TVP Dokument Niedziela, 17.04.2022 06:00 DZIKA POLSKA - LASY PEŁNE ŻYCIA - ODKRYWANIE NIEDŹWIEDZIA Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2011 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Młoda kobieta z doktoratem biologii w kieszeni porzuca ciepłą Hiszpanię, by na chłodnych i grząskich szlakach Bieszczadów tropić zwierzę - widmo: niedźwiedzia. Widziała go tutaj na żywo może dwa, trzy razy. Ale i tak ma tutejsze miśki na oku. Zwabia je na nęciska tuszami padłych zwierząt i filmuje ukrytą kamerą na podczerwień. Odnajduje miejsca, gdzie zwierz się czochra, zostawiając bezcenne dla badacza włosy. One mówią wszystko o niedźwiedziu - nie tylko o tym, co je, ale też np. o jego stresach. Nuria Selva Fernandez ukazuje nam współczesne sposoby poznawania dzikich, rzadkich i w związku z tym zwykle ginących zwierząt. To rodzaj współczesnej, badawczej traperki. Wymagającej jednak nie mniejszej determinacji, niż poczynania tradycyjnych tropicieli. Z badań Nurii i jej zespołu wyłania się coraz bardziej wyrazisty obraz największego i zarazem najbardziej owianego mitami drapieżcy naszych puszcz. 06:30 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 17 SZCZECIN Magazyn, 21 min, Polska, 2016 Reżyseria: Jacek Sołtysiak Scenariusz: Dora Rosłońska Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach, Tomasz Jędrzejczak Prowadzący: Tomasz Bednarek W tym odcinku odwiedzamy miasto, które jako jedyne w Europie może pochwalić się dwoma wybitnymi ikonami współczesnej architektury stojącymi tuż obok siebie. Oba obiekty otrzymały najważniejsze europejskie nagrody w dziedzinie architektury. Biały jak lód gmach filharmonii okrzyknięto w 2015 roku najlepszym budynkiem Europy. Sąsiadująca z nim falująca płaszczyzna z betonu, która przykrywa muzeum historii najnowszej Szczecina, została uznana w 2016 roku za najlepszą przestrzeń publiczną w Europie. 06:55 SZMARAGDOWA OAZA W BRAZYLII (BRAZIL'S EMERALD OASIS) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Steve Cole Film dokumentalny o największych mokradłach na ziemi. Pantanal leży w sercu Brazylii. Nazwa pochodzi od portugalskiego słowa pantano oznaczającego bagno. Kiedy Portugalczycy dotarli do tych terenów, wzięli je za śródlądowe morze. Teren ten regularnie zalewany jest przez rzekę Paragwaj i jej dopływy. Zajmuje powierzchnię 200 tys. km². Teren ten cechuje się bogactwem i różnorodnością przyrody. To kraina dzikiego kontrastu, rządzona przez dramatyczny cykl suszy i potopów. Ponad 4700 gatunków roślin i zwierząt jest upakowanych na obszarze wielkości Kansas, dzięki czemu jest to miejsce największej koncentracji tropikalnej przyrody w Ameryce Południowej. Gdy deszcze ustają, a wody opadają, zwierzęta stają się jeszcze bardziej zgrupowane wokół rzek i zbiorników wodnych. W czasie pory suchej, kiedy rzeki są zbyt daleko, aby zapewnić komfort, a pobliskie jeziorka zniknęły, istnieje oaza, która nie wysycha. Tajemnicze miejsce, które zawsze oferuje ratunek dla spragnionych. Jezioro jest prawie nie do odróżnienia od reszty zalanego otoczenia. Wraz z nadejściem pory suchej bagna wysychają. 07:50 RAJSKIE WYSPY WIDZIANE Z NIEBA - ODC. 4 TUAMOTU, KRAINA ATOLI (PARADISE ISLANDS FROM THE SKY / LES ILES PARADISIAQUES VUES DU CIEL. LES TUAMOTUS, LE MONDE DES ATOLLS) Serial dokumentalny, 14 min, Francja, 2009 Reżyseria: Yannick Charles Seria filmów dokumentalnych opowiadających o najpiękniejszych, egzotycznych wyspach świata. Odcinek czwarty to podróż do krainy atoli. Okruchy lądu na bezkresnym oceanie: Tuamotu, 84 płaskie wyspy koralowe na południe od Tahiti. Wyspa to ląd otoczony wodą, atol to woda otoczona lądem. Największym atolem archipelagu Tuamotu jest Rangiroa. Nieskończona różnorodność błękitów i zieleni. Południe. 28 stopni i lekka bryza. Rekiny zdają się nie zwracać uwagi na temperaturę wody, która na płyciźnie może osiągać 40 stopni. Większość żywych organizmów woli lepiej dotlenioną wodę w granatowych głębiach. Atol jest jak rysunek na oceanie. Rangiroa to liczący 80 km długości i 30 szerokości prostokąt. Atol to zamknięty świat. Wyjątkiem są przesmyki, gdzie laguna łączy się z oceanem. To bramy w rafie koralowej, przez które wpływa i wypływa różnego rodzaju fauna wodna. 09:15 WILCZA RODZINA, NIEBEZPIECZNI SĄSIEDZI? (THE WOLFPACK / FAMILIE WOLF - GEFÄHRLICHE NACHBARN) Film dokumentalny, 43 min, Niemcy, 2017 Reżyseria: Herbert Ostwald, Sebastian Koerner Film dokumentalny o wilkach, których jest coraz więcej w Europie, co powoduje wzrost niepokoju i strach przed tymi drapieżnikami wśród ludności wsi i małych miast. Ale jak niebezpieczne są wilki dla ludzi? Aby znaleźć odpowiedź, poświęciliśmy dwa lata czając się w środowisku tych drapieżnych bestii. Dzięki różnorodnym sposobom filmowania, udało się uchwycić prywatne życie wilczych stad, żyjących głęboko w lasach Europy. Wataha przedstawiona wokół samca Leo ma swoje terytorium na poligonie w Niemczech. Po raz pierwszy udało się uzyskać dokładniejszy wgląd w prywatne życie drapieżników. Wszystkie nagrania zostały wykonane na wolności. Żadne zdjęcie do tej dokumentacji nie było kręcone w zagrodzie lub z oswojonymi wilkami. Na tle najnowszych odkryć naukowych i intensywnych badań film opowiada prawdziwą historię pełną życia, radości, dramatu i śmierci. Pokazuje, jak dobrze wilki odnajdują się w naszym krajobrazie, ale także co może pójść źle, jeśli ludzie źle reagują. Wilki nie są ani bestiami, ani maskotkami. Jeśli zaakceptujemy tych myśliwych na czterech łapach i ich przyzwyczajenia, pozostaniemy w dobrych relacjach sąsiedzkich z wilczymi rodzinami. 10:10 BAZYLIKA GROBU ŚWIĘTEGO (THE CHURCH) Film dokumentalny, 51 min, Izrael, 2020 Reżyseria: Anat Tel Scenariusz: Noam Amit Zdjęcia: Yoram Millo Film dokumentalny prezentujący Bazylikę Grobu Świętego w Jerozolimie, najświętsze dla chrześcijan miejsce na świecie. Odkąd ten kościół powstał, 1600 lat temu, różne wspólnoty wyznaniowe, które go zamieszkują, walczą o terytorium, prawa, władzę, o przejęcie kontroli nad bazyliką i całym chrześcijańskim światem. Wewnątrz kościelnych murów wiele się dzieje. Zwykle sprawy te pozostają ukryte przed wzrokiem osób postronnych. Na początku niczego tu nie było. No, może niezupełnie: stały dwie kapliczki. Jedna na Golgocie, w miejscu ukrzyżowania Jezusa Chrystusa, a druga nad Jego grobem. W ciągu wieków kolejni zdobywcy Jerozolimy burzyli i odbudowywali tę świątynię raz po raz. Cud, że wciąż tu stoi. Nad tym, co dzieje się w Bazylice, czuwają trzy wielkie wspólnoty wyznaniowe. Są one de facto właścicielami świątyni. To Grecy, Ormianie i katolicy. Oprócz tych trzech głównych wyznań jest jeszcze kościół syryjski i kościół koptyjski. Na dachu urzędują Etiopczycy, którzy utracili wszystkie prawa w połowie XVIII wieku, podczas starcia wielkich potęg. Codziennym życiem bazyliki kieruje stara i krucha zasada status quo. To skomplikowane porozumienie. Tradycja podaje, że kiedyś wydarzyło się kilka cudów. Ceremonia Cudu Ognia upamiętnia zmartwychwstanie Chrystusa. Święty płomień, zstępujący z nieba, zapala świece. 11:10 WIELKANOCNA RADOŚĆ ŚPIEWANIA Z ARKĄ NOEGO Cykl reportaży, 24 min, Polska, 2020 Autor: Małgorzata Castro Reżyseria: Grzegorz Sadurski Wykonawcy: Arka Noego Wielkanocna radość śpiewania z Arką Noego będzie radosną audycją opowiadającą o tym, dlaczego te święta są nadzieją dla każdego z nas. Oprócz utworów wielkanocnych wykonanych przez Arkę, w programie pojawią się wypowiedzi św. Jana Pawła II oraz Prymasa Tysiąclecia. Usłyszymy też słowa lubianych piosenkarzy i aktorów o tym, czym dla nich są Zmartwychwstanie i Wielkanoc. Będą to krótkie i osobiste wypowiedzi, zilustrowane wyrysowanymi na piasku scenkami. 11:40 ZMARTWYCHWSTANIE Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2020 Reżyseria: Ewa Świecińska Scenariusz: Michał Łuczewski Zdjęcia: Michał Jarosiński Stulecie urodzin św. Jana Pawła II (przypadające w 2020 roku) było okazją do ponownego przeanalizowania dorobku Papieża Polaka. Poliglota, poeta, aktor, filozof, teolog, wielki kapłan. Ile z czystego nauczania św. Jana Pawła II zostało nadal w Polakach? Czy nie doprowadziliśmy do wypaczenia jego bogatego dorobku duchowego i nie zmarnowaliśmy go? "Zmartwychwstanie" przełamuje nostalgiczny obraz, skierowany na bezrefleksyjne wspominanie postaci Papieża i pokazuje, że w obliczu obecnego kryzysu świata cywilizowanego jego przesłanie jest nadal aktualne, musimy tylko po nie sięgnąć. Chcemy pokazać, że Jan Paweł II był prorokiem, który nie tylko przewidywał nadejście dziejowego przesilenia, lecz przede wszystkim na nie nas przygotowywał. Przesłanie św. Jana Pawła II odczytają dla nas na nowo m. in. prof. Antoni Dudek, prof. Paweł Skibiński, prof. Dariusz Kosiński, Marek Kochan oraz dr Paweł Rojek. 12:40 HISTORIE WILEŃSKIE - ODC. 5 Serial dokumentalny, 24 min, Litwa/Polska, 2021 Scenariusz i reżyseria: Wojciech Klimala Zdjęcia: Bartosz Frątczak Był jeszcze chłopcem, gdy nauczył się grać na gitarze. Za lekcje gry na perkusji zapłacił pieniędzmi, które mama dawała mu na obiady. Miał dwadzieścia lat, kiedy zaczął grać i śpiewać na weselach. Dziś Andrzej Wołkanowski jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych muzykantów weselnych Wileńszczyzny. Lubi podkreślać, że regularnie jest zapraszany na imprezy do Polski i zna ją dobrze, ale i tak za najlepsze miejsce do życia uważa swoją rodzinną wieś - podwileńskie Gudele. 13:10 WOJCIECH CEJROWSKI- BOSO PRZEZ ŚWIAT - ALE JAZDA! ALE MEKSYK! (ODC. 2) Cykl reportaży, 24 min, Polska, 2007 Reżyseria: Andrzej Horubała Scenariusz: Wojciech Cejrowski, Andrzej Horubała Zdjęcia: Piotr Gorzkowicz Kolejny odcinek cyklu dotyczy miasta Meksyk. Jak to miasto moloch rozwiązało problem komunikacji? Jak bezpiecznie, ale i ciekawie przemierzać kilkudziesięciokilometrowe odległości dzielące poszczególne dzielnice? Wojciech Cejrowski, nie kryjąc podziwu wobec Mexico, przedstawia widzom tajniki jazdy tamtejszymi taksówkami, nie zawsze bezpiecznymi i legalnymi. Próbuje też jazdy autobusami, tłumaczy zasady ruchu drogowego w mieście, opowiada o przywodzących na myśl prawo dżungli zasadach pierwszeństwa przejazdu. Omawia również fenomen meksykańskiego metra - niezwykle sprawnego, dobrze rozbudowanego, a jednocześnie po latynosku barwnego i pełnego atrakcji. 13:40 DZIKI MEKSYK - CZ 2. LASY MAJÓW (WILD MEXICO) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania/Francja, 2017 Reżyseria: Nick Easton, Victoria Bromley Seria dokumentalna BBC Worldwide o dzikiej przyrodzie Meksyku. Zaskakuje tu ogrom kolorów, wspaniałe gatunki i kultura sięgająca najdawniejszych czasów. Meksyk to kraj niespodzianek. Tropikalne dżungle, pustynie w kolorze pomarańczy, wulkany ze śnieżnymi wierzchołkami, błękitne jeziora a do tego barwnie ubrani ludzie. Ciekawe są łańcuchy gór Sierra Madre, niesamowity Jucatan, Zatoka Meksykańska, malownicza Riwiera Meksykańska. Tu poczęła się kultura Majów i tylko tu można zobaczyć Festiwal w Acapulco i Cancun oraz celebracje Święta Zmarłych. Żyją tu małpy, tapiry, jaguary, które posiadają również swoje siedliska w wilgotnych lasach południowego Meksyku. Ponadto południowa część kraju, słabo zaludniona pozostaje ostoją dla wielu rzadkich odmian zwierząt. Środkowy i północny Meksyk dla odmiany charakteryzuje się dużymi skupiskami ludzi i tutejsze środowisko utraciło swoją pierwotną różnorodność biologiczną. Jednakże można tu spotkać niedźwiedzie, jelenie, pumy i kojoty. W zimie do Sierra Madre Zachodnia (Sierra Madre Occidental) przybywają liczne kaczki i gęsi. Na pustynnych i półpustynnych częściach Meksyku występuj węże i pancerniki. Mimo podejmowanych przez obrońców środowiska prób w 2004 r. zagrożonych wyginięciem było wiele gatunków ptaków, ssaków, ryb i gadów. 14:45 OPOWIEŚĆ O CHINACH - ZŁOTY WIEK ODC. 3/6 (THE STORY OF CHINA) Serial dokumentalny, 54 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: Rebecca Dobbs Przez ostatnich 30 lat w Chinach kształtowało się społeczeństwo konsumpcyjne. Po zerwaniu z rewolucyjnym komunizmem Mao, Chiny rozpoczęły marsz ku przyszłości. Wolni Chińczycy przeobrazili swój świat. Sięgnęli po pradawne wierzenia i ideały, które przez wieki dawały im siłę. Okazuje się, że to, co nowe, jest mało kuszące, a to, co stare - bardzo trwałe. Przeszłość Chin to parę tysięcy lat. Tak daleko wstecz, że nie istnieją żadne teksty pisane, dokumentujące narodziny cywilizacji. Lecz istnieją mity i legendy przekazywane od stuleci. Prowadzą nas one do centrum niziny Żółtej Rzeki, od której Chiny wzięły nazwę: Zhongguo, Kraj Środka. Tam można odnaleźć ślady początków. A kwestią zasadniczą w dziejach chińskiej państwowości było zapanowanie nad niszczycielską Żółtą Rzeką. Archeolodzy odnaleźli ślady wielkiej powodzi sprzed roku 1 900 p.n.e. Można ją powiązać z mitem o pochodzeniu państwa chińskiego, bo do dziś opowiada się o królu, który jako pierwszy, skanalizował wody rzeki po wielkiej powodzi. 15:50 PRAWDZIWA HISTORIA FANTASTYKI NAUKOWEJ ODC. 2 (THE REAL HISTORY OF SCIENCE FICTION (MY GOD IT'S FULL OF STARS)) Film dokumentalny, 43 min, Wielka Brytania, 2014 Reżyseria: Ben Southwell Czteroczęściowy dokument o historii science fiction, obejmujący wszystkie jej formy, od podróży w czasie po sztuczną inteligencję, od eksploracji kosmosu po spotkania z kosmitami. Ten niezwykle wciągający serial przedstawia filmowców, pisarzy, aktorów i grafików, których obsesja i wyobraźnia przeniosły w nieznane i których kreacje urzekły publiczność na całym świecie. Zbadawszy przyszłość, przeszłość, wszechświaty równoległe i odległe galaktyki, współautorzy - w tym aktorzy William Shatner, Nichelle Nichols, Rutger Hauer, Zoe Saldana, Nathan Fillion, Richard Dreyfuss, David Tennant, Peter Weller, Christopher Lloyd, Keir Dullea i Edward James Olmos; twórcy filmowi: John Carpenter, Douglas Trumbull, Paul Verhoeven, John Landis i Doctor Who; scenarzysta i producent wykonawczy Steven Moffat; autorzy Ursula K. Le Guin, Neil Gaiman i William Gibson - opowiadają o swoich doświadczeniach. Z pomocą profesorów Briana Coxa i Stephena Hawkinga seria bada również kluczowe koncepcje naukowe leżące u podstaw historii science fiction. 16:40 RAJSKIE WYSPY WIDZIANE Z NIEBA - ODC. 6 SOBOTA NA TAHITI (PARADISE ISLANDS FROM THE SKY / LES ILES PARADISIAQUES VUES DU CIEL. UN SAMEDI A TAHITI) Serial dokumentalny, 12 min, Francja, 2009 Reżyseria: Yannick Charles Seria filmów dokumentalnych opowiadających o najpiękniejszych, egzotycznych wyspach świata. Tahiti i weekend. Pomosty na końcu półwyspu Taiarapu wskazują na to, że ta odległa część wyspy nie jest bezludna. Pomosty umożliwiają wygodne cumowanie łodzi mieszkańcom ukrytych w lesie willi. Tylko to łączy ich ze światem. Nie ma dróg i panuje tu szczególna atmosfera. W porze deszczowej można się poczuć samotnie, ale przy pięknej pogodzie wrażenie nudy znika. Ta część Tahiti to raj dla samotników lubiących żyć w harmonii z przyrodą. Dalej na zachód ocean robi się bardziej wzburzony. Theahupoo to mekka surferów, najwyższe, najdłuższe i najtrudniejsze fale na świecie. Jak wszędzie naokoło Tahiti nie ma tu przypływów i odpływów. Wyspy wyrastają prosto z oceanu. Wieść o nadciągających wiatrach przywiewa do Theahupoo licznych surferów. Tymczasem inni śmiałkowie wolą narażać życie w pobliskich górach. Oto tonące w chmurach i omywane częstymi deszczami szczyty półwyspu Taiarapu, ciekawostka geologiczna. 16:55 NIEZWYKŁE MIASTA - BARCELONA. ODC. 2/3 (SECRET CITIES SERIA 1) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2017 Prowadzący: Janina Ramirez, Alastair Sooke Fascynujące historie zabytków sztuki, które ukształtowały trzy olśniewająco piękne miasta. Amsterdam, Sankt Petersburg i Barcelona są odwiedzane przez turystów, którzy spacerują po wydeptanych ścieżkach wokół wielkich galerii, pałaców i placów. Ale w tej serii historyk sztuki Janina Ramirez i krytyk sztuki Alastair Sooke odkrywają istotę każdego miasta w świeży i fascynujący sposób, schodząc z utartych szlaków, odwiedzając wybrane przez siebie zabytki, które ich zdaniem trzeba zobaczyć. W Amsterdamie badają kontrasty w sercu miasta, które podsycały mistrzów takich jak Rembrandt i Vermeer. W Petersburgu odkrywają, w jaki sposób sztuka została wykorzystana do zwiększenia władzy przywódców. W Barcelonie pokazują miasto naznaczone katalońską walką o pełną niezależność. 18:00 LENA NA BAŁKANACH - ODC. 5. GÓRY Cykl reportaży, 23 min, Polska, 2021 Scenariusz i reżyseria: Konrad Zagórski Prowadząca: Lena Urbańska Seria podróżnicza, niemająca wiele wspólnego z typowym przewodnikiem turystycznym. Spróbujemy wejść głębiej w tkankę społeczeństwa, zanurzymy się w bałkańskim kotle, czyli mieszance religii, wyjątkowych kultur i ich burzliwej historii. W każdym odcinku będziemy skupiać się na wybranym zagadnieniu współczesnych Bałkanów. Zagadnienia te będą przedstawione poprzez kilku lokalnych bohaterów, którzy przybliżą nam swoją kulturę i opowiedzą o swojej działalności. Jest to seria skupiająca się na człowieku, opowiadająca o regionie przez poznanie ludzi. To seria o podróżach poza utartym szlakiem. 18:30 POLSKIE DZIEDZICTWO - ODC. 5 Magazyn historyczny, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Maciej Kłobucki Scenariusz: Maciej Kłobucki, Bartosz Kucharski, Tomasz Kępski Zdjęcia: Damian Szprejda, Marcin Szymański, Michał Ławreńczuk Prowadzący: Stefan Tompson W tym odcinku Stefan Tompson zabiera nas w podróż do niewielkiej miejscowości Ołyka, której nazwa pochodzi od słowa "łyka", służącego do wyrobu m.in. kapci. Tutaj swoją siedzibę miał jeden z najpotężniejszych rodów Polski - ród Radziwiłłów. Zamek w Ołyce został zbudowany w połowie XVI wieku i z biegiem lat ulegał licznym przebudowom, dokonywanym przez kolejnych właścicieli. Dziś, choć świetność zamku w Ołyce pozostaje jedynie ulotnym wspomnieniem, jest on dużą atrakcją historyczną. 19:05 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 120 OSTROWIEC ŚWIĘTOKRZYSKI Magazyn, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Józefina Moczyńska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tomasz Bednarek odwiedza Ostrowiec Świętokrzyski - miasto, w którym kluczową rolę odegrało hutnictwo. Początki tego przemysłu sięgają tutaj pierwszej połowy XIX wieku, kiedy powstały dwa zakłady wielkopiecowe, na długie lata determinując losy miasta i jego mieszkańców. Intensywny rozwój huty nazywanej wówczas Zakładami Ostrowieckimi to okres dwudziestolecia międzywojennego, kiedy produkowano dla strategicznych gałęzi przemysłu m.in. stoczniowego i zbrojeniowego. W tym czasie Ostrowiec stał się ważnym ośrodkiem Centralnego Okręgu Przemysłowego flagowej inwestycji II Rzeczpospolitej. Ślady hutniczych tradycji widać też w okolicy - ruiny walcowni w Nietulisku Dużym to gratka dla wszystkich miłośników zabytków industrialnych. Zwiedzającym Ostrowiec warto polecić dawną cukrownię Częstocice, gdzie pielęgnowana jest pamięć o polskim cukrownictwie. Dawny browar to z kolei architektoniczna perełka, która właśnie poddawana jest gruntownej rewitalizacji. Znajdujący się nieopodal centrum kirkut to dziś jedyna pozostałość po społeczności żydowskiej, która pod koniec XIX wieku stanowiła ponad 80% mieszkańców miasta. Ciekawa jest też barokowa kolegiata św. Michała Archanioła oraz zbudowany w stylu zakopiańskim drewniany kościół nazywany fabrycznym. Prawdziwą perłą turystyczną są pobliskie Krzemionki - kompleks prahistorycznych kopalni krzemienia pasiastego to jeden z najciekawszych i największych obiektów tego typu na świecie. Jego wyjątkowość wynika z doskonale zachowanych hałd górniczych i zagłębień poszybowych, a zwłaszcza podziemi kopalń, które pomimo upływu tysięcy lat dotrwały do naszych czasów w prawie niezmienionym stanie. Cały kompleks został uznany za pomnik historii RP. 19:35 PORTRETY DOKUMENTALNE. - JACEK BŁAWUT Cykl dokumentalny, 28 min, Polska, 2021 Scenariusz: Agnieszka Wąsikowska Zdjęcia: Grzegorz Myjkowski Cykl pod nazwą "Portrety dokumentalne", to seria rozmów z wybitnymi filmowcami zajmującymi się sztuką dokumentu. Bohaterami poszczególnych odcinków są zarówno uznani twórcy tego gatunku, jak i przedstawiciele młodego pokolenia filmowców - dokumentalistów. Cykl ma na celu stworzenie panoramy polskiego dokumentu poprzez realizację filmowych portretów opowiadających o danym twórcy, jego drodze i przekrojowo opisujących jego twórczość na przykładzie wybranych dzieł. Bohaterem tego odcinka jest Jacek Bławut. 20:15 PAPIEŻ FRANCISZEK I JEGO PRZESŁANIE (POPE FRANCIS: A MAN OF HIS WORD) Film dokumentalny, 92 min, USA, 2018 Reżyseria: Wim Wenders Film dokumentalny, napisany i wyreżyserowany przez trzykrotnego zdobywcę Oscara, Wima Wendersa, przedstawia ekskluzywne wywiady z papieżem Franciszkiem, 266. Papieżem Kościoła Katolickiego. Ten historyczny dokument jest pierwszym filmem, w którym papież zwraca się bezpośrednio do publiczności, szczerze odpowiadając na różne pytania zadawane z całego świata. Inspirujący duchowy przywódca omawia szeroki wachlarz problemów, które mają wpływ na dzisiejszy świat i dzieli się swoją wizją lepszej przyszłości. 22:00 ARTUR AFRYKA Film dokumentalny, 73 min, Polska, 2019 Film ukazuje pracę księdza Artura Bartola posługującego w Republice Środkowoafrykańskiej. Kiedy całą noc słyszymy walki uliczne, wojska ONZ nie mają prawa opuszczać koszar, ks. Artur jedzie do swoich parafian - jest przecież Poniedziałek Wielkanocny i wierni czekają na mszę świętą. Podczas pracy księdza Artura towarzyszymy z kamerą jego posłudze duszpasterskiej i charytatywnej. Ks. Artur, dzięki pomocy darczyńców z Polski, wybudował już w Afryce, głównie w Czadzie, Kamerunie i Republice Środkowoafrykańskiej, 40 studni. Jesteśmy przy budowie jednej z nich. Woda to życie - doceniamy to, patrząc na pracę księdza Artura. 23:25 OJCIEC LEON BLOGER DUSZ Film dokumentalny, 53 min, Polska, 2015 Ojciec Leon Knabit, benedyktyn z klasztoru w Tyńcu, ma stale dylemat między obowiązkami mnicha a swoją działalnością poza klasztorem. Mino sędziwego wieku (85 lat) jest nadal rozrywany przez ludzi "ze świata", ciągle się ktoś z nim spotyka (od ambasadora do mordercy), jest zapraszany do prowadzenia rekolekcji w różnych częściach Polski i świata (niedawno poleciał do USA na miesięczne tournee), ma spotkania autorskie, wyjazdy rocznicowe, występy w telewizji i radiu (prowadził kilka programów talk - show w TVP i TVN). W klasztorze i w podróżach bezustannie pisze swój blog. Wchodzi często w zażarte dyskusje na gorące tematy i jest czasem obrzucany błotem przez blogerów, np. Gdzie się klecho pchasz, jeszcze ciebie tu brakowało?, ksiądz z plemienia żmijowatego, wychuchany mnich, tchórz, "podły manipulator", hochsztapler, złośliwiec, snob zakompleksiony, lubi błyszczeć. Co o. Leon robi z tymi obelgami? Na czym polega tajemnica jego dobrego humoru? W klasztorze oprócz regularnych codziennych modlitw wspólnotowych, które zaczynają się jeszcze przed świtem, spowiedzi, mszy świętych, dyżurów, jest wykorzystywany "komercyjnie", np. jako maskotka klasztoru, oprowadza wycieczki po Tyńcu, prowadzi warsztaty duchowości dla świeckich etc. Czy dochodzi nieraz do napięć między nim a jego przełożonymi z powodu rzadkiej obecności w klasztorze i zbyt wielkiego zaangażowania sprawami poza murami Tyńca? Ojciec Leon był zawsze przeciążony. Jeszcze do niedawna miał na głowie mnóstwo dodatkowych obowiązków np. był przeorem, opatem, proboszczem, katechetą, komentatorem mszy poza klasztorem (w tym papieskich). Jak o. Leon sobie z tym radzi? (Kiedyś chciał uciec z klasztoru z powodu przeciążenia). Jaką ma receptę na zabieganie? Co robi, by mieć czas dla Boga i ludzi? 00:30 SUMMA Film dokumentalny, 49 min, Polska, 2018 Scenariusz i reżyseria: Andrei Kutsila Młoda białoruska malarka zmęczona rutyną szarej codzienności wyjeżdża z Mińska od męża, by kolejny raz znaleźć się w Maćkowej Rudzie. Tu, w posiadłości jak gdyby na wyspie, w zadziwiającym bajecznym miejscu, chronionym z trzech stron przez bagna i rzekę, dożywa swych dni polski artysta Andrzej Strumiłło. Dzień po dniu wzrasta ich przyjaźń i miłość, odnajdują się we wspólnej pracy, szczerych rozmowach i sztuce. Coraz bardziej przywiązują się do siebie. Tę harmonię przerywają telefony od męża, żądającego powrotu na Białoruś. Idylla musi się skończyć, to tylko kwestia czasu. 01:30 MATKA 24H Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2012 Scenariusz i reżyseria: Marcin Janos Krawczyk Zdjęcia: Marcin Sauter, Michał Marczak, Marcin Kukielski, Karolina Krawczyk Pretekstem do opowiedzenia tej historii jest obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, który "wędruje" po rodzinach, od domu do domu, pozostając w każdym z nich przez 24 godziny. Osią filmu jest dom Justyny - osiemnastolatki, która po śmierci matki stara się o przejęcie praw nad osieroconym rodzeństwem. Obserwujemy ich codzienne życie, pełne napięcia, ale także nadziei, że los ich nie rozdzieli. Film jest próbą odpowiedzi na pytanie, czym jest wiara w kontekście tragedii życiowej, cierpienia i bezradności. Jest to także opowieść o polskiej wsi i jej tradycjach związanych z kultem świętego obrazu. 02:25 WYSZYŃSKI. WRÓG NR 1 Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2020 Scenariusz, reżyseria i zdjęcia: Jacek Tarasiuk Nakreślenie sylwetki prymasa Wyszyńskiego na tle trudnych wydarzeń XX wieku. Przypomnienie głównych aspektów nauczania Prymasa Wyszyńskiego.