janina Nowicka, Witold Sadowski, Ryszard Słonimski i inni Debiut fabularny wieloletniego operatora warszawskiej WFD oraz cenionego dokumentalisty ("Ksiądz Szarkowski", "Była taka szkoła"). Kanwą scenariusza "Myszy" jest opowiadanie Marii Dańkowskiej pod tym samym tytułem. Akcja toczy się w warszawskim liceum. Uczniowie jednej z klas postanawiają nie pisać klasówki z chemii. Na znak protestu oddają czyste kartki. Z tą postawą nie zgadza się tylko jedna dziewczyna: Ania zwana "Myszą". Na jej nieszczęście incydent ma poważne reperkusje. Klasa zostaje zawieszona na kilka dni, zapada decyzja o obniżeniu stopni ze sprawowania. Ukarani uczniowie chcą zemścić się na Myszy za brak solidarności i domniemane lizusostwo wobec nauczycieli. Wpadają więc na szatański pomysł. Klasowy przystojniak Piotr ma rozkochać w sobie "zdrajczynię", a następnie ją porzucić. Jak na ironię całą akcję inspiruje Ada, sympatia Piotra, obiecując mu w nagrodę antykwaryczny rarytas - stare wydanie tomiku poezji Norwida. Chłopak przystępuje do dzieła. Zaprasza Mysz do teatru, na wystawy, chodzi z nią na spacery, wymyśla coraz to nowe formy adoracji. Wreszcie nieświadoma podstępu Ania zaczyna darzyć go uczuciem. Pora więc wykonać drugą, mniej przyjemną część planu. Piotr jednak zaczyna mieć wątpliwości... III nagroda na Międzynarodowym Festiwalu Telewizyjnym w Monachium (1980), Brązowe Koziołki na 7. Ogólnopolskim Festiwalu Filmów dla Dzieci i Młodzieży w Poznaniu (1981). 16:20 ZABÓJSTWO (THE KILLING) Kryminał, film-noir, 80 min, USA, 1956 Reżyseria: Stanley Kubrick Scenariusz: Stanley Kubrick Aktorzy: Sterling Hayden, Coleen Gray, Vince Edwards "Zabójstwo" Stanleya Kubricka powstało w 1956 roku i stało się przepustką dla młodego wówczas reżysera do świata filmu. To film kryminalny, który na stałe wpisał się do listy najlepszych amerykańskich filmów noir lat 50. Bohater filmu to Johnny Clay, który po wyjściu z więzienia przygotowuje skok na prawdziwą kasę. Kompletuje gang, którego łupem ma paść kasa wyścigów konnych. Stawką jest niebagatelna wówczas suma dwóch milionów. 17:50 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - WACŁAW SZYMANOWSKI Magazyn, 5 min, Polska, 2022 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Jedna z legend głosi, że czasami o północy budzą się w wawelskich grobach polscy królowe, którzy wstając z sarkofagów obchodzą krakowski zamek. Opowieść ta miała zainspirować Wacława Szymanowskiego do zaprojektowania monumentalnej grupy Pochód na Wawel, a jedna z wersji tego dzieła prezentowana jest w Muzeum Narodowym w Poznaniu. Model przedstawiający pochód polskich królów w skali 1:5 eksponowany był na wystawie prac artysty w Poznaniu w 1920 roku. Wydarzenie to zbiegło się z oficjalnym otwarciem Muzeum Wielkopolskiego po odzyskaniu przez Polskę Niepodległości. O obiekcie i jego znaczeniu opowie kurator i historyk sztuki, dr Arkadiusz Krawczyk, adiunkt w Galerii Sztuki Polskiej od końca XVIII w. do 1945 r. Muzeum Narodowego w Poznaniu. 17:55 PRZESTRZEŃ PAMIĘCI - MUZEUM POLAKÓW RATUJĄCYCH ŻYDÓW W MARKOWEJ Magazyn, 23 min, Polska, 2021 MUZEUM POLAKÓW RATUJĄCYCH ŻYDÓW PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ IM. RODZINY ULMÓW W MARKOWEJ w publicznej świadomości znane jest przede wszystkim jako Muzeum Rodziny Ulmów lub jako Muzeum Polaków Ratujących Żydów. Muzeum upamiętnia Polaków, którzy z narażeniem życia nieśli w czasie okupacji niemieckiej pomoc Żydom. Jest to zachowanie w pamięci tych, którzy czuli, że nikt nie ma większej miłości od tej, gdy ktoś oddaje życie swoje za przyjaciół swoich. 24 marca 1944 roku Józef Ulma, jego żona Wiktoria, będąca w ciąży, i ich sześcioro dzieci zostali zamordowani przez niemieckich żandarmów. Ich winą - według oprawców - było udzielenie pomocy Żydom. Oni też zostali rozstrzelani. W Markowej Żydzi ukrywani byli jeszcze w kilku innych domach W 1995 r. Wiktoria i Józef Ulmowie zostali uhonorowani pośmiertnie tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. W 2010 r. prezydent RP Lech Kaczyński odznaczył ich Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. W 2003 r. w diecezji przemyskiej rozpoczął się proces beatyfikacyjny rodziny Ulmów. Największą pasją Józefa Ulmy była fotografowanie. Dokumentował nie tylko swoją rodzinę, ale też życie swoich sąsiadów, uroczystości kościelne, występy chóru, dożynki, przedstawienia teatralne. Zachowało się około osiemset zdjęć wykonanych przez Józefa Ulmę. Jest tu także fotografia, na której widać kilkanaście ciemnych plamek. To krople krwi ofiar mordu dokonanego w domu Ulmów 24 marca 1944 r. Zdjęcie zabrała mieszkanka Markowej i przechowała. Dziś jest jednym z najcenniejszych eksponatów w markowskim Muzeum. 19:55 CZWARTKOWY KLUB FILMOWY - WSTĘP DO FILMU - HAIR Dysk./wywiad/debata, 5 min, Polska, 2020 Łukasz Jasina rozmawia z krytykiem filmowym Łukaszem Adamskim o filmie "Hair". 20:05 CZWARTKOWY KLUB FILMOWY - HAIR (HAIR) Musical, 121 min, USA 1979 Reżyseria: Milos Forman Scenariusz: Michael Weller Zdjęcia: Miroslav Ondricek Muzyka: Galt MacDermot Piosenki: Gerome Ragni, James Rado Występują: Treat Williams, John Savage, Annie Golden, Dorsey Wright, Don Dacus, Beverly D'Angelo, Miles Chapin, Cheryl Barnes, Richard Bright, Nicholas Ray, Fern Tailer, Charlotte Rae, Charles Deney i inni Trzeci amerykański film Milosa Formana, urodzonego w Czechosłowacji wybitnego reżysera, twórcy "Czarnego Piotrusia", "Miłości blondynki", "Lotu nad kukułczym gniazdem", "Amadeusza". Forman był w 1967 roku zaproszony na jedno z pierwszych przedstawień teatralnych musicalu "Hair", który potem odniósł oszałamiający sukces na Broadwayu. Płyty ze szlagierowymi songami sprzedawały się w milionowych nakładach na całym świecie, trafiały na czołowe miejsca list przebojów. Zachwycony musicalem Forman zapragnął przenieść go na duży ekran. Swoje marzenia zrealizował dopiero przeszło 10 lat po scenicznej premierze "Hair", tworząc ciepły, choć nie pozbawiony ironii obraz dzieci - kwiatów. Uwagę zwracają znakomita reżyseria, zaskakująca dynamizmem choreografia, wspaniała muzyka. Lata 60. , wielka eksplozja kultury młodzieżowej. Hipisi zrywający z wszelkimi obowiązującymi normami, występujący przeciwko wojnie, nawołujący do pokoju i miłowania prawdy noszą kolorowe stroje, długie włosy, obwieszają się naszyjnikami, wisiorkami i dzwoneczkami, jeżdżą samochodami pomalowanymi w kwiaty i słuchają głośnej muzyki. Żyją według własnych, nowych wzorów i nowych wartości, buntują się przeciwko purytańskiemu wychowaniu, przemocy, kultowi pieniądza. W oparach LSD i innych środków halucynogennych oddają się marzeniom o miłości i życiu bez wojen. 29 - letni Claude Hooper Bukowski (John Savage) opuszcza Oklahomę, by stawić się w Nowym Jorku przed komisją wojskową. Rankiem w Parku Centralnym spotyka hipisów George ' a Bergera (Treat Williams), Joannie Ryan (Annie Golden), Woofa Daschunda (Don Dacus) i Murzyna Laffayette Johnsona (Dorsey Wright). Ratuje z opałów panienkę z dobrego domu Sheilę (Beverly D'Angelo), którą ponosi koń. Zachwyceni jego kowbojskimi umiejętnościami hipisi przyjmują go do komuny. Berger, który właśnie spalił kartę powołania do wojska, stara się mu wytłumaczyć bezsens wojny w Wietnamie. Jednak Claude nie zamierza wymigiwać od spełnienia obywatelskiego obowiązku. Młodzi ludzi nie dają za wygraną, postanawiają pokazać mu uroki hipisowskiego życia. 22:55 BERLIN LIVE - LP (BERLIN LIVE - LP) Koncert, 53 min, Niemcy, 2016 Reżyseria: Stefan Mathieu Wykonawcy: Lp Cykl koncertów, które od lat odbywają się regularnie na scenie berlińskiego klubu SchwuZ i są transmitowane w całej Europie. To mieszanka stylów współczesnej muzyki, wykonana w wyjątkowym klimacie nocnego życia Berlina. Występy poprzedzone są krótkimi wywiadami z artystami. W kolejnej odsłonie "Berlin Live" wystąpiła LP - amerykańska piosenkarka i kompozytorka. Artystka zaczynała swoją karierę, tworząc przeboje dla innych muzyków, m.in. Rihanny, Avril Lavigne i Christiny Aguilery. Jako wokalistka zdobyła jednak prawdziwą sławę hitami "Lost On You" oraz "Muddy Waters". Podczas berlińskiego koncertu usłyszymy te utwory, a także m.in. piosenki "Strange", "Other People", "Up Against Me". 00:35 NA WSCHÓD OD HOLLYWOOD - DZIĘKUJĘ CI ŻYCIE (MERCI LA VIE (THANK YOU, LIFE)) Dramat, 113 min, Francja, 1990 Reżyseria: Blier Bertrand Aktorzy: Ginsburg Charlotte, Grinberg Anouk, Girardot Annie, Depardieu Gerard, Michael Blanc, Jean Carmet Pewnego razu na drodze spotykają się dwie młode dziewczyny. Jedna, ubrana w suknie ślubną, została opuszczona przez pana młodego. Druga pcha przed sobą wózek dziecinny. Dziewczyny zaprzyjaźniają się ze sobą. Przeżywają nierealne zdarzenia, w których rzeczywistość miesza się z fikcją. Spotykają też wiele osób, z których część jest wytworem ich wyobraźni. 02:45 KINO NOCNE - XAVIER DOLAN: NIEMOŻLIWE NIE ISTNIEJE (XAVIER DOLAN: BOUND TO IMPOSSIBLE) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2016 Reżyseria: Benot Puichaud Dokumentalny portret młodego kanadyjskiego reżysera Xaviera Dolana, który pierwszy film, "Zabiłem swoją matkę", nakręcił w wieku siedemnastu lat, od razu odnosząc sukces na festiwalu w Cannes. Tam również zauważono jego kolejne filmy: "Wyśnione miłości", "Na zawsze Laurence" oraz "To tylko koniec świata", za który otrzymał Grand Prix w Cannes w 2016 roku. Z kolei sukces filmu "Mama" utorował mu drogę do Hollywood. O fenomenie Xaviera Dolana rozmawiają współpracujący z nim aktorzy: Nathalie Baye, Anne Dorval, Monia Chokri, Vincent Cassel oraz operator zdjęć, a także krytycy i producenci filmowi. 03:50 DZIEŃ LISTOPADOWY Nowela filmowa, 32 min, Polska 1971 Autor: Jasrosław Iwaszkiewicz Scenariusz i reżyseria: Edward Żebrowski Zdjęcia: Zygmunt Samosiuk Występują: Leszek Herdegen, Hanna Skarżanka, Irena Karel i inni Ekranizacja mniej znanego opowiadania Jarosława Iwaszkiewicza napisanego w 1959 roku. Kameralny dramat psychologiczny, rozgrywający się podczas listopadowego dnia w leśniczówce. Jej gospodarzem jest czterdziestoletni Karol Starski - samotny, chory na serce mężczyzna, który przez całe życie "uciekał od ludzi". Sukcesu zawodowego nie odniósł, małżeństwo mu się rozpadło, zdrowie przedwcześnie przestało dopisywać. Teraz jedynym pragnieniem Karola jest "żyć w spokoju". Zwłaszcza w dzień imienin, które jak zwykle przypadają na pochmurny i smutny listopadowy dzień. Przyzwyczajonego do samotności i monotonii mężczyznę czeka jednak zaskoczenie. Do drzwi leśniczówki niespodziewanie puka jego matka. Nie widział jej od blisko czterech lat. Przyjazd rodzicielki nie wywołuje w Karolu entuzjazmu. Starski ma do niej żal, że całe życie poświęciła swojej karierze aktorskiej. O dziecko nigdy zbytnio nie dbała. Teraz między matką a synem dochodzi szczerej i bolesnej rozmowy... Przenikliwe studium psychologiczne dwojga ludzi, którzy daremnie próbują się porozumieć. On, od dzieciństwa pragnący matczynego ciepła i miłości, wciąż ma daremną nadzieję, że je otrzyma. Ona, nieświadoma ogromu swego egotyzmu, nie potrafi odróżnić autentycznego dramatu od tego, w którym co wieczór uczestniczy na scenie. Uczuciowe kalectwo uniemożliwia jej przekroczenie konwenansu nawet w obliczu cierpienia własnego syna. Pesymistyczną wymowę filmu podkreśla wykreowany w nim klimat - melancholijny, przygnębiający, tchnący beznadzieją.