TVP Kultura Środa, 04.05.2022 Zmiany z dnia 05.05.2022 w stosunku do raportu z dnia 13.04.2022 (zmodyfikowano opis: Omówienie) 08:40 WĘDROWIEC POLSKI Reportaż, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Agnieszka Żmijewska Scenariusz: Agnieszka Żmijewska, Krzysztof Koehler Wykonawcy: Krzysztof Koehler (prowadzący) W kolejnym odcinku wędrujemy do Kalwarii Zebrzydowskiej. Po drodze spotykamy zbójników spod Babiej Góry, odbywamy podróż trasą Galicyjskiej Kolei Transwersalnej i docieramy do Suchej Beskidzkiej. Podziwiamy architekturę renesensowego zamku obronnego nazywanego Małym Wawelem. Docieramy do miasta założonego przez Kazimierza Wielkiego, czyli Lanckorony. Prowadzącym ten niekonwencjonalny kulturalny przewodnik po Polsce jest poeta, literaturoznawca i krytyk literacki Krzysztof Koehler. (dodano pozycję programową) 13:05 #BACH: WARSZAWA/WIEDEŃ. PODRÓŻ Z "PASJĄ WG ŚW. JANA" J. S. BACHA I WARSZAWSKIEJ OPERY KAMERALNEJ Reportaż, 22 min, Polska, 2022 Reportaż o wyjątkowym wykonaniu Pasji według św. Jana Jana Sebastiana Bacha w Katedrze Archidiecezji Warszawskiej przez Zespół Wokalny Warszawskiej Opery Kameralnej i Orkiestrę Instrumentów Dawnych WOK - u Musicae Antiquae Collegium Varsoviense pod batutą Michała Maciaszczyka. Partie sopranowe wykona Simone Kermes. Reportaż to podróż przez jedno z najważniejszych dzieł w historii muzyki. Pasja wg św. Jana Jana Sebastiana Bacha to dzieło wciąż dyskutowane w muzykologicznym środowisku i wciąż odkrywane przez muzyków i słuchaczy. Pojemność znaczeniowa utworu świadczy o jego niezwykłej popularności, a relacja między zastosowanymi środkami artystycznymi, zarówno muzycznymi, jak i dramaturgicznymi a warstwą teologiczną, daje szansę słuchaczom na przeżycie metafizyczne. Bach jednak nie ulega pokusie opowieści abstrakcyjnej, w swym dziele jest niezwykle blisko człowieka, by mimo meandrów fabuły pełnej zwrotów akcji, niepokoju, wątpliwości, finalnie oddać cześć idei zmartwychwstania. Razem z Warszawską Operą Kameralną oraz zaproszonymi solistami chcemy opowiedzieć o spotkaniu artystów i widzów wokół tego ponadczasowego dzieła. W Warszawie, ale też w słynnym wiedeńskim Musikverein. W reportażu chcemy poruszyć problem relacji muzyki z teologią, wykonawstwa muzyki dawnej, matematyki w muzyce kantora z Lipska, akustyki Bazyliki Archikatedralnej św. Jana Chrzciciela w Warszawie oraz wiedeńskiej recepcji. W reportażu zostaną przestawione relacje zarówno z prób, jak i z koncertów. A przede wszystkim reportaż pomyślany jest jako świadectwo spotkania wokół muzyki. Spotkania, które może okazać się wyzwalające i oczyszczające. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 14:50 JEZIORO BODEŃSKIE Dramat, 82 min, Polska 1985 Scenariusz według prozy Stanisława Dygata i reżyseria: Janusz Zaorski Zdjęcia: Witold Adamek Muzyka: Jerzy Satanowski Aktorzy: Krzysztof Pieczyński, Małgorzata Pieczyńska, Joanna Szczepkowska, Maria Pakulnis, Gustaw Holoubek, Andrzej Szczepkowski, Henryk Borowski, Krzysztof Zaleski, Wojciech Wysocki, Krzysztof Kowalewski Jeszcze zanim wszedł na ekrany w Polsce, film Janusza Zaorskiego otrzymał Grand Prix - Złotego Lamparta na MFF w Locarno. Na festiwalu w Gdańsku Krzysztof Pieczyński zdobył nagrodę za główną rolę, a Maria Pakulnis - za drugoplanową. Scenariusz "Jeziora Bodeńskiego" powstał na kanwie dwóch utworów Stanisława Dygata: debiutanckiej powieści pod tym samym tytułem napisanej w latach 1942 - 1943, a wydanej w 1946 r. oraz opowiadania "Karnawał". Dzieło Janusza Zaorskiego stanowi udaną próbę zmierzenia się ze specyficznym, nostalgiczno - poetyckim klimatem Dygatowskiej prozy. Zachowując wierność duchowi jego autobiograficznej powieści, reżyser tworzy przede wszystkim portret psychologiczny młodego polskiego inteligenta, przeżywającego wojnę jako ogromny wstrząs duchowy, który zachwiał jego dotychczasowym sposobem myślenia. Filmem tym Zaorski włącza się także w dyskurs na temat naszych narodowych wad i zalet, specyficznego rozumienia polskości, stereotypów zachowania Polaka wobec cudzoziemców. "Jezioro Bodeńskie" nie obfituje w zaskakujące wydarzenia, a budowanie swoistej dramaturgii polega tu przede wszystkim na dokładnym rejestrowaniu gestów i reakcji bohaterów. Akcja filmu rozgrywa się w 1940 r. w Konstancji nad Jeziorem Bodeńskim, niedaleko granicy ze Szwajcarią, gdzie Niemcy założyli obóz dla internowanych. Przebywają w nim głównie Anglicy i Francuzi. Trafia tam także młody Polak legitymujący się francuskim paszportem. Obserwując swych współtowarzyszy niedoli, dokonuje rozrachunku z własnym życiem, polskimi korzeniami i tradycją. Chłopak nie chce oderwać się od swojej polskości, ale jednocześnie stara się nie roztkliwiać nad sobą i swoim pochodzeniem. Jego marzeniem jest dokonanie patriotycznego czynu, ale nie jest w stanie przekroczyć niedostępnej granicy między myślą o czynie a jego spełnieniem. W obozie poznaje piękną Francuzkę Suzanne oraz wesołą blondynkę z Warszawy, Jankę Birmin. Znajomość z Suzanne nabiera cech głębokiej przyjaźni. Rozmyślania o niej zapełniają wiele stron pamiętnika, jaki chłopak prowadzi od początku pobytu w Konstancji. (dodano pozycję programową) 17:50 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - ZBIGNIEW MAKOWSKI Magazyn, 5 min, Polska, 2022 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Zbigniew Makowski to twórca wyjątkowy i osobny na tle polskiej sztuki okresu powojennego. Był malarzem, rysownikiem, ale też poliglotą, znał biegle kilka języków, w tym grekę i łacinę. Na początku lat 60. artysta zetknął się z francuskimi surrealistami, co wywarło istotny wpływ na jego malarstwo. Twórczość Zbigniewa Makowskiego osadzona jest w kulturze basenu Morza Śródziemnego. Artysta świadomie czerpał z dorobku dawnych mistrzów, zarówno malarzy jak i poetów. Studiowanie dzieł innych twórców było dla niego drogą do poznania samego siebie. W przypadku tego artysty mamy do czynienia z niezwykłą fuzją języków i obrazów. Jednym z niezwykle ważnych obszarów jego artystycznej działalności było tworzenie oryginalnych, unikatowych książek. O obiektach z kolekcji Muzeum Narodowego w Poznaniu, a także o artyście opowie historyk sztuki dr Anna Borowiec, kuratorka Galerii Sztuki Polskiej Muzeum Narodowego w Poznaniu. (dodano pozycję programową) 18:00 PRZESTRZEŃ PAMIĘCI - ZAMEK KRÓLEWSKI W WARSZAWIE Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Historia Zamku Królewskiego w Warszawie to zapis historii Polski. Świadectwo jej wzlotów, ale i chwil tragicznych. To także miejsce, które odrodziło się z popiołów i pisze swoją historię. Nad Zamkiem góruje Wieża Zegarowa, nazywana też Zygmuntowską. Pierwszy zegar pojawił się na wieży w 1622 roku, za panowania Zygmunta III Wazy, króla, który przeniósł stolicę z Krakowa do Warszawy. Zegar - podobnie jak cały Zamek i Warszawa - ucierpiał podczas potopu szwedzkiego w 1656 roku. Ale już w następnym roku został odbudowany. Otoczony opieką warszawskich zegarmistrzów odmierzał czas. Także wtedy, kiedy Polska straciła niepodległość. Wybijał także godzinę wolności. Wieżę zegarową i zegar zniszczono 17 września 1939 roku, podczas jednego z największych niemieckich bombardowań stolicy. Wskazówki zegara zatrzymały się na godzinie 11.15 i tak zostało do czasu powstania warszawskiego. Po wojnie, kiedy przystąpiono do odbudowy zamku w 1971 roku, zdecydowano, że trzeba zbudować nowy zegar. 19 lipca 1974 roku, o godzinie 11.15 puszczono w ruch wskazówki zegara. (dodano pozycję programową) 19:45 RZECZ POLSKA S.I - ŻELAZKO TURYSTYCZNE Film dokumentalny, 10 min, Polska, 2018 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Muzyka: Bartosz Kruczyński Wykonawcy: Marek Sosenko, Stanisław Lenartowicz 100 najlepszych polskich projektów na 100 - lecie Niepodległości! Żelazko turystyczne projektu Andrzeja Jana Wróblewskiego i Andrzeja Latosa, choć nigdy nie weszło do produkcji, jest jednym z ciekawszych pomysłów w polskim AGD lat 70. To niepozorne urządzenie było odpowiedzią na prężnie rozwijającą się turystykę - rodzinne wyjazdy na wakacje, czyli jeden z symboli czasów Gierka. Zaprojektowane w 1975 roku żelazko, po złożeniu mieściło się w każdej walizce, a jego wielofunkcyjna grzałka mogła zostać użyta do zaparzenia herbaty. Cykl TVP Kultura to propozycja przyjrzenia się krajowej sztuce projektowania. Będzie to zarówno odpowiedź na obserwowaną od jakiegoś czasu modę na przedmioty vintage, jak i promocja najciekawszych nowych rozwiązań projektowych. Choć polski design w ostatnich latach staje się jednym z naszych eksportowych hitów, to wciąż zbyt mało się o nim mówi. Program ma opowiadać o konkretnych przedmiotach, rekonstruując historię ich powstania, pokazując ich funkcję w przestrzeni, przedstawiając twórców i projektantów. Ta opowieść o rzeczach stanie się również opowieścią o najnowszej historii Polski. (dodano pozycję programową) 03:50 COCO CHANEL (COCO AVANT CHANEL / COCO BEFORE CHANEL) Film biograficzny, 105 min, Francja/Belgia 2009 Reżyseria: Anne Fontaine Scenariusz: Anne Fontaine, Camille Fontaine Aktorzy: Audrey Tautou, Alessandro Nivola, Emmanuelle Devos, Benoit Poelvoorde, Marie Gillain, Regis Royer Film o Coco Chanel powstał na podstawie książki francuskiej pisarki Edmonde Charles - Roux, oficjalnej biografki i bliskiej przyjaciółki legendarnej projektantki mody. Przedstawia początki kariery żądnej sławy i sukcesu Coco Chanel, ale także przybliża jej życie prywatne,.pragnienie wielkiej miłości, zmaganie się z samotnością. Po kilku latach spędzonych w sierocińcu, w niewielkiej francuskiej miejscowości Aubazine, gdzie zostawił ją ojciec, młodziutka Gabrielle Chanel rozpoczyna nowe życie. Biedna dziewczyna z prowincji wykorzystuje swoje umiejętności krawieckie, wykonując drobne poprawki dla artystów, a wieczorami pod pseudonimem Coco śpiewa i tańczy w nocnych barach. Dzięki bliskim relacjom z bogatym arystokratą, oficerem kawalerii Etienne Balsanem, dostaje się na paryskie salony. Swoimi oryginalnymi ubiorami Coco szokuje, ale także zaczyna intrygować damy z towarzystwa. Prawdziwym przełomem w życiu przyszłej legendy mody Coco Chanel okazuje się jednak znajomość z angielskim przemysłowcem Arthurem Capelem, który był największą miłością jej życia. Zginął tragicznie.