TVP Historia Czwartek, 12.05.2022 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 12 MAJA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1364 - powstał Uniwersytet w Krakowie; 1935 - zmarł marszałek Józef Piłsudski; 1970 - zmarł gen. Władysław Anders; 1983 - w komisariacie na Jezuickiej w Warszawie zatrzymano Grzegorza Przemyka; 07:00 PRZYGODY PANA MICHAŁA - ODC. 11/13 - BUŁAT I SZABLA Serial historyczno - przygodowy, 26 min, Polska 1969 Reżyseria: Paweł Komorowski Scenariusz: Jerzy Lutowski Zdjęcia: Andrzej Gronau Muzyka: Wojciech Kilar Aktorzy: Tadeusz Łomnicki, Magdalena Zawadzka, Daniel Olbrychski, Mieczysław Pawlikowski, Mariusz Dmochowski, Tadeusz Schmidt, Bogusz Bilewski, Marek Perepeczko, Władysław Hańcza, Irena Karel, Ludwik Benoit, Leonard Andrzejewski, Zygmunt Malawski, Józef Nowak Pan Michał otrzymuje od hetmana nowy rozkaz. Ma niezwłocznie wyruszyć do Kamieńca, dokąd zdąża sułtan z całą swą potęgą. W niebezpiecznej wyprawie Basia towarzyszy mężowi. W drodze spotykają Krysię i Ketlinga, którzy również jadą do twierdzy kamienieckiej. 07:30 PRZYGODY PANA MICHAŁA - ODC. 12/13 - DYMY NAD TWIERDZĄ Serial historyczno - przygodowy, 26 min, Polska, 1969 Reżyseria: Paweł Komorowski Scenariusz: Jerzy Lutowski Zdjęcia: Andrzej Gronau Muzyka: Wojciech Kilar Aktorzy: Tadeusz Łomnicki, Magdalena Zawadzka, Mieczysław Pawlikowski, Andrzej Łapicki, Barbara Brylska, Bogusz Bilewski, Tadeusz Schmidt, Andrzej Jurczak, Antoni Lewek Twierdza Kamieniecka będzie się bronić. Pan Michał zostaje komendantem górnego zamku, a nadzór nad artylerią ma sprawować Ketling. Dyplomaci nie wierzą jednak w możliwość utrzymania zamku, biskup rozpoczyna pertraktacje z Turkami. Aby dodać ducha obrońcom twierdzy, obaj dowódcy składają przysięgę, że nigdy się nie poddadzą. 08:05 W KOTLE HISTORII - 25 GRUDNIA 1025. KORONACJA MIESZKA II. KUCHNIA CESARSKO - KRÓLEWSKA Magazyn, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Jerzy Grabowski Scenariusz: Łukasz Modelski Wykonawcy: Łukasz Modelski (prowadzący) W kolejnym odcinku prowadzący program Łukasz Modelski przedstawi przepis na bigos mięsny dla panów oraz pieczoną łopatkę wieprzową. 08:40 HISTORIA POLSKI - BEZ KOMENTARZA - MARSZAŁEK JÓZEF PIŁSUDSKI (1) Magazyn, 25 min, Polska, 2009 Autor: Małgorzata Culak Archiwalne materiały dokumentalne dotyczące biografii marszałka Józefa Piłsudskiego z ocalałych autentycznych filmów, zebranych i opracowanych w 1937 roku przez Wytwórnię Filmową Falanga. 09:15 BEZ KOMENTARZA - MARSZAŁEK JÓZEF PIŁSUDSKI (2) Magazyn, 22 min, Polska, 2009 Autor: Michał Muzyczuk Archiwalne materiały dokumentalne dotyczące biografii marszałka Józefa Piłsudskiego z ocalałych autentycznych filmów, zebranych i opracowanych w 1937 roku przez Wytwórnię Filmową Falanga. 09:45 "SENSACJE XX WIEKU" - ENIGMA CZ. 4 (ENIGMA CZ. 4) Dokument fabularyzowany, 43 min, Polska/Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Robert Wichrowski Scenariusz: Bogusław Wołszański Zdjęcia: Waldemar Szmidt Aktorzy: Jakub Wesołowski, Modest Ruciński, Lesław Żurek, Michał Czernecki, Ireneusz Czop, Mariusz Bonaszewski, Andrzej Precigs, Arkadiusz Janiczek, Zbigniew Suszyński, Jerzy Schejbal, Adam Cywka Największym polskim wkładem w zwycięstwo w II wojnie światowej było złamanie przez polskich kryptologów tajemnicy niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma. Szczodry dar polskiego wywiadu, przekazany aliantom w przededniu wybuchu wojny, dał im nadzieję wśród klęsk wczesnego okresu wojny i umożliwił pierwsze zwycięstwa, prowadzące do wielkiego przełomu. Dzieło matematyków Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego, a także ich dowódców i towarzyszy broni z Biura Szyfrów, miało wiele wymiarów: historyczny - skracając o 2 - 3 lata koszmar wojny, a zdaniem niektórych historyków decydując o jej wyniku; humanitarny - ratując przed zagładą wiele milionów istnień ludzkich; naukowy - tworząc podwaliny współczesnej kryptologii, także w jej cywilnym wydaniu. Jednakże ten sukces został nam ukradziony; tylko historycy wiedzą, że Polacy złamali Enigmę Prawdę o Enigmie ujawniono późno i w sposób deprecjonujący kluczowy wkład Polaków. Nawet, jeśli dzisiaj większość naukowców uznaje ich pionierską rolę, powszechny odbiór tej przygody nie jest kształtowany przez książki historyków, lecz produkty kultury masowej, prezentujące rolę polskich kryptologów w sposób zafałszowany, by nie rzec przewrotny. Można próbować to zmienić, jedynie oddziałując innymi produktami kultury masowej. Czterodcinkowe widowisko przedstawia, jak doszło do złamania szyfru Enigmy, przed którym skapitulowali brytyjscy i francuscy kryptolodzy, uznając, że jest to zadanie niemożliwe do wykonania. 11:15 NAJDŁUŻSZA WOJNA NOWOCZESNEJ EUROPY - ODC. 7 POWOŁANIE Serial historyczny, 70 min, Polska, 1981 Reżyseria: Jerzy Sztwiertnia Scenariusz: Andrzej Twerdochlib, Stefan Bratkowski Zdjęcia: Andrzej Ramlau Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Krzysztof Kolberger, Gustaw Lutkiewicz, Igor Przegrodzki, Andrzej Seweryn, Barbara Grabowska, Anna Nehrebecka, Jerzy Bińczycki, Piotr Machalica, Kazimierz Kaczor, Krzysztof Kowalewski, Wiesław Rudzki, Andrzej Chrzanowski, Witold Dębicki, Eugeniusz Kamiński, Józef Duriasz Szczególną rolę w zaborze pruskim zaczyna odgrywać ksiądz Piotr Wawrzyniak. Poznajemy go jeszcze w gimnazjum. Młody człowiek dochodzi do wniosku, że najlepiej będzie służył ojczyźnie jako kapłan. Dlatego po ukończeniu gimnazjum wstępuje do seminarium duchownego. Pragnie zapomnieć o swojej miłości do Matyldy Hausner, bo jest przekonany, że ludzie tego pokroju co on nie powinni przedkładać szczęścia osobistego nad dobro wspólne. Biskupem Poznania i Gniezna w tym czasie jest Mieczysław Ledóchowski, który nie cieszy się sympatią rodaków. Prusacy wydają coraz więcej ustaw ograniczających działalność Kościoła i innych polskich instytucji państwowych. Biskup Ledóchowski nie godzi się z tym i zostaje aresztowany. Dowiedziawszy się o przeszłości Ludwika Franke, Joanna Frankowska wyjeżdża. Zrozpaczony Ludwik odmawia dalszej współpracy z pruską policją i przechodzi na emeryturę. 12:40 CHINY: STARODAWNE KRÓLESTWO PRZYRODY - ZACHÓD CZYLI KRUCHY RAJ (CHINA: NATURE’S ANCIENT KINGDOM) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2020 Reżyseria: Lucinda Axelsson Wykonawcy: Janusz Szydłowski Film dokumentalny. Trzy części poświęcone przyrodzie Chin. Odkryjemy ją w niezwyklych parkach narodowych tego kraju.. Seria rozpoczyna się w górzystych terenach Chin, gdzie lisy, antylopy i lamparty śnieżne żyją w trudnych warunkach. Następnie przeniesiemy się do gęstych lasów, w których żyją niezwykłe małpy o zadartych nosach i kultowe gigantyczne pandy. Poznamy obrzeża miast, gdzie ludzie muszą robić miejsce dla natury i znajdować sposób na życie obok zwierząt. 20% Chin zostało wyznaczonych jako obszary chronione, w jaki więc sposób Chińczycy dostosowują się do zasad ochrony swojego środowiska naturalnego? Czy ten przełomowy projekt zainspiruje podobne projekty na całym świecie? 13:40 NAJWSPANIALSZE LATARNIE MORSKIE IRLANDII - ODC. 4/4 (THE GREAT LIGHTHOUSES OF IRELAND) Film dokumentalny, 48 min, Irlandia, 2020 Tajemnicze i romantyczne latarnie morskie pozostają istotną częścią infrastruktury morskiej Irlandii. Seria ta pokazuje zależność od morza i walkę z żywiołami Zielonej Wyspy oraz inżynierię, historię, a przede wszystkim ludzi stojących za tymi niezwykłymi budowlami oraz rolę, jaką odegrały w historycznych wydarzeniach. Dla Irlandii, przez wieki uzależnionej od morskiego transportu, latarnie są czymś szczególnym. Obecnie jest ich ponad sto, 66 wciąż działa. Najstarsza istniała już w średniowieczu - było to ognisko, rozpalane przez mnichów, chcących pokazać żeglarzom drogę do portu. Złota era latarni to XIX wiek: stały się symbolami ujarzmienia natury, ułatwiały nawigację na niebezpiecznych wodach przybrzeżnych. Gdzie fale atakują wyjątkowo wściekle, zaś wybrzeże jest skaliste. Irlandczycy są dumni ze swych latarni, porównują je do egipskich piramid i chińskiego muru. Pierwszy odcinek traktuje o życiu latarników, ich tradycjach, mundurach i zawodowym etosie tej prestiżowej, acz ciężkiej profesji. Drugi odcinek wyjaśnia, jak budowano te arcydzieła techniki w pięknych okolicznościach przyrody - na krawędzi klifu, wyspach, skałach ledwie wystających z wód Atlantyku, aż do latarni zakotwiczonych na dnie oceanu. Trzeci odcinek to rys historyczny - latarnie były świadkami bitew morskich, inwazji, katastrof, emigracji, wojny Irlandii o niepodległość i wojny domowej. Czwarty opowiada o końcu świata latarników (ostatni zszedł z posterunku w 1992 roku) i przyszłości, jaka je czeka w XXI wieku. Radar, radio, GPS i nowe technologie o dziwo nie odesłały latarni do lamusa, marynarze zapewniają, że nadal pomagają w ustaleniu pozycji. Poza tym romantyczne budowle działają na wyobraźnię i coraz częściej są celem turystycznych wypraw. 14:45 TAJEMNICE III RZESZY (SEZON II) - ODC. 4/5 ZŁOTO NAZISTÓW (ODC. 4/5 NAZI GOLD) Film dokumentalny, 49 min, Niemcy, 2013 Reżyseria: Friedrich Schrerer, Steffi Schlobel, Thomas Staehler Scenariusz: Guido Knopp Kiedy alianci przekraczali wschodnią granicę Niemiec, naziści pośpiesznie chowali zrabowane skarby z okupowanych krajów. Najczęściej chowali je w podziemnych sztolniach i ukrytych bunkrach. Część z nich alianci odnaleźli, ale duża cześć przepadła. Co stało się z bogactwami zrabowanymi przez Niemców w czasie II wojny światowej? Jaka część z nich powróciła do prawowitych właścicieli? 16:00 RZECZPOSPOLITA REAKTYWACJA Film dokumentalny, 59 min, Polska, 2018 Reżyseria: Anna Ferens Scenariusz: Anna Ferens Zdjęcia: Michał Ślusarczyk, Marcin Peresada Film w atrakcyjny i nowoczesny sposób opowiada o odbudowie Polski po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. Pokazujetę niezwykłą energię, która wyzwoliła się w Polsce po odzyskaniu niepodległości zarówno wśród intelektualnych elit, jak i zwykłych ludzi. Bohaterami są wynalazcy, naukowcy, ekonomiści, których myśli i osiągnięcia przyczyniły się do rozkwitu Polski w okresie międzywojennym. Wiele z tych wynalazków zostało wykorzystanych na całym świecie i przyczyniło się do rozwoju ważnych dziedzin nauki. W filmie występują potomkowie, często nieznanych bohaterów 20 - lecia oraz historycy z Polski, USA i Francji, m.in.: prof. Wacław Szybalski z Madison, prof. Donald Pienkos z Milwaukee, prof. Dominic Pacyga z Chicago, dr Christophe Laforest z Paryża. Film nagrodzony na Polish Film Festival in America w Chicago w 2018 r. - nagroda za najlepszą reżyserię. 17:10 PRZYGODY PANA MICHAŁA - ODC. 13/13 - HEKTOR KAMIENIECKI Serial historyczno-przygodowy, 29 min, Polska, 1969 Reżyseria: Paweł Komorowski Scenariusz: Jerzy Lutowski Zdjęcia: Andrzej Gronau Muzyka: Wojciech Kilar Aktorzy: Tadeusz Łomnicki, Magdalena Zawadzka, Mieczysław Pawlikowski, Andrzej Łapicki, Barbara Brylska, Bogusz Bilewski, Tadeusz Schmidt, Andrzej Jurczak, Antoni Lewek, Czesław Wołłejko, Andrzej Szalawski Ataki Turków zostają odparte, bohaterska załoga twierdzy chce bronić się dalej. Mimo to dochodzi do podpisania rozejmu. Wojsko opuszcza zamek, wyjeżdżają też Basia i pan Zagłoba. Pan Michał i Ketling, wierni przysiędze, pozostają w twierdzy. 17:45 SPÓR O HISTORIĘ - POLACY NA KREMLU Dysk./wywiad/debata, 30 min, Polska, 2021 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska Wykonawcy: Tomasz Muller (prowadzący) 4 lipca 1610 roku pod Kłuszynem doszło do starcia pomiędzy oddziałami polskimi dowodzonymi przez hetmana Stanisława Żółkiewskiego, a armią moskiewską pod dowództwem kniazia Dymitra Szujskiego oraz szwedzkimi posiłkami dowodzonymi przez Jacoba Pontussona De la Gardie. Zwycięska bitwa otworzyła Żółkiewskiemu drogę do zajęcia Moskwy. W obliczu klęski bojarzy zdetronizowali cara Wasyla Szujskiego i złożyli przysięgę na wierność królewiczowi Władysławowi, synowi Zygmunta III Wazy. Polski garnizon wojskowy zajął moskiewski Kreml. Polacy przebywali tam ponad dwa lata. 7 listopada 1612 roku opuścili Kreml. Goście: prof. Teresa Chynczewska - Hennel, Uniwersytet w Białymstoku, prof. Mirosław Nagielski, Uniwersytet Warszawski oraz dr Przemysław Gawron, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego. 18:15 POLSKA ŚRÓDZIEMNOMORSKA - ODC. 6 - KASZUBSKA ŻURAWINA Magazyn, 23 min, Polska, 2021 Reżyseria: Michał Muzyczuk Scenariusz: Michał Muzyczuk Wykonawcy: Jolanta Kleser (prowadząca) Magazyn kulinarny, w którym dowiemy się, jak połączyć lubianą, śródziemnomorską kuchnię z lokalnymi, rdzennie polskimi produktami. W każdym odcinku razem z prowadzącą, Jolą Kleser odwiedzimy inny region Polski, w którym dowiemy się, jak używać dobrych, lokalnych i dobrze nam znanych produktów do przygotowania dań kuchni śródziemnomorskiej. W tym odcinku odwiedzimy Kaszuby. Na tamtejszych torfowiskach tworzących wyjątkowy mikroklimat rośnie rubinowa, polska żurawina, która stanowić będzie kulinarną inspirację Joli. 18:55 W CIENIU EVERESTU Film dokumentalny, 29 min, Polska, 1998 Scenariusz: Anna Pietraszek Zdjęcia: Sławomir Woźniak, Wanda Rutkiewicz Wykonawcy: Krystyna Czubówna "Dobry Bóg tak chciał, że tego samego dnia weszliśmy tak wysoko. I oboje z Polski" - powiedział Jan Paweł II Wandzie Rutkiewicz. Rzeczywiście 16 października 1978 roku jego konklawe obrało papieżem, ona zdobyła Mount Everest. Ten szczyt był dla niej kolejnym etapem w konsekwentnym, upartym, a według niektórych bezwzględnym dążeniu do celu. Pragnęła zdobyć 14 najwyższych szczytów świata. Spojrzała z wysokości ośmiu "ośmiotysięczników". W lutym 1992 roku, w sześcioosobowym, meksykańsko - polskim zespole, wyruszyła zmierzyć się z dziewiątym. 13 maja, w okolicznościach kładących cień na himalaizm światowy, zginęła na zboczu Kanczendzongi. Nikt jednak nie widział zwłok Wandy. Nikt ich nie szukał. W jakiś czas potem jej brat, Włodzimierz Błaszkiewicz, wystąpił o uznanie siostry za zmarłą. Proces trwał pięć lat. Matka Wandy, Maria Błaszkiewicz, nie przyjęła do wiadomości orzeczenia sądu. Głęboko wierzy, że córka żyje - być może w jakimś odległym, odizolowanym od świata buddyjskim klasztorze. W 20. rocznicę zdobycia Mount Everestu przez Wandę Rutkiewicz reportaż przypomina postać tej wybitnej taterniczki i prekursorki wyczynowego himalaizmu kobiecego oraz odsłania atmosferę, jaką wokół jej osoby tworzyli polscy alpiniści, przedstawia również okoliczności jej tragicznej śmierci. Przed kamerą wspomina ją matka i współtowarzysz jej ostatniej wyprawy Arkadiusz Gąsienica - Józkowy. Pełen niechęci do niej stosunek kolegów analizuje profesor psychiatrii Zdzisław Ryn. (www.filmpolski.pl) 19:30 MISTRZ. JAN MATEJKO ZNANY I NIEZNANY Film dokumentalny, 80 min, Polska, 2021 Reżyseria: Maria Guzy Scenariusz: Maria Guzy Zdjęcia: Jeremi Grzywa Malarz, rysownik związany z Krakowem, najwybitniejszy reprezentant nurtu historyzmu w malarstwie polskim. Urodzony w 1838 r. w Krakowie, zmarł tamże w 1893, mając zaledwie 55 lat. Jan Matejko. Chyba każdy Polak zna to nazwisko, kiedy idziemy do szkoły, na jej ścianach lub w podręcznikach poznajemy naszą historię w oparciu o jego Poczet królów i książąt polskich i obrazy ilustrujące najważniejsze wydarzenia historyczne. Większość z nas z wycieczkami klasowymi udawała się do muzeów z jego obrazami. I choć słyszeliśmy wówczas, że Matejko wielkim artystą był, w miarę upływu lat, przyglądając się jego obrazom, zastanawiamy się, czy to aby prawda? Chyba bardzo niewielu z nas - a może nikt - wskazałoby jego obrazy jako swoje ulubione, a jego - jako malarza numer jeden. Czy więc jest wielki, czy tylko kiedyś był? I dlaczego? Odszedł jako zasłużony Polak, wielki artysta, wybitny pedagog i obrońca zabytków Krakowa. Jego malarstwa nie sposób rozpatrywać w kategoriach czysto artystycznych, w oderwaniu od funkcji, jaką pełniło i pełni nadal w społecznym odbiorze. Stworzona przez niego synteza dziejów narodowych na zawsze wpisała się w kanon wiedzy historycznej i patriotycznego wychowania kolejnych pokoleń Polaków. W filmie zobaczymy Matejkę na tle jego czasów, jego epoki, przede wszystkim poprzez wspomnienia ludzi mu współczesnych oraz jego własne słowa. Celem filmu nie jest analiza malarstwa, choć mówi się o nim najważniejsze rzeczy. Film jest próbą odpowiedzi na pytanie, dlaczego uznano Matejkę za najwybitniejszego malarza swojej epoki, o czym świadczyły liczne zaszczyty i nagrody, które za swe dzieła otrzymał. Można by powiedzieć, że był pierwszym wielkim Polakiem celebrytą, znanym w całej Europie. Pokazujemy także inną jego działalność mistrza, której ślady w mieście Kraków spotkamy, nie wiedząc, kto za tym stoi. Ale przede wszystkim film pokazuje Matejkę jako człowieka. 21:00 GIGANCI HISTORII - "KULTURA" CZYLI EMIGRACYJNA ENKLAWA WOLNEJ POLSKI Teleturniej, 45 min, Polska, 2022 Reżyseria: Tomasz Motyl Scenariusz: Mikołaj Korzyński Wykonawcy: Przemysław Babiarz (prowadzący) Pisali na jej łamach najwięksi: Miłosz, Gombrowicz, Herling - Grudziński, Bobkowski, Czapski. Wydawana w Paryżu przez Jerzego Giedroycia, kształtowała wolnościowe myślenie o polskich sprawach, w zniewolonym kraju i na obczyźnie. "Kultura", czyli emigracyjna enklawa wolnej Polski to temat tego odcinka "Gigantów historii". 23:25 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - TAJEMNICA W BETONIE ZAKLĘTA Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Tajemnica w betonie zaklęta Tajemnica ma dziwną naturę. Przez dziesiątki potrafi tkwić niezauważona w ciszy i mroku, aż nagle z niewiadomych przyczyn postanawia z tym skończyć. Ta, o której chcemy dziś opowiedzieć, tkwiła od końca wojny w niepozornych, betonowych słupach domowego ogrodzenia. Wraz z kolegami z Muzeum Broni Pancernej rozbijemy dziś sporą ilość betonu, by dostać się do zatopionych w nim części amerykańskiego samolotu Bell P - 39 Airacobra, samolotu myśliwskiego zaprojektowanego w zakładach Bell Aircraft. To jednak nie wszystkie odzyskane sprzęty. Wśród betonowej masy znalazły się także karabiny maszynowe będące na wyposażeniu niemieckich samolotów rozpoznawczych. Wszystkie odkryte militaria zostają poddane właściwej konserwacji, a następnie znajdą się na ekspozycji Muzeum Broni Pancernej. Tym razem będziemy też mieli okazję uczestniczyć w pierwszym uruchomieniu rekonstruowanego tu czołgu M4 Sherman. 24:00 "SENSACJE XX WIEKU" - ENIGMA CZ. 4 (ENIGMA CZ. 4) Dokument fabularyzowany, 43 min, Polska/Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Robert Wichrowski Scenariusz: Bogusław Wołszański Zdjęcia: Waldemar Szmidt Aktorzy: Jakub Wesołowski, Modest Ruciński, Lesław Żurek, Michał Czernecki, Ireneusz Czop, Mariusz Bonaszewski, Andrzej Precigs, Arkadiusz Janiczek, Zbigniew Suszyński, Jerzy Schejbal, Adam Cywka Największym polskim wkładem w zwycięstwo w II wojnie światowej było złamanie przez polskich kryptologów tajemnicy niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma. Szczodry dar polskiego wywiadu, przekazany aliantom w przededniu wybuchu wojny, dał im nadzieję wśród klęsk wczesnego okresu wojny i umożliwił pierwsze zwycięstwa, prowadzące do wielkiego przełomu. Dzieło matematyków Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego, a także ich dowódców i towarzyszy broni z Biura Szyfrów, miało wiele wymiarów: historyczny - skracając o 2 - 3 lata koszmar wojny, a zdaniem niektórych historyków decydując o jej wyniku; humanitarny - ratując przed zagładą wiele milionów istnień ludzkich; naukowy - tworząc podwaliny współczesnej kryptologii, także w jej cywilnym wydaniu. Jednakże ten sukces został nam ukradziony; tylko historycy wiedzą, że Polacy złamali Enigmę Prawdę o Enigmie ujawniono późno i w sposób deprecjonujący kluczowy wkład Polaków. Nawet, jeśli dzisiaj większość naukowców uznaje ich pionierską rolę, powszechny odbiór tej przygody nie jest kształtowany przez książki historyków, lecz produkty kultury masowej, prezentujące rolę polskich kryptologów w sposób zafałszowany, by nie rzec przewrotny. Można próbować to zmienić, jedynie oddziałując innymi produktami kultury masowej. Czterodcinkowe widowisko przedstawia, jak doszło do złamania szyfru Enigmy, przed którym skapitulowali brytyjscy i francuscy kryptolodzy, uznając, że jest to zadanie niemożliwe do wykonania. 00:45 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - DALEKO NA WSCHODZIE CZ. 1 Magazyn, 24 min, Polska, 1991 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Program publicystyczny poświęcony historii II wojny światowej. Bogusław Wołoszański przedstawia przyczyny przystąpienia Japonii do wojny oraz przybliża kulisy jej ekspansji militarnej.