TVP Kultura Poniedziałek, 23.05.2022 08:25 NIEDZIELA Z... TWÓRCZOŚCIĄ ZBIGNIEWA WODECKIEGO Dysk./wywiad/debata, 38 min, Polska, 2019 Scenariusz: Aleksandra Czernecka Wykonawcy: Agnieszka Szydłowska(Prowadzący) Odcinek "Niedzieli z..." poświęcony twórczości Zbigniewa Wodeckiego, polskiego artysty estradowego, multiinstrumentalisty (skrzypce, trąbka, fortepian), kompozytora, aktora i osobowości telewizyjnej. Do jego najbardziej popularnych utworów należą piosenki: "Chałupy Welcome To", "Lubię wracać tam, gdzie byłem", "Pszczółka Maja", "Zacznij od Bacha", "Znajdziesz mnie znowu" oraz "Z Tobą chcę oglądać świat". 09:20 TYDZIEŃ Z ŻYCIA MĘŻCZYZNY Film obyczajowy, 85 min, Polska 1999 Scenariusz i reżyseria: Jerzy Stuhr Zdjęcia: Edward Kłosiński Muzyka: Wojciech Kilar Aktorzy: Jerzy Stuhr, Gosia Dobrowolska, Danuta Szaflarska, Krzysztof Stroiński, Jacek Romanowski, Ewa Skibińska, Maciej Niesiołowski, Alex Możdżyński, Małgorzata Drozd, Janusz Michałowski, Anna Samusionek, Jolanta Fajkowska, Iwona Schymalla, Agnieszka Dygant, Mikołaj Klimek, Barbara Kurzaj, Dominik Bąk, Jacek Jerzyna, Krzysztof Kumor, Bohdan Ejmont, Karina Kunkiewicz, Jerzy Łapiński, Barbara Baryżewska, Maria Klejdysz i inni "Jak doskonałym tworem jest człowiek! Jak wielkim przez rozum! Jak niewyczerpanym w swych zdolnościach! Jak szlachetnym postawą i w poruszeniach! Czynami podobnym do anioła, pojętnością zbliżonym do bóstwa! Ozdobą on i zaszczytem świata! Arcytypem wszech jestestw!" - tak brzmią słowa pieśni, śpiewanej przez chór w "Tygodniu z życia mężczyzny". Słowa te pochodzą z Szekspirowskiego "Hamleta" i stanowią raczej ironiczne motto do trzeciego autorskiego filmu Jerzego Stuhra. Główny bohater "Tygodnia...", prokurator Adam Borowski, jest bowiem człowiekiem pełnym słabości, łatwo ulegającym pokusom. Tylko pozornie tydzień z jego życia, o którym opowiada film, jest szczęśliwy. Bohater kupuje dom, na rynku księgarskim ukazuje się jego książka, za parę dni ma wyjechać z chórem na występy do Wielkiej Brytanii, jego żona Anna otrzymuje prestiżową nagrodę. W rzeczywistości z każdym z tych wydarzeń wiążą się mniejsze lub większe podłości popełniane przez Borowskiego. Popełniane nie zawsze z wyrachowania, częściej pod wpływem presji chwili. Adam nie jest człowiekiem amoralnym, dręczą go wyrzuty sumienia, czego dowodzi finał filmu. W jego życiu dochodzi do bolesnego rozdarcia. Oskarżając na sali sądowej, nie uznaje taryfy ulgowej. Dziwnym zrządzeniem losu przez siedem kolejnych dni tygodnia sam staje wobec podobnych problemów, co ludzie, dla których domagał się surowych wyroków. I co? W porównaniu z nimi wcale nie jest lepszy. "Tydzień z życia mężczyzny" to pierwszy film w reżyserskim dorobku Jerzego Stuhra, pod którym może - jak sam stwierdził - "podpisać się obiema rękami". Mówiąc te słowa, artysta miał na myśli głównie swoje opanowanie warsztatu realizatora. Nie ukrywał wszakże, że bliskie jest mu także przesłanie filmu, będące swoistym apelem o wyrozumiałość i tolerancję dla ludzkiej niedoskonałości. Adam Borowski bowiem to klasyczny typ "everymana", w którego duszy nieustannie toczy się walka między dobrem i złem. Raz jedno jest na wierzchu, raz drugie, zaś każdy dzień stanowi egzamin dla sumienia. Głównymi zaletami filmu Stuhra, oprócz oczywiście świetnego aktorstwa, są klarowna kompozycja, sprawnie poprowadzona intryga i muzyka Wojciecha Kilara. "Tydzień z życia mężczyzny" uhonorowano nagrodą OCIC na MFF w Wenecji (1999), dwoma wyróżnieniami na FPFF w Gdańsku - Gdyni (1999) oraz nagrodą publiczności podczas Lata Filmowego w Kazimierzu Dolnym (1999). 11:00 KOMEDIANTKA - ODC. 3/9 Serial obyczajowy, 54 min, Polska, 1987 Autor: Władysław Reymont Reżyseria: Jerzy Sztwiertnia Scenariusz: Jerzy Sztwiertnia Zdjęcia: Andrzej Ramlau Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Małgorzata Pieczyńska, Elżbieta Kępińska, Piotr Dejmek, Beata Tyszkiewicz, Marzena Trybała, Bronisław Pawlik, Krzysztof Gosztyła, Krzysztof Kowalewski, Krzysztof Wakuliński, Jerzy Zelnik, Grażyna Szapołowska, Witold Dębicki, Stanisław Brudny, Katarzyna Gniewkowska, Jan Jankowski Orłowska coraz lepiej radzi sobie w nowych warunkach. Mimo, że wciąż pracuje jako chórzystka, udaje się jej wejść do towarzyskiej elity teatru "Tivoli". Daje lekcje fortepianu córce dyrektorowej. Zaprzyjaźniona aktorka zaprasza ją na wycieczki i nocne eskapady do barów. Uroda Janki zwraca uwagę coraz większej liczby mężczyzn związanych z teatrem Cabińskiego. Dziewczyna jednak konsekwentnie odrzuca wszelkie zaloty. Ku swemu rozczarowaniu odkrywa też, że świat artystyczny pełen jest ludzi o miernym talencie, obłudnych, pozbawionych godności. Sfrustrowana występami w chórze Janka nocami próbuje wielkie role Szekspirowskie. Nic jednak nie wskazuje na to, by miała okazję zagrać je na scenie. W coraz bardziej szarym życiu Orłowskiej jasnym punktem staje się znajomość z młodym dramaturgiem, bezskutecznie próbującym wystawić swoją sztukę na jednej z warszawskich scen. 12:10 KOMEDIANTKA - ODC. 4/9 Serial obyczajowy, 55 min, Polska, 1987 Autor: Władysław Reymont Reżyseria: Jerzy Sztwiertnia Scenariusz: Jerzy Sztwiertnia Zdjęcia: Andrzej Ramlau Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Małgorzata Pieczyńska, Elżbieta Kępińska, Piotr Dejmek, Beata Tyszkiewicz, Marzena Trybała, Bronisław Pawlik, Krzysztof Gosztyła, Krzysztof Kowalewski, Krzysztof Wakuliński, Jerzy Zelnik, Grażyna Szapołowska, Witold Dębicki, Stanisław Brudny, Katarzyna Gniewkowska, Jan Jankowski Jance powoli kończą się pieniądze, a pierwszej gaży wciąż nie widać. Tymczasem do Warszawy przyjeżdża Andrzej Grzesikiewicz. Opowiada Orłowskiej o gwałtownie pogarszającym się zdrowiu jej ojca. Janka wszakże nie daje się namówić na powrót do Bukowca. Ciągle ma w pamięci, jak ojciec wygnał ją z domu. Wciąż też nie może mu tego wybaczyć. Podczas przedstawienia, gdy wraz z innymi tańczy kankana, dostrzega na widowni Grzesikiewicza. Zawstydzona chowa się za koleżanki. Po występie Grzesikiewicz rzuca jej pod nogi bukiet kwiatów i szybko wychodzi z teatru. Tymczasem rozpoczynają się próby "Chamów" - sztuki zaprzyjaźnionego z Janką dramaturga Głogowskiego. Orłowska z radością przyjmuje wieść o epizodycznej wprawdzie, ale wreszcie prawdziwej roli. Jej uroda i niedostępność coraz bardziej fascynuje większą liczbę mężczyzn. Są wśród nich m. in. mecenas, Kotlicki, Władek Niedzielski, a nawet Głogowski. W kasynie Kotlicki zakłada się z Władkiem o to, który pierwszy zdobędzie względy Janki. Mimo bogactwa adoratorów i zaglądającego w oczy widma biedy Orłowska nie chce się z nikim wiązać. 13:30 GRAND BASSIN (GRAND BASSIN) Film animowany, 6 min, Francja, 2018 Reżyseria: Chloe Plat, Heloise Courtois Krótki film animowany. Jeden dzień na publicznym basenie. 13:35 JUBILE (JUBILE) Film animowany, 7 min, Francja, 2016 Reżyseria: Coralie Soudet, Charlotte Piog Animacja komputerowa o porwanym przez wiatr kapeluszu królowej Elżbiety II; na poszukiwanie zguby ruszają psiak Corgi i jeden z gwardzistów. 13:40 NOS KLEOPATRY (NOBODY NOSE CLEOPATRA / NEZ EN MOINS DISAIT CLEOPATRE) Film animowany, 6 min, Francja, 2016 Reżyseria: Charlotte Lebreton, Chams Chitou Krótki film animowany. Akcja toczy się w starożytnym Egipcie podczas panowania Kleopatry. Praktykant malarza przez przypadek tworzy idealny portret, który trafia w gust władczyni. 13:45 WYCIECZKA CHÓRU (CHOIR TOUR / KORA TURNEJA) Film animowany, 5 min, Łotwa, 2012 Reżyseria: Edmund Jansons Scenariusz: Edmund Jansons Światowej sławy chór chłopięcy przyjeżdża na koncert do Seulu. Grupa gubi swoją opiekunkę i tak zaczyna się surrealistyczna przygoda. (opis dystrybutora) 14:05 REŻYSERZY - ROBERT ALTMAN 4/10 SEZON 4 (THE DIRECTORS - ROBERT ALTMAN) Film dokumentalny, 44 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl dokumentalny poświęcony najważniejszym reżyserom kina. W tym odcinku przyglądamy się twórczości Roberta Altmana, reżysera "M. A. S. Ha", "Nashville", "Na skróty". 15:05 KSIĄŻĘ SEZONU Komedia, 53 min, Polska 1970 Scenariusz i reżyseria: Witold Orzechowski Zdjęcia: Krzysztof Winiewicz Muzyka: Waldemar Parzyński Aktorzy: Barbara Krafftówna, Halina Kossobudzka, Beata Tyszkiewicz, Czesław Wołłejko, Zdzisław Wardejn, Jolanta Lothe, Bogusław Rybczyński, Piotr Fronczewski, Jacek Nieżychowski, Jan Zdrojewski, Hanna Orsztynowicz, Małgorzata Potocka, Zofia Perczyńska, Jan Himilsbach i inni Adaptacja noweli Adolfa Rudnickiego i zarazem debiut reżyserski Witolda Orzechowskiego, twórcy m.in. horroru "Droga w świetle księżyca", współautora scenariusza serialu "Kariera Nikodema Dyzmy". Akcja "Księcia sezonu" rozgrywa się w prowincjonalnej, letniskowej miejscowości. Do znajdującego się tu zacisznego pensjonatu co roku przyjeżdża na urlop Stefan Pulman, samotny warszawiak, snujący niezbyt realne plany matrymonialne. Mimo wsparcia właścicielek pensjonatu, zaloty pana Stefana do pięknej Zuzanny (w tej roli Beata Tyszkiewicz) nie przynoszą rezultatu. Dziewczyna wybiera ratownika Misia. Cóż, marzenia o "wymarzonym na dwoje gniazdku" trzeba będzie odłożyć. Może za rok fortuna będzie łaskawsza? Główną zaletą "Księcia sezonu" jest jego liryczny, nieco melancholijny klimat oraz świetnie podpatrzone typy ludzkie, zapełniające "tło" głównego wątku. 16:10 PESTKA Melodramat, 88 min, Polska 1995 Reżyseria: Krystyna Janda Scenariusz na motywach powieści Anki Kowalskiej "Pestka": Maciej Maciejewski Zdjęcia: Edward Kłosiński Muzyka: Wojciech Borkowski Aktorzy: Krystyna Janda, Daniel Olbrychski, Agnieszka Krukówna, Jan Frycz, Anna Dymna, Jan Englert, Zbigniew Zamachowski, Edward Żentara i inni Jurorzy Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni uznali dzieło Krystyny Jandy za najlepszy debiut reżyserski. Filmowa adaptacja popularnej w latach 60. książki Anki Kowalskiej od początku budziła wiele kontrowersji, miała tyleż pochlebnych, co krytycznych recenzji. Ekranowa "Pestka" nie jest wierna literackiemu pierwowzorowi. Główna bohaterka Agata (gra ją sama Krystyna Janda) w filmie jest już kobietą dojrzałą, z dużym bagażem doświadczeń życiowych. Niezależna finansowo, pracuje w Polskim Radiu, ma w dorobku kilka tomików wierszy. Mimo licznych romansów, nie zdecydowała się jednak na założenie rodziny. Chociaż dobiega czterdziestki, wciąż pozostaje samotna. Na ślubie przyjaciółki, Sabiny (Agnieszka Krukówna), Agata poznaje architekta Borysa (Daniel Olbrychski), przykładnego męża i ojca dwóch synów. Jej życie zmienia się całkowicie. Niewinna znajomość przeradza się w gwałtowną, namiętną miłość. Ale radość kochanków przeplata się z cierpieniem. Głęboko wierzący mężczyzna broni się przed zniewalającym go uczuciem. Nie chce ranić najbliższych, porzucać dzieci i żony Teresy (Anna Dymna), jednak zauroczenie inną kobietą okazuje się silniejsze. Agatę również ogarniają wątpliwości. Czy ma prawo niszczyć cudze szczęście, rozbijać rodzinę? Płomienna miłość, która połączyła dwoje dojrzałych ludzi, komplikuje ich życie i w rezultacie doprowadza do tragedii. 23:35 PANORAMA KINA POLSKIEGO - JOANNA Dramat wojenny, 109 min, Polska 2010 Scenariusz i reżyseria: Feliks Falk Zdjęcia: Piotr Śliskowski Muzyka: Bartek Gliniak Aktorzy: Urszula Grabowska, Sara Knothe, Stanisława Celińska, Kinga Preis, Halina Łabonarska, Izabella Kuna, Monika Kwiatkowska, Joachim Assböck, Mieczysław Grąbka i inni Kraków, okupacja hitlerowska. Joanna, młoda kobieta, której mąż zaginął na wojnie, znajduje w kościele siedmioletnią Różę, ocalałą z łapanki. Dziewczynka nie ma dokąd pójść, więc Joanna postanawia zabrać ją do siebie. "Kameralny, świadomie staroświecki film Falka ma czysty ton, rzadki w nowym polskim kinie. Dobro i zło są tu pozbawione masek, jakie nakłada im zbiorowość."Joanna"powstała jako reakcja na sytuację współczesną, gdy kwestie moralności i wiary wywleka się na sztandary, łącząc je ze zbiorowością, z narodem, z partią. Falk sprowadza te wartości na grunt osobowy. To punkt widzenia chrześcijański, personalistyczny. Samotne dobro, napiętnowana cnota ukryta pod pozorem grzechu, nierozpoznane poświęcenie - to przecież ewangeliczne paradoksy" pisał w recenzji Tadeusz Sobolewski. Owa "staroświeckość", czy też "stereotypowość" dzieła Falka jest zatem zwodnicza. Reżyser posługuje się nią, by kręcąc kolejny film "o ratowaniu Żydów"opowiedzieć jednocześnie bardziej uniwersalną, poruszającą historię o ludzkiej samotności, kruchości więzów międzyludzkich, nieustannej grze prawdy i pozorów, w której ukryte dobro piętnowane bywa jako zło, a deklarowana przyzwoitość i patriotyzm mogą posłużyć za fałszywe moralne alibi, pozwalające "nie dostrzec" krzywdy drugiego człowieka. Bogaty w treść, dojrzały scenariusz i reżyserska sprawność w przetłumaczeniu go na język ruchomych obrazów to jednak nie jedyne walory dzieła Falka. Wśród tych ostatnich nie sposób pominąć Urszuli Grabowskiej, odtwarzającej tytułową postać. Kameralny film, jakim jest "Joanna", by przekonać widza wymaga bowiem świetnego aktorstwa. Tu liczy się prawda każdego gestu, spojrzenia, słowa, a nawet milczenia. Urszuli Grabowskiej udało się tę prawdę pokazać, podobnie jak i partnerującym jej kolegom koleżankom, ze szczególnym uwzględnieniem drugoplanowych ról Stanisławy Celińskiej i Kingi Preis. "Joannę" uhonorowano nagrodami za reżyserię, scenariusz, kostiumy i charakteryzację na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni (2010) oraz Orłami za najlepszą główną i drugoplanową rolę kobiecą 2010 roku. Ponadto film zdobył laury na festiwalach w Moskwie, Taszkiencie, Chicago, Palm Beach i Los Angeles. Kraków, lata okupacji hitlerowskiej. Joanna Kurska pracuje jako kelnerka w restauracji. Pewnego dnia niemieccy żołnierze urządzają w okolicy łapankę. Jej ofiarami padają także goście lokalu. Na szczęście Joannie udaje się uciec. Podobnie jak małej siedmioletniej Róży, żydowskiej dziewczynce, którą matka, zdemaskowana przez siedzącego obok szmalcownika, na chwilę przed niemieckim "nalotem" wysłała do położonego naprzeciwko restauracji kościoła. Do tego samego kościoła często zachodzi Joanna, by prosić Boga o powrót niedawno poślubionego męża, który poszedł na wojnę we wrześniu 1939 roku i jak dotąd nie wrócił. Czy w ogóle jeszcze kiedykolwiek go zobaczy? Joanna wciąż ma nadzieję, co pomaga jej stawiać czoło coraz bardziej natarczywej i nieznośnej samotności. Tym bardziej że czuje, iż w rodzicach i siostrze nie ma pełnego oparcia. Namiastkę poczucia spokoju i bezpieczeństwa daje jej tylko mieszkanie, wciąż pełne dawnej obecności męża i pamiątek po nim, ale i na ów ostatni azyl w dobie powszechnych dokwaterowań coraz więcej osób spogląda łakomym okiem. Kiedy nazajutrz po niemieckiej łapance Joanna jak zazwyczaj modli się w pustym kościele, ku swemu zdumieniu znajduje śpiącą pod ławką dziewczynkę. Jest nią Róża. Jeden rzut oka i Joanna już wie, że mała jest Żydówką i jeśli nikt jej nie pomoże wkrótce zginie. Niewiele myśląc kobieta postanawia ukryć ją w swoim mieszkaniu. Nie mając pełnego zaufania do rodziny, przyjaciół i sąsiadów, a zapewne także nie chcąc ich narażać, Joanna nikomu nie mówi, że w domu "ukrywa Żyda". Jednocześnie musi szukać nowej pracy i dyskretnie zaopatrzyć Różę w ubrania, jedzenie i choćby najskromniejsze zabawki. Pomimo wysiłków Kurskiej, wścibska gospodyni kamienicy zaczyna coś podejrzewać, a co jeszcze gorsze Joanną zaczyna interesować się pewien niemiecki oficer, który daje dość jasno do zrozumienia, jaki rodzaj znajomości chciałby z nią zawrzeć. 01:40 SCENA MUZYCZNA - BOARTE PIANO TRIO Koncert, 42 min, Polska, 2020 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Wykonawcy: Boarte Piano Trio, Jarosław Nadrzycki, Konrad Skolarski, Karol Marianowski, Artur Orzech (prowadzący) W kolejnym odcinku programu wystąpi Boarte Piano Trio, w skład którego wchodzą: Konrad Skolarski - fortepian, Jarosław Nadrzycki - skrzypce oraz Karol Marianowski - wiolonczela. Zespół tworzą utytułowani artyści, którzy swoją międzynarodową renomę zdobyli, występując we wszystkich krajach Europy, w obu Amerykach i w Azji. Warto dodać, że zarówno jako soliści, jak i kameraliści podbili wiele znamienitych sal koncertowych, a w czasie swojej drogi artystycznej mieli zaszczyt współpracować z wybitnymi osobistościami ze świata muzyki kameralnej, takimi jak: Alfred Brendel, Günter Pichler, Gerhardt Schulz, Valentin Erben, Heime Muller. 02:40 POŻEGNANIE Z AFRYKĄ (OUT OF AFRICA) Melodramat, 154 min, USA, 1985 Reżyseria: Sydney Pollack Aktorzy: Meryl Streep, Robert Redford, Klaus Maria Brandauer Zdobywca aż siedmiu statuetek Oskara w 1986 roku: najlepszy film, reżyser, scenariusz adaptowany, muzyka oryginalna, scenografia, zdjęcia i dźwięk. Po tym sukcesie posypały się również nagrody na innych festiwalach. Sydney Pollack z wielkim rozmachem przeniósł na ekran powieść Karen Blixen. Jednak autobiograficzny dziennik pisarki z okresu, który spędziła w Afryce, wzbogacił o wątek miłosny. Dzięki temu powstał melodramat, który podbił serca wielu widzów. W rolę pisarki wcieliła się Meryl Streep, a partnerował jej Robert Redford. Karen wraz z mężem osiada w Afryce. Jej małżeństwo nie jest udane. Kobieta praktycznie sama musi borykać się z prowadzeniem plantacji kawy i wieloma codziennymi trudnościami w odmiennym kulturowo kraju. W mężu nie ma żadnego oparcia. Ten większość czasu spędza poza domem na wielomiesięcznych polowaniach. Nie grzeszy też wiernością. Ich związek szybko się rozpada. Mimo, to, zafascynowana Afryką Karen postanawia tu zostać. Wkrótce poznaje Denysa. Połączy ich wielkie uczucie.