TVP Historia Piątek, 29.04.2022 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 29 KWIETNIA ODC. 547 Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1915 - wynaleziono zamek błyskawiczny; 1928 - w Turcji wprowadzono alfabet łaciński; 1978 - utworzono niezależne od oficjalnych struktur Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża; 1993 - otwarto dla zwiedzania pałac Buckingham; 07:00 POLONIA RESTITUTA - ODC. 4 Serial historyczny, 51 min, Polska, 1982 Reżyseria: Bohdan Poręba Scenariusz: Włodzimierz Kowalski Zdjęcia: Wacław Dybowski Aktorzy: Zdzisław Mrożewski, Henryk Bista, Zygmunt Malanowicz, Eugeniusz Kujawski, Andro Kabaładze, Kirył Ławrow, Janusz Zakrzeński, Krzysztof Chamiec, Józef Fryźlewicz, Jerzy Kaliszewski, Edmund Fetting, Ignacy Gogolewski, Emil Karewicz Rok 1918. W Lublinie zostaje utworzony Rząd Republiki Polskiej. Na jego czele staje Ignacy Daszyński. Zalążki władzy polskiej tworzą się również w Krakowie i w Poznaniu. Powrót Józefa Piłsudskiego z więzienia. 08:05 KUCHNIA DWUDZIESTOLECIA - ODC. 20 TRADYCYJNIE I NOWOCZEŚNIE. NA PROSZONEJ KOLACJI. Magazyn, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Jerzy Grabowski, Jerzy Grabowski, Jerzy Grabowski Scenariusz: Łukasz Modelski, Łukasz Modelski, Łukasz Modelski Zdjęcia: Maciej Brola, Maciej Brola, Maciej Brola Wykonawcy: Łukasz Modelski (prowadzący) Kuchnia dworska to skarbiec polskich tradycji kulinarnych i ostoja gastronomicznego konserwatyzmu. Proszony obiad pokazywał cały grandeur kuchni ziemiańskiej, był sumą polskich tradycji kulinarnych. Ale po I wojnie światowej czasy nadeszły nowe i reguły proszonych obiadów czy kolacji wydawanych w mieszkaniach były już inne. Potrzebne wiec były przewodniki. Choćby "Co kiedy i jak podawać" - dwutomowa bestsellerowa broszurka wydana przez Bluszcz. Jakimi zasadami rządziły się przyjęcia w międzywojniu. Czy wypadało podawać gościom budyń z sandacza albo leguminę rumową. O wyzwaniach, z jakimi mierzyły się w dwudziestoleciu międzywojennym panie domu planujące proszone obiady w tym odcinku programu. Łukasz Modelski, redaktor, historyk sztuki i kultury średniowiecza, autor książek o historii kuchni, uczestnik inicjatyw kulinarnych związanych z próbami ustalenia kanonu polskiej kuchni, znany widzom TVP Historia z cykli "Kuchnia Jagiellonów", "Kuchnia Żydów polskich" i "W kotle historii" tym razem proponuje smakowitą wyprawę znaczoną najważniejszymi historycznymi datami i kulturowym obrazem dwudziestolecia międzywojennego. Niezwykłego okresu w historii, kiedy po 123 latach niewoli kształtowała się polska państwowość, powstawały wielkie inwestycje, łączyły się ziemie podzielone kulturowo, ekonomicznie, politycznie przez zaborców. W wyniszczonej w czasie I wojny światowej Europie i Polsce kulinarne pomysły łączyły niedostatek z tradycją, rzeczywistość z marzeniami. Smaki, które wówczas powstały dla nas do dziś są smakami rodzinnego domu. 08:35 HISTORIA POLSKI - AKCJA "WISŁA" Film dokumentalny, 43 min, Polska, 1992 Reżyseria: Jadwiga Nowakowska Scenariusz: Jadwiga Nowakowska Zdjęcia: Ryszard Janowski, Damian Skóra , Film dokumentalny o konflikcie polsko - ukraińskim w Bieszczadach po zakończeniu II wojny światowej, i o wysiedleniu ludności ukraińskiej z tych terenów w czasie akcji "Wisła". Na film składają się krótkie wypowiedzi byłych żołnierzy Ukraińskiej Powstańczej Armii oraz żołnierzy i milicjantów walczących po stronie polskiej. Józef Pokryszczak, Jan Hodowaniec, Teodor Fylak - byli członkowie ukraińskiej partyzantki - podkreślają patriotyczny charakter ich walki i krytycznie odnoszą się do stworzonego przez komunistyczną propagandę stereotypu Ukraińca bandyty. Juliusz Hibner, Zygmunt Keller, Julian Rudak służący w owym czasie w Wojsku Polskim i Milicji Obywatelskiej uzasadniają słuszność decyzji wysiedlenia ludności ukraińskiej z rejonu Bieszczad. Podkreślają bestialstwo upowców. Ich wypowiedzi ilustrują fragmenty archiwalnych kronik filmowych. 09:25 EPITAFIA KATYŃSKIE - KAROL PIOTROWICZ Film dokumentalny, 3 min, Polska, 2010 Scenariusz: Paweł Pawlicki, Marek Drążewski, Paulina Brzezińska, Maciej Dancewicz, Piotr Weychert Muzyka: Monika Cybulska KAROL PIOTROWICZ Karol Ludwik Piotrowicz herbu Leliwa (ur. 23 października 1901 w Bochni, zm. 1940 w Charkowie), polski filozof, doktor nauk filozoficznych, dyrektor Biblioteki Polskiej Akademii Umiejętności (PAU), członek Zarządu Głównego Towarzystwa Historycznego, członek POW, porucznik piechoty rezerwy piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej. Pewnego dnia nieznany polski żołnierz przyniósł do domu bilet wizytowy ojca, który zawierał ledwie trzy zdania: Jedziemy zdaje się w głąb Rosji. Cały transport obrony Lwowa. 26 września 1939. Kilka miesięcy później z obozu w Starobielsku nadeszła kartka pocztowa datowana 18 lutego 1940 roku: Wciąż myślę, jak w tych ciężkich czasach dajecie sobie radę. Łudzimy się, że łagodny klimat pozwoli nam przetrwać w pełnym zdrowiu. Tęskno mi za wami ogromnie, dużo o was wciąż myślę... W obozach było kilkudziesięciu profesorów, docentów. Był też prof. Piotrowicz, któremu zawdzięczamy świetne odczyty z zakresu historii polskiej. Mój ojciec, Karol Piotrowicz, był dyrektorem Biblioteki Akademii Umiejętności, członkiem Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Historycznego. Poświęcił się badaniom nad historią Śląska. Na wakacje jeździliśmy do Poronina koło Zakopanego, zawsze do tej samej rodziny. Gospodarz wiedział, że należy ojcu przygotować drzewo do rąbania, gdyż jest to czynność, do której zabierał się z największą przyjemnością. Z mamą planowali górskie wycieczki w Tatry. Znikali na kilka dni. Mnie i siostrę zostawiali pod opieką gospodarzy, bardzo zazdrościłyśmy rodzicom tych górskich eskapad. W sierpniu 1939 roku ojca mianowano komendantem dworca towarowego w Krakowie. Od początku wojny co dwa - trzy dni zaglądał na parę chwil do domu. Wtedy...wyszedł na ulicę, kupił papierosy w okrąglaku i odwrócił się, aby jak zwykle mi pomachać. Wierzyłam, że za parę dni znowu przyjdzie do domu. Nie przyszedł już nigdy. 09:35 SENSACJE XX WIEKU - BUNKIER CZ. 1 Kameralne i studyjne (widowisko), 24 min, Polska, 1997 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Jan Tarczyński Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Tajemnica śmierci Adolfa Hitlera w dalszym ciągu pozostaje niewyjaśniona, choć minęło ponad pół wieku. Najnowsze badania i ustalenia wskazują, że nasza dotychczasowa wiedza na ten temat oparta jest na fałszerstwach, ale nie wiemy, kto ich dokonał: Niemcy w czasie ostatnich dni istnienia III Rzeszy, aby zatrzeć wszystkie ślady umożliwiające wyjaśnienie losu Hitlera, czy władze ZSRR, których wojska zajęły bunkier i przejęły wszystkich świadków. Program przedstawia wydarzenia ostatnich miesięcy II wojny światowej (od grudnia 1944 - ofensywę w Ardenach i tajne rokowania z aliantami), które mogą być kluczem do wyjaśnienia tajemnicy bunkra. 10:00 SENSACJE XX WIEKU - BUNKIER CZ. 2 Kameralne i studyjne (widowisko), 22 min, Polska, 1997 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Jan Tarczyński Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Tajemnica śmierci Adolfa Hitlera w dalszym ciągu pozostaje niewyjaśniona, choć minęło ponad pół wieku. Najnowsze badania i ustalenia wskazują, że nasza dotychczasowa wiedza na ten temat oparta jest na fałszerstwach, ale nie wiemy, kto ich dokonał: Niemcy w czasie ostatnich dni istnienia III Rzeszy, aby zatrzeć wszystkie ślady umożliwiające wyjaśnienie losu Hitlera, czy władze ZSRR, których wojska zajęły bunkier i przejęły wszystkich świadków. Program przedstawia wydarzenia ostatnich miesięcy II wojny światowej (od grudnia 1944 - ofensywę w Ardenach i tajne rokowania z aliantami), które mogą być kluczem do wyjaśnienia tajemnicy bunkra. 10:40 OBYWATEL ZAMEK - Z DZIEJÓW ODBUDOWY Film dokumentalny, 53 min, Polska, 2021 Reżyseria: Władysław Rybiński Scenariusz: Władysław Rybiński Zdjęcia: Paweł Rudowski W swojej długiej historii Zamek Królewski był wielokrotnie grabiony i dewastowany przez wojska szwedzkie, brandenburskie, niemieckie i rosyjskie. W okresie I wojny światowej był rezydencją niemieckiego generalnego gubernatora. W latach 1920 - 1922 siedzibą Naczelnika Państwa, w latach 1926 - 1939 był rezydencją Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Spalony i ograbiony przez Niemców w 1939, niemal doszczętnie zniszczony w 1944. W 1965 roku ocalałe fragmenty zamku oraz budynek Biblioteki Królewskiej, pałac Pod Blachą i Arkady Kubickiego wpisano do rejestru zabytków. Rekonstrukcją zamku przeprowadzoną w latach 1971 - 1984 kierował Obywatelski Komitet Odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie. W 1979 roku w zamku utworzono muzeum. W 1980 Zamek Królewski wraz ze Starym Miastem został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. W filmie o Zamku Królewskim i jego odbudowie opowiadają: dr hab. Piotr Majewski - Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, prof. dr hab. Andrzej Rottermund, prof. dr hab. Wojciech Fałkowski, kustosz muzealny Bożena Radzio, oraz prof. dr hab. Elżbieta Jastrzębowska - archeolog, Polska Akademia Nauk. 12:00 POPIELEC - ODC. 9 - PO LATACH... Serial wojenny, obyczajowy, 80 min, Polska, 1982 Autor: Włodzimierz Kłaczyński Reżyseria: Zbigniew Laskowski, Ryszard Ber Scenariusz: Ryszard Ber, Wiesław Myśliwski Zdjęcia: Wiesław Kaczmarek Aktorzy: Maciej Góraj, Jerzy Turek, Aleksander Fogiel, Andrzej Bielski, Lech Dyblik, Paweł Galia, Hanna Giza, Elżbieta Golińska, Stanisław Górka Po amnestii Józuś wraca do Błędnej. Zośka żyje teraz z Nozdrem. Józuś z właściwym sobie uporem próbuje odbudować swoje życie, ale robi to nadal bezwzględnie. Za zgrabione pieniądze kupuje konia i buduje dom. Odbiera Nozdrowi Zośkę. Zośka decyduje się na zabieg u znachorki, żeby usunąć ciążę, w którą zaszła z Nozdrem. Na skutek powikłań trafia do szpitala. Józuś przeżywa chorobę żony i uświadamia sobie, że ją jedną naprawdę kocha. Niestety Józuś wpada w sidła na jelenie, wzywa pomocy, ale nikt tego nie słyszy. 14:50 GENIUSZE I MARZYCIELE. LUDWIK HIRSZFELD Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2018 Reżyseria: Paweł Wysoczański Film dokumentalny przedstawiający sylwetkę prof. Ludwika Hirszfelda. Jego osiągniecia są znane w świecie, a w Polsce jedynie w kręgach naukowych. 15:50 EPITAFIA KATYŃSKIE - ADAM SOLSKI Film dokumentalny, 3 min, Polska, 2010 Scenariusz: Piotr Weychert, Marek Drążewski, Maciej Dancewicz, Paweł Pawlicki, Paulina Brzezińska Muzyka: Monika Cybulska ADAM SOLSKI Adam Teofil Solski (ur. 4 stycznia 1895 w Milatyczach, zm. 9 kwietnia 1940 w Katyniu), major piechoty Wojska Polskiego, uczestnik czterech wojen, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej. 24 stycznia 1940. Mija pięć miesięcy od chwili widzenia się i pożegnania w przedziale pociągu, w Poznaniu. Ewa wówczas płakała. Matka, żegnając się ze mną, przeczuwała, że rozstanie będzie tak długie, może nawet na zawsze. Jak Danuśka daje sobie radę z Ewuśką i Rodzicami w tę ciężką zimę. Byłam jego ukochaną córeczką. Ewuśką, którą uwielbiał tak, jak to zwykle młodzi ojcowie kochają swoje córki. Często chodziliśmy na spacery. Nigdy nie zapomnę disneyowskiej Królewny Śnieżki, którą razem obejrzeliśmy w kinie. Kiedy ojciec wyjeżdżał służbowo albo do swojej mamy we Lwowie, zawsze potem przywoził mi cukierki. Miałem niesamowity sen. Matka śniła mi się, że była gdzieś w drugim pokoju w naszym mieszkaniu. Ja nastawiłem radio na muzykę i walczyłem sam ze sobą, z sobowtórem. Po przebudzeniu się leżałem na wznak. Okropnie waliło mi serce. Cóż ten sen miał złego wróżyć? Z mamą byli bardzo piękną parą. Poznali się we Lwowie poprzez stryja mamy, generała Trojanowskiego, którego ojciec był adiutantem. Często wychodzili na bale. Pamiętam jego granatowe spodnie z lampasem i szablę. Byłam zła i strasznie zazdrosna, że nie zabierają mnie ze sobą. Ojciec, chcąc mnie pocieszyć, powiedział, żebym się nie martwiła, bo niedługo będziemy na bale chodzić razem. 9 kwietnia. Paręnaście minut przed piątą rano - pobudka w więziennych wagonach i przygotowanie się do wychodzenia. Wyjazd karetką więzienną. Przewieziono nas gdzieś do lasu, coś w rodzaju letniska. Tu szczegółowa rewizja. Zabrano mi zegarek, na którym była godzina 6:30. Pytano mnie o obrączkę. Zabrano ruble, pas główny, scyzoryk. Ten dziennik znaleziono przy jednych z ponad czerech tysięcy zwłok wydobytych z katyńskich dołów w 1943 r. Pisany niemal do ostatnich chwil, jest jednym z najważniejszych dowodów zbrodni, jakiej wiosną 1940 roku dokonało NKWD na polskich oficerach, jeńcach z obozu w Kozielsku. Zawarte w nim zapiski są dla mnie najcenniejszą, ale też i najbardziej bolesną pamiątką po majorze Adamie Solskim. Moim ojcu. 16:25 HISTORIA POLSKI - ŻYCIA NIE MOŻNA ZMARNOWAĆ Film dokumentalny, 54 min, Polska, 2015 Scenariusz i reżyseria: Krzysztof Tadej Zdjęcia: Wojciech Kozłowski Wykonawcy: o. Jarosław Wysoczański Ofmconv., Franciszka Joanna Strzałkowska, s. Berta Hernandez Guerra, Marek Tomaszek, Maria Kozieł, Stanisław Baczyński, o. Jan Maria Szewek Ofmconv, o. Jacek Lisowski Ofmconv, kard. Juan Luis Cipriani Thorne, bp Luis Bambaren Dokument o dwóch polskich zakonnikach, franciszkanach konwentualnych zamordowanych w Peru w 1991 roku. Michał Tomaszek miał wówczas 31 lat, a Zbigniew Strzałkowski 33 lata. Zrealizowany przez ekipę TVP w peruwiańskich Andach i w Polsce film przedstawia ich życie i działalność. Ojciec Zbigniew Strzałkowski i ojciec Michał Tomaszek zostali zastrzeleni przez członków komunistycznej organizacji Świetlisty Szlak. Zostali beatyfikowani 5 grudnia 2015 r. , stając się pierwszymi polskimi misjonarzami męczennikami. W filmie widzowie zobaczą m. in. wypowiedzi ostatniego świadka porwania polskich zakonników, siostry zakonnej Berty Hernandez, a także emerytowanego biskupa, który zaprosił polskich zakonników, Luisa Bambarena, mieszkańców Pariacoto i polskich misjonarzy obecnie tam pracujących. W Polsce zostały nagrane rozmowy z rodzinami męczenników, w tym z matką Zbigniewa Strzałkowskiego, która przez wiele lat odmawiała wypowiedzi na temat tych tragicznych wydarzeń. 17:35 POLONIA RESTITUTA - ODC. 5 Serial historyczny, 51 min, Polska, 1982 Reżyseria: Bohdan Poręba Scenariusz: Włodzimierz Kowalski Zdjęcia: Wacław Dybowski Aktorzy: Zdzisław Mrożewski, Henryk Bista, Zygmunt Malanowicz, Eugeniusz Kujawski, Andro Kabaładze, Kirył Ławrow, Janusz Zakrzeński, Krzysztof Chamiec, Józef Fryźlewicz, Jerzy Kaliszewski, Edmund Fetting, Ignacy Gogolewski, Emil Karewicz Rozbrajanie wroga na ulicach Warszawy, Łodzi i innych miast. Obrady Kongresu Pokojowego w Paryżu. Wybuch powstania w Wielkopolsce. Powstanie na Górnym Śląsku. Nieprzyjazna postawa Dawida Lloyda George ' a wobec Polski. 18:40 NAJWSPANIALSZE LATARNIE MORSKIE IRLANDII - CUDA INŻYNIERII. ODC. 2/4 (THE GREAT LIGHTHOUSES OF IRELAND) Film dokumentalny, 60 min, Irlandia, 2020 Tajemnicze i romantyczne latarnie morskie pozostają istotną częścią infrastruktury morskiej Irlandii. Seria ta pokazuje zależność od morza i walkę z żywiołami Zielonej Wyspy oraz inżynierię, historię, a przede wszystkim ludzi stojących za tymi niezwykłymi budowlami oraz rolę, jaką odegrały w historycznych wydarzeniach. Dla Irlandii, przez wieki uzależnionej od morskiego transportu, latarnie są czymś szczególnym. Obecnie jest ich ponad sto, 66 wciąż działa. Najstarsza istniała już w średniowieczu - było to ognisko, rozpalane przez mnichów, chcących pokazać żeglarzom drogę do portu. Złota era latarni to XIX wiek: stały się symbolami ujarzmienia natury, ułatwiały nawigację na niebezpiecznych wodach przybrzeżnych. Gdzie fale atakują wyjątkowo wściekle, zaś wybrzeże jest skaliste. Irlandczycy są dumni ze swych latarni, porównują je do egipskich piramid i chińskiego muru. Pierwszy odcinek traktuje o życiu latarników, ich tradycjach, mundurach i zawodowym etosie tej prestiżowej, acz ciężkiej profesji. Drugi odcinek wyjaśnia, jak budowano te arcydzieła techniki w pięknych okolicznościach przyrody - na krawędzi klifu, wyspach, skałach ledwie wystających z wód Atlantyku, aż do latarni zakotwiczonych na dnie oceanu. Trzeci odcinek to rys historyczny - latarnie były świadkami bitew morskich, inwazji, katastrof, emigracji, wojny Irlandii o niepodległość i wojny domowej. Czwarty opowiada o końcu świata latarników (ostatni zszedł z posterunku w 1992 roku) i przyszłości, jaka je czeka w XXI wieku. Radar, radio, GPS i nowe technologie o dziwo nie odesłały latarni do lamusa, marynarze zapewniają, że nadal pomagają w ustaleniu pozycji. Poza tym romantyczne budowle działają na wyobraźnię i coraz częściej są celem turystycznych wypraw. 19:55 TEATR HISTORII - "RZECZ O BANALNOŚCI MIŁOŚCI" Dysk./wywiad/debata, 15 min, Polska, 2022 Wykonawcy: Mikołaj Mirowski (prowadzący) W cyklu "Teatr Historii", łączącym publicystykę ze sztuką spod znaku Melpomeny i Klio, tym razem, we wprowadzeniu do dramatu Savyon Liebrecht "Rzecz o banalności miłości" z 2013 r. , w reżyserii Feliksa Falka, gościem rozmowy prowadzonej przez dr. Mikołaja Mirowskiego (historyk, FINA) będzie Krystyna Różańska - Gorgolewska (krytyk sztuki, kurator, artystka - malarka). Sztuka opowiada o związku miłosnym między Hanną Arendt a Martinem Heideggerem, a także ich wzajemnej intelektualnej fascynacji. Przedstawienie jest również przyczynkiem do spojrzenia na skomplikowane biografie obojga bohaterów. Akcja spektaklu rozgrywa się na dwóch płaszczyznach czasowych, pierwsza osadzona jest w Republice Weimarskiej w połowie lat 20. XX w. , druga to rok 1975 - schyłek życia Hanny Arendt. Spektakl stara się oddać spojrzenie na świat pary filozofów. Oglądamy oboje w różnym wieku i w różnych sytuacjach życiowych, co pozwala na głębszy wgląd w ich osobowości. Arendt jest również w tej sztuce przedstawiona jako typowa przedstawicielka Żydów diasporycznych, którzy nie mogą do końca zerwać relacji z krajem swojego pochodzenia. W jej przypadku w grę wchodzi także komplikacja w postaci zaangażowania jej kochanka, Martina Heideggera, w system nazistowski, który doprowadził do Holocaustu. Sztuka wyróżnia się doskonałymi kreacjami aktorskimi, młodą Hannę Arendt gra Agnieszka Grochowska, starszą - Teresa Budzisz - Krzyżanowska, Martina Heideggera odpowiednio: Piotr Adamczyk i Andrzej Grabowski. Przedstawienie Feliksa Falka przypomina wagę i znaczenie książki Arendt "Eichmann w Jerozolimie. Rzecz o banalności zła" dla współczesnej analizy systemów totalitarnych. Dzięki przybliżeniu ważnych szczegółów, odbiorcy sztuki mogą lepiej zrozumieć jej sposób myślenia, który przyczynił się do stworzenia jej dzieła życia. 20:10 RZECZ O BANALNOŚCI MIŁOŚCI Spektakl, czas: 93 min, Polska 2012 Autorka: Savyon Liebrecht Przekład: Michał Sobelman Reżyseria: Feliks Falk Zdjęcia: Piotr Śliskowski Muzyka: Andrzej Milanowski Scenografia: Marcin Stajewski Kostiumy: Agnieszka Zawadowska Obsada: Agnieszka Grochowska (Młodsza Hanna Arendt), Teresa Budzisz - Krzyżanowska (Starsza Hanna Arendt), Piotr Adamczyk (Młodszy Martin Heidegger), Andrzej Grabowski (Starszy Martin Heidegger), Mateusz Grydlik (Rafael Mendelson), Marcin Hycnar (Michael Ben Szaked) Sztukę Savyon Liebrecht (rocznik 1948), jednej z najbardziej znanych izraelskich pisarek wyreżyserował dla Teatru Telewizji Feliks Falk, twórca teatralny ("Demokracja", "Chwila szczęścia", "Powtórka") i filmowy ("Wodzirej", "Samowolka", "Komornik"). Tytuł sztuki - w przekładzie z hebrajskiego Michała Sobelmana - nawiązuje do książki Hanny Arendt "Eichmann w Jerozolimie. Rzecz o banalności zła", która wywołała gwałtowny protest ze strony środowiska syjonistycznego. Zbiorowy list opublikowany w "Le Nouvel Observateur" z dnia 26 października 1966 roku nosił tytuł "Czy Hannah Arendt jest nazistką?" Oskarżano ją o uniewinnianie zbrodni hitlerowskich. "Rzecz o banalności miłości" opowiada o wybitnych filozofach niemieckich XX wieku - Hannie Arendt i Martinie Heideggerze, o skomplikowanych relacjach między studentką a kilkanaście lat starszym od niej profesorem. Najpierw łączyła ich wielka miłość, potem przyjaźń. Ta niezwykła znajomość przetrwała najgorsze, zakończyła ją śmierć Hanny Arendt. Akcja sztuki rozgrywa się zasadniczo w dwóch przeplatających się ze sobą płaszczyznach czasowych: w 1975 roku, tuż po wyjściu schorowanej Hanny Arendt ze szpitala, i w 1925 roku we Freiburgu, gdzie rozpoczął się jej romans z profesorem. W nowojorskim mieszkaniu 69 - letniej prof. Arendt pojawia się z kamerą 30 - letni Michael Ben Szaked, który wcześniej umówił się z nią na wywiad. Przedstawia się jako student Uniwersytetu w Jerozolimie, piszący doktorat z filozofii. Przygotowuje projekt, który ma trafić do uniwersyteckiego archiwum i zbiera wypowiedzi żydowskich intelektualistów. Punktem wyjścia ma być wydana przez prof. Hannę Arendt książka o Eichmannie, która wywołała prawdziwą burzę nie tylko w Izraelu, ale także na całym świecie. Wizyta Izraelczyka przywołuje wspomnienia z czasów studenckich, kiedy młoda Hanna pozostawała pod ogromnym wrażeniem swego profesora, Martina Heideggera. Pewnego razu w leśnym domku we Freiburgu, należącym do jej przyjaciela ze studiów, Rafaela Mendelsona, dziewczyna wraz z gospodarzem umówiła się na spotkanie z wykładowcą. Spędzili czas tylko we dwoje, bo Rafael, cierpiący z powodu zęba, tuż przed przyjściem profesora wyszedł do apteki po środki uśmierzające ból. Od początku było jasne, że tych dwoje połączy płomienny romans, mimo że dzieliło ich wiele. Ona miała wówczas niewiele ponad 18 lat, on 35, w dodatku był żonaty i miał dwóch synów. Zakochany w Hannie Rafael próbował wybić z głowy przyjaciółce tę miłość. Nie udało się. Wyjechał. A związek z Heideggerem trwał. Osłabł, kiedy profesor zaczął wierzyć w Hitlera, który miał przywrócić wielkiego ducha Niemiec. Hanna nie zapomniała o kochanku, chociaż ich drogi się rozeszły. Wraz z dojściem Hitlera do władzy, urodzona w Niemczech Żydówka, w wieku 27 lat musiała opuścić kraj. Hanna zobaczyła się z Martinem ponownie w 1950 r. Po 17 latach nieobecności, już jako pani profesor, przyjechała do Freiburga. Spotkanie z 60 - letnim Heideggerem stało się okazją do wyrzucenia ze siebie wszystkich żalów i oskarżeń pod adresem kochanka, który mimo wszystko wciąż był jej drogi. On przystąpił do partii, swoją filozofią wspierał ideologię nazistowską, ona w 1940 r. trafiła do obozu koncentracyjnego. Hanna Arendt była dwukrotnie zamężna. Przez pewien czas mieszkała w Paryżu, tu poznała drugiego męża, z którym ostatecznie osiadła w Ameryce. Była pierwszą kobietą minowaną na stanowisko profesora zwyczajnego Uniwersytetu Princeton. Zmarła w 1975 roku. Wywiad na temat książki o Eichmannie, który wywołuje wspomnienia o Heideggerze, zresztą za sprawą samego Michaela Ben Szakeda, schodzi na niebezpieczne tory. Młody Izraelczyk nie wytrzymuje rosnącego napięcia i w pewnym momencie ze złością wyrzuca z siebie, jaki jest prawdziwy cel jego wizyty i jak naprawdę brzmi jego nazwisko. 22:00 BABUSZKI Z CZARNOBYLA (BABUSHKAS OF CHERNOBYL) Film dokumentalny, 49 min, USA, 2015 Reżyseria: Nancy Nordhoff, Holly Morris, Anne Bogart Film dokumentalny o kobietach, które wciąż mieszkają w pobliżu elektrowni w Czarnobylu. Mimo podeszłego wieku, trudności i skażonego terenu nie opuściły swoich domów. Bohaterkami filmu są trzy kobiety żyjące w najbardziej toksycznym miejscu na świecie. Gdy prawie wszyscy sąsiedzi już dawno uciekli, a mężowie poumierali, one wciąż pracują, uprawiają ziemię uznaną za niezdatną do użytku, ignorując nakazy rządowe i ostrzeżenia zdrowotne. Te babcie wiodą życie w jednym z najbardziej skażonych miejsc. 26 kwietnia 1986 roku w bloku numer cztery Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej doszło do eksplozji. Pożar uwolnił 400 razy więcej promieniowania niż bomba, która spadła na Hiroszimę. W Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej doszło do awarii. Uszkodzeniu uległ jeden z reaktorów. Rannym udzielono pomocy. Powołano specjalną komisję. Przymusowo ewakuowano setki tysięcy osób, a strefa wykluczenia o powierzchni dwóch tysięcy sześciuset kilometrów kwadratowych została uznana za niezdatną do zamieszkania. Wysiedlonym powiedziano, że już nigdy nie będą mogli wrócić. Ten film to poruszający portret i świadectwo siły, solidarności i przyjaźni. Wielokrotnie nagrodzony na festiwalach. 23:30 ZAGADKA ŚMIERCI HITLERA (HITLER`S LAST MYSTERY) Film dokumentalny, 59 min, Francja, 2018 Reżyseria: Jean - Christophe Brisard Scenariusz: Lana Parshina Film dokumentalny, zrealizowany w oparciu o dotychczas niedostępne dokumenty z sowieckich archiwów i przy zastosowaniu najnowszych technik badań kryminalistycznych, rzuca nowe światło na ostatnie dni bunkra Hitlera. W 2017 roku, po dwóch latach żmudnych negocjacji z władzami rosyjskimi, wielokrotnie nagradzani dziennikarze śledczy, Jean - Christophe Brisard i Lana Parshina, uzyskali dostęp do poufnych sowieckich dokumentów, które ukazały kulisy polowania na ciało Hitlera. W toku śledztwa ujawnili nowe relacje naocznych świadków, materiały fotograficzne i stenogramy z przesłuchań dotyczące ostatnich dni życia Hitlera. Po raz pierwszy od zakończenia II wojny światowej najnowszym testom kryminalistycznym poddano odnalezione w bunkrze ludzkie szczątki: fragmenty czaszki z otworem po kuli oraz fragmenty kości szczęki i zębów. 00:40 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - WSZYSTKO DLA OJCZYZNY, NIC DLA MNIE Magazyn, 23 min, Polska, 2021 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki "Wszystko dla Ojczyzny, nic dla mnie". Program poświęcimy postaci Piotra Wysockiego. To on poprowadził w Warszawie do walki podchorążych. To on stal się symbolem powstania listopadowego. Ta część jego życiorysu jest powszechnie znana, my zajmiemy się jego dalszymi losami. 6 września 1831 r. został ranny podczas obrony warszawskiej Woli. Podzielił los wielu walczących Polaków i dostał się do niewoli rosyjskiej. W trzecią rocznicę wybuchu powstania sąd skazał Piotra Wysockiego na karę śmierci przez powieszenie. Car zamienił jednak karę śmierci na 20 lat ciężkich robót na Syberii. W 1857 r. gubernator zezwolił Wysockiemu na powrót z zesłania. Osiadł wówczas w Warce. Śladów bytności Wysockiego w Warce spróbujemy poszukać. Niedokończona historia Kolejna nasza opowieść wprawdzie dotyczy zdarzeń z września 1939 roku rozgrywających się na terenie walk grupy operacyjnej Narew, ale w generalnej wymowie też toczyć się będzie wokół niedomkniętych rachunków człowieka współczesnego z wojną. 01:10 SENSACJE XX WIEKU - BUNKIER CZ. 1 Kameralne i studyjne (widowisko), 24 min, Polska, 1997 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Jan Tarczyński Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Tajemnica śmierci Adolfa Hitlera w dalszym ciągu pozostaje niewyjaśniona, choć minęło ponad pół wieku. Najnowsze badania i ustalenia wskazują, że nasza dotychczasowa wiedza na ten temat oparta jest na fałszerstwach, ale nie wiemy, kto ich dokonał: Niemcy w czasie ostatnich dni istnienia III Rzeszy, aby zatrzeć wszystkie ślady umożliwiające wyjaśnienie losu Hitlera, czy władze ZSRR, których wojska zajęły bunkier i przejęły wszystkich świadków. Program przedstawia wydarzenia ostatnich miesięcy II wojny światowej (od grudnia 1944 - ofensywę w Ardenach i tajne rokowania z aliantami), które mogą być kluczem do wyjaśnienia tajemnicy bunkra. 01:40 SENSACJE XX WIEKU - BUNKIER CZ. 2 Kameralne i studyjne (widowisko), 22 min, Polska, 1997 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Jan Tarczyński Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Tajemnica śmierci Adolfa Hitlera w dalszym ciągu pozostaje niewyjaśniona, choć minęło ponad pół wieku. Najnowsze badania i ustalenia wskazują, że nasza dotychczasowa wiedza na ten temat oparta jest na fałszerstwach, ale nie wiemy, kto ich dokonał: Niemcy w czasie ostatnich dni istnienia III Rzeszy, aby zatrzeć wszystkie ślady umożliwiające wyjaśnienie losu Hitlera, czy władze ZSRR, których wojska zajęły bunkier i przejęły wszystkich świadków. Program przedstawia wydarzenia ostatnich miesięcy II wojny światowej (od grudnia 1944 - ofensywę w Ardenach i tajne rokowania z aliantami), które mogą być kluczem do wyjaśnienia tajemnicy bunkra. 02:10 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - ZBRODNIA I KARA Magazyn, 24 min, Polska, 1993 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Zbigniew Maziarz Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Film Bogusława Wołoszańskiego poświęcony procesowi norymberskiemu. Zdjęcia lotnicze zbombardowanego przez aliantów starego miasta i nowszych dzielnic; z gmachów publicznych w Norymberdze ocalał nienaruszony kompleks budynków sądu i więzienia. Wykorzystano nagrania z procesu zbrodniarzy niemieckich, kroniki nazistowskie, współczesne zdjęcia korytarzy i cel więzienia norymberskiego i Spandau.