TVP Kultura Wtorek, 12.04.2022 09:10 TWÓJ VINCENT (LOVING VINCENT) Film animowany, 90 min, Wielka Brytania/Polska, 2017 Reżyseria: Dorota Kobiela, Hugh Welchman Wykonawcy: Danuta Stenka, Jerzy Stuhr, Józef Pawłowski Aktorzy: Douglas Booth, Jerome Flynn, Robert Rulaczyk Bohaterowie obrazów Vincenta van Gogha przedstawiają historię życia oraz tajemniczej śmierci artysty. Jak zginął Vincent van Gogh? Zagadkę śmierci genialnego malarza, którego sztukę doceniono na długo po jego śmierci, chcą rozwiązać twórcy filmu "Twój Vincent" w reż. Doroty Kobieli. To pierwsza na świecie pełnometrażowa animacja malarska. Na ekranie ożyją najsłynniejsze obrazy van Gogha. Bohaterowie filmu to poza samym Vincentem van Goghiem Adeline Ravoux, Armand Roulin, dr Gachet i jego córka Margaret Gachet czy listonosz Roulin, czyli postaci, które uwiecznił na swoich płótnach. Twórcy filmu poszukują odpowiedzi na pytanie, czy van Gogh popełnił samobójstwo, czy też może został przez kogoś zamordowany. 11:00 NOCE I DNIE - ODC. 5/12 - UŚMIECHY LOSU Serial historyczno-obyczajowy, 53 min, Polska 1977 Scenariusz i reżyseria: Jerzy Antczak Zdjęcia: Stanisław Loth Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Jadwiga Barańska, Jerzy Binczycki, Beata Tyszkiewicz, Andrzej Szczepkowski, Janina Traczykówna, Janina Seredyńska, Kazimierz Opaliński, Anna Niehrebecka, Bogusław Sochnacki, Jerzy Kamas, Mieczysław Kalenik Po śmierci seniora rodu, Joachima Ostrzeńskiego, Barbara otrzymuje w spadku 6 tysięcy rubli. Niechcicowie rozważają, jak najrozsądniej spożytkować niemałą dla nich sumę pieniędzy. Po długim zastanowieniu decydują się zakupić place budowlane w Kalińcu. Życie w Serbinowie toczy się utartym trybem, wypełnia je zwykła, codzienna praca. Agnieszkę, najstarszą córkę, rodzice odwożą na pensję do miasta. Jedynym godnym uwagi wydarzeniem w dość monotonnej egzystencji mieszkańców majątku jest ślub Romana Katelby z Celiną Mroczkówną, byłą nauczycielką dzieci Niechciców. 12:05 NOCE I DNIE - ODC. 6/12 - MIŁOŚĆ Serial historyczno- obyczajowy, 51 min, Polska 1977 Scenariusz i reżyseria: Jerzy Antczak Muzyka: Waldemar Kazanecki Zdjęcia: Stanisław Loth Aktorzy: Jadwiga Barańska, Jerzy Binczycki, Magdalena Zawadzka, Anna Nehrebecka, Bogusław Sochnacki, Beata Tyszkiewicz, Andrzej Szczepkowski, Jerzy Kamas, Olgierd Łukaszewicz, Stanisława Celińska, Ilona Kuśmierska i inni W Serbinowie wybucha epidemia tyfusu. Niechcicowie pomagają chorym. Barbara martwi się o dzieci. Kiedy kolejna nauczycielka, pani Hłasko, opuszcza majątek, Barbara wyjeżdża z Emilką i Tomaszkiem do Kalińca. Bogumił zostaje w Serbinowie sam. Nawiązuje towarzyskie kontakty z panem Woynarowskim, poznaje jego uroczą córkę. Piękna Ksawunia darzy Bogumiła uczuciem i namawia go, aby rozszedł się z żoną, twierdząc, że Barbara go nie kocha. 13:30 POLSKA, JAKIEJ NIE ZNACIE Film dokumentalny, 54 min, Polska, 2020 Reżyseria: J. Feist Scenariusz: P. Greenberg Zdjęcia: L. Foolks "Polska, jakiej nie znacie" (Hidden Poland) to film dokumentalny zrealizowany przez dziennikarza CBS News Travel Petera Greenberga, przedstawiający ukryte skarby Polski, czyli miejsca szczególne i wyjątkowe, których nie sposób znaleźć w przewodnikach turystycznych po naszym kraju. Zdjęcia do filmu powstawały m.in. w Białowieży, Tatrach i nad Bałtykiem i były realizowane np. przy pomocy szybowców i balonów. Bohaterem filmu jest nie tylko przyroda, ale także ludzie wyjątkowych zainteresowań i pasji: sportowcy, artyści, piloci. To oni są prawdziwym ukrytym skarbem Polski. 14:40 PAN TADEUSZ (1928) Dramat, 124 min, Polska, 1928 Reżyseria: Ryszard Ordyński Scenariusz: Ferdynand Goetel, Andrzej Strug Zdjęcia: Antoni Wawrzyniak, Janusz Wasung, Mieczysław Krawicz Muzyka: Tadeusz Woźniak Aktorzy: Wiesław Gawlikowski, Marian Jednowski, Julian Krzewiński, Teodor Roland, Ajzyk Samberg, Ludwik Fritsche, Janina Klimkiewiczowa, Marian Palewicz-Golejewski, Stanisław Knake-Zawadzki, Jan Szymański, Mariusz Maszyński, Leon Łuszczewski, Helena Sulima, Zofia Zajączkowska, Paweł Owerłło Ten niemy film był największą superprodukcją w historii przedwojennego kina polskiego. Uroczysta premiera pierwszej adaptacji filmowej "Pana Tadeusza" odbyła się 9 listopada 1928 roku w Warszawie w 10. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości. Do sali Filharmonii przy ul. Jasnej 5 przybyli o godz. 16.45 najwyżsi dostojnicy państwowi - prezydent Ignacy Mościcki z Małżonką, marszałek Józef Piłsudski z rodziną, członkowie Rady Ministrów oraz Korpusu Dyplomatycznego. Słowo wstępne wygłosił pisarz Juliusz Kaden - Bandrowski. Uroczysty pokaz zorganizowało stowarzyszenie "Nasz Dom" pod protektoratem marszałkowej Aleksandry Piłsudskiej. Całkowity dochód z biletów przeznaczono na potrzeby tego stowarzyszenia, które zajmowało się zakładem dla sierot oraz na cele oświatowe I pułku szwoleżerów im. Marszałka Józefa Piłsudskiego. Przenosząc na ekran arcydzieło Adama Mickiewicza, scenarzyści - Andrzej Strug i Ferdynand Goetel oraz reżyser Ryszard Ordyński postanowili zrealizować ciąg żywych obrazów w stylu rysunków Michała Elwiro Andriollego, autora 60 ilustracji "Pana Tadeusza", (wydanie w roku 1881 we Lwowie nakładem Księgarni F. H. Richtera), "przetykanych obficie" napisami - fragmentami literackiego oryginału. Rok 1832, Paryż. Adam Mickiewicz wspomina kraj rodzinny. Zdjęcia Wilna i modlących się ludzi przy Ostrej Bramie, pejzaż litewski, dom rodzinny Adama Mickiewicza. Do rodzinnego dworku w Soplicowie przyjeżdża Tadeusz. Widzi w ogrodzie Zosię, podlewającą kwiatki. Wita się z rodziną i gośćmi. Dowiaduje się o trwającym sporze o zamek między Sędzią, który jest jego wujem, i Hrabią, dziedzicem majątku Horeszków. Uroczysta kolacja na zamku. Wchodzi spóźniona Telimena i siada obok Tadeusza. Rejent spiera się z Asesorem o psy biorące udział w polowaniu. Gerwazy opowiada Hrabiemu historię zamku Stolnika, ostatniego z rodziny Horeszków. Przed laty w czasie walk z Moskalami w obronie zamku Jacek Soplica zabił przypadkowo Stolnika, ojca jego ukochanej Ewy. Gerwazy, wierny sługa Horeszków, przysiągł mu zemstę. Następnego dnia rano goście udają się na grzybobranie. Telimena flirtuje z Hrabią i Tadeuszem. Sędzia wyjawia jej, że planuje małżeństwo Tadeusza i Zosi. Gajowy przynosi wiadomość o pojawieniu się w okolicy niedźwiedzia. Wszyscy przygotowują się do polowania. Tymczasem w karczmie Jankiela zbiera się szlachta. Ksiądz Robak nakłania zebranych do zorganizowania powstania i przyłączenia się do wojsk Napoleona. Następnego dnia w czasie polowania niedźwiedź atakuje Tadeusza i Hrabiego. Celny strzał księdza Robaka ratuje ich od śmierci. Telimena postanawia wydać Zosię za mąż za Hrabiego, sama natomiast chce poślubić Tadeusza. Urządza ucztę. Podczas niej ożywają dawne urazy między rodem Sopliców i Horeszków. Hrabia nie chce oddać zamku i razem z Gerwazym planuje zbrojną walkę o niego. Tymczasem w zaścianku Dobrzyńskich gromadzi się szlachta. Nie mogą dojść do porozumienia. Gerwazy nakłania ich do ataku na Soplicowo. W trakcie zajazdu mieszkańcy Soplicowa zostają uwięzieni. Szlachcice urządzają sobie ucztę, zakrapianą alkoholem, a po niej zapadają w głęboki sen. Kiedy się budzą, są już jeńcami żołnierzy rosyjskich, który przyszli mieszkańcom Soplicowa z pomocą. Dzięki księdzu Robakowi udaje się uwolnić szlachciców. Wszyscy jednoczą się w walce z Rosjanami. Ciężko ranny ksiądz Robak, który w czasie walki ocalił Hrabiego i Gerwazego, spowiada się ze swojego życia i wyznaje, że jest Jackiem Soplicą. Gerwazy mu przebacza. Rok 1812. W Soplicowie w obecności polskich generałów odbywają się zaręczyny trzech par, w tym Zosi i Tadeusza, którzy chcą uwłaszczyć chłopów. Jankiel gra poloneza. 16:55 CMENTARZ ORLĄT Film dokumentalny, 39 min, Polska, 2002 Reżyseria: Andrzej B. Czulda Scenariusz: Tadeusz Krząstek, Andrzej Czulda Film historyczny o cmentarzu "Orląt Lwowskich". Miejsce to jest zwane Campo Santo - Cmentarz Obrońców Lwowa. To ta część cmentarza Łyczakowskiego, która zajmuje miejsce na stokach góry od strony Pohulanki. Mogiły kryją bohaterskich uczestników bitwy o Lwów w latach 1918 - 1920. Wśród pochowanych tam prawie 3000 żołnierzy, część to Orlęta Lwowskie, czyli młodzież szkół lwowskich. Film został zrealizowany w roku 2002. 17:50 OWSZEM MAZOWSZE - ODC. 22 Magazyn, 20 min, Polska, 2021 Reżyseria: Adam Strug Scenariusz: Adam Strug Cykl "Owszem Mazowsze" opowiada o ludziach żyjących na Mazowszu. To, co ich łączy, to twórczy obłęd, który uprawiają niezależnie od koniunktury lub dekoniunktury. Adam Strug, polski śpiewak i instrumentalista, autor piosenek, dziennikarz w swoim autorskim programie przybliża widzom niezwykłe postaci. Bohaterem odcinka jest kapela Nicponie. 20:05 ŻYD Teatr, 69 min, Polska, 2015 Autor: Artur Pałyga Reżyseria: Aneta Groszyńska - Liweń Zdjęcia: Michał Pakulski Muzyka: Jerzy Rogiewicz Aktorzy: Andrzej Grabowski, Andrzej Mastalerz, Magdalena Kuta, Michał Tokaj, Dominika Kluźniak Dyrektor upadającej szkoły w małym miasteczku, by uratować budynek, w którym pracuje ponad czterdzieści lat, zwołuje zebranie w pokoju nauczycielskim. Bardziej prominentne postacie grona nauczycielskiego dowiadują się na nim od swojego przełożonego, że łatwo mogą zdobyć fundusze na renowacje ich miejsca pracy - wystarczy tylko odpisać na wiadomość pewnemu Izraelczykowi, którego ojciec uczył się w ich szkole dekady temu. Z pozoru komiczne spotkanie przemienia się w spór pełen obiegowych stereotypów i umożliwia zebranym dyskusję na temat przeszłości ich miasteczka, gdzie przed wojną połowę ludności stanowili Żydzi. Okazuje się, że wiele spraw było dotychczas przemilczanych, a nauczyciele momentami drastycznie różnią się poglądami i wiedzą na temat społeczności i kultury żydowskiej. Każdy z bohaterów dostaje szansę skonfrontowania się z przeszłością ze swojej perspektywy, a także zabrania głosu w sprawie także własnych niejednoznacznych losów i postaw. "Żyd" Artura Pałygi, w reżyserii Anety Groszyńskiej to zaproszenie do dyskusji o stereotypach i próba ich weryfikacji. Sztuka przygląda się bliżej skomplikowanej relacji polsko - żydowskiej, poruszając wiele kontrowersyjnych jej aspektów. Spektakl prowokuje do debaty wolnej od jednostronnej oceny, gdzie oskarżający zamieniają się w oskarżonych i mogą odpowiedzieć na stawiane im zarzuty lub jasno podkreślić, że dany temat ich po prostu nie dotyczy. Osadzona w realiach postpeerelowskich szkoła okazuje się miejscem, gdzie lokalna elita ma okazję zmierzyć się z zawiłą przeszłością miasteczka. 21:25 DO DZIEŁA Magazyn, 15 min, Polska, 2021 Reżyseria: Jarosław Rybicki Scenariusz: Justyna Melonowska Łacina. Tematem odcinka będą rozważania o kulturze łacińskiej, języku łacińskim i jego roli w kształtowaniu dziedzictwa europejskiego. Rozmowa z dr Katarzyną Ochman. 21:55 LEKKIE OBYCZAJE - SQUARE, THE (SQUARE. THE) Film komediowy, 145 min, Dania/Francja/Niemcy/Szwecja 2017 Scenariusz i reżyseria: Ruben Ostlund Zdjęcia: Fredrik Wenzel Aktorzy: Claes Bang, Elisabeth Moss, Dominic West, Terry Notary, Lise Stephenson Engstrom, Christopher Laesso Film Rubena Ostlunda "The Square" został nagrodzony Złotą Palmą na festiwalu w Cannes. Christian (Claes Bang) ma wszystko pod kontrolą. Jest atrakcyjnym mężczyzną o wielkim uroku osobistym. Niedawno się rozwiódł i lubi wdawać się w niezobowiązujące romanse, a młoda amerykańska dziennikarka (Elisabeth Moss) może okazać się jego nowym trofeum. Na co dzień Christian jest dyrektorem prestiżowego muzeum sztuki nowoczesnej, co daje mu władzę i idealną pozycję społeczną. Jest przykładnym ojcem, ma klasę i chętnie wspomaga potrzebujących - pod warunkiem, że nie wymaga to od niego wysiłku. Choć z pozoru Christian ma wszystko pod kontrolą, przygotowanie premiery instalacji "The Square" okazuje się nie lada wyzwaniem i zmusza go do konfrontacji swojego wizerunku z rzeczywistością. (opis dystr.) 01:10 MŁODA POLSKA - KRZYŻÓWKA Dramat, 14 min, Polska, 2019 Reżyseria: Jan Bujnowski Scenariusz: Jan Bujnowski Aktorzy: Andrzej Walden, Pavel Kryksunou Krzyżówka - zagadka słowno - literowa. Zazwyczaj celem rozwiązywania krzyżówki jest odgadnięcie hasła składającego się z porozrzucanych po niej, oznaczonych cyframi liter. Starszy mężczyzna rozwiązuje krzyżówkę, w której napotyka różne hasła. Niektóre są łatwiejsze, inne trudniejsze, ale zawsze wiążą się w jakiś sposób z wydarzeniami z jego życia. Czy z pozoru prosta łamigłówka może stać się czymś więcej niż tylko sposobem na zabicie czasu? 01:40 PANORAMA KINA POLSKIEGO - PRZEPRASZAM, CZY TU BIJĄ? Film sensacyjny, 82 min, Polska 1976 Scenariusz i reżyseria: Marek Piwowski Zdjęcia: Witold Stok Muzyka: Piotr Figiel Aktorzy: Jerzy Kulej, Jan Szczepański, Zdzisław Rychter, Ryszard Faron, Włodzimierz Stępiński, Bogdan Kowalczyk, Jerzy Górecki, Alfred Freudenheim, Jan Himilsbach, Wiktoria Litwin, Jan Musiał, Ewa Gajewska, Marek Matlak i inni Marek Piwowski jeszcze w trakcie studiów w łódzkiej szkole filmowej dał się poznać jako znakomity dokumentalista. Za film "Kirk Douglas", poświęcony wizycie tego aktora w łódzkiej szkole, otrzymał Grand Prix na festiwalu etiud filmowych w Amsterdamie. W tym samym 1967 roku - ciągle jako student - zrealizował dokument pt. "Muchotłuk", nagrodzony na festiwalu etiud szkolnych w Moskwie. Już jako zawodowiec zrobił film "Pożar, pożar, coś nareszcie dzieje się", w 1968 roku uhonorowany nagrodą specjalną na festiwalu w Tours. Kolejny dokument "Psychodrama" zdobył Srebrnego Smoka na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Krótkometrażowych w Krakowie w 1972 roku. Po sześcioletniej przerwie od swego niezwykle udanego fabularnego debiutu w roku 1970 (głośny "Rejs") Marek Piwowski zrealizował film, który zebrał nadzwyczaj pochlebne opinie krytyków i zapełnił kinowe sale. Sprawna realizacja, logiczna fabuła i wartka akcja "Przepraszam, czy tu biją?" przyniosły mu Nagrodę Główną na Festiwalu Filmów Polskich w Gdańsku w 1976 roku. W filmie tym nie występują właściwie aktorzy zawodowi. Dwie z głównych ról Piwowski powierzył znanym mistrzom boksu, Jerzemu Kulejowi i Janowi Szczepańskiemu. Uwagę widza zwraca niezwykły pietyzm w odtwarzaniu realiów warszawskiego przestępczego światka i autentyzm oglądanych scen. Główną postacią filmu jest Belus, bystry gangster, zawodowiec w swoim fachu - dobiera sobie niezawodnych kompanów, dla milicji pozostaje nieuchwytny. Właśnie planuje kolejny skok na kasę w Domach Centrum. Przedtem omawia ze wspólnikami skok fikcyjny, by dowiedzieć się, który z nich może sypać. Każdemu z nich podaje inny adres pasera; pod jednym z nich zjawiają się wkrótce wywiadowcy. Bimber, który sypnął, zostaje pocięty żyletką. Tymczasem inspektorzy MO, Milde i Górny, namawiają - a właściwie szantażują - drobnego kryminalistę, by pozyskał zaufanie Belusa i donosił im o jego planach. "Student" - bo taki kryptonim dostaje chłopak - wypełnia ich polecenia. Opowiada im wszystko o planowanym przez Belusa skoku na Domy Centrum. Na Belusa czeka zasadzka. 03:15 KINO NOCNE - JIA ZHANG - KE - CHŁOPAK Z FENJANGU (JIA ZHANGKE, A GUY FROM FENYANG/JIA ZHANGKE, UM HOMEM DE FENYANG) Film dokumentalny, 94 min, Francja, 2014 Reżyseria: Walter Salles Wybitny chiński reżyser Zhangke Jia podróżuje z kamerą po miejscach ważnych w jego życiu prywatnym i zawodowym.