TVP Historia Piątek, 03.06.2022 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 03 CZERWCA ODC. 582 Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1924 - zmarł Franz Kafka; 1948 - w Mount Palomar uruchumiono największy wówczas teleskop optyczny; 1951 - pod naciskiem Związku Sowieckiego PRL oddała fragment terytorium wokół miasta Bełz, w zamian otrzymując tereny wokół Ustrzyk Dolnych; 07:00 POGRANICZE W OGNIU - ODC. 15/24 Serial historyczno - sensacyjny, 59 min, Polska 1991 Reżyseria: Andrzej Konic Scenariusz: Juliusz Janczur, Andrzej Konic Muzyka: Andrzej Trzaskowski Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Scenografia: Wojciech Majda Aktorzy: Cezary Pazura, Olaf Lubaszenko, Jan Monczka, Tomasz Stockinger, Marta Klubowicz - Różycka, Janusz Bukowski, Miłogost Reczek, Jan Jankowski, Joanna Jankowska, Katarzyna Chrzanowska, Włodzimierz Adamski, Marek Lewandowski, Dariusz Jakubowski, Piotr Grabowski, Maciej Kozłowski, Stanisław Jaskułka, Włodzimierz Maciudziński, Maciej Orłoś, Beata Paluch, Ewa Sałacka, Alicja Jachiewicz, Danuta Kowalska, Hanna Wrycza - Polk, Magdalena Michalak, Małgorzata Wachecka, Maria Probosz, Agnieszka Robótka - Michalska i inni Rok 1932. W Gdańsku mnożą się prowokacje wobec Polaków, widoczna jest koncentracja szturmowców z SA. W Sopocie instaluje się Relke, nowy szef aktywizującej się komórki Abwehry. Planuje się przeszkolenie oddziałów SA, by były gotowe do zaatakowania w każdej chwili wyznaczonych obiektów. Polski kontrwywiad łamie szyfr Kriegsmarine. Z przechwyconych depesz wynika, że Niemcy mają dobry przeciek z polskiej floty. Pracuje dla nich "Stokrotka" z Gdańska, obłaskawiany jest pracownik floty polskiej "Zenon". Czarek dociera do "Stokrotki". Jest nią Helga Witte, pracownica gdańskiej kolei. Jej narzeczony, porucznik Nachowski z Oksywia, zaopatruje składnicę wojskową na Westerplatte. "Stokrotka" ma skłonić "Zenona" do współpracy z Niemcami. Czarek próbuje dotrzeć do "Zenona". 08:00 KUCHNIA DWUDZIESTOLECIA - ODC. SŁODKO I EGZOTYCZNIE. IMIENINY MARSZAŁKA Magazyn, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Jerzy Grabowski Scenariusz: Łukasz Modelski Zdjęcia: Maciej Brola Wykonawcy: Łukasz Modelski (prowadzący) 19 marca 1914 roku w słynnej lwowskiej restauracji "U Naftuły" zapoczątkowana została nowa tradycja, huczne obchody imienin Józefa. Co jadał marszałek Józef Piłsudski? Nie znosił jarzyn, tolerował owoce. Marszałek najbardziej cenił sobie ciasta i słodkie leguminy. Najbardziej lubił ciasto z suszonymi śliwkami i pianką z białek. W tym odcinku programu przedstawimy ten przepis. 19 marca 1931 roku zastał marszałka na Maderze, gdzie serwowano mu danie rybne cataplana. Przepis na to danie zaprezentuje prowadzący program Łukasz Modelski. 08:30 HISTORIA POLSKI - JAK NIE WIADOMO O CO CHODZI... Film dokumentalny, 45 min, Polska, 2017 Reżyseria: Sławomir Koehler Scenariusz: Sławomir Koehler Zdjęcia: Piotr Wąsowicz,, Michał Jarosiński O co chodziło? Czy o układy, jakie, czyje, z kim, o współpracę, z kim, ze służbami, z obcym wywiadem, o reprywatyzację, o koalicje, teczki współpracowników...o pieniądze...? O co chodziło i komu 25 lat temu, gdy odwołano rząd Jana Olszewskiego? W filmie Sławomira Koehlera o genezie i bezpośrednich przyczynach upadku polskiego rządu w nocy z 4 na 5 czerwca 1992 roku, a również o konsekwencjach tego historycznego wydarzenia opowiedzą znani politycy i komentatorzy. 09:35 SENSACJE XX WIEKU - 24 GODZINY IGORA GUZENKO Kameralne i studyjne (widowisko), 47 min, Polska, 2002 Reżyseria: Wojciech Pacyna Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Adam Sikora Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Aktorzy: Olaf Lubaszenko, Krzysztof Globisz, Jan Peszek, Beata Kawka, Krzysztof Kołbasiuk Wrześniowego wieczoru 1945 roku Igor Guzenko, szyfrant ambasady radzieckiej w Ottawie postanowił zrealizować plan, który obmyślał od dawna. Wyniósł z terenu ambasady tajne raporty, zawierające pseudonimy szpiegów i informacje umożliwiające ich zidentyfikowanie, oraz wyniki szpiegowskich akcji, prowadzonych przez radzieckie siatki wywiadowcze na terenie Kanady. 10:25 SZCZAWNO. UZDROWISKO KSIĄŻĘCE Film dokumentalny, 43 min, Polska, 2021 Reżyseria: Maciej Kieres Scenariusz: Daniel Jasiński Zdjęcia: Jerzy Szota, Artur Stroiński Punktem wyjścia realizacji filmu o mieście uzdrowiskowym Szczawno - Zdrój jest jubileusz 800 - lecia istnienia miasta, które w kontekście materiałów pisanych, zostało pierwszy raz wymienione w Księdze Henrykowskiej w roku 1221, pod nazwą Salzborn. Celem filmu jest przybliżenie szerokiemu polskiemu odbiorcy historii i zabytków miasta, zaprojektowanego jako miasto ogród, miejsca wyjątkowego na mapie kulturowej Polski. Szczawno - Zdrój miasto położone wśród gór Wałbrzyskich, miasto zanurzone w zieleni. Jego umiejscowienie i rozwój wiąże się z niecodziennym zjawiskiem przyrodniczym. Spływające z gór wody wytryskują w dolinie Szczawnika na powierzchnię, tworząc źródła, które przyciągnęły w te okolice pierwszych wczesnosłowiańskich osadników. Szczawno - Zdrój to jedno z najstarszych miast uzdrowiskowych na Dolnym Śląsku. Już w średniowieczu istniał tutaj szpital dla trędowatych, których leczono wodą mineralną ze źródła w Szczawnie Górnym. Rok 1318 to pierwsza wzmianka o źródle wody mineralnej na terenie ówczesnej wsi. Ówczesne Salzbrunn znajdowało się w majątku zamku Książ od końca XIII wieku, jednak charakter i sława Szczawna to dzieło Hochbergów, rodu który od roku 1509 był właścicielem sąsiedniego zamku Książ wraz z całymi przynależącymi do zamku dobrami. Dzięki Hochbergom renesansowy biolog Caspar Schwenckfeld w 1599 roku, jako pierwszy zbadał właściwości szczawieńskiego źródła. Natomiast lekarz dr Samuel Zemplin, w roku 1815 został zatrudniony przez Hansa Heinricha VI Hochberga, by na miejscu rolniczej wsi zorganizować dobrze funkcjonujące miasto o charakterze uzdrowiskowym. 12:00 WOJNA DOMOWA - ODC. 5/15 - DWÓJKA Z AZYMUTU Serial komediowy, 29 min, Polska, 1965 Reżyseria: Jerzy Gruza Scenariusz: Jerzy Gruza, Maria Zientarowa Zdjęcia: Mieczysław Jahoda Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Alina Janowska, Kazimierz Rudzki, Irena Kwiatkowska, Andrzej Szczepkowski, Krzysztof Musiał, Elżbieta Góralczyk, Jarema Stepowski, Mieczysław Czechowicz Anula dostaje dwóję z terenoznawstwa. Zniechęcona do życia i świata, udaje się do Pawła na "jam session". Pani Jankowska, nie chcąc przeszkadzać młodym, wybiera się z wizytą do wujostwa Anuli, do towarzystwa przyłącza się także ojciec Pawła. "Starzy" bawią się wesoło w rytmie modnego tańca let's kiss, podczas gdy młodzi, piętro wyżej, smętnie słuchają muzyki improwizowanej. 12:35 WOJNA DOMOWA - ODC. 6/15 - TRÓJKA KLASOWA Serial komediowy, 24 min, Polska, 1965 Reżyseria: Jerzy Gruza Scenariusz: Jerzy Gruza, Maria Zientarowa Zdjęcia: Mieczysław Jahoda Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Alina Janowska, Kazimierz Rudzki, Irena Kwiatkowska, Andrzej Szczepkowski, Krzysztof Musiał, Elżbieta Góralczyk, Jarema Stępowski, Józef Nowak Władze szkolne wydają zarządzenie, że młodzieży nie wolno wieczorem przebywać na ulicy bez opieki dorosłych. W związku z tym rodzice tworzą trzyosobowe zespoły, które odprowadzają pociechy ze spotkań czy wspólnych lekcji do domu. Do trójek klasowych dołączają również wujostwo Anuli. 16:45 POGRANICZE W OGNIU - ODC. 16/24 Serial historyczno-sensacyjny, 55 min, Polska, 1991 Reżyseria: Andrzej Konic Scenariusz: Juliusz Janczur, Andrzej Konic Zdjęcia: Antoni Wojtowicz Aktorzy: Janusz Bukowski, Olaf Lubaszenko, Cezary Pazura, Danuta Kowalska, January Brunow, Tomasz Stockinger, Marta Klubowicz-Różycka, Ewa Sałacka, Jacek Kałucki, Witold Skaruch, Maciej Kozłowski, Piotr Krukowski, Małgorzata Wachecka, Andrzej Grabarczyk, Małgorzata Gudejko Czarek jedzie do Paryża, aby dostarczyć wywiadowi francuskiemu klucz do szyfru Kriegsmarine. Z rozszyfrowanych depesz wynika, że Niemcy mają informacje o stanie marynarki francuskiej. W zamian za swoją przysługę Czarek chciałby uzyskać pomoc przy wyjaśnianiu sprawy księżny Hohenlohe oraz co najmniej dziwnych ataków prasy angielskiej i amerykańskiej, które dotyczą "korytarza gdańskiego" i związanej z nim polityki polskiej wobec Niemców. Czarek sądzi, że księżna przekazuje Niemcom informacje uzyskane od licznych znajomych, wśród których są przedstawiciele francuskiej prawicy, niemieckich sojuszników Hitlera, angielskich przemysłowców. Dobrze przygotowana akcja wywiadu francuskiego udaje się. Ze znalezionych tajnych dokumentów wynika, iż wszelkich informacji o stanie marynarki francuskiej dostarczał Niemcom komandor Blanchard, a ataki koncernów prasowych sowicie opłacone zostały przez Niemców. Księżna zostaje aresztowana, sprawa nagłośniona. W czasie swojego pobytu we Francji Czarek dowiaduje się, że kanclerzem Niemiec został Adolf Hitler. 18:55 HISTORIA POLSKI - GRA O KORONĘ Film dokumentalny, 48 min, Polska, 2021 Reżyseria: Piotr Jaworski Scenariusz: Piotr Jaworski Zdjęcia: Jarosław Migoń, Marek Gajczak Muzyka: Marcin Gałażyn Wykonawcy: Szymon Kuśmider, Podolski Regiment Odprzodowy Aktorzy: Mikołaj Dróżdż Film dokumentalny poświęcony postaci kanclerza i hetmana wielkiego koronnego Jana Zamoyskiego, polityka, mecenasa sztuki i nauki, założyciela idealnego miasta Zamość. Koncepcja wizualna filmu opiera się na sugestywnych obrazach, ułatwiających widzom wniknięcie w opisywane wydarzenia. Współczesna cyfrowa diaporama, spektakl audiowizualny. Nowatorskie rozwiązania produkcyjne z zastosowaniem techniki Unreal Engine 4.0. Udział grupy rekonstrukcyjnej, inscenizacje z zatrzymanym ruchem, sceny inscenizowane oparte na malarstwie Jana Matejki. Tak realizowanym ujęciom towarzyszy narracja lektora zgodna z przekazami historycznymi. W wizualnej powieści graficznej Zamoyski jest kimś w rodzaju superbohatera. Film został zbudowany w konwencji komiksu historycznego. 00:40 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - POPŁAWY 1807 ODC. 256 Magazyn historyczny, 22 min, Polska, 2021 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Badanie dziejów Pułtuska w epoce napoleońskiej to jeden z naszych projektów, które prowadzimy etapowo. Gród nad Narwią dwukrotnie stał się teatrum zmagań cesarza z Rosją, a wagę tych zdarzeń podkreśla stosowna inskrypcja na paryskim Łuku Triumfalnym. Z polskiego punktu widzenia nie były to zmagania obcych potęg na naszych, zabranych przez zaborców ziemiach, ale nowa, realna szansa na jakąś formę, przynajmniej po części odzyskanej, niepodległości. Dziś badamy teren zwycięskiej bitwy na Popławach. 01:10 SENSACJE XX WIEKU - 24 GODZINY IGORA GUZENKO Kameralne i studyjne (widowisko), 47 min, Polska, 2002 Reżyseria: Wojciech Pacyna Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Adam Sikora Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Aktorzy: Olaf Lubaszenko, Krzysztof Globisz, Jan Peszek, Beata Kawka, Krzysztof Kołbasiuk Wrześniowego wieczoru 1945 roku Igor Guzenko, szyfrant ambasady radzieckiej w Ottawie postanowił zrealizować plan, który obmyślał od dawna. Wyniósł z terenu ambasady tajne raporty, zawierające pseudonimy szpiegów i informacje umożliwiające ich zidentyfikowanie, oraz wyniki szpiegowskich akcji, prowadzonych przez radzieckie siatki wywiadowcze na terenie Kanady. 02:00 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - DROGA PRZEZ PIEKŁO CZ. 2 Magazyn, 28 min, Polska, 1993 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Zbigniew Maziarz Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Audycja cykliczna popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Wykorzystano w niej materiały archiwalne. Odcinek poświęcony alianckim konwojom morskim dostarczającym zaopatrzenie w sprzęt wojskowy dla ZSRR do portów w Murmańsku i Archangielsku.