TVP Kultura Piątek, 27.05.2022 11:00 HRABINA COSEL - WŁADZA, ODC. 2 Serial historyczny, 48 min, Polska 1967 Reżyseria: Jerzy Antczak Scenariusz: Zdzisław Skowroński Zdjęcia: Bogusław Lambach Muzyka: Waldemar Kazanecki Występują: Jadwiga Barańska, Mariusz Dmochowski, Stanisław Jasiukiewicz, Stanisław Milski, Ignacy Gogolewski, Henryk Borowski, Maria Homerska, Władysław Hańcza i inni Po rozwodzie z hrabią Hoymem, Anna Cosel obejmuje panowanie na dworze. Dworska kamaryla - marszałek Fürstenberg, baron Kyan, Fleming, Watzdorf, Schulenburg i inni - usiłują wykorzystać ją w swych intrygach i rozgrywkach politycznych. Anna marzy o tym, by August odzyskał koronę polską. Organizuje nawet zamach na Karola XII, który czuje się w Saksonii jak we własnym kraju. 12:05 HRABINA COSEL - UPADEK, ODC. 3 Serial historyczny, 48 min, Polska 1967 Reżyseria: Jerzy Antczak Scenariusz: Zdzisław Skowroński Zdjęcia: Bogusław Lambach Muzyka: Waldemar Kazanecki Występują: Jadwiga Barańska, Mariusz Dmochowski, Stanisław Jasiukiewicz, Stanisław Milski, Ignacy Gogolewski, Henryk Borowski, Maria Homerska, Władysław Hańcza i inni Gwiazda Karola XII blednie. Po pogromie wojsk szwedzkich pod Połtawą August ma otwartą drogę do tronu polskiego. Wyjeżdża do Warszawy i tam nawiązuje nowy romans. Anna otrzymuje polecenie usunięcia się, ale mając pisemne zobowiązanie króla do małżeństwa, postanawia walczyć. Nie udaje się jej jednak przeciwstawić dworskiej klice. Król wydaje rozkaz uwięzienia Anny. 13:30 LEĆ, PTASZKU, LEĆ. OPOWIEŚĆ O WĘGIERSKICH DOMACH TAŃCA (FLY BIRD, FLY. THE HUNGARIAN DANCE HOUSE STORY) Film dokumentalny, 57 min, Węgry, 2020 Reżyseria: Simon Broughton Scenariusz: Simon Broughton Opowieść o historii węgierskiego ruchu Domów Tańca (Tanchaz), od jego początków we wczesnych latach 70. po współczesność. 14:40 OBRAZ (LE TABLEAU / THE PAINTING) Film animowany, 76 min, Belgia/Francja, 2011 Reżyseria: Jean - Francois Laguionie Scenariusz: Jean - Francois Laguionie, Anik Leray Wykonawcy: Jessica Monceau, Adrien Larmande, Thierry Jahn Pełnometrażowy film animowany. Nowatorska, poruszająca bajka animowana, w której nieukończone płótno malarskie staje się sceną barwnego konfliktu. W świecie malowidła żyją trzy rodzaje postaci: Gotowce (w pełni narysowane i pokolorowane), Połowiczni (ukończeni tylko po części) i Zarysy (tylko pobieżnie naszkicowani). Gotowce rządzą dopóki jeden z nich, Ramo, nie zakocha się w Claire pochodzącej z niższej sfery Połowicznych. Ramo chce porozmawiać z malarzem, żeby spytać, czy jej portret zostanie kiedykolwiek ukończony. Przepiękna wizualnie podróż budząca do życia obrazy. Każdy obraz jest utrzymany w swym własnym unikalnym stylu, nawiązującym do prac Matisse'a, Pierre'a Bonnarda i Andre Deraina. (opis festiwalowy, źródło: wff.pl) 16:10 SALTO Komediodramat psychologiczny, 100 min, Polska 1965 Scenariusz i reżyseria: Tadeusz Konwicki Zdjęcia: Kurt Weber Muzyka: Wojciech Kilar Występują: Zbigniew Cybulski, Gustaw Holoubek, Marta Lipińska, Irena Laskowska, Wojciech Siemion, Andrzej Łapicki, Wojciech Boruński, Zdzisław Maklakiewicz, Iga Cembrzyńska, Jerzy Block, Krystyna Ciemniak, Krystyna Walczak i inni "Podczas seansów rozlegają się gwizdy i tupanie, zaś z drugiej strony oklaski zwolenników. Słyszy się zarzuty, że film jest "osobisty, prywatny, tyczy własnych kompleksów autora i nie powinien być finansowany przez instytucję publiczną", na co inni odpowiadają, że przeciwnie, "Salto" sięga głęboko w życie polskie i właśnie dlatego wzrusza, jak może żaden inny film, i to od dawna" - komentował recepcję utworu Konwickiego jeden z krytyków. Trzeci po "Ostatnim dniu lata" i "Zaduszkach" film autora "Rojstów" wywołał wiele kontrowersji. Jedno wszak nie ulegało wątpliwości. Konwicki po raz kolejny zmierzył się w nim z własnymi obsesjami, fascynacjami i urazami. Znalazły się wśród nich zarówno wojna, romantyczno-martyrologiczna tradycja polskiej kultury, jak i utracony świat dzieciństwa na Wileńszczyźnie. "Salto" było też interpretowane jako polemika ze "szkołą polską" i dzieło autotematyczne - wyraz wahań i niepewności artysty, dotyczących możliwości i pułapek sztuki. Reżyserowi udało się zgromadzić na planie czołówkę polskich aktorów, co może nieco dziwić w wypadku filmu z założenia trudnego i niekasowego. "Salto" bowiem najbliższe jest kinu poetyckiemu, nastrojowemu, obfitującemu w zagadki i niedomówienia. Akcja posuwa się wolno, wielką wagę odgrywa słowo. Po latach owa literackość może nieco razić. Współczesny widz przyzwyczajony do tempa kina akcji uzna "Salto" za przegadane. Akcja filmu rozgrywa się w prowincjonalnym miasteczku, bardzo podobnym do tego, które Konwicki opisywał w wydanej dwa lata wcześniej powieści "Sennik współczesny". Podobnie jak tam, także i tu sprawia ono wrażenie położonego na pograniczu jawy i snu, surrealistycznej fantazji i rzeczywistości. Pewnego dnia w miasteczku pojawia się tajemniczy mężczyzna. Przedstawia się jako Kowalski - Malinowski. Zdumionym mieszkańcom przedstawia różne wersje swej biografii. Jednym mówi, że walczył na wojnie, innym, że się ukrywa i grozi mu niebezpieczeństwo. Niepostrzeżenie jego fałszywa legenda burzy senne życie odludnej osady. Kowalski - Malinowski obejmuje "rząd dusz" nad mieszkańcami. Jego żałosne kabotyństwo i mitomańskie skłonności trafiają na podatny grunt. Każdy z miejscowych jest bowiem groteskowym ucieleśnieniem jakiegoś polskiego stereotypu - niestrudzonego, wiernego przysiędze wojaka (Rotmistrz), Żyda (Blumenfeld), wieszcza (Poeta). Wszystkich cechuje niezmierna podatność na górnolotne frazesy i romantyczne zaklęcia. Ich kwintesencją staje się finałowe "salto" - rodzaj dziwacznego tańca, którego rodowód sięga do "Wesela". Jednak podobnie jak u Wyspiańskiego, tak u Konwickiego następuje przebudzenie. Nie ma w nim jednak tragizmu, jest szyderstwo. Dyplom Honorowy na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Edynburgu. 18:55 REŻYSERZY - ERNST LUBITSCH 5/10 SEZON 4 (THE DIRECTORS - ERNST LUBITSCH) Film dokumentalny, 45 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl dokumentalny poświęcony najważniejszym reżyserom kina. W tym odcinku przyglądamy się sylwetce Ernsta Lubitscha, reżysera m.in. "Sklepu na rogu", "Niebiosa mogą zaczekać" czy "Wesołej wdówki". 20:00 WIECZÓR KINOMANA - WSTĘP DO FILMU - MISERY Dysk./wywiad/debata, 5 min, Polska, 2022 Łukasz Jasina rozmawia z krytykiem filmowym Łukaszem Adamskim o filmie "Misery", reż. Rob Reiner. 20:05 WIECZÓR KINOMANA - MISERY (MISERY) Thriller psychologiczny, 104 min, USA 1990 Reżyseria: Rob Reiner Scenariusz: William Goldman Aktorzy: James Caan, Kathy Bates, Richard Farnsworth, Frances, Sternhagen, Lauren Bacall, Graham Jarvis i inni Za kanwę scenariusza "Misery" posłużyła opublikowana pod tym samym tytułem powieść Stephena Kinga, autora zaliczanego do klasyków gatunku. Kreację Kathy Bates, która wcieliła się w Annie Wilkes, Akademia uhonorowała nagrodą Oscara. Była to pierwsza główną rola aktorki i od razu otworzyła jej drogę do hollywoodzkiej kariery. W lipcu Dwójka przypomina znakomity film z udziałem Kathy Bates "Nocna zmiana", który również przyniósł jej prestiżowe nagrody. Wielkie uznanie zyskał James Caan jako pisarz uwięziony przez Annie, psychopatyczną wielbicielkę jego romansów, która wymyślnymi torturami zmusza go do pracy twórczej. Początkowo tę postać miał zagrać Warren Beatty, odrzucił propozycję, przyjmując główną rolę w "Dicku Tracy". Paul Sheldon jest autorem popularnego cyklu powieści o losach tytułowej Misery. Dzięki poczytnym romansom zdobył sławę i duże pieniądze. Pewnego dnia wyznaje agentowi, że czuje się więźniem swego sukcesu i zamierza napisać ostatnią już książkę o Misery, uśmiercając bohaterkę. Zaszywa się w samotności, by się poświęcić ambitniejszej twórczości. Kiedy nowy maszynopis jest już gotowy, jedzie do agencji wydawniczej. Zaskoczony gwałtowną burzą śnieżną wpada w zaspę, rozbijając samochód i odnosząc poważne obrażenia. Życie pisarzowi ratuje Annie Wilkes, która zabiera go do swego domu i udziela pierwszej pomocy. Annie jest fanatyczną wielbicielką twórczości Sheldona i stworzonej przez niego postaci Misery. Nie kryje rozczarowania z powodu uśmiercenia jej ulubionej bohaterki. Niezrównoważona psychicznie była pielęgniarka, mająca za sobą zbrodniczą przeszłość, znęca się nad przykutym do łóżka Sheldonem, zmuszając go do pisania "Powrotu Misery". Jej paranoidalna agresja potęguje się, a pisarz jest coraz bardziej zdany na łaskę i niełaskę swej psychicznie chorej opiekunki. Aby jeszcze bardziej uzależnić go od siebie, Annie gruchocze mu młotem kości i podtruwa narkotykami. 22:00 ŚWIAT PAOLA SORRENTINO (PAOLO SORRENTINO’S WORLD) Film dokumentalny, 54 min, Francja, 2018 Reżyseria: Sandra Marti, Emmanuel Barnault Dokument przybliża sylwetkę Paola Sorrentino, jednego z najbardziej głośnych współczesnych włoskich reżyserów. Sorrentino nie ukrywa, że do stworzenia swojego filmowego świata zainspirowała go twórczość Federica Felliniego. Obraz odsłania kulisy pracy m.in. nad filmami "Wielkie piękno", "Młodość" czy "Oni". 23:10 TERAZ ANIMACJE! - MÓJ DZIWNY STARSZY BRAT Film animowany, 12 min, Polska, 2018 Reżyseria: Julia Orlik Scenariusz: Julia Orlik Muzyka: Bartłomiej Orlik Wykonawcy: Anna Stela, Jan Jurkowski, Dorota Ptaszek, Zbigniew Błażejewski Krótki film animowany. Film o relacji między młodą dążącą do sukcesu zawodowego kobietą a jej ekscentrycznym bratem. (źródło: filmpolski.pl) 23:50 KOLORY RAJU (THE COLOUR OF PARADISE, RANG E KHODA) Dramat, 85 min, Iran, 1999 Reżyseria: Majid Majidi Scenariusz: Majid Majidi Muzyka: Alireza Kohandairy Aktorzy: Salameh Feyzi, Elham Sharifi, Mohsen Ramezani, Hossein Mahjoub, Behzad Rafi, Farahnaz Safari Kolejne dzieło słynnego irańskiego twórcy Madżida Madżidiego jest dowodem dojrzałości i przenikliwego spojrzenia na niezwykły świat niewidomego chłopca, dla którego dźwięk, dotyk i zapachy to "kolory raju". Film obsypany wieloma nagrodami w Wenecji i Cannes w 1999 r. Ośmioletni Mohamed jest niewidomym, lecz niezwykle uzdolnionym uczniem teherańskiej szkoły dla dzieci ociemniałych. Nie ma łatwego dzieciństwa. Jego ojciec, ciężko pracujący wdowiec z zapadłej wsi, wstydzi się syna i chce się go pozbyć, by ożenić się z bogatą dziewczyną. Chłopca kocha tylko jego babcia, dumna z nauki wnuczka i jego zdolności. Niestety, ojciec gwałtem zabiera go, by oddać do stolarza na naukę rzemiosła. W swym okrutnym egoizmie, nie liczy się z uczuciami dziecka, które pokornie, lecz w bólu przyjmuje ciosy. Dopiero śmierć babci i tragiczny wypadek - utonięcie syna, uświadamia mu błąd. 02:05 KINO NOCNE - JAK NARKOTYK Dramat psychologiczno - obyczajowy, 135 min, Polska 1999 Scenariusz i reżyseria: Barbara Sass Zdjęcia: Wiesław Zdort Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Magdalena Cielecka, Teresa Budzisz-Krzyżanowska, Igor Przegrodzki, Andrzej Wichrowski, Jerry Flynn, Bartosz Opania, Krzysztof Pieczyński, Mariusz Bonaszewski "Jak narkotyk" to film o miłości i samotności, o życiu i umieraniu, o twórczości i moralności, o tęsknocie i niespełnieniu. W losach Anny krytycy doszukiwali się odniesień do rzeczywistych osób i zdarzeń, zwłaszcza do biografii również ciężko chorej na serce, zmarłej w wieku 32 lat poetki Haliny Poświatowskiej. Reżyserka zapewniała jednak, że Anna nie ma jednego, konkretnego pierwowzoru: "Jest raczej wypadkową różnych życiorysów i moich obserwacji i jak każda z moich bohaterek jest też w pewnym sensie mną, ma pewne moje cechy i doświadczenia" - mówiła w wywiadach. Wykorzystane w filmie wiersze wyszły spod pióra poetki Anny Piwkowskiej. Zdjęcia do filmu kręcono w Warszawie, Kłodzku, Trójmieście i Londynie, a główną rolę zagrała Magdalena Cielecka, która zadebiutowała na ekranie we wcześniejszym filmie Barbary Sass, "Pokuszenie". Akcja filmu rozpoczyna się w roku 1980 i obejmuje kilka lat z życia bohaterki. Anna, 18 - latka z małego miasteczka, początkująca poetka, dowiaduje się, że jest ciężko chora na serce. Lekarze dają jej 2 - 3 lata życia. Wrażliwa z natury dziewczyna zaczyna reagować na wszystko jeszcze bardziej emocjonalnie. Gdy mija pierwszy szok, Anna łapczywie rzuca się na życie, krótki czas, jaki jej pozostał, stara się przeżyć jak najpełniej, jak najgłębiej, jak najprawdziwiej. Musi się śpieszyć, dlatego popełnia wiele błędów, potrafi być okrutna i egoistyczna, ranić nawet najbliższych. Ale najbardziej rani siebie. W sanatorium, do którego jedzie w oczekiwaniu na operację, poznaje niewiele starszego od siebie Piotra, studenta gdańskiej ASP. Zakochuje się w nim i po krótkiej znajomości postanawia poślubić. Chłopak próbuje delikatnie wyperswadować jej ten pomysł, lecz Anna rozwiewa jego obawy. Po uroczystości Piotr wraca do Gdańska, obiecuje regularnie odwiedzać młodą żonę. Na wieść, że wyrażono zgodę na jej operację w Londynie, Anna jedzie do Gdańska, by podzielić się z mężem tą radosną nowiną. Z przerażeniem dowiaduje się, że Piotr popełnił samobójstwo: był schizofrenikiem, nie powinien opuszczać szpitala. Anna długo rozpacza po jego śmierci, traci wiarę w Boga, w sens istnienia. Pisze wciąż nowe wiersze, ale wątpi, by były coś warte. Dzięki staraniom matki i niewidomego redaktora Jacka, którego Anna kiedyś poznała, jedna z gazet publikuje jej wiersze. Wkrótce dziewczyna ma pierwszy wieczór autorski, ale publiczność bardzo różnie odbiera jej twórczość. Jacek przekonuje ją jednak, że "pisanie jest jak narkotyk", nie da się go odstawić z dnia na dzień. Trzeba wciąż próbować. Anna wyjeżdża do Londynu, na przystani żegna ją zakochany Jacek. Po udanej operacji dziewczyna odzyskuje energię i radość. Pierwszy, opublikowany w Polsce tomik wierszy wprawia ją w euforię. Anna wdaje się w romans z jednym z lekarzy, myśli o pozostaniu w Anglii na stałe i informuje o tym Jacka. Kiedy jednak Gordon ją porzuca, a w Polsce zostaje ogłoszony stan wojenny, Anna - pod naciskiem kuzynów, którzy ją gościli - wraca do Polski. Rozpoczyna studia na wydziale filozofii, jak szalona tworzy nowe wiersze, dostaje mieszkanie w Domu Literata. Zachłannie rzuca się też w nowe związki z mężczyznami. Zyskuje środowiskową sławę, ale wciąż nie może trafić na wielką miłość. Głód wrażeń, chęć upewnienia się, czy jest zdrowa, sprawiają, że zaczyna palić, nie odmawia sobie alkoholu. Odrzucona przez kolejnego kochanka, Jurka, bardzo podobnego zewnętrznie do Piotra, ale zimnego i cynicznego, bezskutecznie próbuje odzyskać uczucie Jacka. Tymczasem bóle serca wracają, konieczna jest druga operacja.