TVP Dokument Piątek, 13.05.2022 06:00 DZIKA POLSKA - WPŁYŃ NA WODĘ. MEANDRY SALAMANDRY Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2013 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Wygląda, jakby ciągle była mokra, choć unika otwartej wody i nawet nie umie pływać. Jednak w wodzie się rodzi, a potem nie bez trudu gramoli się na ląd. By następnie... zniknąć. Salamandra plamista, najdziwniejszy bodaj z naszych płazów ogoniastych, chowa się przed wrogami w ściółce i próchnie, zaliczając do tych wrogów także słońce, którego unika, bo mogłoby ją zanadto wysuszyć. W ogóle lubi to, czego ludzie zanadto nie lubią: deszcz i skały. W tych ostatnich znajduje schronienie, a w zboczach górskich dróg i jarów znajduje norki, by się w nich ukrywać. Nagle odsłonięta, potrafi przerazić napastnika swym wręcz wyzywającym, czarnym i żółtym rysunkiem. Należy do najbarwniejszych z żyjących u nas zwierząt. Ponieważ przez większość życia tkwi w wilgotnych zakamarkach, trudno ją spotkać. My będziemy mieli okazję spotkać całą rodzinę salamander. Zaprezentują nam ją, jak i w ogóle ten gatunek, dwie kobiety, które poświęcają tym nieledwie egzotycznym płazom znaczną część, a niekiedy wręcz całość swej badawczej inwencji i życiowej energii. 06:30 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 43 OLSZTYN Magazyn, 24 min, Polska, 2017 Reżyseria: Jacek Sołtysiak Scenariusz: Magdalena Felis Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach, Tomasz Jędrzejczak Prowadzący: Tomasz Bednarek Tomasz Bednarek odwiedza Olsztyn - stolicę Warmii i Mazur, jedno z najpiękniejszych i najciekawszych historycznie miejsc regionu. Mieszkał tu jeden z najwybitniejszych uczonych w historii, Mikołaj Kopernik, który zasłużył się w obronie miasta przed Krzyżakami. To właśnie tutaj można zobaczyć jedyną w zbiorach Polski książkę z biblioteki znakomitego astronoma - na marginesach zachowały się notatki odręcznie przez niego sporządzone. W Olsztynie warto odwiedzić zamek z XIV wieku, gotycką bazylikę, Muzeum Nowoczesności, założone w budynku dawnego tartaku z XIX w. , oraz drugie co do wielkości w Polsce planetarium. Miasto zachwyca też wspaniałą przyrodą, która harmonijnie wtapia się w krajobraz. W granicach Olsztyna znajduje się 11 jezior i ponad 1800 hektarów lasów. A tereny zielone stanowią ponad połowę powierzchni miasta. To dlatego oddycha ono zielonymi płucami! 07:05 AMUR NAJWIĘKSZA RZEKA AZJI - AMUR. AMAZONKA AZJI. TAJEMNICZE ŹRÓDŁA (AMUR ASIA’S AMAZON. THE SECRET SPRINGS) Serial dokumentalny, 49 min, Austria, 2015 Reżyseria: Franz Hafner, Klaus Feichtenberger Film dokumentalny. Trzy odcinki opowieści o rzece Amur, jednej z najpotężniejszych na Ziemi. Powierzchnia dorzecza to prawie dwa tysiące kilometrów, długość rzeki wynosi 2824 km. To rzeczna granica pomiędzy Rosją a Chinami. Jedna z największych rzek świata wciąż kryje w sobie wiele tajemnic. Płynąc z głębi kontynentu azjatyckiego do Pacyfiku, rozdziela dwa supermocarstwa. Ale jej liczne dopływy łączą zróżnicowane krainy. Najrozleglejsze obszary trawiaste na Ziemi. Dziewicze lasy pełne dzikich zwierząt. Ukształtowane przez wulkany tereny o księżycowym krajobrazie. Parne wilgotne lasy. Bezkresne równiny zalewowe i dzikie tereny podmokłe. Wszystkie te środowiska zasilają jedno z najbogatszych północnych mórz, które w zamian sprowadza deszcze spadające na dorzecze o powierzchni blisko dwóch milionów kilometrów kwadratowych. To nie tylko rzeka, ale rozległa sieć strumieni, jezior i bagien pełen wód krajobraz na miarę kontynentu. Nie sposób określić, gdzie kończy się rzeka, a zaczyna morze. Amur wpływa do Oceanu Spokojnego w nieustannie powtarzającym się tańcu rzeki, morza i nieba. Amur wpada do Cieśniny Tatarskiej, która łączy Morze Japońskie z Morzem Ochockim - jednym z największych łowisk na świecie. U wybrzeży skalistej zatoki słodkie wody potężnego Amuru mieszają się ze słoną wodą morską w miejscu, gdzie spotykają się oceaniczne prądy podzwrotnikowe i polarne. Powstałe w związku z tym mgły - postrach żeglarzy - wprowadzają masy wilgoci w głąb lądu. 08:10 TOKSYCZNE TRENDY - ODC. 4 JAK NIE UDUSIĆ SIĘ W KORKACH? (TOXIC TRENDS / UNSERE ZUKUNFT) Serial dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2017 Reżyseria: Katharina Deuber, Karin Moser, Silvia Fleck W odcinku czwartym zastanowimy się, jak nie dusić się w korkach i jak możemy usprawnić transport. Liczba samochodów na świecie rośnie o jeden samochód co sekundę. Kierowcy w Los Angeles i Moskwie już stoją w korkach na około 100 godzin rocznie. W 2050 roku na świecie będzie ponad dziesięć miliardów ludzi i około trzech miliardów samochodów. Jednak ani w rozrastających się megamiastach w Azji, ani w biednych regionach Afryki nie ma sieci dróg przystosowanych do takich przepustowości. W rezultacie grożą wielkie korki aż do całkowitego załamania ruchu. Podczas gdy korzystanie z samochodów stale spada w krajach uprzemysłowionych, gwałtownie wzrasta w krajach rozwijających się. Ponieważ tam samochód jest nadal uważany za symbol statusu. Według ONZ na przykład w Afryce za 20 lat więcej ludzi zginie w wypadkach drogowych niż będzie wszystkich ofiar AIDS, gruźlicy i wojny razem wziętych. Czy więc musimy wyrywać ludziom ster z rąk? Czy rozwiązaniem są samochody bez kierowcy, czy wszyscy po prostu wzbijemy się w powietrze dzięki dronom? 09:10 NAJWIĘKSZE CUDA NATURY - CZĘŚĆ 6. WYBRZEŻA (WORLD’S GREATEST NATURAL WONDERS 6. COASTS) Cykl dokumentalny, 49 min, USA, 2018 Reżyseria: Sorrel Wilby Od zarania dziejów wybrzeża przyciągały uwagę człowieka inspirując do wypraw poza horyzont. Na wybrzeżach coś, co się kończy jest początkiem czegoś nowego, bo artyzm matki natury jest nieograniczony. Nie ma dwóch takich samych dni na wybrzeżu. Jedyną stałą jest odwieczna siła morza. Wcinając się w linię brzegową zatoki są jednymi z najważniejszych elementów naturalnych w krajobrazie. Osłaniają wody od wieków służące morskiej żegludze. Na świecie istnieje ponad 4 i pół tysiąca zatok cudów natury, pozwalających wielu wspaniałym cywilizacjom rozwijać się i rozkwitać. Na środkowym wschodzie - Dubaj był ważnym portem - miastem od tysiąca lat. Aleksandria w Egipcie jest nawet starsza. Sydney na wschodnim wybrzeżu Australii - to młodzik na liście wielkich zatok świata. Niemniej dorównuje im swoim naturalnym pięknem. 10:10 MAGICZNY MAGHREB - ODC. 4 WYBRZEŻE ALGIERII (MAGNIFICENT MAGHREB / MAGISCHER MAGHREB EP. 4 ALGERIA (WESTERN MEDITERRANEAN COAST)) Cykl dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2021 Reżyseria: Heike Nikolaus W odcinku czwartym wybierzemy się na wybrzeże Algierii, która leży w basenie Morza Śródziemnego. Algieria to największy kraj Afryki, w ponad 80% pokrywa ją pustynia. Większość spośród 43 milionów ludności zamieszkuje rejon wybrzeża Morza Śródziemnego. Pustynia sięga czasem nawet do morza. Na liczącym 1200 kilometrów długości wybrzeżu spotykamy samotne zatoki, bajeczne plaże i widowiskowe skaliste krajobrazy. Jego charakter kształtują wzniesienia gór Atlas. Morze zapewnia łagodny klimat i pożywienie dla zwierząt i ludzi. Regularnie przepływają tędy ogromne ławice sardynek, najczęściej w pobliżu brzegu, dlatego łatwo je łowić. Nic dziwnego, że te małe rybki należą do kulinarnych specjalności kraju. Targ rybny w Algierze otwiera się o czwartej rano. Tu trafia świeży połów. Park Narodowy Al - Kala w północno - wschodniej Algierii to olbrzymi obszar mokradeł z sześcioma jeziorami słodkowodnymi, obecnie rezerwat biosfery UNESCO, unikalny ekosystem w obszarze Morza Śródziemnego. 11:10 W OBRONIE WŁASNEJ - DRUGA STRONA SIARKI Film dokumentalny, 27 min, Polska, 1985 Autor: Ryszard Kubowicz Tarnobrzeg, stolica województwa od 1975 roku, również stolica polskiej siarki za przyczyną której nastąpił ogromny rozwój miasta. W latach osiemdziesiątych trwa eksploatacja jednych z największych na świecie złóż siarki, którymi zarządza kopalnia i zakłady przetwórcze należące do przedsiębiorstwa Siarkopol. Działalność eksploatacyjna złóż siarki, poza oczywistymi aspektami ekonomicznymi, powoduje degradację i dewastację środowiska naturalnego. Zagrożone jest zdrowie mieszkańców, jak i zabytki pobliskiego Sandomierza. W programie ogólne ujęcia z lotu ptaka ogromnych obszarów złóż siarki. Przedstawiciele zarządu Siarkopolu przedstawią argumenty na rzecz podjętych działań w kierunku ochrony środowiska. Dyrektor Czesław Siwiec przedstawia inwestycje i plany zakładu służące zniwelowaniu szkodliwego działania fluoru, siarkowodoru i dwutlenku siarki na otaczające środowisko. Jan Krajewski opowiada o zastosowaniu nowych urządzeń absorpcyjnych dla szkodliwych związków siarki oraz o procesie odsiarczania spalin. Działalność Siarkopolu stanowi ogromne zagrożenie dla czystości wód gruntowych oraz rzeki Wisły. Mieczysław Powroźniak, kierownik zakładu oczyszczania, przedstawia proces związany z odsiarczaniem wody. Według przedstawicieli zarządu Siarkopolu problem rekultywacji gleb, ochrona powietrza i wód jest traktowany z ogromnym wysiłkiem i zaangażowaniem, co znajduje potwierdzenie w stanowisku przedstawicieli Zakładu Ochrony Środowiska. 11:45 UKRAIŃCY - ODC. 6. ALEKSANDRA SASZA SIDORENKO (BOKSERKA) Serial dokumentalny, 41 min, Polska, 2022 Scenariusz i reżyseria: Julia Łuczkowska Serial przedstawia niezwykle zróżnicowane losy emigrantów i uchodźców z Ukrainy. Przyglądamy się z bliska codziennym zmaganiom ludzi w różnym wieku, pochodzących z rozmaitych środowisk społecznych, o odmiennych ambicjach i powodach, dla których zdecydowali się wyjechać ze swojej ojczyzny. Obserwujemy, jak stawiają pierwsze kroki w obcym kraju i starają się zbudować swoje życie od nowa. Przyglądamy się tym, którzy w Polsce są tylko na chwilę, chcą szybko zarobić i wrócić, by pomóc swoim rodzinom. Śledzimy także losy tych, którzy w Polsce się już zadomowili. Prowadzą z powodzeniem firmy, odnoszą sportowe i artystyczne sukcesy. Towarzyszymy im w ich codziennym życiu, w doświadczaniu wojny, w chwilach zwątpienia i radości, stawiającym czoła odmiennej i często niezrozumiałej, polskiej rzeczywistości. Serial "Ukraińcy" to okazja do przejrzenia się w oczach sąsiadów, z którymi łączy nas kulturowa bliskość, a dzieli często trudna historia. Towarzyszymy im w wizytach u ich rodzin w Ukrainie. Wspólnie z nimi gościmy ich bliskich i przyjaciół w Polsce. Opowiedzą nam historię serc rozdartych między dwoma krajami graniczącymi ze sobą od zarania dziejów. 12:40 NIEPOKONANY. OPOWIEŚĆ O GENERALE STANISŁAWIE MACZKU Film dokumentalny, 60 min, Polska, 2019 Scenariusz i reżyseria: Rafał Geremek Zdjęcia: Michał Jarosiński, Piotr Racinowski Dokument fabularyzowany o życiu generała Stanisława Maczka. Film pokazuje jego całą wojenną drogę - od służby w armii austro - węgierskiej, poprzez walki z Ukraińcami i bolszewikami, udział w kampanii wrześniowej i obronie Francji w 1940 roku, aż do utworzenia 1. Dywizji Pancernej, która biła się we Francji, Belgii, Holandii i Niemczech w latach 1944 - 1945. W filmie pokazane są również powojenne losy generała Maczka, który został zmuszony do pozostania na emigracji. 13:50 KRÓLESTWO. JAK GRZYBY STWORZYŁY NASZ ŚWIAT (THE KINGDOM: HOW FUNGI MADE OUR WORLD) Film dokumentalny, 52 min, Australia, 2018 Reżyseria: Annamaria Talas, Simon Nasht Film dokumentalny o królestwie grzybów. Są jednymi z najtrwalszych i najstarszych form życia na naszej planecie. Łączą całe lasy za pośrednictwem swoistej sieci jakby internetu natury. Poza zasięgiem naszego wzroku istnieje królestwo, które rządzi życiem na ziemi. To obcy świat potężnych pradawnych form. Ukształtowały nasz świat i mogą zdecydować o naszej przyszłości. Grzyby nie są roślinami ani zwierzętami. Tworzą własne królestwo. Wielu ludzi uważa je za rośliny. Może dlatego, że się nie poruszają? Tak naprawdę są bliżej spokrewnione ze zwierzętami, bo tak jak zwierzęta, żywią się innymi organizmami. Myśląc o grzybach, zwykle myślimy o owocnikach grzybów kapeluszowych, a one są tylko małą częścią otaczającego nas grzybowego świata. Mają już miliard lat i rozpoczęły ewolucję na lądzie. Grzybnia to ciało grzyba. Rozrasta się w glebie, pochłaniając wszystko na swoim szlaku. Przebija się nawet przez twarde drewno. Enzymy pełnią funkcję zębów i pazurów grzyba. Ciało grzyba wciąż zmienia kształt w ciągłym poszukiwaniu pożywienia. Zjadały skały, które stworzyły ziemię, a ta pozwoliła roślinom skolonizować ziemię, zmieniając atmosferę, umożliwiając ewolucję ssaków - w tym nas. To grzyby przywróciły życie po każdym masowym wyginięciu w historii Ziemi. Bez grzybów nie mielibyśmy dzisiaj naszej planety. Są one jednak mało znane, pomimo ich kluczowego znaczenia. Używamy grzybów nie tylko do robienia dobrych rzeczy, takich jak piwo i chleb, kawa i czekolada, ale także do wielu najważniejszych i ratujących życie leków. Patrząc na grzyby jako epicką historię ewolucyjną, naukowcy dokonują odkryć, które odmienią nasze życie. Niektóre grzyby ocalą nas, inne nam zagrożą i dopiero zaczynamy rozumieć, co jest czym. To jest historia naturalna, która ma ogromne znaczenie. W ciągu miliarda lat ewolucji grzyby stały się mistrzami przetrwania. O grzybach musimy się jeszcze wiele nauczyć. Jak dotąd znamy niecały jeden procent z prawdopodobnie pięciu milionów ich gatunków. Badając królestwo grzybów, możemy liczyć na kolejne ekscytujące odkrycia. 14:55 NIEZWYKŁY ŚWIAT OWADÓW (LITTLE MATTERS: INSECTS) Film dokumentalny, 48 min, Niderlandy (Holandia), 2015 Reżyseria: Alvaro Mendoza Zdjęcia: Pablo Valdivieso Świat insektów, pomimo że tak bliski, pozostaje jednak w wielu przypadkach całkowicie tajemniczy. Jaka jest rola insektów w przyrodzie? Jak ewoluowały? Jak działają? Insekty to ponad 5 milionów sposobów funkcjonowania, przychodzenia na świat, jedzenia, komunikowania się, budowania schronienia, rozmnażania się i polowania. Komary, mrówki, termity wynalazły wiele genialnych metod, pozwalających im na przetrwanie, np. utrzymywanie w chłodzie upraw grzybów przez termity czy pułapki, budowane przez mrówki podczas polowania. Mikroskopowe zdjęcia przybliżają świat insektów i prezentują nieznane dotychczas, wysoce inteligentne zachowania zbiorowe w przestrzeni, która dotychczas była dla nas trudno dostępna. 15:55 TOKSYCZNE TRENDY - ODC. 5 CZY ZASTĄPIĄ NAS ROBOTY? (TOXIC TRENDS / UNSERE ZUKUNFT) Serial dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2017 Reżyseria: Katharina Deuber, Karin Moser, Silvia Fleck W odcinku piątym zastanowimy się nad tym, czy nas zastąpią roboty. Człowiek czy maszyna, oto jest pytanie. Takie, które powstaje zwłaszcza z myślą o niezbyt odległej przyszłości. Bo roboty są wśród nas. Na całym świecie jest już 20 milionów takich inteligentnych maszyn, a ich liczba rośnie. Według ekspertów za 30 lat na ziemi będzie więcej robotów niż ludzi. Rozwój, który rodzi wiele pytań i niepewności. Czy maszyny są zbawieniem naszego starzejącego się społeczeństwa? Czy ludzie nadal będą potrzebni, jeśli superkomputery będą w stanie rozwiązywać wszystkie zadania wydajniej niż my? Robot Marvin jako opiekun, robot jako programowalny partner w związku, robot jako superinteligentne zagrożenie. 17:00 MAGICZNY MAGHREB - ODC. 5 MAROKO (MAGNIFICENT MAGHREB / MAGISCHER MAGHREB EP. 5 MAROCCO) Cykl dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2021 Reżyseria: Heike Nikolaus W odcinku piątym poznamy lepiej Maroko, które jest fascynującym, wielokulturowym krajem, gdzie od wieków przeplatają się wpływy afrykańskie, arabskie i europejskie. Jest to kraj niezwykle różnorodny, z bogatą i skomplikowaną historią, ciekawą kulturą i sztuką, a także z oszałamiającymi krajobrazami, na które składają się: tajemnicza Sahara, ośnieżone góry Atlas i bajkowe wybrzeże Atlantyku. Maroko jest najbardziej zachodnim z państw Maghrebu, do którego to regionu zalicza się także Algierię, Tunezję, Libię, Mauretanię i Saharę Zachodnią. Jest to jedyny afrykański kraj, który leży zarówno na wybrzeżu Morza Śródziemnego, jak i Oceanu Atlantyckiego. Góry Atlas przecinają centralne części Maroka, biegnąc przez północną Algierię aż do północnej Tunezji. Na każdym kroku widoczne są tu silne wpływy europejskie, które w wyjątkowy sposób mieszają się z wpływami arabskimi i afrykańskimi. Maroko jest zdecydowanie najlepszym miejscem, aby cieszyć się zarówno afrykańskimi, jak i europejskimi klimatami, które tworzą tu niepowtarzalną atmosferę. 18:05 JĘZYK CIAŁA ODKODOWANY (BODY LANGUAGE DECODED) Film dokumentalny, 52 min, Kanada, 2017 Reżyseria: Geoff D'Eon Film dokumentalny opowiadający o mowie naszego ciała przenosi nas w tajemniczy świat komunikacji niewerbalnej. Co mówimy, nie zdając sobie z tego sprawy i jak możemy odczytywać sygnały, które mimowolnie dają nam inni? Zagłębiamy się w naukę języka ciała, a także jego praktyczne zastosowanie w egzekwowaniu prawa, romansach, handlu, bezpieczeństwie narodowym i nie tylko. 19:05 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA. SKARBY SRI LANKI (FLAVORS SRI LANKA, L’ÎLE PRÉCIEUSE) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos W tym odcinku: Sri Lanka. Nazywana bywa "Łzą Indii" i "Perłą Oceanu Indyjskiego". Państwo to obejmuje terytorium wyspy Cejlon i kilku mniejszych wysp. Zamieszkuje je ponad dwadzieścia milionów osób, mówiących głównie w językach syngaleskim, tamilskim i angielskim. Mieszkańcy, choć historia ich nie oszczędzała, nadal chętnie dzielą się z przybyszami niezwykłym, kulturowym i przyrodniczym bogactwem swojej wyspy. Leżący w miejscu, w którym krzyżowały się dawniej najważniejsze szlaki handlowe, Cejlon od dawna stanowił cel najeźdźców, kupców i misjonarzy przybywających z Indii, z Azji Południowowschodniej, z Bliskiego Wschodu i z Europy. Miasto Kandy, stolica Prowincji Centralnej, to symbol wielokulturowego pochodzenia dzisiejszych Lankijczyków. Leży w najszerszej części wyspy. Przez trzy stulecia Kandy skutecznie broniło się przed najazdami Portugalczyków i Holendrów. W 1815 roku przeszło w ręce Brytyjczyków. 20:10 MOSSAD OD ŚRODKA - ODCINEK 4: BEZ LIMITÓW (INSIDE THE MOSSAD (TV SERIES) EPISODE 4: NO LIMIT) Serial dokumantalny, 48 min, Izrael, 2017 Reżyseria: Duki Dror Scenariusz: Yossi Melman, Chen Shelach Seria dokumentalna opowiadająca o Mossadzie, czyli Instytucie do spraw Wywiadu i Zadań Specjalnych - izraelskiej agencji wywiadowczej, odpowiedzialnej m.in. za gromadzenie politycznych, technicznych, gospodarczych danych wywiadowczych poza granicami kraju, formalnie utworzonej 1 kwietnia 1951 r. jako Instytut Koordynacji. Obecną nazwę nadano w 1963 r.. Wszyscy szpiedzy Mossadu to nienazwani bohaterowie i to właśnie przyciąga zainteresowanie. Przez siedem dekad od powstania Mossad pielęgnował swój wizerunek odważnej, wszechmocnej agencji wywiadowczej, dla której nie ma misji niemożliwej. Czteroczęściowy serial dokumentalny po raz pierwszy pokazuje na ekranie historie 24 byłych szefów szpiegów i agentów, a wraz z nimi perspektywę pierwszoosobową na osobiste i operacyjne wyzwania, które pokonali, etyczne dylematy, z którymi się zmierzyli oraz osobistą cenę, jaką płacą i nadal będą płacić za wybraną karierę. Odcinek 4: Bez limitów. Tajne związki Mossadu z rządami i agencjami wywiadowczymi na całym świecie przyniosły znaczące rezultaty polityczne i strategiczne. Od traktatu pokojowego z Egiptem, przez chaotyczną wojnę w Libanie, po wielokrotne niszczenie programu nuklearnego Iranu, te tajne plany często kończą się sukcesem, ale też często porażką. Współczesne konwencjonalne wojny kończą się strasznie. Co Ameryka osiągnęła w Iraku i w Afganistanie? Właściwie nic. Wywołuje się wojnę, planuje jej przebieg, lecz na dziewięćdziesiąt osiem procent ona kończy się inaczej, niż się zakłada. Ginie mnóstwo ludzi i koszty są ogromne. Wiele celów można osiągnąć inaczej i po cichu. Takie formacje jak CIA, MI6 czy organizacje izraelskie mogą osiągnąć podobne rezultaty przy o wiele mniejszym zaangażowaniu środków i mniejszych stratach w ludziach. Stąd ich rozkwit, chociaż byłoby lepiej, gdyby w ogóle nie musiały istnieć. 21:10 NISMAN - ODC. 4 PIĘĆ DNI (NISMAN EPISODE 4: 5 DAYS) Cykl dokumentalny, 52 min, Hiszpania, 2020 Reżyseria: Justin Webster Bohaterem filmu jest Alberto Nisman - argentyński prokurator federalny. Prowadził on między innymi śledztwo ws. zamachu bombowego na ośrodek kulturalny AMIA (Stowarzyszenie Argentyńsko - Izraelskie) w Buenos Aires z 18 lipca 1994 roku, będącego najbardziej krwawym zamachem terrorystycznym w Argentynie, a zarazem największym zamachem na żydowską instytucję poza granicami Izraela. Film o prawdziwej zbrodni, która wywołała burzę. Martwe ciało, terroryzm, Iran, CIA i FBI oraz skorumpowane rządy. To sprawy, którymi zajmował się Nisman. Ten serial to polityczny kryminał i historia oparta na autentycznych postaciach, opowieść o zbrodniach, szpiegach i tuszowaniu. 22:10 MIASTO GNIEWU S.I - /5/ Serial fabularyzowany TVP, 28 min, Polska, 2017 Scenariusz i reżyseria: Dawid Sawicki Zdjęcia: Tomasz Nawrocki Muzyka: Tomasz Kamiński Cykl dokumentalny o początkach zorgaznizowanej przestępczości w Polsce. Każdy epizod opowiada o jednej zbrodni gangsterskich porchunków. W cyklu są wykorzystywane materiały archiwalne Telewizji Polskiej S. A. , Komendy Stołecznej Policji oraz warszawskich prokuratur i sądów. Odcinek 5. W tym odcinku widzowie poznają nowe metody walki pomiędzy grupami przestępczymi. Opowiemy o tym, skąd gangsterzy mieli materiały służące do konstruowania bomb. Jak wchodzili w posiadanie trotylu, granatów moździerzowych, itp.? Kto przygotowywał dla grup przestępczych bomby? Opowiemy również o nowej metodzie zarabiania pieniedzy przez grupy przestępcze, jaką były porwania i uprowadzenia dla okupu. Widzowie poznają też wzruszającą historię policjanta, który zginął na służbie podczas rozbrajania ładunku wybuchowego. 22:45 FUTBOL W ROSJI - TAJNA BROŃ KGB (SOVIET FOOTBALL THE UNTOLD STORY) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2017 Reżyseria: Nicolas Jallot Film dokumentalny o piłce nożnej w Związku Radzieckim i Rosji. Za czasów Stalina była instrumentem propagandy. Losy rozgrywek i samych piłkarzy były w rękach tajnej policji i wojska. Odkryto, że były prowadzone specjalne rejestry zaangażowanych w futbol. Do czasów zimnej wojny wiele tajemnic pozostanie trudnymi do odkrycia. Badania archiwów przez historyków oraz wywiady z weteranami futbolu oraz ich dziećmi pokażą jednak w pełni, w jakich warunkach odbywały się mecze, kto w nich grał, jakie mechanizmy funkcjonowały w klubach piłkarskich. Poznamy wiele mrocznych tajemnic historii rosyjskiego futbolu aż do czasów zimnej wojny i w okresie jej trwania. Jak się okazuje, sport z polityką i pieniędzmi zawsze szedł w parze. Ten film powstał z myślą o przedstawieniu perspektywy historycznej przed FIFA World Cup w Rosji latem 2018 roku. 23:50 RELACJE REPORTERSKIE - RELACJE REPORTERSKIE - 1981 - 1982 R. Reportaż, 28 min, Polska, 1981 Relacje reporterskie OTV w Łodzi o tematyce sportowej z lat 1981 - 1982. W odcinku: 1. Chuligańskie zachowanie kibiców Legii Warszawa na meczu z Widzewem Łódź; 2. X turniej w zapasach w stylu wolnym o wielką nagrodę miasta Łodzi; 3. Trener Władysław Żmuda oraz Zdzisław Rozborski opowiadają o wynikach losowania Pucharu Europy; 4. Mecz piłki nożnej - ŁKS - FC Zurich (Puchar Intertoto) - bohaterem materiału jest Jan Tomaszewski, który wystąpił w tym meczu na pozycji bramkarza; 5. Rozmowa z trenerem Andrzejem Dulskim o zakończonym właśnie X Turnieju Siatkówki Kobiet (wywiad ilustrowany fragmentami meczu); 6. Trening RTS Widzew, rozmowa z Władysławem Żmudą o prognozach na najbliższy sezon piłkarski; 7. Zawody Przyjaźni w lekkoatletyce. 00:25 NOTACJE - SYMCHA RATAJZER - ROTEM. WALCZYLIŚMY DO KOŃCA Cykl dokumentalny, 9 min, Polska, 2009 Autor: Małgorzata Imielska Kazik Ratajzer obecnie Simcha Rotem, ur. 10 lutego 1925 r. w Warszawie. W getcie warszawskim znalazł się latem 1940 r. , do Żydowskiej Organizacji Bojowej wstąpił w drugiej połowie 1942. Początkowo był w grupie Beniamina Walda, później przeniesiony na teren szopu szczotkarzy, gdzie bierze udział w walkach od początku powstania w getcie w grupie Henocha Gutmana. Trzeciego dnia walk, po przedarciu się grupy Gutmana na teren getta centralnego, zostaje mianowany dowódcą grupy patrolu i łączności. Po jedenastu dniach, kiedy powstańcom skończyła się amunicja, a oddziały niemieckie przestały wchodzić na teren getta, ostrzeliwały je jedynie z zewnątrz i dalsza walka przestała mieć sens, zostaje wysłany przez Komendę ŻOB - u na aryjską stronę w celu zorganizowania oddziałom powstańczym wyjścia z getta. Wychodzi z getta kanałami, nawiązuje kontakt z zastępcą Anielewicza, Icchakiem Cukiermanem i razem próbują uzyskać pomoc dla powstańców. W rezultacie 8 maja Kazik samodzielnie organizuje powrót do getta, gdzie już nikogo nie znajduje - po wykryciu bunkra Anielewicza niemal wszyscy znajdujący się w nim bojowcy popełnili samobójstwo. W drodze powrotnej na aryjską stronę spotyka w kanałach błąkającą się kilkudziesięcioosobową grupę Marka Edelmana. Organizuje ich wyjście z kanału, ciężarówkę i transport poza Warszawę. Część tej grupy przyłączyła się do polskiej partyzantki. Kazik z kilkoma osobami został w Warszawie i do wybuchu Powstania Warszawskiego pełnił funkcję łącznika i opiekuna ukrywających się grup ŻOB i innych - w różnych miastach w Polsce. We wrześniu 1943 r. zorganizował np. wyprowadzenie ze spalonego getta i ulokowanie po aryjskiej stronie ukrywającej się od powstania grupy ok. dwudziestu Żydów. Był także oficerem operacyjnym Komendy ŻOB do zadań specjalnych, m. in. , we współpracy z oddziałami AK w Krakowie i na terenie Generalnej Guberni starał się zorganizować powstania w obozach pracy w Płaszowie i Skarżysku - Kamiennej. Pierwszy tydzień Powstania Warszawskiego spędził w oddziale AK broniącym Sądów, a po ewakuacji Sądów przedostał się na Starówkę, gdzie walczył w oddziale AL. , któremu następnie zorganizował wyjście kanałami na Żoliborz. Jeszcze w 1944 r. w ramach pomocy ŻOB dla AL zostaje obarczony misją przedarcia się przez linię frontu do Lublina i dostarczenia jakiegoś meldunku Władysławowi Gomułce. Misję wykonał. Wrócił do Warszawy i w 1945 r. wyjechał z Polski. Od roku 1946 mieszka w Palestynie - późniejszym Izraelu. 00:40 BRACIA Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2007 Scenariusz i reżyseria: Lidia Duda W 2002 r. znana i ceniona dokumentalistka, zdobywczyni wielu prestiżowych nagród, Lidia Duda ("Herkules", nagrodzony Złotym Lajkonikiem, telenowela dokumentalna "Tylko tato") zrealizowała film "Nie zgadzam się na świat, w którym żyją moi bohaterowie", będący dokumentalnym zapisem życia dzieci ulicy, chłopców w wieku od siedmiu do czternastu lat. Po latach odnajduje głównych bohaterów tamtego dokumentu braci bliźniaków, Adriana i Marcina. To oni byli nieformalnymi przywódcami grupy "buzoklejów". Nierozłączni, solidarni, idący przez życie ramię w ramię. Decydowali o hierarchii w grupie, nagradzali i karali. Zaćpani, bezdomni, nieobliczalni. Ich dom rodzinny już dawno przestał być dla nich oparciem, a innego nie znaleźli. Sami zaczęli więc wyznaczać granicę między dobrem a złem. Dokąd to ich doprowadziło? - to podstawowe pytanie stawiane w nowym dokumencie Lidii Dudy. Dziś Adrian i Marcin mają po 20 lat. Autorka przez ponad rok śledziła ich dalsze losy. Ich filmowa historia zaczyna się od zabójstwa i miłości. Zgodnie z postanowieniem kamerę dokumentalistka wyłączyła dopiero w momencie pierwszego ich sukcesu lub..... kolejnej porażki. 01:35 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - NIC NIE BĘDZIE ZAPOMNIANE Magazyn historyczny, 22 min, Polska, 2020 Autor: Adam Sikorski 1. Nic nie będzie zapomniane. Drugiej Rzeczypospolitej zabrakło czasu dla pełnego rozliczenia się z wojną polsko - bolszewicką. Przyszła kolejna - nowe łzy i nowe mogiły. Potem na pół wieku komuny tę kartę z podręcznika historii wyrwano dla kilku pokoleń młodych Polaków, ale długi honorowe, zaciągnięte przez nas u bohaterów roku 1920 nie ulegają przedawnieniu. Niewiele jest też w naszych dziejach tak masowych, heroicznych dokonań jak ich czyn. Dziś wyjątkowo nie będzie poszukiwań. Spotykamy się na cmentarzu poległych w boju pod Ossowem w 1920 roku, na którym wraz z miejscową młodzieżą chcemy posprzątać. To nowy rodzaj lokalnego patriotyzmu, który ze wszech miar popieramy. 2. Znamy odpowiedź. Wracamy do losów lotniczej gapy, która przez wiele lat wisiała nad łóżkiem jednego z naszych widzów. Gdy wreszcie zechciał zadać pytanie, czyj mundur zdobiła, trafił do nas. Czasem na odpowiedź czekamy bardzo długo. Tym razem uzyskaliśmy ją błyskawicznie, dzięki kontaktowi mailowemu z jednym z widzów, który zajmuje się badaniem oznak spadochroniarskich. Gapa należała do por. pilota Władysława Prochazki, co ogłoszono w wojskowym dzienniku personalnym 50/1926. Prochazka walczył w wojnie polsko - bolszewickiej w dywizjonie artylerii konnej. Jego związek z lotnictwem rozpoczął się nieco później. Był dowódcą 113. eskadry myśliwskiej 1. Pułku Lotniczego w Warszawie. Po roku 1935 został kapitanem. W czasie II wojny światowej pełnił rolę szefa wywiadu lotniczego ZWZ. Zginął w tragicznych okolicznościach w maju 1945 roku. 02:05 ZAWSZE GOTOWI. ZAWSZE BLISKO - ODC. 10 Telenowela dokumentalna TVP, 25 min, Polska, 2021 Scenariusz i reżyseria: Bartosz Paduch Telewizyjny cykl dokumentalny, przedstawiający losy żołnierzy i kandydatów na żołnierzy Wojsk Obrony Terytorialnej - komponentu Wojska Polskiego. Dla żołnierzy WOT - u służba w mundurze to część ich codzienności - w cywilu prowadzą swoje firmy, pracują w rozmaitych instytucjach i udzielają się społecznie. Czas poznać ich życie poza jednostką. To, co wyróżnia żołnierzy WOT, czyli "Terytorialsów", to specyfika ich służby, tzn. każdy żołnierz WOT służy w swojej lokalnej jednostce, a jednocześnie normalnie pracuje w swoim środowisku, swojej miejscowości, jest częścią lokalnej społeczności, częścią zakładu pracy, częścią rodziny. Towarzyszymy naszym bohaterom podczas ich służby w batalionach WOT, na ćwiczeniach na poligonie, szkoleniach, akcjach służących pomocą lokalnym społecznościom podczas sytuacji awaryjnych (powódź, pożar, działania sanitarne związane z COVID - 19), ale też podczas ich normalnego życia, działalności zawodowej (często stojących w kontraście z rolą żołnierza WOT), życia rodzinnego. 02:35 ZAWSZE GOTOWI. ZAWSZE BLISKO - ODC. 11 Telenowela dokumentalna TVP, 23 min, Polska, 2021 Scenariusz i reżyseria: Bartosz Paduch Telewizyjny cykl dokumentalny, przedstawiający losy żołnierzy i kandydatów na żołnierzy Wojsk Obrony Terytorialnej - komponentu Wojska Polskiego. To, co wyróżnia żołnierzy WOT, czyli "Terytorialsów", to specyfika ich służby, tzn. każdy żołnierz WOT służy w swojej lokalnej jednostce, a jednocześnie normalnie pracuje w swoim środowisku, swojej miejscowości, jest częścią lokalnej społeczności, częścią zakładu pracy, częścią rodziny. Towarzyszymy naszym bohaterom podczas ich służby w batalionach WOT, na ćwiczeniach na poligonie, szkoleniach, akcjach służących pomocą lokalnym społecznościom podczas sytuacji awaryjnych (powódź, pożar, działania sanitarne związane z COVID - 19), ale też podczas ich normalnego życia, działalności zawodowej (często stojących w kontraście z rolą żołnierza WOT), życia rodzinnego. 03:05 NIEZNANA BIAŁORUŚ. - ARCHIMANDRYTA Архімандрыт (Archimandryta), д/ф Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2012 Scenariusz i reżyseria: Jerzy Kalina Zdjęcia: Roman Wasiluk, Arnold Maculewicz, Krzysztof Łętowski, Sławomir Romaniuk Archimandryta Gabriel, prawosławny mnich z województwa podlaskiego w Polsce, jest założycielem i jedynym mieszkańcem pustelni w uroczysku Kudak nad rzeką Narew. Przez pierwszych kilka lat mieszkał tam i modlił się w barakowozie, bez prądu, bieżącej wody i dostępu do świata zewnętrznego. Po pięciu latach, dzięki pomocy prawosławnych mieszkańców okolicznych wsi, na uroczysku stanęła drewniana cerkiew, dom przeznaczony dla mnichów oraz zabudowania gospodarcze. Pielgrzymów przyciąga niezwykła osobowość archimandryty Gabriela: z każdym potrafi znaleźć wspólny język, udziela porad duchowych, leczy ziołami, hoduje pszczoły. Gdy trzeba, zakasuje rękawy i razem z innymi buduje pustelnię. Największą troską archimandryty jest znalezienie sobie następcy. Kolejni kandydaci na mnichów nie wytrzymują jednak w pustelni długo. Brakuje im dostępu do cywilizacji, wygód i kontaktu z rówieśnikami.