TVP Kultura Środa, 27.04.2022 08:25 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - JAN VAN GOYEN Magazyn, 5 min, Polska, 2022 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Rozległe równiny, niska linia horyzontu i pas nieba z masywnymi chmurami - pejzaż należy do znaków rozpoznawczych sztuki holenderskiego złotego wieku, a jednym z niekwestionowanych mistrzów tego malarstwa był Jan van Goyen, którego wczesne dzieło "Wioska rybacka" oglądać można w poznańskim Muzeum Narodowym. Van Goyen studiował w Haarlemie, potem prowadził pracownię w Lejdzie i Hadze. Obok takich artystów jak Jacob von Ruisdael czy Peter Molijn przyczynił się do ewolucji malarstwa pejzażowego jako odrębnego gatunku w XVII - wiecznej Holandii. O obrazie i artyście opowie historyk sztuki Martyna Łukasiewicz, kuratorka Galerii Sztuki Europejskiej Muzeum Narodowego w Poznaniu. 08:35 PRZESTRZEŃ PAMIĘCI - MUZEUM PAMIĘCI SYBIRU W BIAŁYMSTOKU Magazyn, 25 min, Polska, 2021 Syberia to nie tylko nazwa geograficzna. To także doświadczenie cierpienia wielu pokoleń Polaków, które głęboko wrosło w naszą historię. To miejsce zsyłki. Jako pierwsi na Syberię trafili jeńcy wojenni wzięci do niewoli podczas wojen Stefana Batorego z Iwanem IV Groźnym, prowadzonych z Moskwą na początku XVII wieku. Na Syberię zostało zesłanych co najmniej pięć tysięcy konfederatów barskich. Ich los podzielili później uczestnicy insurekcji kościuszkowskiej. Na Sybir władze carskie pognały około półtora tysiąca uczestników powstania listopadowego. Zsyłka była metodą karania "polskich buntowników". Taki los spotkał około 40 tys. pojmanych powstańców styczniowych, a później uczestników rewolucji 1905 roku i wszystkich, którzy aż do wybuchu wielkiej wojny w 1914 roku walczyli o odzyskanie niepodległości i wyrwanie spod dominacji rosyjskiej. Związek Sowiecki traktował Syberię jako miejsce pozbycia się politycznych przeciwników. Zanim jednak tak się stało, czerpał korzyści z niewolniczej pracy osadzonych tu więźniów. Tu wywożono Polaków w ramach tzw. "operacji polskiej" przeprowadzonej w Związku Sowieckim w latach 1937 - 1938. Tu trafiali też obywatele polscy po agresji sowieckiej na Polskę w 1939 roku, w czterech deportacjach, a także po zakończeniu II wojny światowej. To tym pokoleniom Polaków dedykowane jest Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku. 09:10 MENINA (MENINA) Dramat, 93 min, Francja, 2017 Reżyseria: Cristina Pinheiro Scenariusz: Ghislain Cravatte, Laura Piani Aktorzy: Naomi Biton, Nuno Lopez, Beatriz Batarda 8 - letnia Luisa razem z rodzicami uciekła z Portugalii do Francji na początku lat siedemdziesiątych. Widmo terroru jednak cały czas ją prześladuje, zwłaszcza że nie ma wsparcia ani u ojca, który jest alkoholikiem, ani u matki, która nie poświęca jej uwagi, zajęta jedynie swoja osobą. Luisa całkiem nieźle zaadaptowała się w nowym kraju, mówi bezbłędnie po francusku i czuje się jak Francuzka. Pewnego dnia ojciec oznajmia, że musi wyjechać i nie wróci prędko. Dziewczynka jest zrozpaczona. 2018 - główna nagroda na festiwalu w Goeteborgu. 11:00 RYCERZE I RABUSIE - ODC. 6/7 - SKARB MOHILANKI Serial kostiumowy, przygodowy, 44 min, Polska 1984 Reżyseria: Tadeusz Junak Scenariusz: Józef Hen Zdjęcia: Tomasz Tarasin Muzyka: Leszek Orlewicz Występują: Tomasz Stockinger, Gustaw Lutkiewicz, Tadeusz Paradowicz, Janusz Zerbst, Bożena Adamkówna, Ryszard Dembiński, Stanisław Niwiński, Bruno O'Ya, Piotr Skarga, Anna Chitro, Barbara Horawianka, Marek Litewka, Wiesław Michnikowski, Krzysztof Luft, Jerzy Trela, Marcin Stawski, Ewa Decówna, Tadeusz Borowski, Jerzy Karaszkiewicz, Eugeniusz Kujawski, Mirosława Marcheluk, Zofia Saretok, Marzena Trybała, Arkadiusz Bazak, Anna Dymna i inni Na wyprawę przeciw Tatarom wyrusza magnat Potocki. Wcześniej skarby Potockich i Mohilanki zostały zdeponowane w zamku, którego spadkobierczynią jest pani Golska. Właśnie ona zostaje oskarżona o przywłaszczenie depozytu, którego wszakże w zamku nie ma. Wierzyciele oblegają zamkowe mury, w obronie pomagają bracia Dydyńscy. Jeden z nich zakochuje się z wzajemnością w Mohilance, którą porywa z obozu oblegających. Tajemnicę zdeponowanych skarbów wyjaśnia - po interwencji Piotra Wolskiego - sam Potocki, wracający z tatarskiej niewoli. 11:55 RYCERZE I RABUSIE - ODC. 7/7 - MIŁOŚĆ PIOTRA Serial kostiumowy, przygodowy, 44 min, Polska 1984 Scenariusz: Józef Hen Reżyseria: Tadeusz Junak Zdjęcia: Tomasz Tarasin Muzyka: Leszek Orlewicz Aktorzy: Tomasz Stockinger, Gustaw Lutkiewicz, Tadeusz Paradowicz, Janusz Zerbst, Bożena Adamkówna, Ryszard Dembiński, Stanisław Niwiński, Bruno O'Ya, Piotr Skarga, Anna Chitro, Barbara Horawianka, Marek Litewka, Wiesław Michnikowski, Krzysztof Luft, Jerzy Trela, Marcin Stawski, Ewa Decówna, Tadeusz Borowski, Jerzy Karaszkiewicz, Eugeniusz Kujawski, Mirosława Marcheluk, Zofia Saretok, Marzena Trybała, Arkadiusz Bazak, Anna Dymna i inni Piotra Wolskiego dotyka osobista tragedia. Stogniew Zgurski, brat Konstancji, w której zakochuje się starosta - zabija w karczmie szlachcica. Wolski, który z urzędu ściga warchołów łamiących prawo, musi uwięzić Stogniewa. Tymczasem inny szlachcic, Dąbski, sobie tylko znanymi drogami zdobywa tytuł do zagarnięcia majątku Zgurskich i obrócenia całej rodziny w chłopów. Najeżdża na posiadłość i uprowadza Konstancję. Piotr z pomocą braci Dydyńskich uwalnia ukochaną. Drugi brat Konstancji, zakonnik, wyrusza na poszukiwanie papierów dowodzących szlachectwa rodu, jednak ginie w drodze. W końcu dochodzi do procesu. Jedynym wiarygodnym świadkiem szlachectwa Konstancji jest właśnie starosta Wolski. Jednak oczywiste jest, że sędziowie nie uznają poręczenia Piotra, jeśli okaże się, że ubiega się on o rękę dziewczyny. Wolski, chcąc doprowadzić do przywrócenia Konstancji należnych jej praw, musi zrezygnować ze swej miłości i planów małżeńskich. 12:55 NIEPOSPOLITA Film historyczny, krótkometrażowy, 21 min, Polska, 2019 Reżyseria: Tomasz Dobosz Scenariusz: Danuta Nierada, Miłosz Lodowski Zdjęcia: Marcin Magiera Aktorzy: Patryk Szwichtenberg, Agata Różycka, Marek Karpowicz, Andrzej Szeremeta, Szymon Mysłakowski Pisarz Tadeusz Dołęga - Mostowicz w roku 1939 podróżuje po Polsce ze swoją uroczą asystentką Dianą i przeprowadza wywiady z ludźmi sukcesu. Na swojej drodze spotyka m.in. Melchiora Wańkowicza, o. Maksymiliana Kolbe, Janusza Kusocińskiego, Eugeniusza Kwiatkowskiego i Hankę Ordonównę. 13:30 PIERRE RICHARD - KOMIK DYSKRETNY (PIERRE RICHARD: THE QUIET ONES) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2016 Reżyseria: Gregory Monro Scenariusz: Gregory Monro Dokumentalny portret Pierre'a Richarda, francuskiego aktora i komika, najbardziej znanego jako odtwórca głównych ról w filmie "Pechowiec" (reż. Francis Veber) czy "Tajemniczy blondyn w czarnym bucie" (reż. Yves Robert.) 14:35 VANILLE (VANILLE / VANILLE, A CARIBBEAN TALE) Film animowany, 29 min, Francja, 2020 Reżyseria: Guillaume Lorin Scenariusz: Aurore Auguste, Antoine Lanciaux, Guillaume Lorin Wykonawcy: Marie - Eva Phaan, Maco Carole, Tricia Evy Film animowany o niezwykłej wakacyjnej przygodzie. Mała Vanille na zaproszenie ciotki przylatuje z Paryża na Gwadelupę - ojczyznę swojej zmarłej matki. Dziewczynka, pomimo pierwszych trudności w nawiązaniu kontaktów z dawno niewidzianą krewną, bez wahania ruszy jej na ratunek, gdy ta padnie ofiarą złośliwego duszka atakującego posiadaczki przepięknych włosów. 15:20 NA KREDYT Dramat obyczajowy, 29 min, Polska, 2008 Reżyseria: Przemysław Nowakowski Scenariusz: Przemysła Nowakowski Zdjęcia: Romuald Lewandowski Muzyka: Jan Komar Aktorzy: Łukasz Garlicki, Magdalena Popławska, Magdalena Górska, Karolina Gorczyca, Sławomir Grzywkowski Współczesna wersja średniowiecznej legendy o parze kochanków, którzy nie mogli się spotykać, ponieważ ciążyła nad nimi klątwa. Agnieszka i Lucek nie spotykają się. Jednak nie z powodu klątwy, lecz kredytu. Agnieszka pracuje w ciągu dnia jako lekarka w szpitalu, a Lucek nocą jako Dj w klubie. Postanowili, że zainwestują we wspólną przyszłość. Wzięli kredyt i kupili mieszkanie. Spłata rat wymaga, żeby pracowali coraz więcej. Ich godziny pracy rozmijają się. Pewnego dnia znajdują wyjście: będą nagrywać nawzajem swoje życie i przesyłać sobie video - listy. Zaczynają od prostej rejestracji życia codziennego. Potem jednak Lucek zaczyna niebezpiecznie zagłębiać się w wykreowany świat. Z czasem traci kontakt z Agnieszką - a tym samym - z rzeczywistością. I wtedy poznaje Werę. (www. studiomunka. pl) 21:00 NA WSCHÓD OD HOLLYWOOD - HAVEL (HAVEL) Film biograficzny, 99 min, Czechy, 2020 Reżyseria: Slavek Horak Scenariusz: Slavek Horak, Rudolf Suchnek Aktorzy: Viktor Dvorak, Anna Geislerov, Martin Hofmann, Barbora Seidlov Pierwszy pełnometrażowy film fabularny o Vaclavie Havlu - zmarłym w 2011 roku czeskim dramatopisarzu, obrońcy praw człowieka, polityku i prezydencie kraju. Koncentruje się na przemianie Havla z odnoszącego sukcesy - później zakazanego - dramaturga z lat sześćdziesiątych w działacza na rzecz praw człowieka i więźnia sumienia w latach siedemdziesiątych. Kulminacją jego przemiany było stanięcie na czele czeskiej aksamitnej rewolucji i wybranie go w 1989 roku (po 41 latach) na urząd pierwszego niekomunistycznego prezydenta Czechosłowacji. Dramat wątpiącego w siebie intelektualisty, rozdartego pomiędzy własnymi pasjami i narzuconymi sobie obowiązkami. Film jest fikcją, a nie dokumentem, tłumaczy reżyser Slavek Horak. Nie próbowałem tworzyć legendy Havla czy celebryty Havla, ale człowieka. Stąd w filmie oglądamy nie tylko przemianę artysty w ikonę walki o wolność, lecz także jego burzliwe życie osobiste, w którego centrum pozostaje niezwykły związek z żoną Olgą. 23:00 WIĘCEJ NIŻ FIKCJA - OCZY ORSONA WELLESA (THE EYES OF ORSON WELLES) Film dokumentalny, 110 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Mark Cousins Scenariusz: Mark Cousins Zdjęcia: Mark Cousins Welles, ikona kina XX wieku, bywalec salonów i kochanek wielkich gwiazd, skrywał pewną pasję - rysowanie. Wiele lat po śmierci mistrza autor tego dokumentu spotyka Beatrice Welles, która pokazuje mu sekretne pudełko z rysunkami ojca. "Co jest w pudełku, Orson?" - pyta Cousins swoim niepodrabialnym staccato i tak zaczyna się filmowy list do wielkiego twórcy, niemający nic wspólnego z klasyczną biografią. Badając poszczególne rozdziały życia Wellesa, Cousins odbywa kilka podróży: od Irlandii przez Maroko po Nowy Jork. Wszędzie, gdzie dociera, stara się ustawić kamerę tam, gdzie stawiał ją Orson. Ma obsesję, by zobaczyć świat jego oczami, ujrzeć dokładnie to, co on widział. Oczy są metaforą myślenia wizualnego, portalem umożliwiającym wniknięcie w świat wyobraźni wielkiego artysty. 01:05 JAZZ - 40 RAWA BLUES FESTIVAL ŚLĄSKIE BRZMIENIE Koncert, 53 min, Polska, 2021 Wykonawcy: Krzak Legacy, Marek Motyka, Grzegorz Kapołka Trio Koncert, na którym wystąpili: Marek McCarron Motyka, Grzegorz Kapołka Trio oraz zespół Krzak Legacy. 02:15 LEKKIE OBYCZAJE - WEEKEND OSTATNIEJ SZANSY (LE WEEK - END) Film komediowy, 89 min, Wielka Brytania 2013 Reżyseria: Roger Michell Scenariusz: Hanif Kureishi Aktorzy: Lindsay Duncan, Jim Broadbent, Jeff Goldblum, Igor Gotesman, Olivier Audibert Szkolna nauczycielka Meg i profesr filozofii Nick są małżeństwem z 30 - letnim stażem. Mieszkają w Wielkiej Brytanii. Oboje wkrótce przechodzą na emeryturę. Po tylu latach wspólnego życia, ich związek się wypalił. Chcąc rozniecić w sobie dawne uczucie, postanawiają w rocznicę ślubu wybrać się w romantyczną podróż do Paryża, gdzie spędzili swój miesiąc miodowy. Bawią się świetnie, mieszkają w drogim hotelu, odwiedzją bary i restauracje. Przypadkowo wpadają na Morgana, kolegę Nicka ze studiów, który odniósł wielki sukces, jest bogatym pisarzem. Morgan zaprasza ich na party do swej komfortowej garsoniery, którą dzieli z młodą, drugą żoną. Nick i Meg jszcze nie wiedzą, że dawny kumpel wkrótce bedzie miał okazję wybawić ich z kłopotów finansowych. Ale czy mieście miłości uda im się zakochać w sobie od nowa? 05:00 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.IV - ODC. 38 ŁÓDŹ FILMOWA Film dokumentalny, 27 min, Polska, 2017 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Nie byłoby polskiego kina bez miasta, które określa się mianem Hollyłódź. Dlatego Radosław Kotarski przybywa do Łodzi, gdzie poznaje tajniki historycznych produkcji filmowych. Przygląda się temu, jak tworzono filmy fabularne, gdzie wyświetlano pierwsze ruchome obrazy i tworzy własną animację w legendarnym studiu Se - Ma - For. Będzie to podróż pełna dawnych, filmowych wspomnień.