TVP Kultura Czwartek, 28.04.2022 08:30 MIESZCZANIE ŻYWIECCY - KSIĘŻNA MARIA KRYSTYNA I KRZYSZTOF Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Scenariusz: Grzegorz Jankowski Krzysztof Błecha, lekarz i przyjaciel księżnej Marii Krystyny Habsburg, opowiada o historii polskich Habsburgów, ich patriotyzmie oraz postawie wobec mieszkańców Żywiecczyzny. Wspomina początki swojej przyjaźni z księżną, która pod koniec życia wróciła do Żywca i była blisko związana z jego rodziną. 11:00 W SŁOŃCU I W DESZCZU - ODC. 1/7 - PRAWO JAZDY Serial obyczajowy, 55 min, Polska 1979 Reżyseria: Sylwester Szyszko Scenariusz: Marian Pilot Zdjęcia: Tomasz Wert Aktorzy: Wanda Łuczycka, Bolesław Płotnicki, Jarosław Kopaczewski, Hanna Bieniuszewicz, Ryszard Mróz, Kazimiera Utrata, Janusz Paluszkiewicz, Stanisław Michalski, Lech Grzmociński, Antoni Jurasz, Marek Frąckowiak, Wanda Neumann i inni Serial według scenariusza Mariana Pilota, jednego z czołowych przedstawicieli tzw. nurtu chłopskiego we współczesnej literaturze polskiej. Pisarz nakreślił obraz wsi u progu lat 80. na przykładzie filmowej rodziny Małolepszych ze wsi Gudzewo. Gospodarują oni na paru hektarach, starsze dzieci wyjechały do miasta, urządziły się, jeden z synów został nawet adwokatem. Przy rodzicach pozostał dwudziestoparoletni Bolek, chłopak skory "do bitki i do wypitki", włóczący się z rówieśnikami równie nieokrzesanymi jak on, samotny, bo dziewczyny w większości pouciekały do miasta. Feliks Małolepszy, wiekowy już gospodarz, czując zbliżającą się śmierć, każe wezwać wszystkie swoje dzieci. Myśli głównie o tym, żeby gospodarstwo przekazać w całości najmłodszemu Bolkowi, który pozostał na wsi - i nie zastosować się do zwyczajowego prawa, nakazującego spłacić rodzeństwo, które odeszło z gospodarki. Po śmierci ojca, zaraz na stypie, dochodzi do awantury. W rezultacie Bolek wybrania się, odwraca nawet sytuację, każe bowiem zapłacić sobie symboliczną sumę za to, że pozostanie na gospodarstwie. 12:05 W SŁOŃCU I W DESZCZU - ODC. 2/7 - NIE ZAPOMNISZ NIGDY Serial obyczajowy, 48 min, Polska 1979 Reżyseria: Sylwester Szyszko Scenariusz: Marian Pilot Aktorzy: Jarosław Kopaczewski, Wanda Łuczycka, Hanna Bieniuszewicz, Marzena Trybała, Tatiana Sosna - Sarno, Włodzimierz Musiał, Zdzisław Szymański, Ryszard Mróz, Ryszard Kotys, Marian Glinka i inni Główna troska nowego gospodarza to postawienie na nogi zapuszczonej gospodarki i jej unowocześnienie. W tym celu bierze pożyczki bankowe i zaczyna budować oborę. Brakuje mu jednak materiałów. Drugie, również poważne zmartwienie Bolka, który pozostał na ojcowiźnie tylko ze starą, coraz słabszą matką, to brak żony i zarazem gospodyni. Jego dawna sympatia Krysia, do której się zaleca, wybiera jednak konkurenta, organistę Wojtka. Z kolei w Bolku kocha się młoda wdowa Wanda, ale ona mu jednak nie odpowiada. Chłopak postanawia dać do gazety ogłoszenie matrymonialne, choć matka ma wątpliwości, czy zechce go jakaś "pisana" panna, skoro nie chciała prawdziwa. 13:30 VAN DYCK: WIELKI RYWAL RUBENSA (VAN DYCK'S BAROQUE PAINTING - A STORY OF RIVALRY AND FAME) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2020 Reżyseria: Yasemin Ergin, Lucie Tamborini Dokument opowiada o relacji dwóch najwybitniejszych malarzy baroku - Antoona Van Dycka i Petera Rubensa. 16:05 MŁYN I KRZYŻ (MILL AND THE CROSS, THE) Dramat, 91 min, Polska/Szwecja, 2010 Reżyseria: Lech Majewski Scenariusz: Michael Francis Gibson, Lech Majewski Zdjęcia: Adam Sikora, Lech Majewski Muzyka: Lech Majewski, Józef Skrzek Aktorzy: Rutger Hauer, Michael York, Charlotte Rampling, Joanna Litwin, Dorota Lis Inspiracją stała się książka amerykańskiego pisarza, historyka i krytyka sztuki, Michaela F. Gibsona "Młyn i Krzyż", będąca wnikliwą analizą obrazu "Droga krzyżowa", Pietera Bruegla. W zrealizowanym z ogromną dbałością o szczegóły filmie, reżyser ukazuje losy 12 postaci z namalowanego w 1564 roku słynnego obrazu. Niezwykłe, ekranowe dzieło Lecha Majewskiego powstawało trzy lata, większość zdjęć kręcono w plenerach Jury Krakowsko - Częstochowskiej. Sfilmowany materiał poddano precyzyjnej obróbce komputerowej, z wykorzystaniem najnowszych technologii. Rok 1564. Niderlandzki malarz Pieter Bruegel (w tej roli Rutger Hauer), na zamówienie antwerpskiego bankiera i kolekcjonera dzieł sztuki, Nicolaesa Jonghelincka, rozpoczyna prace nad obrazem, przedstawiającym procesję na Kalwarię. 17:50 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - JÓZEF CHEŁMOŃSKI Magazyn, 5 min, Polska, 2022 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Chełmoński malował "Orkę" w Kuklówce na Mazowszu, dokąd przeniósł się wkrótce po kilkunastoletnim pobycie w Paryżu. Znana jest jego niechęć do miasta, wyrażająca się również w unikaniu miejskich tematów w obrazach. Był malarzem wiejskich pejzaży, mazowieckich i kresowych pól, rozpędzonych sań, końskich czwórek. Obraz powstały w 1896 roku jest przedstawieniem tytanicznej pracy człowieka i zwierząt, zmagających się z żywiołem ziemi. Malowidło jest jednym z najważniejszych dzieł polskiego realizmu. O obrazie i artyście opowie historyk sztuki dr Agnieszka Skalska, kuratorka Galerii Sztuki Polskiej od końca XVIII w. do 1945 r. Muzeum Narodowego w Poznaniu. 18:00 PRZESTRZEŃ PAMIĘCI - ZAMEK KRÓLEWSKI W WARSZAWIE Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Historia Zamku Królewskiego w Warszawie to zapis historii Polski. Świadectwo jej wzlotów, ale i chwil tragicznych. To także miejsce, które odrodziło się z popiołów i pisze swoją historię. Nad Zamkiem góruje Wieża Zegarowa, nazywana też Zygmuntowską. Pierwszy zegar pojawił się na wieży w 1622 roku, za panowania Zygmunta III Wazy, króla, który przeniósł stolicę z Krakowa do Warszawy. Zegar - podobnie jak cały Zamek i Warszawa - ucierpiał podczas potopu szwedzkiego w 1656 roku. Ale już w następnym roku został odbudowany. Otoczony opieką warszawskich zegarmistrzów odmierzał czas. Także wtedy, kiedy Polska straciła niepodległość. Wybijał także godzinę wolności. Wieżę zegarową i zegar zniszczono 17 września 1939 roku, podczas jednego z największych niemieckich bombardowań stolicy. Wskazówki zegara zatrzymały się na godzinie 11.15 i tak zostało do czasu powstania warszawskiego. Po wojnie, kiedy przystąpiono do odbudowy zamku w 1971 roku, zdecydowano, że trzeba zbudować nowy zegar. 19 lipca 1974 roku, o godzinie 11.15 puszczono w ruch wskazówki zegara. 20:00 CZWARTKOWY KLUB FILMOWY - TOBRUK (TOBRUK) Dramat wojenny, 105 min, USA 1967 Reżyser: Arthur Hiller Scenariusz: Leo Gordon Występują: Rock Hudson, George Peppard, Nigel Green, Guy Stockwell, Jack Watson i inni Północna Afryka, lato 1942 roku. Zwycięski pochód wojsk niemiecko - włoskich pod dowództwem sławnego "lisa pustyni", feldmarszałka Erwina Rommla, zagraża brytyjskiemu Egiptowi. Alianci rozpaczliwie poszukują sposobu na powstrzymanie sił Osi, nie wahając się przed sięganiem po najbardziej ryzykowne koncepcje. W oazie na środku pustyni specjalny oddział Brytyjczyków przygotowuje się do realizacji niezwykle niebezpiecznego zadania. Grupa ma przeniknąć przez niemieckie linie i dotrzeć do twierdzy w Tobruku. Tam znajdują się wielkie zbiorniki paliwa. Ich zniszczenie powstrzyma nadchodzącą ofensywę Rommla, niemieckie czołgi nie pojadą bez benzyny. Tylko jak wykonać zadanie? Plan jest śmiały. Brytyjczycy pułkownika Harkera mają udawać jeńców. Ich eskortę stanowią członkowie tajnej jednostki SIG. Tworzą ją niemieccy Żydzi pod dowództwem kapitana Bergmana. Dla większości niemiecki jest językiem ojczystym, odpowiednio umundurowani i uzbrojeni wyglądają jak prawdziwi faszyści! Z pewnością wielu Niemców da się nabrać. Tylko czy można do końca zaufać komuś, kto tak bardzo przypomina wroga? Wkrótce kolumna wozów wyrusza z oazy. Prowadzi ją autor planu, Kanadyjczyk major Craig. Żołnierzy czeka niebezpieczny marsz przez piaszczyste bezdroża do oddalonego o 800 mil Tobruku. Pustynia pełna jest pól minowych oraz niemieckich i włoskich patroli. Zagrożeniem są także wojska sojusznicze. Alianckie samoloty strzelają do każdego pojazdu w zasięgu ich wzroku. Ponadto dochodzi do tarć pomiędzy Brytyjczykami a ich "niemiecką" eskortą. Kapitan Bergman nie dopuści, by jego ludzie byli traktowani jak mięso armatnie. Żydowskim komandosom nie do końca ufa z kolei pułkownik Harker, pomny walk brytyjsko - żydowskich w Palestynie. Konflikt trwa także pomiędzy pułkownikiem a majorem Craigiem. Jednak prawdziwe kłopoty mają dopiero nadejść. Pustynni nomadzi, Tuaregowie, przekazują w ręce oddziału brytyjskich jeńców. Ci zaś szybko okazują się niemieckimi szpiegami, którzy mają wszcząć w Egipcie powstanie przeciw Brytyjczykom. Co gorsza, wśród żołnierzy Bergmana znajduje się zdrajca, który może pogrzebać szansę na wykonanie misji. 22:40 GALA FRYDERYKÓW 2022 Koncert, 90 min, Polska, 2022 Retransmisja Gali Fryderyków 2022. Wręczenie nagród w kategoriach muzyki poważnej odbędzie się w Operze na Zamku w Szczecinie. 00:55 NA WSCHÓD OD HOLLYWOOD - HAVEL (HAVEL) Film biograficzny, 99 min, Czechy, 2020 Reżyseria: Slavek Horak Scenariusz: Slavek Horak, Rudolf Suchnek Aktorzy: Viktor Dvorak, Anna Geislerov, Martin Hofmann, Barbora Seidlov Pierwszy pełnometrażowy film fabularny o Vaclavie Havlu - zmarłym w 2011 roku czeskim dramatopisarzu, obrońcy praw człowieka, polityku i prezydencie kraju. Koncentruje się na przemianie Havla z odnoszącego sukcesy - później zakazanego - dramaturga z lat sześćdziesiątych w działacza na rzecz praw człowieka i więźnia sumienia w latach siedemdziesiątych. Kulminacją jego przemiany było stanięcie na czele czeskiej aksamitnej rewolucji i wybranie go w 1989 roku (po 41 latach) na urząd pierwszego niekomunistycznego prezydenta Czechosłowacji. Dramat wątpiącego w siebie intelektualisty, rozdartego pomiędzy własnymi pasjami i narzuconymi sobie obowiązkami. Film jest fikcją, a nie dokumentem, tłumaczy reżyser Slavek Horak. Nie próbowałem tworzyć legendy Havla czy celebryty Havla, ale człowieka. Stąd w filmie oglądamy nie tylko przemianę artysty w ikonę walki o wolność, lecz także jego burzliwe życie osobiste, w którego centrum pozostaje niezwykły związek z żoną Olgą. 02:50 KINO NOCNE - SALVADOR ALLENDE (SALVADOR ALLENDE) Film dokumentalny, 99 min, Francja, 2004 Reżyseria: Patricio Guzman Scenariusz: Patricio Guzmn Zdjęcia: Patricio Guzmn, Julia Munoz Muzyka: Jorge Arriagada Jest to portret Salvadora Allende, prezydenta Chile z ramienia lewicowej koalicji Front Jedności Ludowej, który został obalony przez wojskowy zamach stanu 11 września 1973 roku. W trakcie tych wydarzeń Allende popełnił samobójstwo. Film zawiera ciekawe materiały archiwalne. 04:50 FASCINATRIX Film fantasy, muzyczny, 18 min, Polska, 2018 Reżyseria: Justyna Mytnik Scenariusz: Justyna Mytnik Zdjęcia: Maciej Twardowski Aktorzy: Joanna Drozda, Maciej Musiałowski, Sebastian Łach Krótki film fantasy, muzyczny. "Fascinatrix" to musical o uciekinierce żądnej zemsty, która przebiera się za łowcę czarownic i przybywa na Zamek Inkwizycji... (ŹRÓDŁO: filmpolski.pl)