TVP Historia Czwartek, 02.06.2022 Zmiany z dnia 18.05.2022 w stosunku do raportu z dnia 11.05.2022 (dodano pozycję programową) 13:45 GIGANTYCZNY WĄŻ MORSKI. SPOTKANIE Z LEGENDĄ. (GIANT SEA SERPENT, MEET THE MYTH) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2015 Reżyseria: Bertrand Loyer Wstęgor królewski (Regalecus glesne), największa ryba kostna na świecie, znany był tylko z jednej skamieliny. Jego niezwykły rozmiar (nawet 15 metrów) i postać srebrnej wstążki zainspirowały mit morskiego węża. (dodano pozycję programową) 15:00 KORONACJA KRÓLOWEJ ELŻBIETY II (THE CORONATION OF QUEEN ELIZABETH II) Film dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2012 Koronacja Elżbiety II była ogromną operacją logistyczną i w Wielkiej Brytanii wydarzeniem niezwykle ważnym. Dokument spełnia obietnicę i odsłania jej kulisy, czerpiąc z archiwów, wspomnień naocznych świadków i uczestników (na przykład dam dworu czy śpiewaka z chóru w opactwie Westminsterskim). O kontrowersjach tylko napomyka - na uroczystość nie zaproszono byłego króla Edwarda VIII i jego żony rozwódki, Szkoci czuli się niedowartościowani, zaś niektórzy royalsi byli przeciwni obecności kamer telewizyjnych. Główna bohaterka wydaje się spięta i nieco speszona ciężarem korony. Ustanawiając nowe rządy młodej królowej i jej małżonka, brytyjska rodzina królewska wskazywała jednoczące znaczenie współczesnej monarchii oraz wierność tradycji i ciągłości korony na Wyspach. Początkowo sama skala wydarzenia oraz naciski wysoko postawionych osób, które chciały przy tej okazji zagrać pierwsze skrzypce, zapowiadały, że całe przedsięwzięcie najprawdopodobniej zamieni się w katastrofę. 2 czerwca 1953 roku padał deszcz, co nie zniechęciło jednak tłumu gapiów. Reakcje londyńczyków świadczą, że monarchizm był wówczas mocno zakorzeniony. Pod panowaniem młodej Elżbiety łatwiej było też zapomnieć o wojnie i powojennej depresji. Szacuje się, że uroczystość koronacji, która nigdy w tej formie nie zostanie powtórzona, podziwiało na ekranach małych, biało - czarnych telewizorów 20 milionów ludzi. (dodano pozycję programową) 17:45 SPÓR O HISTORIĘ - POLSKIE ZWYCIĘSTWA. KIRCHOLM 1605 Dysk./wywiad/debata, 30 min, Polska, 2022 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska Wykonawcy: Tomasz Muller (prowadzący) Polskie zwycięstwa. Kircholm 1605. "Bitwa zaś kircholmska, dzieło to wśród rąk boskich, a potem męstwa dzielności i sławy jego na wszystkie narody i na wszystkie wieki, dziwowisko jakieś i komuż jest w Rzeczpospolitej tajną. Dziwują się po dziś dzień cudzoziemscy hetmani, pełne są ich zamorskie kroniki. Kilkanaście tysięcy ludzi zbrojnych znieść od internectionem tak małą garścią ludzi, z tak swoją szkodą; bardziej mu się potomne wieki dziwować aniżeli wierzyć będą" - mówił Jakub Sobieski podczas pogrzebu hetmana Jana Karola Chodkiewicza, szesnaście lat po zwycięstwie nad Szwedami. Jak doszło do tej batalii, uznawanej za jedno z największych zwycięstw Rzeczpospolitej Obojga Narodów? Goście: prof. Dariusz Kupisz, prof. Mirosław Nagielski i dr Przemysław Gawron. (dodano pozycję programową) 18:20 ARCHIWUM ZIMNEJ WOJNY - KRYZYS ATOMOWY Magazyn, 29 min, Polska, 2019 Reżyseria: Jan Sosiński Scenariusz: Andrzej Mietkowski, Jan Sosiński Muzyka: Piotr Dziki Chancewicz Wykonawcy: Andrzej Mietkowski(Prowadzący) Kryzys atomowy. 13 dni, które mogły wstrząsnąć światem. W 1962 roku świat stanął na krawędzi wojny atomowej. Z jednej strony ryzyko agresji sowieckiej, uderzenia rakietowego z Kuby, z drugiej strony pokerowa zagrywka prezydenta Stanów Zjednoczonych. Czy to był blef? Czy John Kennedy miał wtedy asa w rękawie? Castro i Chruszczow podjęli bardzo niebezpieczną rozgrywkę. Kennedy musiał zareagować. Każdą rakietę wystrzeloną z Kuby uznamy za sowiecki atak na USA. Pentagon brał pod uwagę plan zbombardowania ośrodków rakietowych i inwazji. Gośćmi Andrzeja Mietkowskiego są: dr Przemysław Gasztold - Seń, historyk IPN, autor m.in. pracy "Zabójcze układy. Służby PRL i międzynarodowy terroryzm", dr hab. Paweł Kowal, politolog, historyk, ekspert do spraw polityki międzynarodowej oraz Andrzej Krzeczunowicz, dziennikarz, dyplomata, w Wolnej Europie od 1964 roku. Kiedy zaczął się kryzys kubański? W jaki sposób zareagował na niego prezydent Kennedy? Na ile rolę odegrała w tym psychologia i umiejętność przywództwa? Jaki był zamysł sowiecki? Co Rosja chciała osiągnąć, ustawiając na Kubie rakiety? Jak konflikty militarne i polityczne wpłynęły na decyzje Chruszczowa? Jakie popełnił błędy? Jaką rolę w całym tym kryzysie odegrał pułkownik GRU Oleg Pieńkowski? Czy ryzyko globalnej konfrontacji było realne? Dlaczego wygranym całej sytuacji okazał się Kennedy? Co było konsekwencją kryzysu kubańskiego? W programie znalazły się wypowiedzi archiwalne prezydenta Kennedy’ego, Adlaia Stevensona, stałego przedstawiciela USA w Radzie Bezpieczeństwa ONZ, A. Rossa Johnsona, dyrektora Radia Wolna Europa w latach 1998 - 2004, oraz materiały amerykańskie. (dodano pozycję programową) 21:45 PAŁAC PUTINA (PAŁAC DLA PUTINA) Film dokumentalny, 108 min, Rosja, 2021 Reżyseria: Aleksiej Nawalny Wykonawcy: Grzegorz Szponder Film dokumentalny rosyjskiego opozycjonisty Aleksieja Nawalnego o posiadłości prezydenta Rosji Władimira Putina. "Najbardziej tajny i strzeżony obiekt w Rosji - bez przesady - to nie jest dom pod miastem, nie dacza, nie rezydencja. To całe miasto, ale raczej królestwo. Są tu: mury nie do zdobycia, własny port, własna ochrona, cerkiew, własny punkt kontroli bezpieczeństwa, strefa zakazu lotów, a nawet własne przejście graniczne" - opowiada w filmie Aleksiej Nawalny.